Saturday, July 28, 2012

Kangmei patau huihpi guahsia


Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Sun Jul 18, 2010 8:43 pm (PDT)

Kangmei patau huihpi guahsia:


Taiwan ah guahpi zu in tui hong khanga guam leh mual te kicim in mi tampi in a inn leh lo uh taan in a gam uh kieukhia a, supna tampi a thuak ban vuah amau nuntakna mahmah sihna tuak ahih manin ka lungsim ah ka pi in a gen theih zel, thu a nget cianga, ....Topa aw, kangmei patau huihpi guahsia lak pan hong kem in.... a cih zelte ka phawk velval hi. Ama khangah kialpi nihvei na tuak a, gamlak singgah leh singteh tawh a kivak hun uh om hih tuak hi. Lo pan piang buh leh bal, vaimim leh be te kicinglo a, singgah theipuam a zon tawm uh tawh zong a kicinloh hun om hih tuak hi. Tua banga kialpi a tuak uh ciang nektawm zongin buai den uh ahih manin a innsia, a losia uh puah manlo in huihpi guahsia thuak in omzel uh hi. Tua banga nektawm zonga gim leh tawla a om laitak un huihpi guahsia in behlap leh gim kibehlap suak ahih manin hamsa semsem a, tua bang haksatna tawh kipelh pen Pasian thupha hi ciin ngaihsun uh hi. [Pasian, tuni a i biak pen ahi diam i thei kei
a, ahi zongin 'van leh lei a bawlpa' kiangah thupha na ngen uh hi.]


Tuhun ciangin inn leh lo zong hoihzaw ta, khantohna tawh kituak in vanzat zong hoihzaw, tozaw, kipzaw ahih manin huihpi nung ding kikihta lua nawnlo a, guahpi zu ding kikihta lua nawnlo tawh kibang hi. Inn lah bitta, guahzu maimai in letzo nawn samlo a, a tam a tawm zongin guah lak pan bit lel hi. Ka pite khangah bi inn leh khampheng buk khawng hilel ding ahih manin guahpi zu leh bitlo, gial kia leh dawllo, keh, vang, kawt hi ding hi. Tua manin tulai i lungkham tawh amau huna lungkham uh kibanglo cih ding hi. Ahi zongin tuabang haksatna pan a kem thei khat om a, tua pen Pasian hi cih na thei uh hi. Huipi nung leh zong a inn te uh leemkhia in, a umna teng lengkhia thei a, nei leh lam zong mut mang thei hi. Tulai ciang tua bang lianga patauh huailo in kikhangto ta a, ahi zongin za ah za a kibit hi tuanlo hi. Nidang sang pen kilungmuangzaw a, tuate ciangciang ah thunget kisam i sa nawnkei hi.


"Tua bek hilo, nisim nek tawm hong pia in" cih zong i lungsim tawng tawh i thungetna hinawn mello tawh kibanga, nek ding ciangciang a ki patau nawnlo tawh kibang hi. A val, a dimlet, a behlapna cihte ki uang ngetzaw ta a, hauh ding, avala neih ding kilimngetzaw ta tawh kibang hi.


Ka pi in a lungkham mahmah pen kangmei, patau, huihpi, guahsia te na hi hi. Kangmei cih  ciang amau hun lai in inn pen bi tawh kilam a, buhpawl tawh zong kilam a, tuum teh leh singteh khawng tawh kilam hi. A umna zong mau dap phan khawng hi lel a, a sual lah gua dap hikik lel hi. A khuam lah sing hilel ahih manin meikang kha leh a vekpi in a kangtum baih mahmah ding ahi hi. Tua manin nidangin inn kang leh kiphelh manlo a neih leh lam teng a bei hiziauziau hi. Kum tampi a kepkep a khoikhoi uh minit 20 sung khawnga kangtum khin cihna hi. Tua bang tuak khak ding pen kamsiatna lianpi hi in a kihtak uh ahi hi. Tulai ciang tua hun zah in meikang kipataulo dingin ka um hi. Vanzatte hoihzaw ta, mei kang kha leh zong paisuak lo in kiphelh man dingin vanzat leh gelna kicing omta hi.


Patau a cih ciangin gal leh sa piang kha ding cihna hi. Gal hong laang kha leh numei naupang tualsung pan taikhia in gamsung gamnuai ah kibuk kul dinga, numei naupang patau in akpi mu in a neksawm bangin kawkak ding uh hi. Tua bang tuah khak ding pen khangluite in a lauh mahmah khat uh hi a, khua mipite a bit ding, khua mipite a galmuang ding cih pen hausa leh upate vaihawm leh deih, a hanciam uh ahi hi. Tua bang hun pen tu in nung ngaihsut leng "Hai lai" hun himawk hi. Ahi zongin tua hun laiin lamdanglo hi. Tuipi gal tunma in i kiko giapgiapte khawng tuipi gal tunzawh ciang a hai huai mahmah bang na hilel hi.


Kumsim August kha hong de peuh leh Florida State te in Sunshine a muh loh khak ding uh lau uh hi. Huihpi pingpei hong kilat khak ding lau uh a, Tornado, Hurricane a tuamtuam hong tun khak ding lau uh hi. Thungetna ah hong phawk un a cih uh ciang zong tuate tawh kipelhna ding pen item khat hi thei hi. Japan gam ah zinling pen a ngeina bang in a ngaihsut phial uh hangin a hat mahmah a liin khak ding amau zong dipkua veve hi. Indonesia ah meikang hangin gam lianpipi kangtum a, vanleng lenna ding nangawn nawngkaisak in meikhu kizel hi. South Africa ah WC a om laitak in Brazil ah tui khangin mi 100 val tuiin tai manga, si uh hi. Zinling hangin Haiti ah mi tampi si uh a, inn leh lo tampi kisia hi.


Hih bang leitung ngeina tawh a kizom, natural disaster a kici pen mihing in a kipelh nuam ciat hi a, kuamah a tuak nuam, a thei nuam om masa lo hi. Tua bang tawh kipelh theihna ding lampi a thei omtuanlo a, Himalaya mual mong saklam mualdawna teng pitek khat in bel "Topa" na ko hi. Tua "Topa" pen hihte khempeuh a bawlpa, a kempa, a piangsakpa hi dingin um hi ding hi. Ama ngaihsut tawm ahi tam, ahih kei leh Zomi ngeina ah tua bang ngaihsutna na om khin ahi tam?



Hau Za Cin
Phuitong Liim
Akpi meibawi


Akpi in no a keuh ciang a mei kibawhsak a, a mei tawng hi. A mei a khan kik ciangin a note lianta a, a tui kik hunpah hi. Tua bangin akpi khangah no keuh, no kai, mei bawi, tui kik cih bangin life cylce a nei hi, mikangpau a kawm ngaingai hi hang ei, life cycle. A meibawi hun pen a nungak kik laitak, a nopsak laitak, mawhpuak a neihloh laitak ahi hi. Guah hong zu in kuamah a khual ding omlo, a huai ding omlo ahih manin amah bek tai liatliat lel hi.

Ka guah aw zu sengseng
Ka kel aw tai diamdiam
Neihtong te kongmai nuai a,
Akpi meibawi tai ta liatliat

ciin la kisa hi. Tua la pen kohsak dan hi a, ka neulai in ka pi tawh guah a zuk ciang innka tau ah ding kawm in inn kong a ak tai diamdiam, kel tai diamdiamte ka muh uh ciang naukepna bangin ka sa zel uh hi. Hih la phuak kua hi diam, bang hun a kiphuak hi diam cih pen kithei nawnlo a, Zomi te Nau Awih La namkhat ahi hi. Doh Reh Meh a kibulh lo Zomi la neih masak pawl hi in ka um hi.


Tu hun ciangin i nu leh pate in nau awih la hong phuak ding hileh bang aphuak tam uh maw? Akpi a  mu nawnlo, kel tal a mu nawnlo te in a la phuah ding hileng bang i phuaktam maw. A sa i nek zah in a tak i mu nawnkei a, KFC khawngah aksa a si kai neunau khawngin i petsuk guapguap a, kam gei teng san khin phial mahleh nopmawh isa kei ta hi. Nau Awih La tawh awi ding hi leng bang ciin i phuak tam maw? Naukepna te lah Computer khawng, TV khawng, CD player leh Cassette Player khawng hita a...

Electric aw mit lo aw,
Ka nau TV ensak aw,
Ka nau CD ensak aw,
Ka nau VDO games siamsak aw,
Ka nau iphone ngai sak aw,
Ka nau phone ah pausak aw.

cih bangin i phuakta mai diam? Ahih kei leh,

Bawi aw hong khang mengmeng aw,
Pam a computer siamsak aw,
Gamdang tuipi gal tungsak inla,
Mi nam suak mi ngeina zui sak inla,
Tun leh zua u leh nau ngilhsak in,
Hauhna namkim  pilna namkim na guan in.

i ci zaw diam?


Akpi meibawi pen ama nuntakna ah a khangno hun tawh kibang ding hi. A kep a huai ding a omloh laitak hi. A nopsak laitak hi. A tung a nuai a don ding a kisap loh laitak hi. Guahzu leh amah bek bikhaliim lam zuanin tai a, inn nuai niliap ah kibu dingin tai liatliat lel hi. A nung a ma khual kullo a, ama bitna ding bek a sep phamawh lo hi.


Akpi Meibawi la a phuah Zomi te in amah banga i suahtak laitak amah bangin ei bek i ki khual kha hiam? Akpi bangin ei bek lu taakna ding zongin i tai kha hiam? Akpi tawh i kibang thei hiam? Akpi in bel amah bek kikhual lel hi, Zomi te tua bang ihi thei ding hiam? A meibawi masasa i kitaisan zelzul diam?


Hau Za Cin
Phuitong Liim
www.hauzacin. blogspot. com 

Bang lian pen?

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Sun Jul 18, 2010 10:22 pm (PDT)




Bang lian pen?

Mihing nuntakna ah bang lianpen hiam cih na ngaihsun ngei hiam? Na pian pan na sih tan in bang lianpen hi in na thei a? Nek ding maw, silh ding maw, giahna ding inn maw, innkuan maw, nu leh pa maw, lawm leh gual maw, sum leh pai maw, cidamna maw, zat zawhloh ding sum maw, etc... Pasian thu um, Lai Siangtho thuzui, upna leh biakna a nungta Pasian tungah kinga te adingin bel i LS in hong ITNA lianpen hi.

Tu laitakin a omlai thu thumte pen upna, lametna, leh itna hi a, tua thumte sung panin itna mah a thu lianpen ahi hi. (1 Korinth 13 : 13)

Nungak tangval kingaihna ah itna mah lianpen a (a tuabang lo a om leh thu tuam), zi leh pasal hi khinte kikal ah zong itna mah lianpen a, lawm leh gual kikholhna ah zong itna mah lianpen in, Pasian nasem a kalsuanna ah zong itna mah lianpen hi. Mihing khat nuntak sung tawntung in itna mah lianpen hi kici thei ding hi. Gal kidodo te in zong itna mah na zong veve uh a, a kitawngtawng i cihte in zong itna mah na lunggulh veve uh hi. Kuamah tawh a kikhawl theilo amau beka thu tangpek te in zong itna mah na lunggulh uh a, itna neia it taka nasemte in zong amau tungah itna kilak ding na lunggulh veve uh hi. A piak zah mah uh amau zong lamen uh hi. Mihing tung pan a ngah kei uh leh van leh lei a bawlpa kiangpan na ngen uh a, Amah in bel ciil hetlo, zeek hetlo in itna na pia ziahziah hi.

Nungak leh tangval a ki it ciangin a akbawm sia nangawn mu leh nuamtuam a, ama min kigenkha bek leh zong kekkia bangin kiguihsak hi. Vokpi in a note it lua ahih manin sawlpang khuhcip ta leh a nuai pan zongkhia veve a, zawhngeu in a note a it luat manin a koihna mite in a theih ciangin mundangah tuah kawikawi, sel kawikawi hi. Ngasa namkhat in a note it lua ahih manin ngasa dangin a nek ding ciangin a kamsungah muam in a ne thei ngasa a paikhiat khit ciangin siakhia kik a, humbit hi. Vaphual in a no keuh mateng a pi a bu sungah buan tawh zuutnelh in khumcip a, a tate a leng theih ciangin khahkhia hi.

Kolkatta khuapi lam gei a niin paihna bawm sungah a kipai naungek leh phakte a sih ma un la khia a puan tawh tuam in silsiang in, sathau namtui tawh zut a, a muk ah tawp in, a khut ah tawi a, Pasian kiangah lungdam a ko thei Mother Teressa nasep zawhna zong itna hang mah ahi hi. A gam mite a it mana Mikang kumpi in Ci peuhmah India mi in bawl theilo ding ciin a khaktan sawm hang hilo ding ci a vuak leh sat thuak a thongsung na ngawn a tung ngampa Mahatma Gandhi pen India mipi leh India gam a it man ahi hi. Mikang kumpi in leitungbup ah gam a kek zawhna hang zong a mite in agam uh a itman uh hi a, a galkapte in a gam ading a thuak ngam man uh ahi hi. US galkap Iraq ah galdo dingin a kuan masa ding akituh ziahziah na hang uh pen US gam a it man uh hi a, cimawh huhna sum a piak khiat ziahziah uh zong mihing nuntakna a it man uh ahi hi (humanitarian aid).

Vantung tokhom na ngawn nusia a leitung mimawhte gum dinga hong  kumsuk a, a pilna siamna khempeuh ban ah a hun khempeuh mawhnei mite adinga hong zanga, a tawpna ah ama sisan tawh hong tatkhiatna zong hong itna hang ahi hi. Itna simloh kuamah lei na kiba kei un ciin hong nusiat a, itna tawh khat leh khat na kikhawl un ci hi. Tua itna tawh tomcik leitung om sung nuamsa dingin hong deih hi. Huaihamna, itsikna, hazatna, duhgawhna, etc te tawh kipelh a kiniamkhiatna tawh itna laka nasem dingin hong deih hi. Tua zahta a hong deihsak midang hilo a, i Pasian ahi hi. Mihing bangin hong piang a, Pasian bangin hong it hi. Angsung theihna gitlohna cihte tawh kipelh a itna tawh a kalsuan hi dingin hong deih ahi hi.

Tuipi sagih kantan in mualtung gam keu vot leh thosi thovai tamna hong zongkhia a mihing ngeina nuntak theihna dinga hong pattah a, hong zongkhia missionary te nasep khempeuh itna hang bek hi a, eite hong itna hang hi masalo in van leh lei a bawlpa a itna hang uh ahi hi. Adoniram Judson, Hudson Taylor, William Carey, etc te nasep khempeuh mihing it man hi masalo in Pasian itna pan hong luangkhia mihing tungah a kizeel hizaw a, tua itna a ngahkha, a tangkha te a hampha ahi hi. William Carey nasepna gam Bengal minam te tuni tanin India gamah laisiam minam, kumpi u lian sem minam hi toto uh a, science pilna leh thu theihna lamah a madawk hi den uh hi. Calvary mualtunga itna sisan luang kizom suak in India gam khuapi lak pan a kihhuai pen Kolkatta nangawn sawpsiang in a mite lungsim ah pilna, ciimna leh thutheihna guan a, van leh lei bawlpa a phawk loh uh hangin Ama nasempa hoihtak in nasemsak uh ahih manin tuni tana Botonical Garden, Zoological Garden,
University leh College te a gah a lawh uh a khum mahmah te ahi hi. Tua itna pen tuni dongin kizuun zuun laia, kikepcingsak in mite in zahtak, kemnuam uh hi.

Huatna tawh nasepna Japan te galkap tampi a sihna phual Imphal ngei ah WW II phawkna mun pen paan kaiin, gambu a, a kiim a kiang buah thilthel hi. A kipuah zel teei hangin mite in pakta lua khollo a, thupi simlo in enzuul lel uh hi.

Guaktang phial a omlai eite hong pattah dinga khuaizu leh nawitui tawh a nuamsa sa USA pek pen missionary Cope Topa te hong pai vingveng hangin tuni in hih ZONET tungtawn in Zolai tawh i kiho thei a, thu i kikum thei hi. [A hun tamzaw ah kikumlo in i ki tawng, i kinial, tungnung i kituh guapguap lai kha phial zongin]. Tua itna hangin a nuntakna nangawn bei lawh liangin eite kiangah hong nusiat a, tua itna hangin eite tuni in tuipi gal kaan ding i kidem phial maita hi. Lai atpa khat in 'Pasian thupha' cih i lim zat luat manin ei hong huhte nangawn i mangngilh liang hi... a cih dinmun i tungto liang hi. Itna nasep khempeuh itna tawh kithuk kik tuanlo a, a phawk kha om dinga, a phawk kha nawnlo om ding hi. Ahi zongin a gah kibanglo kha ding hi. Mi 10 damsak hilo ka hiam, 9 te koi ah om hiam? 9 te thupha leh adang khat i thupha ngah kibanglo hi, kikimlo hi. Mihing tung pan lamet pen lungkiat huai a, Pasian tung pan lamen leng lungnuam hi. Itna khempeuh
zong Aman hong thuhsak dinga, huatna, bawlsiatna khempeuh phuba zong Aman hong laksak ding hi. Na khempeuh a bawlpa theihloh in a piang khatbeek omlo a, Ama muhloh khatbeek omlo hi. Thudik thuman a thukhenpa hi a, a dik a maan in a sem ding Pa hi.

Itna hangin Shillong Khasi nupi te in ann a huan ding uh ciang buhtang khut dim khat pham in a khol uh, a nek ngaih uh ciang KHUTPHAM nasepna hong kipan a, numei sep theih Pasian na cih sungah a thupi mahmah itna tawh gam kekna nasep hong suak hi. Tuni tanin tua bang nasep kizom to a, buh tang a phamlo te in zong Pasian ading khenkhia in a piakhia uh hi. Tua itna lah kipat, Khasi gama ITNA GOSPEL a tun pen kum 150 val pan ding hi. Ahi zongin leitung kizel a, itna nasep thupi in kingaihsun hi. Sangkah naupangte in a sangkhak ding uh ciang a silh puan lui teng uh khawm in a kisamzaw diakte kiangah hawmkhia uh a, tua tawh Pasian itna lak uh hi. Tua zong damdam in kizel a, itna nasep thupi khat ahi hi. Anngawl a nektaang piak khiatna zong itna lahna hi a, a zang tampi om hi. Pasian neihsa sawm-ah-khat ban ah a val in a pia om a, itna hang hi in, na lianpi sem sak hi. Bill Gates in India gam ah HIV/AIDS dona dingin sum tampi pia khia a, mi tampi in nuntak
lawh in mi tampi in nek muh lawh hi. Itna nasep ahi hi. India mihau Steel Industry neipa in bel, "ka hauh mahmah khit ciang mite ading pia khia pan ning" ci hi. Leitungah steel industry nei a hau pen thum lak ah kihel napi pia khia nai tuanlo hi. Cik ciang a pia tam?

Hauh cianga piak ding maw, neih ciang a piak ding maw?

Ka hauh ciang pia ning ci in, hau ngei kei leng. Ka neih ciang pia ning ciin nei ngei kei leng. Ka pil ciang sem ning ciin pil ngei kei leng... Topa a lungkim tam? Zawnglua pia zo keng, it zo keng ci in hau ngei tuan kei leng. Topa'n a tawm a tam cilo hi. Na neih zah pia in ci lel hi. Na neih val hanciam in cilo a, na neihsa sung pan pia in cilel hi. Leiba in zong ci tuanlo hi. Sum puk in zong cilo hi. Na neihsa sung pan pia in ci hi. Itna na neihsa a om hiam? Tua te na zang thei hi. Itna na kholsa om hiam, tua zang phot in. A kiam leh hong dimkik ding hi. Ciktui bang ahih leh a kisuakkhia zahzah hong phul kik dinga, hong dimkik lel ding hi. Tunglam pan kamciam khat om a, a piate in tam ngahkik dinga, a pialo te khangtuanlo ding, kiam semsem ding ci hi. Kamciam a peel ngeilopa kamciam hi bilbel hi. Leitung bei dong note tawh kong om khawm ding acipa kamciam ahi hi. Tuni in pia khia in. Itna lak in. It zawhloh a om leh it thei dingin kisin in. Nang hong
bawlsia te thungetsak in. Nang hong langpangte adingin thungen in. Nang hong simmawhte itna lak in. Nang hong thusimlote itna lak in. Nang hong hazate adingin thungetsak in. A za dingpa ITNA PASIAN ahi hi.

Mihing ngaihsut tawm a hi hetlo van leh lei a piangsaka, a sunga om khempeuh nuntakna a bawlpa hong hilh a lian penpen, a thupipenpen in ITNA ahi hi (1 Korinth 13 : 13). Tua itna a zang thei dinga teel tuam i hih khak pen mi hampha ihi hi. Van leh lei bawlpa nasem i suah theih bek zong a hamphat huai hi khin hi. Tuni in Amah teekteek in a gen lak pan a lianpen ITNA a zang thei dingte ihih manin nak hamphat lua hi hang. Ciil hetlo in i zat ding, zeek hetlo in i zat ding hi. A bei theilo pen ciil huai khollo hi. Hong kipia kikkik ding ahih manin.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Zeisu maw A' thupha?

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Sun Jul 18, 2010 11:45 pm (PDT)



Zeisu maw A' thupha?


Hiangmun khua khoppi ah hih la ka sak zuaizuai tak uh ciangin ngaihsutna saupi hong neisak hi. A phuak, a gelh, a awbulh kua hiam cih ka theihloh hangin Pasian hopihna Kha Siangtho ompihna tawh a phuah hi pelmawh dingin ka um hi. Zomi te labu bawl ciang a phuak, a gelh, awbulh cihte kikin khollo ahih manin ni khat ni ciang i kituh dinga, kei phuah hi ikicih giapgiap mateng a phuak taktak kithei nailo ding hi cih pen ka lungngai kawm hi. Bangbang hileh a phuakpa muhna pen ciim kasa mahmah hi. Zeisu maw A'thupha?


Laphuakpa in bel "Nang kong telzaw hi Topa aw, Nong piak thupha sangin" ciin thukhup hi. Tua ci ciat thei leng i nisim nuntakna hong nuamtuam dingin ka um hi. Ahang pen mite kituahlohna i bulsui ciangin Zeisu hang hilo in A'thupha hang hizaw a, kuamah Zeisu kituha kisia omlo hi. A thupha - - sum, van, za (rank), etc cih bang hangin kinialna piangzaw hi. Upa a ngah nawn keileh a kikhawm nuan  nawnlo pa pen Zeisu teello pa hi. Pasian nasep kawma A'thupha bek mite tungpan a lamen kawikawipa zong Zeisu teello pa hi. Zeisu tawh A'thupha mite kiangah a 'barter'  kawikawipa pen Zeisu tello pa hi. [Barter system = van neih kikhek tuah, ken khat pia aman khat hong pia kik]. Cope topa pen Zeisu a telpa hi. Zogam pan bangmah lehpuak lo in ama hong puak Zeisu bek hong nusiat zaw hi.


Tulai ciang gamdang pan Taihinn khawng, Motor car khawng, etc i puak luatluat leh mite'n "Zeisu maw A' thupha? Koizaw tel ding na hiam?" ciin hong dong vat leh bangci'n i dawng tam? I vaitun ciang pawlpi mite in tua la vaidawnna ah hong sakpih leh koi lam i hek tam? A piapa paulapa a piakding bek i lamet leh Zeisu a zuakpa tawh i lamdanna a om diam?


Hih la phuakpa in a mot phuak hilo peuhmah dinghi. Muhna, theihna, theihsakna, ompihna nei hikha ding hi. Tua pen ama ngaihsut tawm zong hilo in 'kisam' ahih  manin Kha Siangtho nasep zong hi thei hi. A phuakpa phuakna hang theihpih khang, ahi zongin a manpha mahmah leh eite lam maan hong tawnsak ding la, kamhilhna, hopihna, theihsakna la hi ding cih ka um hi.


A thulu bekbek zong ngaih khin hi: Zeisu maw A' thupha?


Hau Za Cin
Phuitong Liim


Sangsia ginalo

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Sat Jul 24, 2010 12:19 am (PDT)



Sangsia ginalo

 
Zolai at a kisin tung ei khangthak pawl lai gelh theihna ding hunpha i ngah leh 'tagah nawimu' a gen bangun am mahmah mai ni maw. 
 
Zolai gelh masa i mi masa Siate Rev. ST Hau Go, Rev. Khup Za Go, Rev. Zam Khaw Thang, Col. H. Kam Pum, etc leh midang tampi nungah tu laitaka nupi papi ahi honkhat om a, tua zawh ciang ei khangthakte i hi a, ei zom ah khangsawn momno honpi khat mah om ding cih Zomi Siamsin Magazine 2009 na sim leh na mu thei ding hi. Tu laitak hong dampih lai sungpan "Ka sih ciang lai kuang tawh hong vui un," ci a genkhia ngiat, lai a it luat man leh lai a thupisim lua, 'a pen' ci leng zong khial lua lawmlawm kei ni Sia Rev. Job Thawngno ahi hi. Minam leh lai a kemcing nuam Prof. Dr. C. Thang Za Tuan leh midang tampi om, genkhin zo kei ni.
 
Amau thu a gen nuam i hi kei a, amau zom ah ei tuni a laigelh kisin lengleng pawl cihnopna hizaw. I gennop pen bel sangsia ginalo ahi hi. Zolai tawh utut kigelh thei, Zolai zangin zong utut kigen thei cih lahnopna bek hi. Cimphawng a cih pawl uh hizaw. Laigelh kisinna zong hipah. 
 
Khatvei Zolai sia khat in, A=Ak khuangta, thawh hunta cih pen inn lai in pia a, a khiatna nong kan ding uh ci hi. Naupang zong ciah in, a nu leh pa kiang dong pah lo a innsunga kisuang a et leh A=Abraham, ta pia ngam cih na hi hi. A zingciang sanginn a tun ciang a siapa in na dong lian a, 'A=Abraham, ak khuan ciang tho in, a tapa pia hi' ci hi; siapa zong a ihmut suak pian ahih manin Abraham zingsang thobaih in a tapa Isaac tonpih a, Horeb mual tung ah biakna pia dingin a paipih hi cih phawk ziziai ahih manin,"maan hi, tu o," ci a, full mark a ngahsak hi. Sangsia ginalo. 
 
Khatvei leuleu Zolai sangsia khat in, "Hihpa lai at 'Pankhawm Hatna Hi' cih pen inn lam ah hong sim unla, zingciang kikum ding (group discussion) nei ding ci. Amau zong ciah, inn a tun ciang a nu leh pa kitawng in, "I tapa thumanglo pen nanghang hi," ci a na kingawh uh. A nu in, "Nang pasal hive cin, na hilh kei ding maw," ci. A pa zong ut deklo, "Nang a nu hive cin, na nawipiak kawmin thuman ding na hilhpah kei ding  maw," ci. A mawhpua ding kuamah utlo. Na ta hiven a ci leh nang kep nang khoi hiven a ci tawh, kithutuak theilo ahih ciangvua, a ta zong sanginn a tun kik ciang kikupkhawmna ah: "Siapa aw, pankhawm pen ahi thei vetlo hi," a cihnopna in, "pankhawm hamsa hi," ci hi. Banghang? "Ka nu leh ka pa zong pangkhawm theilo hi, ahi zongin a ki it a kiteng mah uh hi," ci hi. Siapa zong sau ngaihsut khollo ahih cianga, numei pasal zong ngaihsutna a kibanglo thei himah e ci kawmkawm in, "Maan hi, tu o," ci a, full mark a pia leuleu hi. Sangsia ginalo. 
 
Zolai sin ziahziah, A=Ak khuangta, thawh hunta, B=Bi leh lo gamlak po, .... ci toto, Z=Zomi te hanlungciam khangto diam, diamdiamdiam? a cih ziahziah khit uh ciang khat khat a gensak. Tua laitak naupang khat in a khut hong lamto in, "Sia aw, Z=Zomi te hanlungciam, kikhentoto diam" a cih leh a siapa in zong ngaihsun ngeungau in, hisa lua, dik salua, ahi zonga hi cipah ngamlo, zuau lah gen utlo, 'thudik gen ding, thuman gum ding, zuau genlo ding' ci a sangnaupangte ahilh den, apattah denpa leh amaute model hisi ahih cianga, a tawpna ciang hamsa sapipi in, "Zong hi peuhmah veh aw mate," ciin, "Maan ei, tu o," ciin, full credit mah pia leuleu hihtuak hi. 
 
Zuau genlo sia i ci diam, sia ginalo ici zaw diam? 
 
Zolai lunglut huai peuhmah hi ei mate.
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim

No comments: