Saturday, May 19, 2012

Zomi leh Meitei mite: Kawlgamah

From: Hang Khan Lian <hangkl@zomi. net>
Subject: Re: [ZONET] Dahpihna leh Zahtak piakna
To: zomi@yahoogroups. comzomicenter@yahoogro ups.com
Date: Monday, January 18, 2010, 11:17 PM

  

Zomi ulehnau,

Na tuangdung, nadawhdan ah namdangte'n, na tanute mawlpih - awlmawh lo
Na huan sung ah nang ong kithah nading gu kicing - pha mawh sa tuanlo
Na inntual ah na suahpih sanggamte tualsialna in kinei - phamawh salo
Na innka tung na tapate' ngawng kitan - phamawh salo
Na innsung tawng ah guta buluh om - phamawh satuanlo
Na lupna tung nazi kiluppih - aphawklo kineih

Tua ahihleh nang bang. Nuntaakna neilo maw - lah hilo
Minam ki-itsak mahmah, na Zi nata itlo, naPu, naPa neihsa, lamsa itlo, keemlo, huu zolo
Ganhing inzong atate humpi kamvang pan, huu laibuang hilohiam?
Athaneu mahmah, kihuut nading muk leh cinh aneilo phengphelep in zong Simbu in abu alaak zawhloh nading huu zo laibuang hilo hiam?

Zomi ulehnau,

Ngaihsut ding thu tampi omhi. Kawlgam ah ih omhang, Kawlkumpi in ong huu lohi. Ong keemlo, ong itlo, ong en lo, atung aa ihgen pen nangbek kong cihna hilo hi.Tutak ihgam, ih minam, ih innkuan sung paizia agen kahihi.
Kawl galkapte cingam khang. Ei inntual buang ah ihgalte tualteng sak liangding maw?
ZRA tebek sep theih sa hikha ngel ding hihang. ZRA te gal hilo hi. Zomite tual gal hi.

Sep masak ziading
Kawl Kumpi, Ne Win kumpi in Taingen ah za-vom aciin sawm lai in, Kumpi ukna nei Zozum sangin, Sangnaupang te'n thunei zaw uhhi. Sangnaupangte hang aa kiphiatkik ahihi. Tutak agamtaang thei sangnaupangte bek omhi.

Tua ahihman in, Zomi Siamsin sangnaupang khempeuh in, Kumpi tung, Meiteite om lungkimlohna lak ding. Lamdung aa awngding aci hilo hi'ng.
Siamsin bup in minthuh, kumpi tung zasak. Thuneite tung ah puak ding. Ahawl khiat kik loh uh aphamawh dong phuding. 
India Kumpi tung ah zong puak ding.
A gamtat na khempeuh uh maan, video tawh leitung zum khempeuh, Embassy zum, UN zum khempeuh ah puak ding. Sangnaupang khempeuh kihello cih omlo ding. Falam, Haka, Matu, Mindat, Kanpetlet, Paletwa sang naupang khempeuh nazawn un. Ki hotheih, kithutuah , sepkhop ding kipatna zong ong hidinghi.
Siamsin sang naupang ong makai un. Minambup in tualgal in nei peuh lehang ong sungtum zolo ding uhhi. Tualgal aa ihmuh theih nailoh man aa a utut asem thei uh hiphot zaw hi.
Kawlgam sangnaupang khempeuh in atheih dingun taangko ding. Zogam ah gamdangmi, Meiteite mun kipia, ihgam ongsut, gam ong keek ahihlam gending. Ei sang thangpaai sak zaw ding.

Akisam sum leh paai, khempeuh gamdang pan inn lusii aa dong ding hihang. Milip in pia peuh lehang tampi ong phapak ding aa zatcing mahmah lel dinghi. Aveilo kuamah om lo sam dinghihang Kuamah zong kimawhsak, ki selpho tuan nawndahni. Ih vek in kikum makai ciat lel ni.
Gamdang aa om Zomite kipawlna, Biakna Pawlpi khempeuh pansan laak ciatding kiging khol ding hihang. Mi khut tawh gul matsawm loding hihang. 
Angsung vai, mindeihna tawh kalsuan sawm loding hihang. 
Hih mun ah akithutuaklo, akihotheilo nih ih kiho theih kei leh ihzuau taktak ong hita dinghi. 
Tuikhang, tuiciin tun takciang kung mui tung ah gul gilo leh zusa no zong omkhawm thei buang uhhi.

Tha leh ngal, lum leh teei akisap leh ZRA. Hih mun ah kidop mahmah ding kisam dinghi. Banghanghiam cihleh tutung aa anuntaakna apia ih sanggamte nih leh Meitei bup ong kikheksak leh ih sanggamte nih pammaih zaw laihi. Ih nuntaakna, ih sisan abeilo theithei ding hanciam ding hihang. Meitei gamnuaimi bup abei phamawhlo aa, ei khatzong ihbei loh ding thupi hi. Meidawina hilo hi. Ih nuntaakna cilbawl ding hihang. Minam tawm mahmah hihang. Mawk tat loding hihang.

Minam itna tawh anuntaakna apia ngam, khangno nih ii nuntaakna pammaih mahmahhi.
Minam it man aa sihngamna valkaan it na omnawnlo hi. Mipilte in sih ngamna sang hin ngamna thupi zaw hi ci uh aa, amau gel nuntak piakna in, sih ngam zahdong aa akipia hinngamna ahihi.
A si ngam zah aa akipia ngam aa ahing, minam-itding baihlo hi. Tuabang khanglai nih, meiteite khutlum tawh abeina hangin ihsupna apulaak phapha ihihi.
Tualgal ihcih nungsang khatguak gal hilo aa tual buppi-ii nan ding ahihlam mangngilh keini. Khat guak ong suam loding uh aa, hunkhat takteh, tualbuppi in ong suam ding uhhi.

Hang Khan Lian

2010/1/19 Thang Van Lian

  

Dear Pu Suan leh Zomi sanggamte, 

Pu Suan' thukup hi sa mahmah ing. Zogam adingin nuntakna apia sanggamte leh anasepna uh tawh kisai-in gam pua a om Zomite Kipawlna khat peuhpeuh pan dahpihna thusuah a bawl zah dingin veina taktak anei zo om nai lo hi ding hi, ci-in dah huai sa mahmah ing. 

Refugee vai tawh gam dang akipai theih cil pan kipan politics pau lam a gamdang pai teng beek in gam hong gel et kik ciat uh hen la, Kawl gam sung a om teng meidawi khin lau a toncip ahih leh zong gamdang a om Kawl galkapten a mat pak theih loh ding teng in agal pan voice nei beek leng deih huai ka sa hi. 

I gam i inntual zangah galte a tualbual sak denden khangthak Zomite i hih khak ding i tangthu ah dah huai hi. Ken bel gam pua a om Zomi teng mah hong ngawh nuam pian ing. Sum thalawh vive kihi lai a, eima nuntakna ding ciat tawh buai khop lai hi kha ding hi hang, cih zong ka phawk hi. Ahi zongin Zogam leh Zomi ading nasepna pen neih le lam kicin hun ngak ding nam pawl hi lo hi. 

Tua ahih manin gamdang a om teng in vai khat peuhpeuh hong hawm mengmeng un la, zavom zakang cing a i gam a hong tualbual Meiteite hawlkhiat dan ding thu hong kikum dih un. Gampua a om Zomi Kipawlna teng in hih thu nong vaihawm mengmeng kei uh leh inn ngak teng in gampua na tai ngeingai uh hangin "Kawl Galkap Kumpi tawh na kilamdanna uh om kilkel lo hi" hong kici ding hi. 

Kawl Galkap Kumpi zong kong zing kong khangah atate uh pilsin zo lo, cina luna in om, gilkial dangtaakin om napi awlmawh deksuai nai lo hi. Gampua tung Zomite zong Zogam Zomite hih dinmun ah om napi a thu beek nong vaihawm kei uh leh Kawl Galkap Kumpi tawh kilamdanna om het lo... cih hong hih khak ding i dah mahmah hi. 

Rev. Thang Van Lian
Tawmvei: Tahan 

2010/1/18 Tual Khan Suan

  

Zomi it laisim khempeuh,
 
ZRA leh Meitei te kikapna pan ( a taktak in ZRA in Zogam a huutna hangin, ci zaw leng a kilawm zaw dinghi) a minam leh gam a ding nuntakna a pia Zomi salpha i u nau sanggam Thang Za Muan leh Thang Min Lun te vai tawh kisai Zomi Innkuan tuamtuam te or kipawlna a tha hat i cihcih te in dahpihna/ thu suah khat peuh hong suak sak uh hiam ci'n ka ngak leh tu ciang dong (ZSYO te a sim loh) lai ka sim kha nai kei hi. Hih pen lung sim hong phawng mah si e, cih ciang tawh a mang sak ding i hi hiam?
 
A taktak in cileng, Zomi te adingin political organization ah ZRA/ZRO pen a thahat pen hi ding hi.Zong na sem pen khat hi kha ding hi.A policy uh zong Zomi a ding a hoih pen hi ding a, tu ciang dong a mau policy sanga a hoih zaw Zomi sungah kipawlna ka mu nai kei mai hi. 
 
Tu hun teh, Zomi a ding nasep ding cih ki ut tek mahmah ahih manin hih bang thu hong om ciangin statement tuamtuam khong hong om kha tam, ka cih cih hi ven, ka um mawh bang lo sa ing. A kisam khat om lai leh kilawm mai hi.
 
Ka cih tak ciangin a kum cingta a, hong nusia Zomi sungah a om ciangin zong Zomi Innkuan a kipan kipawlna pawl khat bangin dahpihna thu suah (statement) bawl uh a, laisim te'n i sim kha hi. Tua statement i bawl mite zong a thupi kei, ka cihna hilo in, a mau zong minam a ding tampi sem kha mai thei mah uh hi. Ahizongin a mau pen a nuntak hun uh kicing ta a si zong hi kha mai ding uh hi. Hih a tunga Zomi a ding a, a nuntakna a pia i sanggam nihte pen, khangno tha hat lai hi uh a, natna satna hang a si hilo in, minam a ding nasep na pan a si taktak te a hi uh hi.
 
Tua bek hilo in, a sawt nailo in Kawlpi ah biakna pawlpi thu kikupna khat pen minam nasep na thupi mahmah khat in ki mu a, (zong hi mah hi) LZI bangin lungdam pihna thupuak kikhak ka sim ngei hi. Hih bang thu a om ciangin kipawlna thupi sak ding a ci te zong kamcip in i om mawk hi.
 
Tua hi a, ka theih zawh loh thu in, miman a ding kipawlna bawl ni, na sem ni i cih te pen, bang na septe hi ding hiam? Minam nasep pen bang hi mawk hiam? Tu ciangciang Zomi sungah na kisep dan ka et teh, minam nasep pen a deihna ka tel zo kei mawk hi.

 

 Tual Khan Suan

Khuata Daipam Mi Khat Thu



Posted by: "Zingsol tanu" zingsolmdy@gmail.com

Tue Jan 19, 2010 4:25 am (PST)



Khuata Daipam Mi Khat Thu
Amah khuata khat ah a suak ahi hi. Lokho nupi khat i ta hi. Asuahna
pan adang khuano neu khat mah ah hong khang khia hi, tuatak ah kum 30
aphak dong let-tama asem hi. Tua khit ciangin, kum 3 sung, a pai
kawikawi thuhilh sia khat hong hi hi. Ahihang, laibu khat zong agelh
ngei kei hi. Zum zong anei ngei kei hi. Innkuanpih zong nei lo hi, inn
le lo zong nei lo hi. Sang zong akah ngei kei hi. Khuapi minthang te
ah zong atung kei hi. Ama suahna pan tai 200 val a paikhia ngei lo
khat ahi hi. Miten thupi mahmah acih vai tuamtuam te zong sem kha lo
hi. Amah le amah lo siah, midang te piak muan na le pahtawina tuamtuam
zong ngah ngei lo hi.
Mipi in amah hong huat mahmah hun in akum 33 bek pha pan hi. A lawm a
gual ten tai san uh hi. Agal ten man in, zuau thu tawh thusit uh hi.
Guta migi lo te nih kikal ah singlamteh tung ah kikhai in that uh hi.
Ahu abei kuan dong in, amah athat galkap ten’, leitung ah aneih
khempeuh ahi, apuan neih sunsun hok-khiat sak lai uh hi. Asih ciang in
zong, han gina ah kivui zo lo in, midang khat ii han kawm in ki vui
bawl hi.
Hun te hong bei bei in, kum 2000 hong kheng khin ta hi. Tuni, Jesu in
mihing te lungsim sung ah Topa in hong tu ta hi. Mihing te khantohna
khempeuh ii makaipi na hi ta hi. Galkap mang khempeuh te galkap te,
gal tenbaw gol pen te neih thauvui thau tang te, gamvaihawm te
thukikupna zumpi te, Tokhom tung atu ngei kumpi khempeuh te in hih
khuano, daipam mi khat adem zo, aban zo tudong om nai lo hi.

By Siambawi
(Ref: One Solitary Life by Dr. James Allen Francis)

Tuhun Satan' Panlak Zia



Posted by: "Khup" mkkhup01@yahoo.com   mkkhup01

Sat Jan 16, 2010 10:11 pm (PST)

SATAN'S MEETING: (Read even if you're busy) 

Satan called a worldwide convention of demons. 

In his opening address he said, 

"We can't keep Christians from going to church." 
"We can't keep them from reading their Bibles and knowing the truth." 
"We can't even keep them from forming an intimate relationship with their Savior." 
"Once they gain that connection with Jesus, our power over them is broken." 

"So let them go to their churches; let them have their covered dish dinners, BUT steal their time, so they don't have time to develop a relationship with Jesus Christ." 

"This is what I want you to do," said the devil: 

"Distract them from gaining hold of their Savior and maintaining that vital connection throughout their day!" 

"How shall we do this?" his demons shouted. 

"Keep them busy in the non-essentials of life and invent innumerable schemes to occupy their minds," he answered. 
"Tempt them to spend, spend, spend, and borrow, borrow, borrow." 

"Persuade the wives to go to work for long hours and the husbands to work 6-7 days each week, 10-12 hours a day, so they can afford their empty lifestyles." 
"Keep them from spending time with their children." 
"As their families fragment, soon, their homes will offer no escape from the pressures of work!" 
"Over-stimulate their minds so that they cannot hear that still, small Voice." 
"Entice them to play the radio or cassette player whenever they drive."
"To keep the TV, VCR, CDs and their PCs going constantly in their home and see to it that every store and restaurant in the world plays non-biblical music constantly." 
"This will jam their minds and break that union with Christ." 

"Fill the coffee tables with magazines and newspapers." 
"Pound their minds with the news 24 hours a day." 
"Invade their driving moments with billboards." 
"Flood their mailboxes with junk mail, mail order catalogs, sweepstakes, and every kind of newsletter and promotional offering free products, services and false hopes." 

"Keep skinny, beautiful models on the magazines and TV so their husbands will believe that outward beauty is what's important, and they'll become dissatisfied with their wives. " 
"Keep the wives too tired to love their husbands at night." 
Give them headaches too! 
"If they don't give their husbands the love they need, they will begin to look elsewhere." 
"That will fragment their families quickly!" 

"Give them Santa Claus to distract them from teaching their children the real meaning of Christmas." 
"Give them an Easter bunny so they won't talk about His resurrection and power over sin and death." 
"Even in their recreation, let them be excessive." 
"Have them return from their recreation exhausted." 

"Keep them too busy to go out in nature and reflect on God's creation.
Send them to amusement parks, sporting events, plays, concerts, and movies instead. "Keep them busy, busy, busy!" 
"And when they meet for spiritual fellowship, involve them in gossip and small talk so that they leave with troubled consciences. " 
"Crowd their lives with so many good causes they have no time to seek power from Jesus." 
"Soon they will be working in their own strength, sacrificing their health and family for the good of the cause." 
"It will work!" "It will work!" 

It was quite a plan! 

The demons went eagerly to their assignments causing Christians everywhere to get busier and more rushed, going here and there. 
Having little time for their God or their families. 
Having no time to tell others about the power of Jesus to change lives. 


I guess the question is, has the devil been successful in his schemes?

You be the judge!!!!! 

Does "BUSY" mean: 

B-eing
U-nder 
S-atan's 
Y-oke? Please pass this on, if you aren't too BUSY!

Zonet writer of the year—2009


Lungdam Kohna

Posted by: "Gin Khan Nang" nanggk@yahoo.com   nanggk

Sat Jan 16, 2010 3:25 pm (PST)



Lungdam Kohna

          Tu laitakin Lamka lamah sanggamte in Zogam adingin nuntakna pia-in dahna thu a kigen laitakin Lungdam koh ding cih pen a thu hong kilehngat peuhmah hi. Bangbang hi leh a hun hong kituak mawk ahih ciangin Zonet a sim khempeuhte tungah lungdam thu hong ko nuam ing.
          Jan. 15 nitak (Asia-ah Jan.16 hi ta) an nek khit ciangin tawl khat kimawl dingin kimawlna khan(roomah) ka pai hi. Lawmte khat zong hong pai-in Pool (ei lamah om pha kei) ka kimawl uh a, game thum ka kimawl khit uh ciangin ken lelin, ka khawl uh hi. Nitak 7 PM pawl hi ta a, Internet hongin tadensa tuamtuam en dingin ka tu hi. Tadensa tam na lut nai loin 4 na om hi. Spam-ah zong taden pawl khat om  thei ahih teh ci-in Spam ka hong leuleu a, advertisement leh Haiti gam vai mah na tamin a nuai-ah Zonet panin “Zonet official announcement for the winners of “Zonet writer of the year—2009” and  “Zonet news reporter of the year—2009” cih ka mu hi. Kei kilamen lo napi-in kua in ngah hiam cih thei nuamin ka hong hi. Ka hon ciangin ka min a masa penah na omin Reporter sungah Tg. ML Thang min ka mu hi. “Aw, Writer of the Year, 2009” hong ngahsak uh ahi ve maw ci-in ka lungsimah lungdamna hong om hi. Laite ka sim khit ciangin
Shillonga ka lawmnu Ching Za Man (maman) ka hopih a, ka balance pen minit thum bek om lai hi. “Na tho ta uh hiam?” ka cih ciangin, “Tho mah ung ei, dam zel na hia” hong ci hi. “Dam ing ei, ka balance tam kei in sawt kiho man lo ding, “Tuni Zonetah Writer of the Year hong ngahsak uh ei,” ka cih leh “Aw, a lungdam huai ve leh, lungdam hang ei” hong ci hi. “Ka balance bei ta ei, kiho zel ni ei,” ci-in ka koih hi. Tua khit ciangin ka Cell phone tawh Sia JM Paupute ka hopih leuleu a, “An na ne ta uh hia?” ka cih leh “He ne ta ung ei,” hong ci hi. “Zonet na en ta hia?” ka cih leh “En man nai het lo” hong ci hi. Tu ni “Writer of the Year” suaksak uh in, award hong ngahsak uh ei, ka cih leh “Congratulation” hong ci pah hi. “Nang zong a 4-na-ah om ciai ka cih leh "Hi maw, kei bang ei pau-in zong laigelh siam lo, English khawng mah a kitam gelh hi zaw a” hong ci hi. Tua khit ciangin ka phone-ah message hong lutin,
“Pa ong lungdampih mahmah ung ei. Vuvung, Mangte, Kimbawi and Paubawi” kici ka ngah hi. Shillonga ka tate Lia Ching Ngaih Vung (14), Lia Huai  Ngaih Mang (12), a nuno uh Lia Ching Hoih Kim (12), leh a puno uh Tg. Hang Lian Pau (14) in lungdampihna hong khak uh hi. Tua khit ciangin Tulsa khua ka tute Mangnote ka sap leh kila loin, Pa Kham Khan Khual (Pakhual) ka sap leh nasem ding a mun lut lian ekbuk sung pan hong hopih hi. “Tu ni Zonet panin ‘Writer of the Year 2009’ hong ngah sak uh hi,” ka cih leh “Eh bang e, hong genpha sin aw,” hong ci a, Kumsim a kiteel Zonet panin “Writer of the Year 2009” ngah ing ei, ka cih leh “Aw, lungdam taktak hang ei, pa Nang, Topa thupha hi ei,” ci-in amah nasem ding hi ta ahih manin tua teng bek ka kiho man uh hi.
         Hih teng khit ciangin tawlkhat website ka et khit ciang nai ka et leh nitak 10 PM na sat khin hi.  Ka lup hun mawk, “Aw tunitak nai cing baih si e,” ci-in ka lum hi. Ka lup ma-in Zonet pute kiangah lungdam kohna ka khak a, Zonetah hong khah lai ning, hih pen noteng kong khak phot hi ka ci hi. Ka lup ma-in Sia Zam Khat Kham lungdampihna zong ka simpah hi.
            Jan. 16, 2009 Zingsang nai 9 ciangin message khat hong lut kik a, Pa Thang Khen Pau tawh breakfast ka nek khop laitak uh ahi hi. Ka et leh “Congratulation! Writer of the Year: From Mangte”  kici hi. Ka tanu neu pen in lungdampihna hong khak kik ahi hi.
          Hih bangin ka innkuanpihte, ka tate leh lawm leh gual tampi in nong lungdampihna uh email ka muh ciangin tha ka ngah semsem hi. Kei lamet bat loh leh kei cin man hi loin lawmte gen bangin a gelh siam tampi in gelh lo ahih manin leh a gelh sung pan zong a kilawm zaw tampi om tase leh hih pahtawina kei tungah hong tung pen ka nuam mahmah hi. Mi adingin bangmah ahi kei zongin kei adingin “Ka sih khit ciang zong ka mualsuang ding hi lei veh e,” ci-in ka ngaihsun a, hih bang hong pankhia Zonet pute, vote hong piate, lungdampihna lai hong khakte tungah lungdam thu kong puak hi. Bek tham loin “Reporter of the Year-2009” Tg. M.L. Thang (Thangboi) zong nakpi takin ka lungdampih hi. Amah pen a hi ding mahin ka tuat a, kilawm zong ka sa hi.  Zogamnuam.com in hih laikhakte lim takin hong kepsak cih zong ka theih ciangin amau tungah ka lungdam hi. Hih kipahtawinate pen mihing ading hi loin Topa minthanna ding hi zaw hen la, Topa Thupha
note khempeuh tungah hong om zel ta hen. Amen.

Rev. G.K. Nang
Fuller Theological Seminary,
Pasadena, USA. Jan. 16, 2009.

Friday, May 18, 2012

Meitei icih te kuate hiam?


Meitei icih te kuate hiam?
Compiled and translated by Paul Thangpi, Offenbach, Germany
Meitei te India gam state (25) sunga state khat ahi Manipur State sunga minam lian
pen ahi uh hi. Meitei cih min (nomenclature) a taangmin (original name) hi in, tuhun
ciang Manipur te (Manipuris) kici uh hi.
I. Manipur Mipi (Population of Manipur)
Manipur state ah mipi 2,388,634 pha in, a gam 8,628 sq mile in zai hi. Mongolic
minam hi in Tibeto-Burmese kampau zang uh hi. Mipi (60%) Meitei hi in, (25%)
Naga hi in adang (15%) te Thadou, Paite, Hmar, Gangte, Ralte, Simte, Vaiphei, Zhou,
etc. ahi uh hi. Mipi a tamzaw in Meitei pau (Meiteilon) zang uh hi. Mi kigakna
(Density of population) 277 per sq. mile hi. Bangladesh ah Meitei mi 92,800 bang
(1982) om-in, Kawlgam ah mi 6,000 bang (1931) om uh hi. Bangladesh a Meitei
omte Kawl te‘n kum (7) sung (1819-1825) a ukna nuamsa lo a atai te ahi uh hi.
Manipur State sunga Districts (9) teng leh mipi pha zah:
District                        Area                  Population                        Headquarters
Bishnupur                   496                    208368                            Bishnupur
Churachandpur(Lamka) 4570               227905                           Churachandpur
Chandel                      3313                  118327                            Chandel
Imphal East                 709                    394876                            Porompat
Imphal West               519                    444382                            Lamphel
Senapati                     3271                  283621                            Senapati
Tamenglong                4391                  111499                           Tamenglong
Thoubal                      514                    364140                           Thoubal
Ukhrul                        4544                  140778                           Ukhrul
Source : Wikipedia: Manipur

II. Manipur Leitang (Geographical)
Manipur state in Kawlgam, Nagaland, Assam, le Mizoram te tawh kigamgi uh hi.
Kawlgam tawh 200 miles ki gamgi hi. A gam sung a tam zaw tuipi level pan 2,600 ft
bang sang in, a sang pen na mun tuipi level pan 8,500 ft in sang hi. A khuapi Imphal
hi in mi 217,275 (2001) teng hi.

III. Tangthu (History)
33 A.D. kum pan Meitei kumpi masa pen ahi Pakhangba in Meitei gam sung ukna
hong kipan in kum 120 sung uk hi. 1819 kum in Kawlten Meitei te va sim in 1825
dong kum (7) sung Kawlte ukna sung om uh hi. 1891 kum in Anglo-Manipuri gal
hong piang in Manipur gam Mikang (British) te khut sung hong tung hi. May 3, 1894
ni in Christian missionary masa pen Rev. William Pettigrew Scotland gam pan
Manipur hong tung hi. October 15, 1949 ni in Manipur, India kumpi ukna nuai ah
gamno (Territory) khat in hong om hi. January 21, 1972 ni in Manipur in Territory
pan State hong ngah hi.
Meitei te khang sung thumping te a tom in:
33 A.D. Meitei kumpi masa pen Pakhangba in uk kipan, kum 120 sung uk.
154 A.D. Khuivoi Tompok kumpi suak.
264 A.D. Taothing Mang kumpi suak.
568 A.D. Wura Konthouba kumpi suak.
821 A.D. Ayanba kumpi suak.
1074 A.D. Loiyumba kumpi hong suak in a gam sung ah minam khantohna tampi bawl.
1467 A.D. " Chaithaba " Kyaamba kumpi pa in hong mu khia.
1567 A.D. Khagemba kumpi hong suak in a masa pen Manipur sum nen (coins) hong bawl.
1661 A.D. Paikhomba kumpi suak.
1704 A.D. Charairongba kumpi pa Vaishnavism biakna hong suak in, gambup biakna in
hong zang.
1714 A.D. Garibaniwaz kumpi suak.
1736 A.D. Garibaniwaz kumpi pa in a galkap the tawh Ningthee gun kan in Meyedu
khuapi sukia.
1762  A.D. Manipur East India company tawh kigawm.
1776  A.D. Kumpi pa Bheigyachandra in Imphal ah Govindajee biak innpi lam.
1819 A.D. "Kum sagih sung thuakna " 1819 pan 1825 dong Kawl te‘n Meitei gam uk.
1825 A.D. Maharaj Gambhir Singh kumpi suak.
1834 A.D. The Kabaw zangkuam Kawlgam ap.
1890 A.D. Surchandra kumpi suak.
March 31,1881 A.D. India kumpi in Mikang (British) tawh kipawl in Manipur galdo hong kipan.
April 23, 1891 A.D. Manipur galkap te leh Mikang galkap te kidona `Khongjom gal` hong piang.
August 13,1891 A.D. Yuvraj Tikendrajit le galkap mang Thangal te Pheida Pung (tun B.T. Park) ah
Guiawkna tawh sihna ki pia.
May 3,1894 A.D. Christan missinary Mr. William Pettigraw ( Scotland ) Manipur hong tung.
1904 A.D. `Nupeelal` ( Numei te‘n Mikang te gal a do na) hong kipan ).
May 15,1907 A.D. Manipur state Darbar hong piang
August 29,1931 A.D. Jeliangrong makai Jadonang guiawkna tawh sihna kipia.

IV. Biakna (Religion)
Meitei te atam zaw in a tang (original) biakna Sanamahism zui uh hi. Pawlkhat in
Hindu biakna leh Bahai biakna a zui zong om hi. Manipur mualtung mi Naga,
Thadou, Paite, Hmar, Gangte, Ralte, Simte, Vaiphei, Zhou etc. teng atam zaw in
Christian biakna zui uh hi. Christian missionary Mr. William Pettigrew Scotland
pan May 3, 1894 kum in Manipur hong tung hi. Christian biakna azui (35%) pha hi.
Muslim zong (8%) bang om in a tamzaw Bengali te ahi uh hi.
References:
Britannica Concise Encyclopedia. Britannica Concise Encyclopedia. © 2006
Encyclopædia Britannica, Inc. All rights reserved.
Wikipedia, the free Encyclopaedia. This article is licensed under the GNU Free
Documentation License. It uses material from the Wikipedia article "Manipur".
Columbia Encyclopedia. The Columbia Electronic Encyclopedia, Sixth Edition
Copyright © 2003,
http://www.ethnologue.com/14/show_language.asp?code=MNR
http://www.manipuri.org/
The European Manipuri Association website
http://www.ema-europe.org/pages/Home.html
The North American Manipur Association
http://www.namaonline.org/

Tuesday, May 15, 2012

khatvei: & Tiger Woods:

Khatvei: 1. Khatvei, Washington DC area ah ka omlai in Maryland khua ka Pa Thawng te inn ah kisil dingin ka kithawi hi. Lawmte cih zel dan mah in kei zong tui hek hong in, minit 3 sung bang ka kaisak masa hi. Tua hileh tui lum hong luangkhia a, tua tawh kisil nuam mahmah hi. Tua bangin hih kei lehang tui vot bek hong luang hi. Tui lum ngahna dingin minit 3 bang tuinak hon phot kisam cihna hi. Tua pen a ngeina sa in ka hih den uh hi. Tua banga ka hih laitak Nu Kok puansawp dingin innuai ah hong tuaksuk a, ka tui hon hong mu hi. "Cinpu, a bangci a na tui uh kihong hilo maw, a mawkna in tui tampi luang ding hi" hong ci hi. Kisil sawm ing a, tuilum a luan ding a ngak ka hi, ka cih hangin, hih dan pen a ngeina hilo cih ka phawkpah sai hi. 2. Khatvei mah US nuntakzia mu kha buang ciin ka kingaihsun hi. Amau ngeina bangin zummawh thu leh zahmawh ciamnuih zong pawlkhat kitawm man hi. Lawmte tawh kihona leh kikholhna ah zong kizang nuam pianpian ta a, khatveivei a kihelh thei zel hi. Amau phamawh sa lo a, a zanglote, a zangtheilote pen a miphalo bang phialin ngaihsun uh hi. [Zomi te in a khangto masa ding tata i hazat a, i nengniam sawm dan deuh e!]. Not American. Tua bang pen mun khempeuh ah na kizang theilo a, khatvei siate khat pastor mai ah ka holimna vuah ka helh khak zauh leh 'America te ciamnuih pen zahmawh zong kihel zel mah aive' hong ci ziau a, hong nuampha mello hi. 3. Khatvei leuleu India ah meigong nupi khat tawh siate inn ah ka hawh uh hi. Aman, "Thupha dawhna" ciin INR 600 hiam khat luikhia a (a phazah lian theihpih keng), "ka neih khempeuh hi," ciin siapa thu ngensak, thupha kipiasak hi. Ka ciah khiat uh ciang, 'ka mawtaw sap ding zong nei nawnlo ka hi,' ciin kei kiangah hong ngen a, ka pia hi. I Topa Jesu thugen ka phawk a, kei sangin meigongnu kipiakzawhna na lianzaw takpi hi cih ka mit mahmah tawh Topa in hong musak hi. A zah tampi in a tamzawk hangin kei piak USD 200 pen hong maizumhuai kik liang hi. Rev. Job Thawngno in Lamka ah a Numei Kikhoppi khat ah a thugen cassette pan na ngaih khakna ah, "Pasian in bangzah pia cih thupi salo a, bangzah sung pan bangzah pia' cih thupi sazaw hi a cih pen ka phawk velval hi. Tua hi a, tuni in, ka zakna ah tua meigongnu in Taih inn hoih mahmah khat cian' kipan hi kici hi. Mawtaw sap ding a neilo meigongnu pen kum khat zong pha manlo in Pasian in a inn sakna ding vaihawmsak leltak hi. Vantung thupha hong kiat dan pen lamdang ka sa hi. A om thei dinga i ngaihsut hetloh pan zong Pasian in "omsak mai" himawk hi. Huatna sangin itna thupi zaw a, Pasian i itzah mah in i mihingpihte zong i it ding hi cih hong phawksak diak kasa hi. Hau Za Cin Phuitong Liim Pu Khup, Khatvei Leu Leu aw! Sihzang Picnic ah na ngaihno hong tonpih lo a nang bek nong pai hiau pen a zawh cianglah hong musak tuanlo cin a, na zi a kimulo suak mawk ei, hong paikik pah ning maw. Tua laiin John Denver "Take me Home Country Road" laphuahna Shenandoah River lamah Picnic kipai leh ka ut sim tak hiven.  4. Khatvei, India Independence hun ma laiin suahtakna ding nasem makai Nehru in University History Professor khat kiangah, "India suahtak ngahna dingin sem khawm ni" ciin a hopih leh Professor pa in, "England kumpi thahatlua mahmah in, suahtakna kingahzolo ding hi," ciin nial hi. Tua tak ciang Nehru in, "Tua ahih leh ko suahtakna hong ngah nungin, nang a tangthu na gelh in," ciin a nusia hi. 5. Khatvei Pu Vumson inn ah Sihzang Picnic pai ding, Bawngsa, Aksa, etc at a ka om laitak un telephone sung pan nungak khat in, nih hizaw hiam, la hong sa hiauhiau a, lawmte khat in ciamnuih in, "Nangong lasa na bang" a cih leh ka vekpi un ka sa atlai uh khawl liangin ka nuizaak uh hi. 6. Khatvei ZOTAANG HOME Nu Lun in, "Baltimore ah ka biakinn Picnic vuah hong kihel in," ciin hong zawn a, lawmte khat tawh ka va kihel uh hi. Mi 50 taang ding bang kipaikhawm a, khangno 11 pawl in tuiphumna ngah uh hi. America ah Zomi tui kiphum ka muh patna leh khatvei thu a tui kiphum tam ka muhna pen hi. Hih pawlpi EBC ah Zomi music siam Tg. Zen Lian zong kikhawm a, lasak gualnuam mahmah uh hi. Nungak pah ding, tangval pah ding, a melhoih nono khangno bangzah hiam om a, lawmte khat in, "Hihte hong lian leh inn lam pan parcel tawh kivaikhak nawnlo ding hi," hong ci hi! Hau Za Cin Phuitong Liim Tiger Woods Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002 Tue Jan 12, 2010 3:51 am (PST) Tiger Woods: Lawm Thangpi aw, na inn vengpa bangci ahia? Na vengpa thu, mivom ahih mana Golf kimawlna ah a ut hangin a kimawl ding a kiphallo, ahi zongin kimawlpih dingin a zawh leh kimawlsuak thei ding, a lelh leh kimawl thei nawnlo ding cih condition tawh a kipat pen tuni a leitungbup ah Golf kimawl siampen leh minthangpen khat hong suahna thu khawng i genkhoplai ka phawk hi. Golf course a neih hoih pipi leh a inn hoih nonote ka za a, a lim zong ka mukha ngei hi. Ahi zongin lamet lohpi in tunai in a ginatloh manin a nuntakna leh a kimawlna hong kiamsuk ziaizuai pen a lamdang khat hi. A zi hilo lawmngaih 10 val khawng a neih manin a zi tawh kitawnga, a zi in sat sawmin delh ahih manin a taina lamah tuahsia in a liam hi. Ahi zongin a zi in maisak hi. Azi in a maisak zawh ciangin amah zong Golf kimawlna pan tomvei tawlnga pak dingin holiday a pai hi. Hih kimawl siampa hanga amah sum a pia (sponsor) te supna pen 6 billion bang phazo a, supbeh lai ding uh cih kigen hi. Tampi in a sumpiak uh dokkik uh a, pawlkhat in khiam uh hi. Tunai in a zi in khen sawm in panla hihtuak hi. Hih thu khempeuh ka zak ciang lawm Thangpi, Bass Thangpi zong a kicizaw, lasiam leh Bass guiter tumsiam, mi lungduai leh thu khual, Zogam tangval melhoih leh ki fit mahmah, Zomi sunga mi hazatna leh elna a neilo tawmcik lak pana khat, thu nuam leh holim siam, kiphasak lo, mi itna nei leh deihsakna nei ka phawk hi. Ahang pen ka zakna ah Tiger Woods zong ama mihinna ah mihoih hi a, mi lungduai leh kiniamkhiat ahi hi. Hih thute ka zak ciang lawm Thangpi aw, nong vakpihna munte mitkha ah na mu dandan ing ei. Golf kimawl siampa ahong kimawl kik pah ding i deihsak a, i lamen a, i deihsak hi. We miss you Tiger! Hau Za Cin Phuitong Liim It U Cinpu, Hi Tiger Woods pen in, a Nu sun ahih manin lungduaiin kiniamkhiat hi kici veh aw, A Nu Kultilda Woods pen Zomite gam veng Thailand te ahih man hi. Zomi bang hi leh lungduai kan lai ve ee. Tua numei tampi a delh kawikawi pen bel a Pa sun ahi diam maw? Ahihkei leh, numei tampi in a neihsa sum deih man in a zi theih loh kalkal in na delh sak simsim uh ai zaw diam? Bangbang aihizong, Tiger in a Nu deihsak a Pu te lam zi in zong hileh, a zi in hi ci bawl liang lo mah ding hiven mataw ka ci sim giugiua hi. Khongno lai Goft kimawl siam Tiger pen leitung kimawlna siam tuamtuamte sang' hauzaw ahih teh Zomite zong a ma dinmun hileng, i hicikha mai diam? I hih khak phial leh zong i siatnate hong selsak siam dingin, ZI HOIH i neih ciat ding kisam ding hi ei Zomi tangval laite. U Cinpu (Dr. Hau Za Cin) Zomi khangno mipil, lai-at siam, thahoih, lungduai leh nasep kuhkal mahmah hi in, a sangkahna, a nasepna ah singdang lia tampitakin, pakta in, kitahtah phial mah ta leh, ling hetlo aa, Zolia mah Zi ding a nei etteh tak mi picing pa pen Leitung bup a tang vangvang Tiger Woods in a na ban lo ahih lamtak kimu thei gige hi. Tiger i Pa in kimawl siamna tawh kihauzo ding cih mukhin ahih manin a tapa Goft kimawl pilna guan in, haut lawh takpi uh hi. $20 million man ding tembaw neu khat nei in "Privacy" cih min vawh hi. Ka om na veng Jupiter Island, Florida ah inn $38 million man ding khat nei in tua pan in a zi tawh hici ciang hong tung uh hi mawk hi. Zomite zong kimawl siamna tawh mihaupi a kisuak thei hiin, Nu le Pa ten tate pahtah i siam huai dan kimu thei hi. We mis you Tiger! Khat Thang (Bass bel tuazah in tumzo nawn keng ee)

Lamdawt tawn aa, Tui in tai.

Posted by: "Hau Thang" leohauthang@googlemail.com Mon Jan 11, 2010 9:33 am (PST) Guai kumdang in tuitaih pen tuuk hun sung hiphadiak a, Zandeuh in Paakzang khua te ,khualzin na pan in, ciahlam manawh uh, lei omna lam tawn lo uh a, a naizaw lamdawt tawn uh a hihman in , lei omloh na lam , Meitei gun a kantan sawm na uh ah, numeikhat leh pasal khat tui in tai citciat in , tu ni 11.1.2010 ni-in kivui uh cihthu kiza hi.Lamdawt tawn nuam behiang kumkua a tunglo a cihtawh hong kibang dektak sa ingh.

deih sak na

Posted by: "Neng Lian" lianngek77@yahoo.com lianngek77 Sun Jan 10, 2010 8:06 am (PST) Guai aw lei tung i nun tak sung in bang ki sam hiam, i cih ciang in khan gual ban nuam lo kua mah ki om lo in mi neih khat ai zong ki eng thei hi hih te mun ah ei zong ki sam thei hi hang bang hang hiam cih leh a kei bang hi tuan mawk ka hiam ki ci pong kha thei hi 1. na ma pai na ding na deih leh na nu napa awi lo pi in gam ta kei in la kha sia sak sen ken nu leh pa gau ki pua lah ki ci hi 2..zi na neih ciang na zi hang in na nu napa na sang gam sim mawh lang pan kei in la ki lem na ding bek ngaih sunin na zi thu na hilh ciang in nanu napa na sang gam te zak in hilh kei zaw in nanu napa na sang gam thu na hilh teh zong na zi zak in hilh se kei zaw in 3.zi na zon ciang in zi pil na zon sang zi hoih zong zaw in zi hoih cih ciang in mel hoih na hi lo zaw hi na inn kuan pih ong it pih leh na nai huai na khua pih na tui pih ong it pih ding ki sam hi a diak2 in bang hoih hiam ci leh na zi ding pen na khua pih hi hen la pawl ki bang hi leh hoih pen hi tua a hih kei leh na khua pih ai kei leh zong pawl pi ki bang zong ham tang in khua pi ve2 pawl ki bang lo sang in hoih zaw lai hi zi na zon ciang nang ngaih na bek suang kei in la a thu thei ma sak sawm in a nung sang ah na ki sik hang in lei bek sik kha ta ding hi teh nang sang in zi pil zaw deih se dah in la a hau zaw zong deih da lel in nang tawh ki tuak ding zawn sawm in na zi na ngaih luat leh nang leh nang ki bawl hi ding hi te 4.nu mei in zong thu ngaih sut kul hi na it mah2 na pasal bel a pai ngam na hih man in a thu man ding thu pi hi nu mei te ngaih sut ding ah bang om hiam cih leh na lawm ngaih pa bang2 ai zong na zuih na belh ngam hi na pin na ki ten khit teh thu pawt mawh na bawl sang in na ki ten ma un ngaih sun ma sa in pawl ki bang lo pan in thu buai den pen hi na ki ten ma in pawl ki bang lo na zuih zawh ngap kei leh mang lo ngai kei zaw le teh hoih zaw hi mi inn kuan sung buai sak na suah se sang in hoih zaw hi khang lui te in nu mei in phung leh nam nei lo na ci uh a tua mah bang in pa sal na neih ciang na pawl pi leh na nung lam na phung ken sawm kei zaw in tua hi leh nang mi dik hi zaw ding hi teh mi gen siat ding in na om sang a hoih lam a ong ki gen ding ut huai zawhi na pa hauh na na sang gam te hauh na leh a pil na te uh ken sawm kei in tua hi leh hoih zaw ding hi 5.nang tung a ong ki bawl ding a ut bang in mi dang te tung ah bawl in cih pa sian kam mal ah om mah bang in ngaih sut hui hi 6.lawm i hauh nop leh thu dik kul a mi git kul hi na ki pil sak luat leh lawm na nei kei ding a ong ki hua ding hi 7.mi na sim mawh leh na zong ong ki pi et tuan lo kha ding hi hai tah ci in neu bawl kha pah ken 8nang sang athu thei zaw mi khat in thu ong gen leh nial se kei le teh nang mi dik na tang zaw kha ding hi 9.nana sep na ah na sen pi nop leh lung duai in la thu mang peuh le teh na sep zaw kha ding hi 10.mi hoih na ut leh mi te nop tuam na ding bawl in la mi te heh pih na nei le teh 11..na hauh nop leh thu pha bawl in la na lawh sa sum leh pai pheng zat kei in la cil in a man in gam ta in la a hoih lo na sem ken duh hop na leh huai ham na lung sim nei kha kei in 12.mi te ong zah tak ding na ut leh pheng pau kei zaw in 13.mi pil na ut leh thu ngaih sut siam in la thu khual le teh 14.thu hoih ding na deih leh inn kuan sung khat ah om gige na zi sum tuam khak kei in la nanunapa khak in na zi ki sap na zong a mau na thei lel ding a inn kuan sung nuam ding hi na zi khak in nanunapa na khak kei leh thu sia piang thei hi 15.nu mei in a nung lam thu a tut luat leh thu sia piang thei hi 16.mo na neih ciang a gam tat hoih loh na te leh a hoih na te thei na hi man in nang zong na mo thak ciang tua ahoih lo te zang ken la a hoih lam in gam ta le teh na mo dik na sak loh na te nang a hoih lam in sem le teh nu mei hoih na tang kha ding hi 17.na mo thak ciang in zong tek ding in ki bawl pah le teh buai na tawm ding a na tek te na sim mawh leh nang zong mo na neih ciang na mo in ong sim mawh kha ding hi na mo thak ciang kei zong mo nei leng hih dan deih ding ing a cih ngaih sun kawm in na mo nang deih thei dan ding bang mah in gam ta pah in tua hi leh nang la mo hoih hi ding cin a tek na sin teh zong mo hoih ngah ding hi teh 18. kam khum na deih leh nang zang ma sa in mi khat na aw tol lehnang ong hap kik kha ding hi 19.nang, thu ong ki hilh dang na zak nop dan a ong ki hilh mah bang in na ta natu te thu hilh in tua hi leh hoih zaw kha ding hi 20.lung sim kawi na neih kei nak leh mi tawh ki ho thei ding cin a mi hoih na suak ding hi 21.na pil na te mi tam pi ong phat tuam na in na zat leh thu pha na ngah ding hi gen khialh sut khialh na lung sim tawh ki tuak lo a om khak leh ong mai sak un

Mopawi Lungdampihna

Mopawi Lungdampihna Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002 Fri Jan 8, 2010 4:45 am (PST) Mopawi Lungdampihna: Mang weds Huai! Mopawi a bawl theite lungdampih ding hi. Ka biakinn vua media leh publicity lam a sai Pa Tual Kim @ Suantak Vonkim in a thu pulakna ah, "I sanggampa Mang US citizen maikal ciangin interview ding hi in, thungetna ah phawk ni. Citizen ngah leh 'a dang khat' zong a ngah ding om hi," ciin pawlpite maiah thungetpuih dingin pulaka, pawlpi leh mipite thungetpihna bangin US citizenship zong hong ngah, lungdam kiko khawm (annekna khat zong a pai thei tengin kinei, KFC leh Moh lim nono tawh Pu Vum Son inn ah). Tu'n 'a dang khat' zong hong ngahta ahih manin suahpihpa Tg. Zam Mang (tun Pa Zam Mang hita) i lungdampih hi. Sanggampa Mang pen mi kizen mahmah khat hi a, mi huh thanuam leh mi panpih a hahkat khat hi cih ka mit mahmah in ka mu hi. Beltsville, Maryland ah ka om sung in inn hoih mahmah khat hong lei a, ama inn ah Pa Kam leh Nu Dim te nupa, Sia Piang leh ka biakinn vua la makai Tg. Henbawk (lungzuang a lungzuan la sa ngeungeu thei..he he..) te zong a ompih pah hi. Mite in theihsimna nei hi ding hiam, "inntekpa in Aussie lam ah Vaphual bu hawi ahi tam maw, Hello.... ci thei zel" ci uh hi. Tua Vaphual tuni in a anglum ah sial in, sang bang kino kawmin 'ei lah kuaman hong englo, en lah kuamah englo' ciin nang leh kei hong phawk nawnlo ding uh hi. USA ah Phalbi zansawt zong tomno bangin ngaihsunta ding hi. Lungdampih hang. Ei hong phawk nawnlo bek hilo, a inn ah Voksa duh leh ne, Buhman duh leh ne, Niangtui lim nono dawn, Fruit juice tuamtuam ka dawn lai khawng uh zong i hilh kikkik kei leh mangngilhta ding hi. Tua pen a phamawh hilo a, 'angkawi lianu' lungdamna hi zaw ding hi. New York pan hong zinsuk vengveng a Nekkhawmbawl leh Thuhilhna hun hong zatpih siapa te tawh inn mai ah maan ka kizaih khop ziahziah zawh uh cianga siapa a omna lam zuan, ko ka omna uh zuan..... lasiam TS Khai cih bangin, "La kik thei leng maw." Phualva kop banga etlawm Mang leh Huai te (a mopawi foto pan i et ciang) inn nuai ah music van tuamtuam Drums, Bass Guiter, Lead Guiter, etc. kiphah zihziahte ka utzah vua ka sai ziahziah hunte uh mualkhumta a, KUMLUI hita zawmah lai hi. A Honda Car tawh Obama te lenna tualnuam ka kileh ziahziah hunte khawng uh sulheilo dia, kumlui 2009 hita zawmah lai hi. Ka biakinn vua Bass Guiter tum kawma lusu ngeungeu Tg. Singpi leh la makai mah Tg. Kimpi te zong Phualva kop banga etlawm mopawi ah a ha uh selzolo in maanzaihpa geia ding nungaknote lamah 'smile' phei zihziah lel uh hi. U Paukhek te inn ah upmawh loh leh lamet batloh a Ni Dim (Ni Florence Ciang), Australia pek pan hong zin vangvang tawh ankuang sawk khawma hun nuam ka zatlaite uh hong phawksak dingin a tanu melhoih sitset uh zong a mel mu kha ahih manin lungzuan phawng kikkik hi. Pa Thawng leh Nu Kok te naungek melhoih tawi thu, Lia CiCiin nuihmai leh ka biakinn sunguh ah kikhawmte tut dimdiam dante, leh ka muh laia vuk kialo a tun vukkia thute gelh kim ding hi leng hong sau lua dinga, theihsa tawh theih nailohte tawh mopawi siim khempeuh thu zong i gelhkim hong kul kha ding a, US pan Aussie ah Mopui a paina thu zong kigelh khalo kha ding hi. Tua ahih manin damdam in i hialbawl sawm zaw mai ding hi. [Mopawi bawlte in lah hih tantana sau laigelh sim manlo in nitum ding khuazin ding bekbek khuadakdak kha ding uh ahih manin]. Mopuina thu: A kipulaksa mah bangin citizen ngah zawh ciang 'a dang khat zong omlai ding' cih a tangtunna dingin calendar beihak lua sa a a enen 'melhoih ngaihno' pui dingin US pek pan Zogam tangval hong lengkhia ding cih thu a kizak ciang tua a 'melhoih ngaihno' bangzah in lungdamin bangzahtakin a ngaklah zen tam. Airport ah ka dawn diam, ahih kei leh inn tual pan ka dawn tam ciin ngaihsun kha ngeel inteh, theihpih khang. A kimuh masak ding laitak un bang a ngaihsun tam uh...hm..hm. ... Rose pak a piak ciang bangci'n a sang tam? A khut a ling diam? A aw a lingzaw diam? A nuih ciang a lipstick a sia kha diam?? Hih banga mopui ka theih ngei pawlkhat om. Sweeden pek pan Singapore a om a ngaihno Cingno pui dingin ZONET pu khat ahi Pu Tongseal vabang hong leng vengvengin Singapore nungak melhoih penpen tuahkhia a, tu in tanu melhoih tak nei khin uh hi. Kennedy Space Center ena ka pai lai khawng vua KL a phone phone khat sanggamte zong tu laitak a ngaihno lenpih dingin KL ah a om laitak hi kici hi. Tua hi a, hih bang pen Zomi te Vaphualno lak dan hong hi pianpian ta hi. Tuma in zong Oklahoma Zomi Innkuan makai te khat in Yangoon pek pan va pui vengveng hi cih iza hi. Nuam Sin Teh Maw!! Murlen khua Upa Cin Pau in kei lei zong ka ngaihno tawh vanleng tuangkhawm cih a zak ciang: (a). Tung thangvan ah ngaihsiang kawm ding, Ngaih tawh dawn bang kituak a, Nuam sin teh maw, Nuam sin teh maw lawm. (b). Nuam sin teh maw lawm, Sinthu deih khaubang sut a, Nuam sin teh maw, Nuam sin teh maw lawm. ciin Nuam Sin Teh Maw la hong phuah hi. Tua sangin amau aa pen nuamzaw thamtham lai ding ahih manin 'hampha si uh e maw' ka ci hi. Leitung langkhat pan leitung langkhat dong tung thanvan ah ngaih tong kisang ding cih ka ngaihsut ciang 'hampha' cih loh buang gen ding ka thei kei hi. Nuam sin teh maw cih bek tawh gen zolo kha ding hi. 'U Cin aw, ka mopawi ah hong kihel thei lecin ut sam ing ei' ci ngaungau lianga hong deihsak hang heina khatlo, a mual a guam in hong hal ahih manin, 'ka thungetna leh ka lungsim in hong phawk ding hi ing, a nuam thei pen in na zang un' ciin ka hilh kik a, aman zong nuamsa hi ding hi, khasiat mel maan kimu vetlo in, nuihmai hiuhiau vive kimuzaw hi. Tua hi a, laphuakpa khat in, Zi pipa puan hoihtawh kizem a, Monu kizepna suang manpha Tua bang teek in Topan hong zem a, Ka Pasian hoihna tumdang e a cih mah bangin hih nupa te kizepna hoih a, amau tunga Topa hoihna zong tumdang kasa hi. Inn, mawtaw, nasep kician nei khin in, inn sungah nu ding, pa ding in kigawm uh ahih manin Lai Siangtho sunga Paunak gelhpa cih bang a zui hitakpi a, lungdampih lua ka hi. Tua bek hilo (ci zel lai ni in, cih zel ding om den, bei theilo ahih manin), tu kum Thanksgiving hun sungin pawlpi program Family Retreat zong amau inn ah la in, a inn uh Topa gam nasepna dingin a piakhia ngam khangno, nupa thak ahi uh hi. Honeymoon koi ah pai uh hiam? Letphuai (gift) bangteng, bangzah ngah uh hiam cihte i buaipih kei dinga, Topa in a khan tawntung uh nupa nuam, innkuan nuam hi a, tanu tapa tawi a ki it kitul dingin thupha hong piaksak leh ciin deihsakna i khakzaw ding hi. Mopawi maan te hoih thei mahmah ei. Lungdampihna lianpi tawh, Hau Za Cin Phuitong Liim

*Kawlpi Hong Hawh Ve *

By Rev. Thang Van Lian Leitungbupah Zomite’ tam penna khuapi ci leng akikhial het lo ding Kawlpi ah hong hawh ve… ci-in kong zawn nuam hi. Uang gen lua nong sa phial ahi ta zongin Zomi, Mizo, Asho, Cho, Laimi, Khumi leh Matu kici Zomi teng a kim penna khuapi khat ahih manin leitungbupah Zomite ih tam penna aci ka hi hi. Tua hang mah hi-in um ing Pu M L Thangbawi (Yangon) in ‘Zogam Khuapi’ ci thei zel hi. Nidangin Zo Zum na om ngei takpi a, Pu Van Kulh in Hakha ah tuah hi, kici hi. Na kampau kibatpih setset Tedim Zomi bekbek zong Zo suan lakah a tam penna mun khuapi khat ahih manin nong hawh limlim ding kong zawn nuam hi. Tangthu kante’ gen ngei danin ci leng kum zalom 12-13 pawlin ih pu ih pate in Shan ukpite thuak zo loin leh Kawlte mahmah zong na nang lah uh hi ding hi ven Kalay-Kabaw kuam teng paisanin tu a ih tenna Chin State, Mizoram State leh Manipur State dongah na lal uh hi. Ahi zongin tuni-in tua ih paisansa leitang tengah khangthak Zomite tampi tak om ta ahih manin Hmatpongtin (Myanmar National Registration Card) na neih kei phial leh zong hong zin sawm veve in. Gampua a hong zinsan gamdang citizenship nei khinte zong hong ngaih zin pak un, ci-in kong zawn hi. Ahih theih leh Cope topan Zomite’ adingin lai hong bawlsak zawh kum za cinna pawipi khat zong 2010 ciangin nasiatak kibawl ding ahih manin tua kawmin hong hawh un. Vanleng zangin Yangon lam nong tot ding leh Yangon khuapi sung zin tuna ding patau kei in. Meltheih tanau bulnai a om kei leh zong dah kei in. Yangon khuapi ah Tedim Zomi bekbek Tedim khuapi a inn om zah dektak bang om ta ding hi, kici hi. Yangon a om Zomite in Kawlpi vanleng zuih dan ding lam hong lak ding uh hi. Yangon pan direct a nong pai theih leh minute 90 bang sawt ding hi. Kumpi vanleng leh company vanleng (Air Bagan) ci-in nisim a len loh hang kal khat nih vei thum vei bang vanleng om hi. Vanlengte pen khat veivei Mandalay lamah kawi len phot tadih thei uh ahih manin na lungduai lam a kilatna khat hong suak ding hi. Vanleng tuan man pen tu sawng teng company ahih leh Ks. 105000/- hi a, kumpi’ a ahih leh Ks. 65000/- kim pawl hi. Yangon - Kalaymyo pen lei lam nong zuih nop leh zong kingah hi. Ahi zongin ni 2 bit bang sawt ding hi. Ih pu ih pate in Tuikangpi acihcih uh Chindwin gunpi leh Guntawbing zong ana cih ngei uh Gunkhawm (Kalaywa) na muh nop leh Mungzua (Monywa) pan tui lam zui-in hong pai in. Azenzenin India lam pan lei lam zui a pai ding na ut leh Champhai hiam Moreh hiam tawnin kipai thei hi. Lei lam nong zuih ding a, Hmatpongtin na neih kei leh lawm hoih khat peuhmah tawh nong kithuah ding hong vaikhak nuam ing. Kawlgam ah mi a heek thei ekek om zel bek tham loin sum liausak nop manin palik leh thunei tuamtuamte mit kha gega den uh ahih man hi. Kawlgam ahoihna khatah a zia khat thei phot leng apiang theilo om lo lel hi. Moreh-Tamu lam nong zuih ding leh ‘India-Myanmar Friendship Road’ kici 2003 khawng a kihong kultal kizut lampi nuam mahmah zui-in Kawlpi nong tung ding hi. Ahih hangin gun lei lui leite pen Kawl kumpi’ bawl ahih manin kisia mahmah ta a, lum ziazua-in ging zaizai keei ahih manin cimphawng zawzen ding hi. Hih lampi pen Asian Highway zong hi a, Kawlpi ah hong lutin Gangaw tawnin Mandalay tung hi. Mandalay panin leilu lam Muse ah pai to a tua panin Ruill tawnin Sen gam lut hi. Nisuahna lam leuleu ah Shan State nisuahna-leilu lam tawnin Mongla pan Sen gamah khat lut kik hi. Shan gam nisuahna-leitaw lam Tachileik panin Laos gamah khat lut suk hi. Kawlgam leitaw lamah khat suk tai a, Yangon ah lutin tua pan Myawaddy tawnin Thailand gam Mae Sot ah lut hi. Champhai lam nong zuih a leh Ciau icihna Zokhawthar ah, tua pan Haimual khua ah, tua panin Laitui ah cih bangin Tedim khuapi nong tawn ding hi. E..! Tedim lam nong tot leh ahoih mahmah khat hi ci ing. Sihzang, Vaiphei, Thahdo, Dim, Teizang, Zo, Khuano cihbang mite’ mitkeuhna ih ci diam civilization kipatna hoh ih ci zaw diam common lanluage neih kipatna leh minam kician khat hih ding ih kipatna khuapi ahih manin na muh ding kong deihsak hi. Hibang a kong gen deudau dihdih zenzenna ahang in “Myanmar Guide Map” kici gamlim sungah “Distance Miles” kici en lehang khuapi 43 te khat le khat a kigamlatna kigen sam napi Zomite’ tenna khua khat zong kidawk zo lo hi. Ngaihsut ding tampi hong phawk sak ka sa hi. Zokhawthar kici Ciaului pan Kawlpi nong paisuak nop leh Jeep gol ahat mahmahte nong zuih kul ding hi. Tuk guahtui kap ciangin Manlong kici Bus-te zong tai thei zel uh hi. Tedim na giah nop a, zinbuk na ut leh Myoma kici khualai vengah ‘Cherry Guest House’ khat na om ding hi. Restaurant zong thum le li mah om hi. Kawl an, Sen an leh Mang an cih bang an lim tuamtuam zong akinek theihna ‘Mingalar Restaurant’ zong Lawibual veng Lamzang Lamka ah om hi. Tedim – Kawlpi pen Mawtawpi nam nih, Zotaang Super Express leh Shwe Thazin Bus ut zawkzawk na zui thei hi. 2010 kipat ciangciang pen mawtaw sap paisuk Ks. 3000/- hi a, paitoh lam Ks. 3500/- hi. Mawtaw nungzuite pen kum naupang lai pilsinna kician neilo tam zaw ahih manin hong hap goihgoih khak zenzen uh leh amaisak dingin hong kiging in. Ngaihdam bawm golpi khat nong kigin kul ding hi. Tedim pan zing lam 6:30-7:00 kim pawlin Bus-te ding khia uh hi. Saimual kici Tedim kigal muh tawpna mualah thungenin hong khawlpih ding uh a, biakna sia na hih leh thu na ngen thei ding hi. Thungen dingin mawtawte in sehkholh nei ngei lo zaw uh a, ‘Ken hong ngen ning ei’ aci masasa in a ngen hi mai hi. Amai lam a tute pen VIP kici diak se a, tuate’ lak pan thungen tam pen hi. Taingen khua ah zing an ne-in kikhawl a, tua lai mun pen Falam, Hakha, Thantlang leh Tedim Tonzang paina lamkabom ahi hi. Tedim-Kawlpi pen tai 56 (90 km?) dektak hi a, nai khat tai 15 speed kim tawh akihawl ahih manin no lam highway-te tawh kiteh thei lo ding hi. 2005 kumin Ciau leh Tedim kikal pen India kumpi in lamzikpi hong bawlsak sawmin alignment zong hong bawlsak khin napi Kawl kumpi in phal nai lo aitam tu dong mah kibawl nai lo phot hi. Gen le gen kizomin gen vet leng Tedim – Kawlpi lamzikpi pen Galpi II-na lai a Mikangten galtaina dingin a bawl pak uh tu dong akizang lai ci veh aw! Lampi neu, kultal lah kizut lo ahih manin mawtaw dam pai-in kilok ziahziah hi. Kultal kizutna tawmtawm om sam ven a tamzaw nuam thei nai lo hi. Kawl tun kuan ciangin ‘Suh-khin-tha’ kici khuadah mual hoih mahmah khat na om ding a, tua panin khuadak suk lecin na khangah Zomi lia le taang-te’ tual lenna ‘Kalay University’ na mu pah zihziah ding hi. Kawlpi pan Tedim kah ciangin tua lai munah mawtawte in thungetna hun hong zatpih uh hi. University bek hi loin Kawlpi dungsuk khempeuh zong kimu thei lai ahih manin na paicilna ahih zenzen leh bang na lunglutna hong khang mahmah ding hi. Tedim lam ahi a, Tamu lam nong tawn ahi zongin lamkal a lai kigelh peuhmah Kawl lai vive na hi ding ahih manin Kawllai na sim theih kei leh koi khua kitung ta, cih nangawn na tutpihte na dot mai kul ding hi. “Welcome to Kalaymyo” cih bang na mu kha kei ding hi. Kawl lai bek kizang hi. Tua bang teng tawh nong tun phet mahin Zomi Zogam mai lam ding na veina leh na lunghimawhna hong khang semsem ding hi. Ken bel tua pen akipatna hi pan hi, kong ci ding hi. Kawlzang nong lutsuk ciangin Thangmual huih siang leh Kawlzang khualum kilamdan zia zong naphawk ding hi. Nidangin lutcilna Tai 9 kici munah mihing leh van check-na gate khat om a, Kawlpau siam lote kidawm het loin simmawh pha mahmah uh hi. Pasian’ hehpihna tawh tunai lam ciangin tua bang kisitgawpna hong om nawn lo ahih manin lunghimawh kei in. Nong lutsuk kawmin na tak lam khuadak lecin “Kalay University” kici Mikang lai khat na om sam ding hi. Nong pai suksuk ciangin lam gei na ziat na vei en lecin biakinn paina lampite ah Zolai leh Mikang lai kithuah khawng tawmtawm na om ding hi. Lai kisuangte na sim theih kei leh zong lunghimawh kei in. Bang hang hiam cih leh na ziat na vei a inn khempeuh midang inn hi peuhmah loin Zomi na sanggamte’ neihsa vive ahi hi. Na upmawh loh laitak na kim na kiang a tute khat peuhpeuh “pa-dae” ci-in hong ot veva zenzen leh na kiilat kha phial ahi zongin patau kei in. “Kei kum ta ning” cihnopna Kawlpau hi a, atuak khat le nih hong om ding hi. Kawlpi nong hawh theihna ding lampi teng ih gen leh ih thu hongsau lua ta ei mate! Khuapi sung thu nangawn gen nai lopi-in khawl phot kul leh kilawm ei. Hun lem khatah lai hong khak kik sawm ning maw. Hizah ci phot ni. Kawlpi hong hawh ve. Ci phot ni leh maw. God bless Zomi…

Saturday, May 12, 2012

Zogam min simna

Zomi Land (Chin State )sung aa om mi sazian Zomi land(Chin State) sung om teng misazian Posted by: "Nung SianTuang" stuangtyf@gmail.com Wed Jan 6, 2010 6:20 am (PST) No. Khua min Veng Ohsuh Khua Inn Innkuan Numei Pasal A gawm 1. Haka 6 30 70 7391 8220 25729 26710 52439 2. Falam 4 80 165 7861 8021 31554 34106 65660 3. Thantlang 3 37 86 8582 9305 32146 33824 65970 4. Tedim 4 55 132 11769 13801 43743 47454 91197 5. Tonzang 2 22 69 2630 3183 11802 12463 24265 6. Rih 2 6 15 690 887 2899 2907 5806 7. Cikha 2 9 30 1394 1448 5109 5071 10180 8. Matupi 4 49 116 6511 6630 24608 25972 50580 9. Mindat 4 49 188 6606 6633 21663 22583 44246 10. Kanpelet 2 26 117 2999 2899 9595 9980 19575 11. Paletwa 3 97 374 14194 13869 45261 45851 91112 12. Rihzua 1 14 27 2096 1984 5847 6170 12017 Vekpi gawm 37 471 1389 72723 76880 259956 273091 533047 Theih Ding : Hih a tung aa saziante in uk kumpite in, mi sazian Oct 2009(SPDC) in a lak na pan in kong suak sak ahi hi.

Zolai tawh kisai holimna (Thusung : Rev. GK Nang)

ZIOK : Zolai tawh kisai holimna (Thusung : Rev. GK Nang) Posted by: "ZomiToday News Network" zomitoday@yahoo.com zomitoday Tue Jan 5, 2010 8:09 am (PST) Laizomte, Zomi Innkuan Oklahoma kipawlna innteekna tawh kibawl, Zolai tawh kisai Holimna ciaptehna meelmuh tongsan anuai a munte ah ki-en thei hi. Hun nangah uhciang nahawhsak un. Rev. GK Nang' thusunna http://www.youtube. com/user/ ZomiToday# p/a/u/0/T22EsPiR 0Lk Minam vai atuamtuam holimna http://www.ustream. tv/recorded/ 3560500 Zomi Today Home Video Zomi Traditional Carol and Drama.mpg http://www.youtube. com/watch? v=uW96FNIm- sI Bamboo Dance & Gutah Lam http://www.youtube. com/watch? v=zkHzTmBHwbo Thangho & Liando Dance http://www.youtube. com/watch? v=4LmKPN1pBn4 Yours' Nang Sawm Piang 6 Jan 2010 5:47 AM Kei muhna pan in, 1. Zo cih pen Sen gamah kumpi ahi ngei i pu hi a, tua suan leh khakte "ZOMI" kici hi. 2. Mipil masa P{u Hau Go in Zomi Baptist Convention hong phuan khia hi. Tua ciangin Hih "ZOMI" cih pen, Kawlgam sung nitumna lam mual tungmi khempeuh (Chin State) khempeuhte biakna min ding leh mi nam min dingin sangmangte in TOPA Pasian tungah apna na nei uh hi. 3. Lamka pan in Pu Go Gin in a sep banah a, Kawlgam sungah Pu Pum Za Kap makaihna tawh ZNC hangin ZOMI hihna politics lamah mai hong nawt mahmah hi. 4. Leitung mun tuamtuam i tun ciangin ZOMI cih min zangin biakna leh kipawlna tuamtuamte ah i zat manin tua zong mainawt mahmah na khat hi. Mai i nawt theihna dingin, 1.ZOMI cih zangin, iI omna mun leh gam ciatah a hih theih nak leh kumpi theihpihna registration i bawl theih ciat ding? 2. A zaw deuh in 2010 ciang kisimna ah USA gam sungah a om peuh mah in, ZOMI cih sensen theihna ding? 3. ZOMI khempeuh i Birthright leh i hihnate zahpih lohna ding leh i lai leh pau , ngeina cihte i omna ciatah hah kat ciatna ding. 4. Kuamah in mun khempeuh ah ZOMI ka hi hi cih cait theihna ding Sia Khen Kawlpi

Friday, May 11, 2012

Challenging Life: Murlen

1. What's one thing you could do this year to increase your enjoyment of God? 2. What's the most humanly impossible thing you will ask God to do this year? 3. What's the single most important thing you could do to improve the quality of your family life this year? 4. In which spiritual discipline do you most want to make progress this year, and what will you do about it? 5. What is the single biggest time-waster in your life, and what will you do about it this year? 6. What is the most helpful new way you could strengthen your church? 7. For whose salvation will you pray most fervently this year? 8. What's the most important way you will, by God's grace, try to make this year different from last year? 9. What one thing could you do to improve your prayer life this year? 10. What single thing that you plan to do this year will matter most in ten years? In eternity? In addition to these ten questions, here are twenty-one more to help you "Consider your ways." Think on the entire list at one sitting, or answer one question each day for a month. 11. What's the most important decision you need to make this year? 12. What area of your life most needs simplifying, and what's one way you could simplify in that area? 13. What's the most important need you feel burdened to meet this year? 14. What habit would you most like to establish this year? 15. Who do you most want to encourage this year? 16. What is your most important financial goal this year, and what is the most important step you can take toward achieving it? 17. What's the single most important thing you could do to improve the quality of your work life this year? 18. What's one new way you could be a blessing to your pastor (or to another who ministers to you) this year? 19. What's one thing you could do this year to enrich the spiritual legacy you will leave to your children and grandchildren? 20. What book, in addition to the Bible, do you most want to read this year? 21. What one thing do you most regret about last year, and what will you do about it this year? 22. What single blessing from God do you want to seek most earnestly this year? 23. In what area of your life do you most need growth, and what will you do about it this year? 24. What's the most important trip you want to take this year? 25. What skill do you most want to learn or improve this year? 26. To what need or ministry will you try to give an unprecedented amount this year? 27. What's the single most important thing you could do to improve the quality of your commute this year? 28. What one biblical doctrine do you most want to understand better this year, and what will you do about it? 29. If those who know you best gave you one piece of advice, what would they say? Would they be right? What will you do about it? 30. What's the most important new item you want to buy this year? 31. In what area of your life do you most need change, and what will you do about it this year?

NUTE NI HONG PIANNA : MURLEN

NUTE NI HONG PIANNA ATOM IN Posted by: "kh siampu" khsiampu@yahoo.co.in khsiampu Wed May 9, 2012 6:44 am (PDT) NUTE NI HONG PIANKHIAT DAN Nute ni pen tanglai Greekste hunlai pekin hong kipan ahi hi. A pasiante nu (Rhea) phawkna/ pahtawina pawipi ci-in tanglai in a na zat uh ahi hi. Christian masate in Jesuh nu phawk/ pahtawina in Nipi lina ah pawi na bawl zel uh hi. Nipi lina ih cihpen Easter Sunday atunma ni 40 sungteng hi. England te in hih Nute ni pen holiday (nithupi khawlni) dingin bawl in, tua pen Jesuh nubek hilo-in nu khempeuh pasakin Mothering Sunday na ci uh hi. Hih danin ah Mothering Sunday cih danin hong kizat tohtoh pen 19th century(kumkhen) sungteng hong kizang to-in Galpi nihna (World War-II) khit ciangin hong kilamdang kik hi. 1872 kum in US ah Nute ni (mothers day) nithupi/ pawipi khat a zattheihna dingin hong hanciam masa pen Julia Ward Howe ahi hi. Julia Ward Howe in June 2 ni pen Nute Ni phawkna pawi dingin hanthawn a suakta taka zatdingin gen hi. Hih tawh kisai in Boston ah June kha nipi nihna ta zangin meeting zong tua kumsungin tamveipi sam hi. Hi bangin hong han ciam toto a, Nute ni pen kumpi zumkhak(official holiday) in hong kizang to hi. A magelna leh ngaihsutnate hoihkisa kizang toto hi na pi-in atawpna ciangin Nute NI (Mothers day) pen Tuciangin May kha-in hong kizang ta hi. En suk ni. Anna Jarvis pen USA ah NUte Ni (Mothers day) aphuankhia, Piangkhia sakin kiciamteh hi. Hih nu pen Nute ni apian theihna dingin ahong vaihawm pi-in apang hangin Pasal nei lo ta zong nei lo hi. Hih nu-in aneu tung a kipanin Nute Ni neihding pawikham ding cihpen a nu Mrs.Anna Marie Reeves Jarvis tungtawnin lungsim hongnei den hi. Hih Mrs.Jarvis in social work(Sunday School) na asep kawmin nikhat niciangin mi khatin nute kipahtawina leh ni hong piangsak ding hi cih alunglutna leh deihna zong pulak zel hi. Anna aNu 1905 kumin hong sih takciangin a neulai a anu kamgente mang ngilh lo-in a Nu lunglut Nute Ni apian theihna dingin hong han ciam hi. A Nu lunglutna atang tun theihna dingin Methodist Gratton, West Virginia Church ah a Nu apahtawina in kikhop hun sungin anu pak deih mahmah te hong hawm khia hi. Asawtsawt ciangin Anna in apanpihte (YMCA)tawh Nute ni pen official holiday ahih theihna dingin mipite tungah lai hong at uh hi. Hih bangin hanciam takin na hong sep tohtoh manin 1911 kum ciangin Nute Ni pen USA state khempeuh pial (46)ah hong kizang ta hi. A tawptawp ah May, 8 1914 kumin President Woodrow Wilson in May kha nipinihna pen Mother’s Day dingin signs thuna (suaikaihna) hong nei hi. Tua akipanin tuni dong Pi Anna hanciamna hangin “NUTE NI” azangto thei ih hi hi. Efesa 6:1-3 Tate aw na nule na pa thu naman ding mah ahi hi. Thupiakna alian khatin “Na nu leh na pa zah tak in,” cihna hi a, khapna thu tawh kizom pahin, “Zahtak lecin nang adingin thu hong hoihin, leitungah na khan sau ding hi. Paunak 22:6 Naupang khat a neu lai-in lampi man tawnsak lecin, a tek congin lam pial nawn lo ding hi. Hih tawh kisai in thunih tom cik in ih kikum suk ding hi. Nuleh pa thu manding pen lai siangtho in mun tampi ah na gen a, thukham sawm sungah zong om hi. Zahtak ding leh thuman ding in na gen den hi. Nu le pa ih cihpen leitung pasian ahih manin zahtak siam le hang leitungah ih nuntakna zong anuam ding hi pah hi. Abraham tapa in apa thu mangin thupha ngah a, Jacob in anu thu aman manin thupha tampi ngah hi. Laisiangtho sung ih et suk tak ciangin Nu le pa thumangte cikmah in minuai ah kia ngeilo bang ah leitung mahmah ah zong mite nuntak zia ih ettak ciangin anu le pate thumang te pen khangual nuai ah om tuan lo hi. Tua hihmanin nu le pa nei laite in Ih nu le pa zahtak a ih thusim ding pen thupi mahmah hi. Ruth in a teknu itin athu mang mahmah ahih manin minuai ah kia lo hi. A nuntakna Pasian in lamsang veve hi. Tua mah bangin Nute Pate in Ihta te zong hoih taka ih pattah theih dingpen Pasian deihna na hi leuleu hi. Eite pen akem cing ih hi a anei pa om hi, hoih tak ih kep theih kei leh anei pa heh ding hi. Tua ahih man in nau pang khat aneu lai a lampi man ih tot sak dingpen nu le pa ahite tauvuan lian mahmah hih manin ih nuntakna mahmah in zong alak kul hi. Tate in thupha ah ngah theihna dingin acing akemte in lampiman atotsak kei leh thupha sang ding pen haksa veve ding ahih manin lampial in Pasian phawk loin anuntak lohna dingin Pasian deih lampi tawh tate pantah a nuntak pih, nungtasak hi loin nutakpih kisam hi, cih tuni nute ni tungtawnin akihan thawn hi hang. Billy Graham zi-in ka missionary na sep lianpen in ka tate kepna hi acih pen en zong hi sak tek le hang zomi sungah itna leh Pasian min thang den ding a kisawlsawl zong kul nawn loin kising pah diamdiam ding hi. Topa’n thupha hong pia ciatta hen, HELLO!!!!!!! ! NUTE Topa thupha hong pia hen!.. SIAM IA, US

TUUNNU’
ITNA

Simlei tongluan zatam’ cin loh
Simlei vannuai piandang sak thei
A mi zata’ neih loh theih loh
Mimbang pianna Tuunnu’
itna.

Bei hun nei lo, a tul ngei lo
Hun na ngawngin a taih zawh loh
Bangmah peuhin susia zo lo
A deih huai pen Tuunnu’
itna.

A manpha bel tehpih om lo
Simlei hauhna sum le paai tawh
Lei theih hi lo, zuak theih hi lo
Manpiak kul lo Tuunnu’
itna.

A hau a zawng a kua ci lo
A pil a mawl deidan nei lo
Khal tuiluang bang kiam hun nei lo
A kikhel lo Tuunnu’
itna. 

A moi a ham, a kua om lo
Koimun koikuam sawlbang hei zong
Banghun banghun ngilh theih hi lo
Lailung phawng den Tuunnu’ itna.

Simlei nuntak lungmuan om lo
Haksat’ meeipi hong zing mah leh
Daibang nawk ding lung ka lau lo
Ka thahatna Tuunnu’
itna.

Simlei nuntak lung ka lau lo
Lenpih gual tawh tanbang kim ta’ng
Hiciang ka tun kei tha hi lo
Maciang hongpi Tuunnu’
itna.

Simlei nunsung thuh zawh hi lo
Siammang’ itna duang sun ee
Mongnei lo Tuunnu’
itna. 

By: TPThawnpu

့HAPPY MOTHER DAY!........ ......... .......