Saturday, October 23, 2010

ZOMITE KUMSIM GUALNOPNA PAWITE.

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002
Thu Mar 12, 2009 4:33 am (PDT)

Dear Sia Thang Siangh,

Na lai atte ka sim ciang Zopau ciik mahmah a; Zolai, Zopau a mangmang hi takpi hi cih ka phawk hi. Zokam - Zokam Dictionary a kinei hiam na cici ing. I Zolai Zuun Pawl in kisam a sa tam uh maw! English - Zokam Dictionary bel om ven maw..... tuate ka gennop hilo, thu tuam kong helh pak hi; ka gennop zawk bel "sawngman" na cih ciang "sawng" khiatna ka tel thu hong gen nuam hi ing.

Sawngman, Sawngzu, Sawngla.... cihte nong hilhcian deudeu ciang anuai a la, a kisa mun mahmah pen a khiatna na tel pah ing. Ka theih dan in hong at leng:

a. Sawngpi ka kap ni'n ka guallai ah,
A thang masa kei hi'ng e.

b. Ka min thei bang hong lo aw lun-i ta aw,
Sang ka kap gual siing hi'ng e.

La phuakpa in, Sa lian a mat la a phuah cihna hi vem maw. Sa lian man ahih manin minthang, gual tungtuang cihna aive maw.

Hih la tawh a dang khat Huisai limlian.... kisa mun mahmah hi. Sawngsiik La ciin ka nu ka pate'n nidangin Sialsawm bawl ciang sa thei zel uh hi. Tu hun ciang Sialsawm kibawl ngei nawnlo ahih manin kisa ngei nawnlo hi. A 'hun' (occasion) tawh kituak hi ding cihna ahi ve maw.

a. Huisai limlian paal ka lawh ni'n
Nahsing nuaiah hi khuksu'ng e.

b. Minthang paallawh tuang ka tun ciang,
Ka lenkhuang tawh hici hei veng e.

Zongeina nong gente kician mahmah in, ka sim cim thei kei hi. Pute tuuk zu kholh la te pawl a dang zong tampi na theih om ding ci leeng, laibu ah bawl a kep loh dingin pammaih si incia maw. Tua bang laibu a om leh deih peuhmah ing.


Hau Za Cin
Phuitong Liim



--- On Tue, 3/10/09, Thang Siangh wrote:

From: Thang Siangh
Subject: [ZONET] ZOMITE KUMSIM GUALNOPNA PAWITE.
To: zomi@yahoogroups. com
Date: Tuesday, March 10, 2009, 7:59 PM

ZOMITE KUMSIM GUALNOPNA PAWITE.

Note: Pawi cihpen Zokam hilo hi. Kawlkam aa kingah ahi hi. Khangluimi zawdeuhte in Pawi cilo hi. Mopi, Mosagawh, Omkhawm, Ankuang-umkhawm cih bangin kizang zaw hi. Sih ciangin Sihpawi cilo-a, Siphual, Simun peuh kici zaw hi. Khuado-pawi, Sialsawm-pawi kicilo-a, Khuad Lawmanne, Sialsawm-Lawmanne kici hi.

Zomite in kumsimin Gualnopna-pawi pelhlo-in nihvei kinei hi. Khuad-Lawmanne leh Sialsawm-Lawm anne kici hi. Hih Lawmanneekna pen Sanggam kikaihkhopna hunhoihpen hi-a, Ngeina limci-ngeina hoih mahmah ahi hi.

Tualbawl kici Tualbiakna.

Khuasaat ciangin, kimawksaat lo hi. Siampi, Hausa, Taangko, Tuinaakkhuat, Tualteek, Tualtanu, Siikseek leh Khuangtum a omlohin khua kisaat ngeilo hi. Tuikhuukkhuatte kisawl masa a, tuihoih tuilim amuh ciangin khuasaat kipan uh hi. Amasa penin Khuasiam ding, ahuu akeem ding sapna kibawl a, tua pen Tualbawl, Tualbia kici hi.

Tualbiakna dingin vok zang uh hi. Tualbiakna pen Khuataangpi aa hi-a, lawhta-in zu kidong hi. Tualbawlna Vok leina ding lawhta mahin an dong uh hi. A beikhempeuh taangpi sikh ahi hi.

Khua dingin gamtak leihoihna kizuan a, a lauhuai sapite leh dawi leh kau , gulsia tangsiate , ngia leh vompi sahangte, pulnatna tuamtuamte nawkkhakna panin ahung-akeem dingin Asiam ahi Khuasiam khai masa hi. Khai cihpen bia, lungkimsak, thoih cihna hi. Tua pen Tualbiak-pawi kici hi. Tualbiak nasep leh Sialsawm Lawmanneek kizom tawntung hi.

Tua Biakna ah khuamite cidamna dingleh kithutuahna ding, guahtui hoihna ding, ankung sisia thei lungnote a omlohna ding, gah leh paak hoihtak aneihna dingin kingen hi.

Zehtang.

Tualbiakni zingciangin Zeh tang uh hi. Lo kikuansak lo hi. Leigil suaksak lo hi. Singno leh lopahing sisuah lo hi. Kahna leh gamlumna bawllo hi. Kahna cih ciangin misi aneih uleh tuani-in guilo hi. Gualnopna khuang leh zam gingsak lo hi. Zehphi ci-in thukham palsat a om ciangin guahtuiluan hoihlo hi. Ngalhawk in lolai ankungte nawksia thei hi. Khuasung thusia-lasia piang thei hi. Pulnatna tuamtuam in nawk thei hi. Tua ahih ciangin Zehphi a omleh a beikhempeuh loh sak hi. Tualbiakna bawlpha kik hi.

Tualbawl-khasung or Sialsawm-lawmanneek kha huamsungin samante pen Sawngman kici hi. Sawngzu luup hi. Sawngla sa-in laam uh hi. Siampipa in tuiphih aa, Sawngmanpa leh khua-leh-tui daupaina dingin Khuasiam tungah ngen uh hi. Hun ciangtan sungin Sawngman a omleh Khuasiam lungdam hi, ci-in um uh hi.

Sialsawm Lawm-an.

Nidanglai-in Sialsawm Lawm-an pen lopawi man ciangin kihih tawntung hi. Guahtui luandan zui-in lopawi ahihmanin kumkhat leh kumkhat kibanglo thei hi. Bekthamlo-in Simlam leh Zolam aa teengte khuahun paidan kibanglo aa, khua khatleh khat kituak theilo hi. Ahih hangin Khangthakte in kumpi naseemte leh sangnaupangte kimhun tawh kituak dingin April kha kipatlam hih dingin kipsak uh hi.

Khuado Lawm-an.

Khuado Lawm-an pen anlak khit ciangin kibawl hi. Khawhsa kaikhawm khinphet ahih ciangin zu leh sa tawh kidiah pikpeekin kibawlzo hi. Kumpi naseemte leh sangnaupangte kimhun October sangkhak sung kingim hi.

Ih Pu ih Pate pen Biakna leh Ngeina tawh tonkhawmin nakalsuan uh hi. Ahih khempeuh pen Biakna tawh kitukkalh saklo uh hi. Asiam leh a Biakna mangngilh ngeilo uh hi. Khuado Lawm-an pen Sialsawm Lawm-an mah tawh a paidan kibang hi.

Meilah saatni.

Khuado Lawm-an kiginni pen Meilah saatni or Dai-an bawlni ci uh hi. Zununsung or omkhop hunsung zat ding meilah pua hi. Tuinak kipuah hi. [Han,than, san,khan] Han kipuah aa Khasapna kinei hi. " A si kha hong ciah un, a hing kha hong ciah un, zu leh sa neding hihang," ci-in lobuuk suangthute saatpai-in khasam uh hi.

Khuailaa, Tang'suak.

Khangluite in Khuai pen thupiseh mahmah hi. Khuaipi leh khuaivahte a zu kine hi. Khuaivom, khuaingo cihte zong singheng sungah kua a, laa-in innah khawi uh hi. Tuate zong a zu kinenam mah ahi hi. Tunpi, ngalthen pen a no kine hi. Tua khuai a mute in lopadawn tumzial vilvel a, ciangkang khattawh kawksakin ciamteh hi. Kuaman suksak ngamlo hi. Khuaino pen Khuado-hunin taksa-in pikim a, neektak cing mahmah hi.

Khuaihawite in lakleh aih thuah thei uh hi. Khuai-aite asih ciangin siluangbawk thote pen khuai in bengkhiat sak hi, ci uh hi. " Kha kapham ciang vaitho hung ding vahkhuai nangma thu hi aw," ci-in Khuaila nangawnin nei hi.

Khuai-ai nuamte in Khuado Dai-an bawlni ta-in khuaila uh hi. Khuamial khit ciangin kilangam panbek hi. A ainuam aa khuaila ahihleh, khuang,zam, daktal phiit, leh Khangno Taangsuak ding honkhat tawh kuanpah hi. Khuaikhau ci-in khauhual saumahmah pua uh hi. Khuangmai aa daktal tumpa, zaamzawngte leh khuangtumpa longal khuaikhau lenin pai uh hi. A kihalna kibangin len uh a, a khut langkhat ah meilah dekim uh hi. Guideudeu-in meide-in pai uh hi. Phiitlem kawmin khuang leh zam tawh innlamzuanin ciah uh hi. Khuasung gamlum suah mahmah hi.

Inn ngakte in zubeel gual aa, tuileihsa-in nangak uh hi. Zu taksa pawlkhat zong taubeelpi sungah khol hi. Khuaino puapa a mai-ah hong masa hi. Zamzawngte in zom hi. Daktal tumpa in zom leuleu hi. Tua khit ciangin khuangtumpa leh mipi in hong zom hi. Innngakte in a tungmasasa-in zu natulh hi. Inntual kimkot tuangdung dongin laamsum pimpemin laam uh hi. Zanthapai-in khangnote gualnopa tua hunbekmah om a, Khuado hun a tunkaal kingaklah mahmah hi.

Khuangtumpa mai-ah pasalno khat in daktal mong,mong,mong, ci-in ging vangvangin tum hi. Daktal-ging zaksimin Khuado kiphawk mahmah hi. Khualai-ah a veng a vengin Khangnote giahna Sawm kinei hi. A nopcipen munah kituah uh hi. Zanthapai-in Khuado-la leh Khuai-la sa in khangnote gualnuam mahmah hi. Khuasungbup gamlum hi.

Kauhawl.

Pansikni or Neekpini zingsangin kau hawl uh hi. " Dawihaang ciah oo, kauhaang ciah oo, nazun na-eek namsia ei, nani cing ei, nakha cing ei, nakhualam zuan oo" ci-in tuga heiga tawh bangsak bangkhang saatin hawl uh hi. Kongbiang a tun ciangin a tuga tawh pheiden ek mawk hi. Thau neite in thau tawh kaap uh hi.

Ih Pu ih Pate in Dawibia icih hangin Dawi hawlkhia thei mawk ahih ciangin amau lungsimtawngah dawi sangaa golzaw khat abia aa kinei hileh kilawm hi.

Lawm-an ne dingaa kikaihkhopna.

Lawm-an ne dingin mikhempeuh kikaikhawm uh hi. Abawngbawngin, a khil a khilin omkhawm uh hi. Dai-an bawlni zingtungin Uupipa or Bangkuapipa pen inntuamsa innlak sanggamte kiangah banhawh kawikawi a, thu-zasak hi. Sanggam bucingte pen nopci mahmah hi. Zing-an neek khit ciangin kikaikhawm uh a, an aneih bangbang tawiciat uh hi. Mihon tawmte in vok luangkhat a tampiante in luangnih bang go thei uh hi. Khuado-vok gul ding kiseh uh hi.

Ei Zomite ngeina-ah Zozu pen cikhum bawngnawi taangin kizang hi. Pawlkhat khaihin ne hi. Pawlkhatte pen pengbulhin ne hi. Anneekma sungteng khaihsa-in ne uh a, anneek khit gualnophun leh lasakhun ciangin beel angkuahin peengnek uh hi. A hawmmasak pen innkuan kim naungeek dongin tahn kipia hi. A nethei nailote in ama ngaih khat hawh hi. Tua pen zuhawh kici hi. Hawh cihpen ama neektangin nesak cihna hi. Amau mintapte hawhdiak uh hi. An a neek ciangin asasin sangoite kiciamkim sak uh hi. A ngahlo om hiam, ci-in kantel vilvel uh hi.

Anneek man ciangin Mokhak numeite amau-nualam ciatah ankhol-in vak tek uh hi. Nungak tangval lawmngaih neite Zawl-an kikhol sak hi. Ankhol aa vakkhiate hong tunkik hun khuamui kipan philhphelh pawl khawngin tangzang khat in beelpei sungah vut luakin dim a, innlim laizangah koihin meiphual sehin meilah vak hi. Khuang leh zam pusuahin lasak pan uh hi.

Sialsawm leh Khuado hunsungin sanggam ngaihna la, Nu leh Pa ngaihna la leh nungak tangval kilamnaihna zawlla ngentang sa uh hi. U-nau sanggam tengmah kikawi-in la kipaihpaih mai uh a, Ki-itna leh sanggam khualna khang mahmah hi.

Thang Ho leh Lian Do te hunlai-in Khuado omkhop ngeina neikhin uh hileh kilawm hi. Khuado madeuh-in Lian Do si hi. Thang Ho daihawhin pai hi. La khat suut a,

a. Do nalitlit do nalitlit e gual in kumkhua do nalitlit e [Do naliingliing do naliing ee ]
b. Gual in kumkhua do nalitlit e Do khan ah nau bang vakap ing e.

Mihing kikholhna tam leh kiphawkna kingaihna zong lian hi. Lawm-an pen sanggam kimuhna leh kikaihkhopna hoihpen ahi hi. Pakzat seemseem lozaw a, puahphat ding leh thupibawl kik dingin hoih mahmah hi. Tuhun pen omkhopna-hun haksa mahmah hi. Mikhempeuh tangpek nuam uh hi. Sanggam a omkhawm liailiaite pen a kingaite ahi uh hi.

Zomite zatdan tatdan ngeina pawlkhat.

Kawl huzaap tawh Pawi icih pen, Mizo huzaaplam aa omte in Lawmh cileuleu se hi. Zokam taktak tawh Ai kici hi. Zomi a tamzaw in Ai sangin Pawibawl, Lawmh ci uh hi. Zokam zong damdamin kinelhsiahin mangmang hi. Innthak ai cih sangin Innpawibawl ci uh hi. Molawm, innlawmh peuh cimai uh hi. Nauminphuak icih pen zong, naulawm, naupawi bawl ci uh hi. BA ai cilo-in BA lawmh ci sese uh hi. Midangte huzaap in hong zolua ta ahih manin ei kam pen a nuam nawnlo bang hong himawk hi.

Nauminphuak.

Namdangte huzaap hong lutma-in, Zomite in Nausian kici hi. Tuhun ciangin naupawi-bawl cilel uh hi. Zomite nausuah ciangin bangkua-siampi zangin naumin pen tuiphih uh hi. Pasal ahileh pianna Pu tamsak hi. Numei ahihleh pianna Pii tamsak hi. Azomzomin pasallam leh numeilam kihawm suk ngiatngiat a, khangsimna-in kinei hi.

Naumin pen Mizote leh Kawlte bangin utpeuhpeuh phuak mawklo uh hi. Minnei dingte dong masa hi. Naumin phuahna[minlawhna] ganno khat bangkua siampipa go sak hi. Tua pen inntek khawisa ganno hi hamtang ding hi.

Tuiphih ding zu beelta-in luup hi. Siampipa in phuisam kawmkawmin zu leihleih hi. Zuleihna tui kitakpei leh, hoih ei, ih nau pen cidamin mapai ding hi, ci hi. Amin pulakin zu teepin tuiphih hi. Huihlak aa kiphihkhia hilel napi, a tuiphih-pai pailo cih theise uh hi. Minphuahna ganno go mleuleu a, a sihdan akeeng kisaan keuhkeuh , a sin leh a gilzangte kilamdan enin, naungeek mailam masuan ding theikhol genkhol thei hi.

Naumin tangte in Nausiatna [nausian] ci-in ak ahi-a, vok ahi zongin ahihzawh zahzah gan khat peuhpeuh zangin antawi pia uh hi. Nausian kici omkhopna pen a nuampen omkhopnanam ahi hi. Naumin phuahna munah gamlum lua kideihlo hi. Khuang leh zam tat nuamlo uh hi. Gamlum lua leh naukhaa lau kici hi. Naupang kilatin zawngkhal aa cidamlo hi, ci uh hi. Ih Pu ih Pate pen zehtan thukhamteah citak mahmah hi. A up leh a biak khatpeuh tungah paubanna neilo uh hi.

Min a phuah ciangin numei leh pasal hangin buailo hi. Amin kilawh phetin numeimin leh pasalmin kikhen pah sinsen hi. Amau phulkhak gentheihna leh nopsaknate naumin panin kimu khia thei hi. Tuang Hau acihleh minuamsa hi ei, ci-in kimu pah hi. Vung Dah Ciin acihleh hehlehdah thuak ngeite hi, ci'n kithei thei hi. Ciin Za Khup acih ciangin numei hi a, Cin Za Khup acih ciangin pasal ahi hi. Lia leh Taang tawh buai ngeilo hi.

Naucing Guai.

Tuhun bangin Nursinghome , Childcare cihte omlo hi. Inntuancil ahi lukhatlaite in innpi leh a Pute kiang khawngah nau kha uh hi. Sanggam haute in nau thum ciang bang cing thei hi. Bawngnawi cikhum cihte kigalmuh ngei nailo ahihmanin naungeek-anin kawlkai-em leh taangzuha kizang hi. Lawki-hunin neusen aa kipan Zozuha tawh kikhangkhia hi. Zu zong munkhempeuh ah siakhin lo hi. Zangsiam leeng zatui hoihpen leh anhoihpen ahi a, khengvalzat kha leeng a siahuai pen gal leh gu ahi hi. Pilna tawh zat kul hi.

Amau hunin zuha piazote hampha kisa mahmah hi. Naungeekte cidamin dawng tiltel hi. Kawlkaipi zong anhoih mahmah ahi hi. Neu ngaihsut huailo hi. Tua bang teng tawh naucingte in nau nakhoi uh hi.

Naucingte pen zahtakin mai-et mahmah kul hi. Nau ii nuntakna buppi a cingte khutah om hi. Neek leh dawn lim zawdeuh amuh ciangin naucingte ciamsak hamtang uh hi. Naucingte zong kisathei a, khasia-baih mahmah hi. Tuhunin zong Nuteek naucing naneih uleh neuseh kha kei un.

Naucing guaina pen anlim mawkmawk tawh hithei lo hi. Saseh, ak cihbang kizang ngamlo hi. Ganpum lakah a neupen vok tuli sangin neuzaw lo hi. Naukha khempeuh kikumin thakhatin naucing guai thei uh hi. Salim pen leh zukhum pen tawh naucing kiguai hi.

Pute Tukzukholh.

Ih Pu ih Pate in zahtak-tuakte zahtak a, pahtawi huaite pahtawi uh hi. Pute zahtak pen Pasian deihna tawh kituak ahih ciangin cidamin khansau hi. " Pute leh lamphung kineh zolo" cih Paunak om hi. Naupangte a damloh ciangin Pute kiangah hawhin an kinesak hamtang hi. Tua pen gau-an kha ci uh hi. Pute kisamsia nuamlo hi. Pute tawh thu kinei nuamlo hi. Pute kikhasia sak nuamlo hi.

Khawhsa an lakkhit phetin Pute Tukzu kikhol masa pen hi. Tuhun Christian te in Thanksgiving a bawl bang ahi hi. Taangzu, buhzu zukhum pen leh aneihleh sapum zong go uh hi. Tukzu pen kiim leh paam in zong pawm a, zupinung uh hi. Zutaak [zukhaih] a, zucil kaimasa pen dawh a, inntekpu piamasa hi. A zudawn masak pen valhpah lo hi. Zutui phihin phuisam hi. Tukzu khol a tutet thupha namkim ngetsak hi. Cidamin khansauna ding, sumnu-sumpa amuhna ding, bangkua kilemna dingin ngen hi. Hih omkhopna sungah Pute pahtawina la a tampen kisuut hi.

a. Kei ka Pute sen aa ka Pute ningzu bang khum thei naleng nuampeng phuh sak vang e
b. Nuampeng phuhsak vang heisa bang paal thei naleng kapaal losak vang e.

Thang Siangh. zogampalpi@yahoo. com

--
Posted By Thang Siangh to THANG SIANGH at 7/08/2008 04:23:00 AM

ZOMI, ZOGAM, ZOPAU.

Posted by: "Gin Khan Nang" nanggk@yahoo.com nanggk
Sun Mar 8, 2009 10:00 pm (PDT)

Sia Thang Siangh hong gelh bangin kei zong pau lam a lunghimawh pawl ka hih manin hih bangin kong gelh hi. A sim nuamte ading hi.

A bei thei thu hi

UNESCO in a genna panin India gam a om pau tuamtuam a bei thei ding 196 sung panin 103 pen a bei hak nawn lo dingte hi ci hi. Pau bangci bei theih ding hiam cih leh, inn sungah nu leh pate bek in a zat paute pen a tu leh tate in zang nawn lo ding ahih manin bei hak nawn lo ding hi ci uh hi. Pau a zang lai teng si khin leh a tate un zom nawn lo dinga bei suak lel ding hi cihna hi. Tua pau a bei thei dinga kingaihsun 103 sungah Khasi, Tulu, Konkani, Gharawali, leh Kumaoni kihel hi. Gentehna-in Khasi te bangci dan hiam cih leh a gamah Kala pau leh English zang tam ta ahih manin khang thakte in amau pau pen sawt zang nawn lo dingin um uh hi. Tua danin ei Zomite zong ki-en lehang Mizogam, Kawlgam, America gam a om Zomite in I pau pen sawt I len zo takpi ding hiam cih lungngaih huai kasa hi. Mizogamah zong nu leh pate in ei pau zang lai liamliamin, tate in Mizo pau zang tam mahmah hi. Kawlgamah zong nu leh pa in ei pau zangin tate in
Kawl pau zang tam mahmah cih kigen hi. America-ah zong a tung masasa in a tate uh Mikang pau tawh pau sakin, ei pau a thei nawn lo tam ta hi. A diakin America gama piang leh a khangkhiate in ei pau zang nawn lo uh a, nu leh pate bek in zang lai uh hi. Tate khangah ei pau kizang nawn lo ding cih theihsa hi. Ka lawmte khat China (Sen) hi a, ama pau thei nawn loin English bek zangin, China dangte tawh kiho thei lo ahih manin kingai lo pah uh hi. Zomite in zong pau mangngilhna Zogam Thak I bawl khak ding dah huai kasa hi.
Tua ahih manin Kawlgam, Mizogam leh mun tuamtuam a om Zomite in, I pau a bei lohna dingin geelna thupi khat neih ding deih huai kasa hi. Bang cih leng kemcing thei ding I hi hiam cih pen misiamte genna panin lim zat mahmah ding, kisin ding, zang ding, tua hi leh mang lo hi ci uh hi. Tua ahih manin a kuamah peuh in I tate ei pau tawh pausak ciatciat zo dingin hanciam lehang I pau pen mang ngei lo ding hi. Tua banah biakinn ah Pasian biakna-in ei pau I zat ciangin I pau kisiam kik thei hi. Kei zong Mizo gam pan Manipur ka lutin Lai Siangtho ka sim thei kei a, La ka sa siam kei hi. Ahi zongin Pawlpi sungah omin ei pau tawh Pasian kiphatin ka kisin tawm ciangin a siam kik ka suak hi. Manipur a om Zomite leh Mizogama om Zomi tawm khat in ei pau tawh Pasian a biak ciangin pau a kemcing lai suak bek hi. Ei pau zang lo Pawlpi danga omte in khahsuah ta uh hi. Inn sung nangawnah zat ding nuam sa lo uh hi. Tua ahih manin gamdang om Zomite in
zong ei pau mah tawh Pasian biak ding ngaihsut leh geel belin I neih ding deih huai ka sa hi. A mun leh gam tawh kisai ahi thei lona mun bel om ding hi. Ahi zongin eimi bek (sit) omna munte-ah eipau mah tawh Pasian biak ding kisam ka sa hi. Naupangte in Sunday Schoolah Lai Siangtho hong sinin, la hong siam uh a, eipau kisinna hoih pen khat a suak hi.
A lunghih mawh huai khat ah I pau pen Sanginn (School) ah kisin nawn lo ahih manin bei thei takpi kha ding hi. Kawl Kumpi ngimna zong tua deihna tawh pau dangte sangah sinsak nawn loin, Kawl lai bek sinsak hi zaw hi. Manipurah Paite ci-in kisin thei lai hi. Mizogamah zong kisin lo dingin ngaihsun zaw ing. Sangah I sin kei leh pau pen a bei thei ding na hi gige hi. Zomite zong Kawl gam kumpi hong siat ciangin Pawlpi sungah I zat manin Lai Siangtho leh Labu I neih manin, tadensa leh Magazine I bawl theih manin I kam pau leh lai akikem cing lai bek suak hi ci-in ka mu hi. Tu-in Kawlgamah ZCLS in Tan 4 leh 5 laibu bawl cih I za a lungdam huai hi. Tua laibute pen sangkhak sungin Pawlpite in amau khua ciatah sinsak ding cih hi lel mawk hi. Pawlpi kim in sin het lo ding cih ngaihsutna-ah om zaw hi. Tua zong kum bangzah hih zo ding cih kigen thei lo hi. Sang mahah I sin theih matengin I pau leh lai pen sawt kikem cing zo dingin lamet huai
lo hi. Tua ahih manin ahi thei ciangciangah inn sungah I pau zangin, Pasian biakna-in nei-in, i tate hilh ding hanciam hamtang leng deih huai ka sa hi.
GK.

--- On Sun, 3/8/09, Thang Siangh wrote:

From: Thang Siangh
Subject: [ZONET] ZOMI, ZOGAM, ZOPAU.
To: zomi@yahoogroups. com
Date: Sunday, March 8, 2009, 11:10 PM

ZOMI, ZOGAM, ZOPAU.

ZOMI.

Zogam Lapi.
" Ei Zogam mual leh guam kithuah hi.
En ve un, luun singphung nim dildial,
Hong pai un, lia leh taang kipia ni,
Kithawi un, khangno lungpil hoih ka ciin katuai,
Ih Zogam aadingin kipia ni."

Tu'n kum-90 a pha ka-u, nungakno ahihlai, Hahkat-Saang ci-in nitak simin Zolai sin uh hi. Baptist Khangno makai Taang Sing Khan Nang in sia seem hi. Lai bek sinlo hi. Christian latom nono zong hilh hi. Gam itna leh hanthotna late zong kihel hi. Tuahun aa naupang kumli aa kipan khangnote' sakmun mahmah la, ahi hi. Gam leh minam itna lungsimnei khat phuah hiding hi. Kipiakhia ding a, hanthotna ahi hi. Kua phuah hiam kathei kei hi.Tua pen 1948 kum pawl hi. Tudongin kabengkha ah mang ngeilo hi. Kimtakin zom theilo kahihmanin a thei na om uleh hong hilh un. Kadeih mahmah la ahi hi.

Zomi hihpen eileh-ei kitel mahmah ihih hangin, Namdangte ukcipna sungah hong kikhum ahih ciangin, amau hong piak bangbang minin i nei hi. Pawlkhatte bangin Zomi-min ihlawh ciangin thutumpeek bangzah in hong ngaihsun uh hi. Muhna zaizolo dongin ngaihsun uh hi. Gualhuailo bangin ngaihsun uh hi. Tua pen hong ukte in hong huzaapzo lua cihna ahi hi.

" Chin " a kici khempeuh pen ihmi ihnam hi-a, ih itmahmah hi. Chin pen ZOMI tawh ihlaihzawh dong nungkiklo-in Zomin ih kemcing ding hi. Tuhun leh hong paiding khangnote in, Sila suahna min paikhia a, suahtakna min ahi Zomi mintawh i dinzawh dongin hanciam ding ahi hi. Ei Zomite, cih kamkhum leh innkuan-khat hihna kammal hoihtakin i zangsiam ding hi. Kipawlkhop theih nang ci-in, ei-aa nusia-in amau ngeina leh paute ih zangtuanse kei ding aa kamsia-in i gensia kei ding hi.

ZOGAM.
Zogam leh Zoleitang pen gamlimin kawikuih a, deihna munteng huamsak mawktheih hilo hi. Hong ukte minamliante in adeihdeihin gamlim kawikuihin lathei mah uh hi. Ei a ngenlamte aadingin piangthei lo hi. Zomi, Ei-mahmah leitang tungah teeng'lo-in kagam-kaleitang kici theilo hi. Leitang or gamkek'dan tuamtuam om hi. Thatang leh thauvui thautang tawh simin zawh zahzah ala om hi. British ten Colonialism beisak nuam aa gamtampi Indepenance a piaklaitak hileh olzaw hi. Tuhunin kumpigam khat ii khutsung omsa paikhia a, gamkhat din ding pen a piangtheithu ahih hangin gamla mahmah hi. Ei sepzawhpak hilo hi.

Ukna upadi palsat selo-in, pianna gamkiim tengmah, Kabaw-Valley kuam adim takin tengnuam lehang, kiteengthei lel hi. Zogam leitangtawh kizom khinsa ahihmanin ihgam ihlei mahtawh kibang hi. Kumpi khat sunga State nih kalkak pen kumpi nih kalkak hilo ahihmanin siahuai lo hi. A leitang tungah Zomi ompeuhleh hunkhat ciangin CLAIM theihun peuh om mawkmawk thei ding hi.Yangon ah a dimin ih teeng zongin Zogam suak ngeilo ding hi. US khawng, Japan khawng, Korea khawng, Malaysia khawngah million aa ih om hangin gam hong khen ngeilo ding hi. Zogamthak cihpen lungkimsakna hibek a, huih bekmah kilawhtak ding hi.

Nidangin Col. Khen Za Mung, Tedim hong pai hi. A neulawm sangkahpihte khat in, maingaaptakin na hopih hi. " Lawm Mungpu, Zogam aading a, nang hong kikoih zen, Gunkhawm saksiah Zogam hong suaksak inla, buh deihzahzah Khamtung hong puakto in," acih ciangin, Colonel pa, maikhingin, lamdangsa mahmah maisuahtawh enin, pau zoklo hi. Tua ciangin damtakin, " Kangaihsut bang hetkei mawk u ciai, Zomite mit kihongtei taleh kilawm, kimakaih theita inteh, ci-a hong paito hivengin, hizah ciang nahilai mawk maw. Nateenlohna leitang mawklak theih om diam, nakhawhloh ante deih bangaa puakmawk theih om ding hiam? Tua te keisep ding hilo-in no sep ding hizaw hi. Mualtung aate paisukin khuasaatin teeng un. Kumpi in ututna ah kiteeng thei ci hi. Lokho unla buhciing un, a pianna nai un, omlopi khamtak aa neekding vaihawm kei un, a piangtheilo thu hi." ci-in thuhilh dikdek hi.

Taanglai, Kawlmangpa khanlai-in Chindwin gunkuamto khempeuh leh Kabaw-valley tengah Zomi ih Pu ih Pate teeng uh hi. Tua ahihmanin Kawlte'n Chindwin naci uh hi. Tu-in Shan-Bama te in luah khin hi. Khangthakte in, kapu kapa teenna ci-in zuankik leh kilawm hinapi Zaanggam tainuam a om ciangin, vokgo-in khitui naptui tawh kho zawsop uh hi. Khampat Mawngkungpi taangthu genin ih sutsut sangin Mawngkungpi phuukin adimin Zomite teengto leeng gam kitangbaihzaw ding hi.

Socialist kumpi hong dincilin, Gen. Ne Win in galkap mangteng kaikhawm a, eimi ulian Col.Van Kulh, Col. Khen Za Mungte zong kihel hi. Nadeih peuh ngen un, acih ciangin, "Col.Khen Za Mung in, " Chindwin minpen hong picinsak un," ci-in ngen hi. Pia lo uh hi.

Ei Zogam pen kigi kician omlo hi. A thahaatzawte in hong nawtnawtin hong suankhiakhia uh hi.Tuhun ciangin kham leh zaangcin a Zomite tenna khuate nangawn Sagaing huamsungah hong khum gai uh hi. Bangbang ahizongin leitang taisan lo-in kihenhen ding hoih hi. Hih gamkekdan pen thusim thukmahmah hi-a, Zotate khempeuh tungah muapding leh, tehkhia lo-in Zomi khempeuh lungsim tawngah neihden ding ahi hi.

Zomite pen Zaanggam zuanin ih taitai hangin nauzaw inntuan logam neilo teng khawngbek kitai hi. Gam leh minam aading saupi khualna ahi gamkekna lungsimtawh kitai nailo hi. Luseite hileh Bunghgam tokhempeuh dimkhin ding uh hi. Minamdangte tazo nawnlo dongin neekkhia khin ding uh hi.

US, Malaysia , Japan, Norway, Sweden, Singapore, Yangon cihkhawng Zo-Minamni khawng bawl a, i kikhop pen Zogam suakngei ding hilo hi. Zomi hi-ing cih lungtang kiguatna ciang hibek hi. Ih manthan ding khaamna ahi hi. Zomi lungtang khauh mahmah napi leitang neilo minam suah ding lauhuai mahmah hi. Eite tenna leitang mahmah puahkul zaw ding hi. Ih pianna leitang kiimtengmah khanzo leeng, gamnei kitang ding hi.

Kumpite in minam tampi tawh kizopna dingin lungsimtawng thusim leh puatham nei tawntung uh hi. Tua pen " kongkhak kikhahkhum aa thu kikupna" ci uh hi. Midangte tungah zatding kammal nangawn policy tawh khungkhawm uh hi. Tua pen ei minamlian suaknuam-a kisincil ten zong i zatsiam ding kisam hi. Gamkekna khuak zong thusim a neihding nasiatakin tawsawn aa kalsuan pahding nam ahi hi. Thau tawilo, upadi palsatlo-a septheihte masak huai mahmah hi.

ZOKAM - ZOPAU
Minamlian suaknuamin lampi tuamtuam tawh ih awngciat hi. Minam leh kam/pau kikhen theilo cih thei-in, Zokam-Zopau kepcing ding, innkuansungah zat ding thupi ihsa ciat hi. Tua pen thupi mah hi. Nial ding omlo hi. Zogam aa piang gamdang tungte in, Zokam pau uh a, Zola sa uh a, a sa keizong a bil sungah za-in a bengkha ah mangnailo uh hi. Tuate in a tate hilhthei hopihthei lai uh hi. Gamdang aasuak tate in, amau tate bangzah ciang hilhzo-in na um uh hiam? Atunzawh kum-20 ciangin, khangnih khangthum khit ciangin, a kumza aasim, hong hito leh Zokam pen kizakha nawnlo ding hi.

Galtaite hun hong bei-in khangsawnte hun hong hileh, kuaman hunpia-in Zopau sinin ka um kei hi. Zokam amanthanloh nadingin Zogam mah bulphuh loh pianglo hi. Zogam leitang tungaa om Zomite nangawn nidangciang tu-a bangin kipaulo ding hi. Kaneulai a, Zopau leh tulaitak Zopau kibang lo hi. Gamdang atung te pen Zopau hinsuahna ding kangaihsut ciangin tuipi luanglai khutpeek aadal tawh kibang kasa hi.

Pau ahihleh a mipi tamzaw hong huzaap bangin kipau ding theihsa hi. Ahi zongin, eima sisan leh i-meel i-sa tungtawnin Zomi kikeemcing thei hi. Sisan leh lungsim a kibangin ngaihsun in. Ih tate pen Zomi ahihlamtak lungsim sungah guanin a sisan sungah i tengsak ding hi. Minamdang neihloh ding hoih hi. Anei tenzong a tate-u Zomin mah phuakin a Pi a Pu mah tamsak ding hoih hi. Mikaangdanin a Pa minpeuh amamin tawpna-ah koihdaldal se keileh hoih ding hi. Zomin phuah-ngeina pen Khangsutna hi-a, a thupizia kigenzolo hi.

Israel minamte pen Babylon kumpi hong khan aa kipanin, gamtuamtuamah kithehthaang uh hi. A kum zatampi a kumtul aasim sawt uh a, Hebrews kam thei om nawnlo uh hi. Ahih hangin Biakna leh Israel minam ahihna kemcing tawntung uh hi. Vun-aat ding mangngilh ngeilo uh hi.
Jesu hunlai nangawnin Penticost pawi siim dingin Jerusalem hong hawh ciat uh hi. Hun thupi leh Minam tawh kisai pawilian hun ciangin hong pai hamtang uh hi.

Gamdangpanin minam 16 sangaa tamzaw Penticost pawi-ah hong pai hi. Amau omnagamte pauciat bek thei uh hi. Khasiangtho hong kibuak ciangin, a kigenthu khempeuh amaupau bangciatin thei uh a, ciakziahziahin kiho uh hi. "Parthians, Medes, Elamites, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Pontus, Asia, Phrygia Pamphylia, Egypt, Liya,Rome, Jews, Crete, Arabian," gamte pan hong pai uh hi. Acts2: 6-11.

Eizong Sialsawm Lawm-an leh Khuado Lawm-an ih gamah siimpih den leeng i tate a kaangkahbia ahi a, a vomkahbia ahizongin Zomi sisan hong vomden ding uh hi.

MINAM LEH GAM AADING NASEPDAN TUAMTUAM.
Tulaitak Chin State sungaa teeng mihingte pen, " Bang kane bang kadawn ding hiam? " cih, lungpatau aa om ngentang ahi hi. Galtai gampua tungte zong gamleh minam hangaa tai hilo hi. Neekding-dawnding patauhna hang bekmah hizaw hi. Gamleh minam hangaa paikhia tawmcik ahi hi. Ei minam aading ci-in i otot kaalin, i mite anduh gilkialin tautau uh hi. Tua ahih ciangin gilpi dimin anneek theih nang masa-in kalmasa-in ih suanpih ding kisam hi.

1. Zokam-Zolai a manthanloh nadingin, Pawlpi tuamtuamte in, summer holiday sung hunla-in kihilh thei hi. Nipi khatin nitak khat la-in kihilh thei hi. Hanciam nuamte aading lampi om hi. Kumpi-saang' in hong saang keizongin lampi om kasa hi. Sepsep theihnam hilel hi.

2. Tumahmah aa ih nuntakpih Lokhawhdan i laih kul ding hi. Pupate lokhawhdan tawh an kikhamzo ngeilo ding hi. Zawn-kolhakpi kipaikhia zolo ding hi. Political lam mipil gam-makaite leh kumpi Argricultural naseemte kopin nasiatakin pan lakhuai hi.

Leitang a siatloh nadingin bangci kep ding, cih ahizongin, leihoih bangci bawltawm ding cih, ahizongin, lampi tuamtuam hanciam ding kisam hi. Khangmasate in leihoih hawktui in ataihloh nadingin, tangzawl ci-in singmam khung uh hi. Tuhunin tangzawl khunding singmaam kingahzo lo hi.Tua taang'in leinentolh daalna Nylon Plastic peekpi zattheih ding hanciam kul ding hi. US ah pakhuan leidalna dingin zang uh a, Zogamah omleh kalunggulh petmah hi. Lokhawhna vanhoih nono tuu, tem, aakipan hiamnamkim la-in gammite panpih ding kisam hi. Lungno-za leh eklei tuamtuam zon ding kisam hi.

Vaimimkung leh taangkungte bek kiciing thapai-in athak kizong zolo hi. Kumpi ulian lampan a tawsawn keileh Zomite pen tuikia bangin amahleh amah kihon khia zo lo hi. Gamdang sumzong neite in, Scientific anciindan leh khaicihoih tuamtuamte, ngahtheihna munkhempeuh pan kaihkhop huai mahmah hi. Leitung muntuamtuam aa om Zomite in, ih gam aading khaicihoih bang om, ci-in khuadak un. Zogam puahna pen thulianpipi hikhinlo hi.

Ganhing kepdan.
Ganhing kepdan leh ganhing tungpan ih ngahtheih phattuamnate zatsiam dan pilna zong kihilh kul hi. Ganhingte khahzau lo-in khawitheihna lampi zonhuai mahmah hi. Tua bang aa ih khawi ciangin supna omlo kisa-in khantohna leh metna tampi hong piang ding hi. US aa gankhawite in, sa Licence la uh hi. Saa zuak uh hi. Bawngnawi sukin zuak uh hi. Tua bek hilo hi. Bawng eek hoihtakin khol uh a, tua panin metna tampi ngah uh hi. Gan-an ding ankungte gan-eek pia uh hi. Gan-eek leitawh gawmin, guansa- in iptawh zuak uh hi. Gan khahzau pen a khawite bangmah metna pialo hi. Lokhote nawngkaisak hi.

Khuahun leh Leitang zui aa Singno suanding.
Dolkung, Ngaingaw, Cing', Phatsing, cihte pen ahoih nading muntampi om hi. Gundung khualumna leitang khempeuhah kicing thei hi. Tonzang Innpipa dolhuan zong etteh ding hipah hi. Lophei khuataw a, dolkung kisuante etteh ding hipah hi. Tamtakkung leh taakkung pen ih gamah hoih mahmah hi. A puah sangin a susia kihanciamzaw a, tuate kepcing ding ahi hi.

Tehnokung, Tawsawkung, leh singtak singgil khuum, singsan, gelsing, sialsawl singte pen singhoih ngentang ahi hi. Tuhun pen Project tawh singno suanding cih omlo-in Forestry lamte in singgu a zuakciang lehsep zawsop uh hi. Sia Khup Khan Thang in agelh singkung suanding cihte pen tumahmah aa sephuai ahi hi. Leitang ineih sunsun pen kupai peuh tam hi. Kumpi lampan ahizongin, kupai ahizongin sephuai mahmah ta hi.

Luidung kenpang khempeuhah Gua, phongyi gua, tuukgua, theeigua, naalgua, maaugua, lik, kiciing thei hi. Kuamah tuate ngaihsutin neinai lo hi. Gua bangpen cihmawh ciangin guamawn zong anin kine hizen hi.

Summuhna ahi Niangteh, Coffee, kwinkung, ongkun, cihte zong kiciintheihna mun omkawikawi ding hi. Leitungaa kinakzat mahmah Thawhbat(Vocado) zong ih gamah nakpi-in hoih hi. Applekung, meiteikung, sahawknam khempeuh, ih gamah hoih mahmah hi. Hong makaih ding leh hong tawsawn ding kumpilam pan kisam hi. Zawngkhinlua ihih ciangin eiguakin kiphulkhia zolo hi.

SINGNO KHANSUAH NADING.
Zomite pen leitang leh singno kepzia pilna leh mailam khualna tawmlua hi. Myone panin hausa kaikhawm aa thuhilh tawntung ding kisam hi. Sabengte in sakhi pumkhat matnop manin acre tampipi meitawh haltum uh hi. Meihaal ih khaam nopleh thautawi ciangtan huai hi. Zolo khote in hamhaal lo-in muatsak leh leitang tul theilo hi. Mipilgamah ham kihaal ngeilo hi. Phoguai-in leisungah phum uh hi. Kangvu sangin leihoih zaw a, hunsaupi aading hoihzaw hi.

Singkungte a mawkmai lohna dingin Electrical nasepna nakpi takin vaihawm ding ahi hi. Hidro electric, Solar electric cihbang bawl aa zattheih, leitawm a zat theih tam mahmah ta hi. Tuate tamzat mahmah ding kisam hi.

LEITUNGBUP ZOMI KIPAWLNA.
Hi-thu tawh kisai keikup ding adeihlo omding cih, kathei hi. Zomite deihsak Zomikhat kahihmanin tawm kagen nuam hi. Leitungbup Zomi kipawlna pen, gamdang munkhat peuh aa koih dingin piang kasa kei hi. Headquater ding zong khatleh khat kituh ding hi kasa kei hi. Zogam mah-ah omleh hithei in ka um hi. Gamdang kipawlna makai khempeuh Commitee member hipah in tua member sungpanin panmun kiteel hileh picingzo bekin ka-um hi. Makai ding muanhuai kasa khin siksek hi. Gamdang pan leh Zogam innphual panin supportna sumkhempeuh thatang khempeuh leitang tungmahah kizeek leh kilawm ding hi.

Zomite kipawlna kisiamnai lo hi. Buaina khempeuh kipawlna sum tungpan kipan pahpah hi. Treasurer neihbek tawh phasaklo ding hi. Audit Committee khauhtakin neih ding ahi hi. Tua audit commttee te pen Zomi kipawlna tuamtuamte' representative te hipah ding hi. Committee khensatna omlo-in sum kizanglo ding hi. Zatna khempeuh Commitee minutes tungtawnin kizangin receive Voucher kiciantakin om den ding hi. Audit Committe te pen Projects Inspectors hipah ding hi.

Hih kipawlna Fund pen kumpi langpang society khatpeuh tawh kipaikan lo-in Zomi-Zogam leitang puahna kumpi tawh khut kilen aa nasepna hiding hi. Tulaitak Sia Vum Nang nasep masuan pen nasiatakin support huai kasa hi.


Tutawm aa zattheih Zogam puah nading ngimna ahi hi.


Thang Siangh. zogampalpi@yahoo. com

Dahpa Khuang tawina USA-6

Nung aa USA President kiteel in, Oklahoma State pen Republican te hatna
ahihna tawh kizui in, Oklahoma State sung Tulsa aa Zomi a om sunsun zong
vote pia theitak ihom nailoh hang, kim leh paam in lawh ahihman in Obama
sang Mc. Cain mah lungtung zaw pian uh ahihlam kamu aa thupi thei kasa pah
lelhi.

Kiim leh paam in ihlungsim puak ong khel bek hilo in kiim leh paam tawh
kizui aa ih lungsim puak kikhel ihihman in, USA ihtun thaman om kasa hi.
Kalung ongnuamsak lianghi.

Tualak ah pawlkhat, adiakdiak Biaknalam makaite'n, Obama adeihlohna abulpi
in "nau bawlsiat vai" hi-in san theih hipah napi, Zomi pawlkhat, atamzawpen
thudanghang hilo “mivom ahihhang” ahihlam onggen uhteh, kei leh kei
ngaihsutding tampi ong guanhi. Tunidong innlai aa kaneihthu khat ahihi.

Azenzen in, ih mipihte bangmahin, kei, USA gamsung aa om hileng kua ka
panpih zaw mah tam ci-in ka ngaihkhasun aa, mikang gam ahihteh akangmah
hileh kilawm kasahi.

Tuabek hilolai in, Obama pen USA aa om hilo in Singapore aa om hihenla,
Singapore ah zong kei mahmah kihelna, Zomi Innkuan (Singapore) aa Pawllutmi
khat hileh, Makaipi ding katel tam? cih, kangaihsut khaakteh, Zomi Innkuan
Makaipi piak taktakding kalungsim peuh kaki zo kei mawkhi.

USA gambup aa telcing, President ngah khat Zomi Innkuan (Singapore) ah
telcing President ngahlo ding cih onghihteh, kalungsim puakzia kakimu aa,
kadip bang ong kua liang in ong linglawngsakhi.

India gam ah Congress I Party in party makaipi ding Piantit nupi Sonia
Gandhi tel ngam uh aa, apicing ngaihsutna ahihlam ithukim pihhi. US gambup
in mivom khat ong tel uhteh Thupha kizomding gamhi ihci ngamhi.

Zomi Innkuan (Singapore) in Sonia Gandhi hitaleh, Obama hitaleh pawl
onglutma pek nangawn in telsawm hetlo khin cih kaki phawk takteh, taubek
hilo, apasal Rajif(?) Gandhi nangawn gamdang zinei acilai ding dinmun
kahihlam kaki phawk takteh,

Zomite pen, ih tunna gamtawh akisai hetlo, bangmah ihihhetloh hang ihlungsim
akhia nuam hetlo ihihlam ong phawksakhi.

Mangkang gam genloh England Kumpinu’ Kumpi innsung ah katung zongin
akilamdang tuanlo, apicing tuanlo minam kahihlam ong phawksakhi.

Pilna sin kisa in doctor thuap sawm bang kala phial zongin ahizo nai
mahmahlo kahihlam ong musak hi.

Piangthak lua kisa in Biakna lam pilna, Biakna lam zaa, athuapthuap in ka
suan liapluap hang, kasi kasa in abanzo mahmahlo, apicing ngeilo ding
kahihlam ongphawksakhi. Ka zumtha ong suak peuhmahhi.

*Zomite ihkiphatsak zia*

Ataktak Zomite pen leitung aa gamzawngpen ahi Kawlgam sungpan azawngpen
minam hilai ihihman in, ih dinmun kimu thei mahmah hihang. Ninsia kaikhawm
khat in ninbua, nin neipa api muhlo minam hizen hihang. Ei sang aa nuntaakna
niamzaw minam omnawnlo napi simmawh nuamlaite, apimuhlote ihihi.

Tuabang dinmun nangawn pan, adang enlo in ihmin phuahte ki enkik lehang, a
KHAI lo, a THANG lo, a LIAN lo, a MANG lo, a HAU lo, a CIN lo, a MUNG lo, a
GO lo, a KAP lo, a KHAM lo, a KIM lo, a NANG lo, a SUUM lo, a PAU lo, etc…
ki omlo in numei min zong tua bang lianmah ahihi. Malkhat bek tawh kicinglo
in mal thum mal li bang gawm tuah laizen hihang.

Tua nangawn khat bek hilo a ZAza, aTULtul hilai in KHAT cihbang ihzatkhak
leh leitung ah keibek cihna lam in ihphuah hizenhi.

Ih min phuahzah hilehang USA pai kul hetlo ding aa, USA leh Europe gamteng
Zogam ah Refugee siau, asylum siau, pilna sin, lungsim picinna sin dingin
ong pai zawding uhhi. Kileh bulh sa peuhmah in ka zum tha bang suak lianghi.

Micia sacia zong phalo, kawi veivai, neu lenglang, hina pi hangin ihlungtang
ih pumpi sang lianzaw in ka umhi.

Bangmah aa kimang nawnlo, ihkheuh siangsa sa luhawm nangawn asuangsuang
nuamlai, akiphatsakpihlaite hizen hihang.

*Zomi simloh omlo*

Leitung ah mizia mitong atheilo, mihing nuntak zia aa nungta zolo minam
Zomite bekmah hilaiphial in hangaa, mizia mitong ban kei mah taleng Zomite
zah aa kiphasak, lunglian, lungtangpha zong Zomite bekmah hibek in kaki
umhi.

Acihtaak hetlo, tawmkhat apil zawdeuh, atei zawdeuh, anei zawdeuh om sunsun
lehang nuam asapah, akipilsak pah, akihausak pah minamte ihihi. Nuam sabaih
mahmah linlen lel hihang.

Ahihhang, hihzah aa kiphasak,lungtangph a, akiliansak minamte apiangsak Pa’n
tawmkhat lawng peuhleh, ahoih nading thei aa, akipha zolo, ahoihpen zong
suak theihi.

Gtn. in, ipsung aa dangka san pekkhat mahmah zong kenglo, neilo napi,
"Gamdang aa pilna sinding, Ph. D sinding hi'ng" ci aa kuankhia ngam Zomite
simloh leitung ah minamdang om in ka um keihi. Tuni ciangdong adiakdiak ih
Biakna makai, pilna kicing nei khempeuh, inn pan aa kiguansa, ipsung aa sum
kicing aa kuan kuamah om nailo ding aa, neihloh tawh akhawl pawl hilo
hihang. Ih tupna khat zumhna ii khoh zawh hilo hi. Zumh leh saili aci lel
minam ihihi. Zumhna thagui neilo eibek hiding hihang.

Neih tawh USA tungding hilehang khatzong tunglo ding hihang. USA tun nading
hipeuhleh thong (jail) sung nuikawmsa aa ki-ap ngam Zomite bek om in ka
umhi.

Tua lungtang pen Topa’n deih hihtuakhi.

Akhauh mahmah, akiphasak mahmah ihlungtang, anei Pa’n ong lepsak takteh,
minamdangte phaakloh hipah aa, tua lungtang adeih, azat nading athei na om
gige bilbelhi.

USA gam leh Kumpi in Topa muang uh aa( In God We Trust), gamkhempeuh, minam
khempeu lak ah ahau pen anuamsa pen hipah uhhi. Tua mahbang in minamte
khempeuh lak aTopa’n amuan minam khat om aa, tua minam in Zomite ahihi.

Tuni ciangdong Vai, Sen, Kawl minam lianpi , Biakna lianpi kikal aa hawilo,
puuklo, sawilo aa atangdin zoding minamdang omlo ahihman in, hihte kikal ah
ahawilo, apuuklo dingin Zomite ong koih ahihi.

Topa amuang USA gam leh Topa' muan minam Zomite kithuah, kilungtuak taktak
leh baihlo dinghi. Lamdang dingin ka umhi. Tuani ding ngaklah huaiphial kasa
hi.

Topa’n ong zat nading mun theihi.

Ih kisap lai in ki pumkhat dingbek ahihi.

Dahpa Khuang ihkhut sung ah omhi.

Hang Khan Lian

Dahpa Khuangtawina USA-4

Posted by: "Hang Khan Lian" hangkl@zomi.net
Wed Mar 4, 2009 3:18 pm (PST)

*Dahpa Khuangtawina USA-4*
**
Hih Sangmangnu Phileda O. Nelson tawh kimuhna pan kamuhkhiat thu pawlkhat
omhi.

1. USA pan gammial nasem ding aa ong paikhia uh hi aa, ei zong, tu’n,US
gam tungta ihihteh gammial nasep ihsem hiam cih kidot huaidingin ka umhi.

*Dahpa khuang tawina USA – misi khua hawhna*
“Gammial nasep asemlo Pawlpi, kha mangthang aveilo, lungdamna thu ataangkolo
Pawlpi in asi Pawlpi hi” cih siksan hi lehang USA gamsung aa kiphut Zomite
makaih Pawlpi tampi lak ah khat mahmah inzong gammialna sep asem omlo
ahihman in misi’ khua, misi’ Pawlpi aa hawh in ka kingaihsunhi. Ih tuna
gamte Mission apuakkhia gam ahihlam mangngilh kha hiding hihang. Ih tuna
gamte zia leh tong ihzuih keileh hihgam ihtun thaman omlo dingaa ong puakPa
ong puak thaman omlo dinghi.

1. Leitung aa gamlian, minam lian veve ahi Sweden mi te’n zong gamdang
atun uhteh, apau aham mansuah uh ahihleh, tuni tuhun aa USA atung Zomi te’n
zong mansuah luading cih kician mahmah kasa hi. Tua ahihman in bang cilehang
ih pau ihham ih mansuah loding, ih minam mansuahlo ding cih ih ngaihsut
mahmah ong kul ding aa, hunlap aa sepkhiat akul hitahi.

US aa ka kimuhpih Siapa khat in, “Kei gen in lah gen ke’nla Zomi khempeuh in
hunkhatteh Zomi ihihlam ihkitheih nadingin ih min nung ah ZO ahihkei leh
ZOMI koih ciat lehang, tuzawh khangnih khangthum teh Zopau ithei kei aa,
namdangte tawh kipi kila in namdangmel ipua phial zongin tua ZO/ZOMI
ihmuhteh nang Zomi nam maw cih kithei ding, Zominam ihihlam kithei thei
ding” ong ci-in hi kasa mahmahhi. Zuih pahpah huai ka salel hi. Banghanghiam
cihleh ihta ihnaute’n ki-it pih kingaihpih ong nei ding uh aa, ikhuapih
ituuipih tawh ong ki-it ong kingai le uh, akisam pah ding thu ahihi.

Bangding aa nang gen cinuamlo nahiam kacihleh, “Kei gen cileteh, tuapa gen,
tuapa ngaihsutna kici in kizui nuamlo dinghi, Zomite ki hazaat dan tua ciang
hi lawmlawm hi” ong cihi. US gam vai keitak ei kaci khahi.

Kuakua in gen in, kuakua cih hitaleh ahoihte ihzuih sawm pah keileh zekai
khading hang aa, ihsuan ihkhaakte minamdangte lak ah mangthang taktak
dinghi. Ih tunna, ihbanna kithei nawnlo in omkha ding hihang.
US gammi asuak masasa in amin uh utbang in kilaihthei ci ahihteh ih min nung
ah koih khial kei hamtang lehang hoih mahmah in ka um lelhi.
3. Sangmangnu in ihgam ihlei ah ihzawn ihngau mahmah lam ong thei
aa ong hehpih mahmah ahihman in asih ciang aa kiphaakna sumteng nangawn
eikiang ong khaak sawm ahihi.

Minamdang khat in hizah aa ong hehpih ahihna kamuhteh, “ei zong ee leh”
kacihtha ong suak peuhmahhi.

USA aa Zomite thatang tawh sum thalawh peuh in atawmpen naikhat US$8.00 bang
ngah aa, nipi khat nai 40 sem leh US320, khakhat atawmpen US$1280 angah
ahihi.

Singapore ah thatang tawh sum thalawh te nikhat tha pen, USA ah nai 2 sung
in ngah uhhi. Malaysia ah hamsa zaw kaan laihi.

Hih teng kakaihtuah ciang USA aa om Zomite’n ih gam ihlei ah na lian sem
nuam hi le-uh baih mahmah ding in ka umhi.

Singapore Zomi Innkuan nasepna te katuntun na ah kagen, kapulaak ciang tha
kingah mahmah hi napi, “Kozong sem nuam ung” aci khat zong ommahmahlohi.

Kumpi, federal, Washington DC pan, ahihkei leh UN tungpan mawk ngah leh
semding cihlam peuh ah sawi gengen, kawi kaihkaih uh aa, ei thagui thatang
sungpan hizah khenni aci ngam, akamkek ngam khatzong omlo ahihman in US tun
thaman a om khollo, gongsan, dangsan theibek peuh ihihkhakding kadahtha ong
suak simsimhi.

USA aa om Zomi Innkuante in tuni dong ihgam ihminam sung ah, hih lian sem hi
cihding om nai mello ahihman in ngaklah huailuata hi. Zomi Innkuan akici
nuamlo te'n zong sem cih omtuanlo zelhi.

Mipi ading, minam ading sepna tawh kizawngpah, sumzat kicinglo pah sakha
hiding hihang.

Ei angsung, ei gilpi, ei innkuan bek aa ding a USA gam tung hihetlo
dinghihang. Ei thatang, ei pilna, ei siamna tawh US atung kisa kha hiding
hihang. Ongpuak khat omkei leh USA gam in Zomite ong iplah nading, ongzat
nading kahawi lua khol kei hi.

Tu aa ta ihbat leh innlam aa om ihNu, ihPa te nangawn ih etzawh nawnlohding
lam-et om mahmahhi.

Sum leh paai pen ei zonzawh thu hikhin khollo aa, awina a omleh akimu
hibekhi. Ih sum naakte akangthei lua hi aa, neu nokhat ong kipelh bek leh
ong lut nawnlo lelding hipahhi.

USA ah bu tom ding aa ong kipuak hihetlo kha dinghi. Inn leh lo, mawtaw
hoih-nei kidem ding aa tung himasa khollo khazawding hihang. Ih nunun ding
masak kha hi lehang kilawm kasa hi.

Hihbang kacih ciang, mimal khatguak nasepna agen hilo in kipawlkhawm aa
sepna agennuam diak kahihi. Khatguak nasep cihte pen mikim, mit-phei-khaam
khempeuh in ihsep ciat hi aa, kipawlkhawm aa sepna bulphuh aa gennuam diak
kahihi.
Zomi Innkuan cih ih ettheih kei leh zong Zomi Innkuanlo tawh akisem thei
veve ahihi.

Hih atung aa tengpen USA bek kacihna hituanlo in Leitungbup Zomite ihomom
napan (Zomi Innkuan/innkuanlo, Biakna Kipawlna khempeuh in) paulap zongzong
nawnlo, ahilo lamlam kikinsak, kibuaisaklo aa sep tingteng ding kong
hanthawn nuamhi.
Khat veivei hun icih in hun mah nanei thei laihi. Ki laplo theihi.
Dahpa Khuang ih khutsung ah o

Hang Khan Lian

Dahpa Khuang tawina USA-3

Tedim Sangmang nunung pen Sangmangnu Phileda O.
Nelson tawh kimuhna

Feb 11, 09 ni-in Norton khua aa om sangmangnu kiang kahawh uhhi. Kum 94
bangphata ahihman in teek mahmahta ahihhang angaihsutna sia nailo in Tedim
aa aomlai thute thei sitset laihi. Zomite pen Kamhau-mite ci-in ong theihi.
Zomite ading anuntakna uh ong kipiak ngam mahbang un ong ittakpi ahihi. Ong
muhkhaak uh lungdam mahmah aa ong zutzutnuam phial hi.

Tulsa khuapi aa Zomite phuh Pawlpite thu genkawm in amaan khawng kalah
uhciang, “Ko Tedim ka omlai un Pawlpi mi hizah apha Pawlpi om nailo hi. Tu’n
Zogam ahilo, kei omna khuagei ah Kamhau Thu-ummi hizah om ahihman in Topa
nasepna lianpi kamu aa kalungdamna lianhi, Kamhau minamte ading khut kilen
in thungen khawm ding hihang” ci-in athunget kawm in alungdamna khitui luang
aa, acii ling keuhkeuhhi. Ong itna lianlua ahihlam kimu theihi.

Hih sangmangte hang in Zomite tuni tuhun dinmun atung ihihi. Hihte ong pailo
hileh tuni tuhun ih minam dinmun ngaihsut ngam ding hilohi.

Sangmangte nupa pen apu apa te uh Sweden pan hi-in Swedish te hi gigehi. Apu
te ciangin amau pau thei lai in amau thei nawnlo uhhi. US gammi suak in
mangpau pauta uhhi. Amin uh ahihleh Sweden min kihel laiding in ka ummawhhi.
Ahihhang mangmin tawh kigawm khinkha dinghi.

Sangmangnu in kasih ciang ong kiphaakna teng Kamhau mite aa ding khaak nuam
kahihman in koi ci khaak le’ng hoihpen dinghiam ci-in, ong deihsak mahmah
aa, ama theih sunsun tenglah Tuiphum Pawlpi, ah omlian nawnlo ahihman in,
pawlkhat in ngah aa pawlkhat in angahloh ding patau mahmahhi. Atanu upen
Lois kiang ah nang thei in ci-in ap phapha hi.

“2010 – Zomite Lai neihzawh Kum 100 na Pawipi kikhaam ding aa tua ah nong
paizawh nading” ci-in kasap bawl uhciang, “Tua hunciang Topa Franklin
Nelson(Sangmangpa) tawh vantung pan lungdam, nuihmaisa in ong ensuk ding
hi-ung” ong cihsan hi. Zomi Christian Taangthu laibupi kibawl ding aa tua
laibupi Singapore aa om Zomite’n sponsor ding hi-ung kacih ciang, na bawl
ding peuh uh, nasepding peuh uh, bawl mengmeng, sem mengmeng un” ong ci aa,
teeksia vai aa kimuang nawnlo hiding in ka umhi. Amahpen asih ciang apasal
Franklin Nelson topa kivuina Minnesota ah kivui ding ahihi.
Hih Sangmangnu tawh kimuhna pan kamuhkhiat thu pawlkhat omhi.

Aban Dahpa Khuang Tawina USA-4 ah zomlaini.

hkl

Sunday, October 17, 2010

The Road to Tiddim

Posted by: "Pum Khan Pau" paupk@yahoo.co.in paupk
Mon Mar 2, 2009 6:37 am (PST)

Dear Lawmte,

Sia Gin Mang in material hoihpi khat mipite adingin ong luikhia ahih manin lungdam peuhmah hang ei.

Galpi Nihna tawh kisai Vum Kho Hau in a laibu (A Profile of Burma Frontier Man) sungah a gelhte tampitak British record leh record dangdangte ah omlo ci le'ng kikhial lo kha ding hi. Vum Kho Hau mah bangin eimi sungah record a nei om kha lai ngel lo ding hiam?

LEISAN MUAL kikapna (Battle of Basha Hills) bang Japante leh Zomite (+Indian forces) kikapna lakah a nasia pen pawl hikha ding ahih manin a kicianzawin theihnop huai peuhmah hi. Numei leh naupangte nangawn in tua hunin Red Cross Society te nasep bangin sem uh hihtuak hi.

India a Nagate lakah Japante suan/ta zong om hi cih mi gen ka za ngei hi. Record i sim ciangin Japante mi 40 in nungak/numei khat kikop uh kici zen hi. Chin Hills ah zong Japante hiamgamna nasia mahmah ahih manin numei tunga thaangtatna hangin Japan suan i om kha kei phial tam, a kan huai khat hilo ding hiam?

Gal tawh kisai ah a nungcianga ciamtehna hoih khat pen Haan (War cemetry) hi. Imphal ah Japante in gal a lelh tak uh ciangin a si a liamte a hi thei bangbangin Tedim (a phualpi uh) ah kipuak uh a, misi tampitak Tedim ah kivui hihtuak hi. Tua ahih leh tu-in Tedim ah Japante kiphumna haan bangzah muh theih dingin a om lai tam?

Gal vai ah a kisam mahmah khat pen "Propaganda" hi. Galpi Nihna hun sungin British te leh Japante propaganda bang ahia? Bangci bangin propaganda thehzak/hawmkhia uh hiam? cih zong theihhuai hi. A hang pen Zomite lakah a tamzaw in British te a gup pong hangin a hun khop khat mah Japan lamah pang uh hi. Tonzang Ukpi Pum Za Mang in zong a tuungin Norman Kelly i sapna bangin "Levy" ding ama mite lakpan a piak lohna Japante gualzawh ding a upna hang hi, kici hi. "Wartime propaganda seems to have greatly influenced the reactions of the local people" ci le'ng kikhiallo dingin um ing.

Kikup ding tampitak om hi. Theihna kicianzaw a neite in hong gen beh zelta un.


Pum Khan Pau

Dahpa Khuang tawina USA

Posted by: "Hang Khan Lian" hangkl@zomi.net
Mon Mar 2, 2009 4:49 am (PST)

Kongit ka Zomi pihte,

Feb 8, 2009 in leitung aa gam minthang pen, Dr Hau Za Cin in Zogam thak
acih, USA gam katunghi.
Hih US gam ah apiang theilo khatzong omlo kici ahihman in Dahpa Khuang
tawina gam ci-in min kavawh nuamhi.
Banghanghiam cihleh hoih nading leh hoihloh nading ei khut sung ah om in,
"Dahpa lo aw thotho" icih leh ikhawhsa teng tho ding aa seploh suak dinghi.
Ihpianna ihZogam leitang ah dawivei, kau-vei ihbang zongin, gal leh sa
ihtuak ahizongin, mihing genloh, Kawl, Meiteite leh azu ava in ong simmawh
ong bawlsia phial ahizongin hih Dahpa khuang tawina US gam ah tuabang
omnawnlo hi.
Maivom maikang, namlian namneu om nawnlo in, ki-itna, kizahtaakna, ki thupi
simna, kipahtaakna leh suahtaakna tawh kidim gam ahihi.
Kawlgam ahi aa Vaigam leh piannaZogam mahmah ahiphial zongin in Zomite ading
ki deidanna omlohna, kisimmawh na tawh kipelhna omlo himah taleh, Zomite
gamthak US gam ah mihing hihna kithupi sak in, melsia pen nangawn itna amuh
theihna, bengngong khua zalote khua zaakna, mittawte khua muhna gam ahihi.
Itna kibulphuhna gam ah, mittaw te'n khua mu aa, bengngongte' n khuaza in,
daaipaamte innteek uhhi.
Cihtakna, kuhkalna, thumanna kithupi simlohna gam ah, acitak, akuhkal,
athuman mite ahai, amawl in kimu ahihhang, athupi sim gige khat na om aa,
tua minamte tawh akituakding mun leh mual thak ong zonsak in, tua mun leh
mual ah ong puak ahihi.
Akang tamzawkna gam ah, avom khat maikaiding aa teelcing ngah, cih limlim in
hih gammite lungsim puak thupi lua ahihlam kilang sak aa, mi citak,
milungsim hoih, thuman mi sawm akingah leh kaat leh meikuang halna pan apeng
ding hileh, hih gam hih lei kaat leh meikuang bawlsiatna in sukha ngeilo
ding cih kimu thei ahihman in, Zomite zong aki susia loding Topa gelna
hiding kician mahmah kasa hi.

Dahpa khuang itawi khit ciang Kumpi lah suakthei, sila zong suakthei ihihlam
mangngilh keini.
Atengsa minamte lungsim ineih zawh kei leh hihgam hihlei tawh akituaklo
hiding hihang. Zogam thak lungsim ihpuak theihding thupi dinghi.
US gam pen duhhopna, huaihamna, angsung theihna tawh kilam in ka um keihi.
Zuih zawh sawm ding hihang.
Lungsim picinna, thumanna, itna, suahtaakna, kuhkalna, cihtakna, ki thupi
simna gam ahih man in, zuihpah sawm ni.
Zogam aa ih omlai aa ih khuazaaklohna te ih bengngon hang nahilohi.
Zogam aa ih omlai aa ih khuamuhlohna te ih mittawt hang nahilo hi.
Zogam aa ih om lai aa ih zawnkhalnate ih thadah hang nahilo hi.
Zogam aa ih omlai aa daaipam ihbatnate ih zawn man nahilo hi.
Zogam aa ih omlai hai ong kicihnate ih pilloh man na hilohi.
Zogam aa ih omlai ih huaihamna te angsung theihman nahilohi.
Ih lungsimte hongkhia in tanzau sak ding hihang. Ih buukmun khanding hihang.
Ih tenna gamthak ah, ih khetphimte thuukkhet in, innteek lungsim puading
hihang.
Ong kitawh khiatna suangkhuk mangngilh lohding thupi dinghi.
Ih Dahpa khuang tawi ih koici zat hiam? Ih khutsung ah omhi.
Suahtaakna gam hi. Ei ut bangbang aa zattheih ahihi.
Zogam, Zomite mailam thu in, pianna Zogam Zolei ah kinga lo in, Zogamthak,
Dahpa khuangtawina USA ah kinga ahihlam phawkkawm peuh lehang sia suak lua
lawmlawm lodingin lam-etna kaneihi.

Hang Khan Lian

Dahpa Khuang tawina USA-2

USA gambup ah Zomi Innkuan kiphutsa 9 bang om ahihman in Zomi ahoihkhop khat
omta cihna ahihi. Tuate lak ah Tulsa bulphuh Oklahoma Zomi Innkuan leh
Florida Zomi Innkuan apawlcing pen hidingin ka umhi. Mimal 500 kiim tuak
bang phading uhhi. Kipawlna tawh kisai anopci mahmah khin cihtheih ahihi.

Sum leh paai neih leh lam, inn leh lo zong kinei ciat in kuama nuntak
enlohna mun ci lehang akici theita ding dinmun ahihi.
USA gam sung ihlut ciang sauveipi akikhen aa om innkuan kigawmkik ahihna
tawh kizui in naungeek suakcil zong tam aa, kikhopna, kisuktuahna munpeuh ah
naupangte kimawl ziahziah ahihman in Thupha kicing ahihlam kimu theihi.
USA gamsung aa suak ahihnaakleh gammi hipah aa gammi ahihnaakleh Gam makaipi
nangawn asuakthei ahih man in ei(Zomi) adingin Kawlgam leh Vaigam khawngsang
gam makai suahding lam et a omzaw gam hipahhi. Tuzawh asawtlo in ong om
takpi dingzong upna kaneihi.

Naupangte sangklah kim uh ahihman in, mangpau, manglai, mangte mah bangpah
in siam mahmah pah, manthei pah uhhi. A sangkahna alawm agual lak ah zong
apilpawl hiden uh ahihman in Topa lapsang nop ihihlam kithei phadiakhi.

USA alut masa khangno lak ah, degree ngahkhin zong omta in leitung gamlian
pen pan pilna ngah himawk uh ahihman in, Zomite�, ihsuan ihkhaak ihtate
minamdangte tawh tukhawm aa vai ahawm khawm dinmun akitung toto ta ahihlam
kimu theihi.

Tuzawh kum sawm ciangin ihtu, ihta te tampi laipil laisiam ong omta ding aa,
ongsiam ongzeekPa ngimna, tupna tampi mukhia tading ka lam-en hi.

Kampau luheek mahmah zong ih omna gamte mah bangpah ihihman in mizia mitong
aban mahmah ihihlam kimu theihi.

Nisim phial in alomlom in kilut lai ahihman in hunkhat teh Zogam thak ong
hitakpi ding aa, ihta ihnau te in leitung minamdangte khangkhat sung aa
abanto pakding cih Pasian ngimna ahihlam kician mahmah kasahi.

Pasian in hihgam hihlei ong puak na in, leitung minamdangte pha ding
ciangbek ngim in ka um keihi. Adeihna, angimna lian mahmah omlo in ei ong
mawk lapsanglo ding ahihlam phawk huai mahmah dingin ka umhi.

Ih khua ihtuui pan ihpusuah dingciangin, Topa tung lungdam ihkoh ciat
mahbangin, ih tupna mun ihtunteh lungdam koh kaan ding zong thupi mahmah in
ka umhi.

Minam amangthang lel ding in ong puaklo ding aa, ong zat nopna om
hamtangding ka lam-en hi. Tua ahihman in bang aa ong zangnuam hiam cih Topa
tawh kiho niloh ding, kizop tawntung ding thupi mahmah ding leh Ama deih
bangbang aa ong zat theih nading, kipumpiaksa, ki-ap sa aa nuntaak ciatding
thupi dinghi. Tua hikei leh minamdangte lak ah mangthang lelding hihang.
"Topa in bangding aa ong deihhiam?" cih theihsawm-ni in ih gualzawh-ni
hiding aa, theihkhiat ihsawm kei leh ih "manthan ni" hipah dinghi.
Ih khutsung ah Dahpa Khuang tawi ihihman in ei telding thu ahihi.

Hang Khan Lian

Hello! Zomi ( Slumdog Millionaire )

Posted by: "Langh Suan Cin" cinpi45@yahoo.com cinpi45
Mon Mar 2, 2009 4:49 am (PST)

Hello! Zomi,

Lawm tutung Oscar pahtawina ( USA Hollywood Academy Awards ) ah Director---Danny Boyle ee... "SLUMDOG MILLIONAIRE" movie tawh ihveng ( India ) ten Oscar (8) hong ngah vialve uh aw...vial mahmah...Na kithei uh hen...Ei Zomite pen tulaitak amau hong muhna ah Amau kiang aa, Bawng, Lawi, Sakol, Sial, Vok, Kel, Ak, Vatawt, Beli, Zawngtat, Samphok, Hongmaa ( Khommaa )......... te azuak to liakliak...Amau kiang aa, Lai Siang Tho sangkah aa, pilna azong thiamthiam.. . Mizawngkhal, Minam ginalo khawngpeuh hong sakkhak mawk uh leh....khiallua diing uh aimaw...khiallua diing uh.

Ei Zomite pen ihthusim ihngimna bulpi hong theilo uh in, a zawngkhal minam hong kisamawk, ei lah Nopsa luakha leng ih ki phatsak luatkhak diing Kawlte Pau leh Auh chi ihlotloh nang aa, a kisinsin, a ki tattat na hi gige. Bangbang hi leh lawm nang nakoici ngaihsut hiam bel hong theikeng in, hih dan aa, ih vengte kagen ciang a MUDAH hilo in a DEMNUAM hi zaw ing. Democracy ngah aa, Zomite gamkhat in ihdin ciang Kawlte sang' Indiate Visa pia in ih Zogam ah nasem in zanghzaw leng ut ing, Tu laitak amau tung ah ihlungdam nang' zongh tampi omsam ahih ciang kacihna hi. Mawtaw sawp, Kongkhak ciing cihte khawng ah hih Indiate kician mahmah vial uh hi ei.

Ihsep diing tam veh aw lawm Kawlte pen alomlom in hong lutsimnuam diing uh a hih ciang gamgi nakkhak mahmah kul in um ing. Tedim aa Tattungpi ( Siti ) bang peuhmah ahuangsung zaipeuh mah in siingzong kiphuklo a hih ciang Taksiing golpipi po in nimdildial zawzen, Laipian huangsung mahtawh ki bang...USA te dan leh Ih White House mun diingin hoih peuhmah. Tattungpi pen akhang kenkawm Gawngkhua lam ah Khuksuk leng Kangbiabua in Bemvelval ahih ciangh zang peuhmah diingin nak muhnop diing hi ven zawzen.....Nak hehhuai.... Ta Aaaa...Chit De...( 1995 kum ka Tan 8 kum aa, Tedim ah a popular mahmah Pau, Kam mal ).Ah! pha mawh kei Lawm khuksak dahmaini-in la...Zomite mimawkmawk hilo mipil mipicing ihhih lam Leitung in hong theih nangun puaksuk mai ni...( A thuduh lua ae...a thu duh lua )

Ci dihdih lawm 2005 kum aa, Oscar 3 a ngah, Best Picture CRASH movie na en nai na...ken 50 vei valngel in um in ka et...nak hoih hiven. USA aa, Minam tuamtuamte, kitelkhial, kimudah, kineu etnate kawmkal pan a tawpna ah kitelsiang theihna thu hi ven nakhoih..... Ei! lawm kasangpai hunta....tua zah ciphot ni ei.....nitak khawng ciang hong hopih kik ning......

Na sanggam
Cinpi ( Hello! Zomi )

Zogam Thak bangci zuun ding?

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002
Sun Mar 1, 2009 8:01 pm (PST)
Zogam Thak bangci zuun ding?


Zogam Thak AMERICA bangci zuun ding i hia? Zogam Thak ah ZOMI bangci zuun ding? Zogam Thak ah ZONGEINA bangci zuun ding i hia? ZOLAI, ZOPAU, ZOGAM, .....

Zogam Thak lamah a teengsuak ding, inn leh lo kikhual ding, tu leh ta pattah dinga Zomite a honhon, a lomlom-a a kitun masak hun pen President Bill Clinton in "Diversity Visa", a tom in "DV" a bawl zawh pawl hipan ding hi. Tua ma-a tungte pen amau hanciamna leh lampi tuamtuam zui a tung hi ding a, innkuan hilo in mimal hanciamna hizaw ding hi. A zin pak cih bang hi dinga, taamsuak ding cih lungsim leh teen theihna laidal tawi-a kuan hikhollo ding hi. Tua ahih leh a lomlom a a kitun pen kum 1993 zawh hi ding cihna hi.

Kum 1993 leh 2009 kikal, kum 16 sungin Zomi milip tul val kitungman cihna hi a, a tamzaw a ciahkik pak nawnlo ding, a teengsuak ding ihi hi. [Tul val ka cih pen a tawmpen in ka cihna hi. A mi phazah lian pen Zomi Innkuan USA in min khumna (record) khawng pan kimu thei dingin ka um hi, tua bang record a om leh]. US gam mi suak a, inn leh lo nei a, tu leh tate pattah a i pian i khanna Zogam nusia a nunghei nawnlo dinga pasal lungsim tawh kuankhia kihi phot hi. Tua manin ZOGAM THAK a tung, ZOGAM THAK a bawlbawl, a satsat bangin ka ngaihsun hi. A tungsa leh a tunglai ding koi tamzaw ding... theilo... (Sia Lianpi @ Taanglungtup tawh ka holimna khat ah, "Sia Lianpi aw, la dawng bangzah phuakta na hiam?", "Dawng nih", "Na phuahsa leh na phuah lai ding koi tamzaw dia?", "Theilo....ha ha ha.." Hong ciamnuihna hisam inteh).

ZOGAM THAK a tungsa leh hong tunglai ding koi tamzaw ding kitheilo hi.

Bang hang in i pianna Zogam, i lam kiatna Zogam nusia mawk i hi hiam? Lasiam Tg. Thawn Kham in ZOGAM Lapi ah,

"Ka lam kiatna,
Ka lutang phum na'ng ZOGAM,
kong it hi ZOGAM aw"

na ci hi. Ahi zongin tu hun ciang Zomi pawlkhat adingin 'lutang phum na'ng ZOGAM pen ZOGAM THAK hi kha ding hi. Zogam ah i ciahkik kei leh Zogam Thak ah i neihsa, i lamsa, i pilna, i siamna leh i lutang nangawn kiphum dinga, kinusia cip ding hi.

Leitung ah thatang hat khat a om leh amah sanga hatzaw khat hong piang pah a, mipil khat a om leh amah sanga pilzaw khat hong piang kik zel hi. A hau khat zong haupen den lo a, a thalaih ding ki khakcip theilo hi. Tua man in thatang hatna leh zawhthawhthu tawh vai kihawmna khempeuh ah amah sanga thahatzaw leh zawhthawhsiamzaw hong piang ding cihna hi. ZOMI leh Meiteite kikap thu khawng i sim ciangin i lungsim khat ah, thauvui thautang leh thagum tawh vai a kihawmna gam pen a sak pan, a khang pan thauvui thautang mah tawh kido a, a sung a pua pan nangawn in kisuam ziahziah hi cih i mu hi. Zangkong Khuahun ci a Pu ML Thangbawi in hong suaksak zelna ah i sim ngei bangin Kawlgam ah Sen tampi hong lut in khuasung kongzingte ah khuang leh dak tum in awng ziahziah uh a, bulung balang sa kei uh hi cih i za hi. Tua banga sak pan khang pan kinekcip gawp dinga, hun khat ciangin tua ngapik bel kitamzan gawp thei ding hi. Tua pen leitung dan hi a, a sia khat a siazaw
in laih in, a hoih khat a hoihzaw in a laih ngeina hi.

Tua banga i lamkiatna gam ah annek tui dawn a hamsat tak ciangin nuntakna ding zongin sak ah khang ah kidiangkek gawp in tu laitak Zomite ZOGAM THAK a kitung ahi hi. Annek tui dawn kikhamlo, nuntak hamsa cihte 'a hang' gen kikkik kullo in Zomi bek hilo Zomi leh Zogam nangawn a thei ngeilo mikang mivom misante nangawn in hong theihpihta uh hi; tua hang mahin ZOGAM THAK a tung ihi hi. Suakta Zomi hita.

Tua ahih leh a 'suakta' Zomi a suahtakna gam ah bangci nuntak ding hiam?

1. Semkhawm ding hi hang: USA pen nikhat ni ciang USSR bangin hong puakkham kha zenzen leh tua hun ciang ZOGAM a nei thei dingin tu laitak Zomi khempeuh in ngaihsutna limci khat nei kawma nasep khawm hun hilo hiam. I lam kiatna Zogam ah kumpi gakcipna hangin suakta lo, na semkhawm theilo, kipawlkhawm theilo i hih hangin tuin suakta takin i semkhawm thei a, i kipawlkhawm thei hi. Gakcip hinawnlo hi hang. Tua manin hong khaktan om nawnlo a, hong dal om nawnlo hi.

I kipawlkhawm kei a, i sepkhawm theih kei leh kua mah mawhsak theih hilo, a suakta Zomi ihi hi. Tua manin i hihna taktak hong kilang ding hita hi. Kumpi in hong khamcip kici thei nawnlo hi. Khantohna ding, hauhna ding, siamna ding, pilna ding, khangthakte pattahna dingin i sepkhawm kisam ta hi.

2. Kihuh liailiai ding hi hang: Hong tung thak a om leh ahi thei bangin kihuh ding hi hang. Nasem thei ahih leh nasepna ding zonpih pah ding hi hang. A zawi i theih leh kilak ding hi hang. Pilna zong thei khat ahih leh a sangkahna ding kihilh in, a hih dan, a lampi kihilh ding hi hang.

3. Zolai Zopau innsungah zang ding hi hang: Sangkil kaan le'ng Zopau kizang mello ahih manin innsung beek ah Zolai Zopau hanciam ding hi hang. Zomi te in i sin peuh kisiam a, sawm peuh le'ng kitung hi. Pasal tup leh ngaltang tup. Zolai Zopau a zat theihna mun khempeuh ah zat a, pau dang a kisapna munte ah zong pau dang, lai dang zat theih ding a sia hilo hi. Kum 4, kum 5 khawng minam dang lakah om panin i Zolai Zopau mangngilh lianga a dangte i thupisakpah leh bel guai, maanlo ding hiveh aw!

Ahi zongin i lungsima i ciamteh ding hoih ka sak khat om: Zolai Zopau khen lamah Zomi i hihlam i mangngilhloh ding.
(....hih thu saupi kikup theih tepawl hi.... hiah tuazah hong gen phot ning)

US a tunzawh kum 10 khawng a phata khat in honggenna ah, naupang pawlkhat a nu leh pa a hopih ciang English bek zang uh ahih manin a nu leh pa tawh kiho theilo hi, ci hi. A kampau zat uh kibang nawnlo ahih manin. Hey man..... cih khawng, hey guys.... cih khawng zang ziahziah uh ahih cianga a nu a pa luvaisak mahmah uh hih tuak hi.
(..... hih thu ah Zomi Innkuan Kipawlna tepawl in manlang taka Zolai Zopau sinna hanciam pah ding kisam ahi tam ka ci hi, tua ahih kei leh innkuan khat leh nih hanciamna bek tawh Zolai Zopau kepcing ding a baih hetlo thu hikha ding hi).

Thukhupna:

Zogam Thak ah Zomi khempeuh paulap om hetlo a suakta taka kipawlkhop theih ahih manin kipawlkhawm ding, na semkhawm ding, kihuh liailiai ding...tuate eima khutsungah om hi. I sep kei a, i hih kei leh kuamah kimawhsak theilo ding hi. USA a tung Zomi khat pen a pil, a siam, gelna kicing a nei hi ding ahih manin leitung kiuli pan na Zomi pihte in hong galet dimdem a, etteh taaka nong kalsuan ding leh lamlakpa, lamlaknu nong suah ding a kideih hi. Nang nopsakna ding bek zong lo in na laizom Zomi khempeuh lamet leh mitsuan khat na hi cih hong mangngilh ngei kei in.

Zogam Thak ah Zomi i deih bang lianin kiseek thei hi. Zomi te pumbuk bangin ngaihsun ni. Zomi aw, na khutsungah a hoih, a hoihloh ding kinga takpi hi.


Hau Za Cin
Phuitong Liim


Re: Zogam Thak bangci zuun ding?
Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002
Mon Mar 2, 2009 6:36 pm (PST)

Dear Khaibawi leh sanggamte,

Na dotna 3te THUPI kasa mahmah hi. Kei mimal ngaihsut pak tawh dawn siam ding zong hi in ka tuat kei hi; THUPI lua ahih manin. Thupi ka cih ciang, a hi lua, necessity, a kisam mahmah, a lo-thei-lo a sep ding tavuan bangin ka ngaihsut man hi. Tua manin hih bangin hong kum kik leng (kei sanga ngaihsun zaw leh a semsem khin zong om ding hi).

Dotna 1na: Zogamthak America pan i Zogam koici zunding?
Dawnna: Tuma lamin (ka theihkhialh kei leh) Pa Khup Khan Thang, Norman, OK in Zogam ah singsuan kik ding hi ciin Green Zogam cih dan khat Project nei thei leng a ci ngei in thei ing. (A mi ka khialh leh hong maisak unla).

Zomi Innkuan Singapore (ZIS) te in Zogam ah a om Zomi Pasian nasem mi masate leh a zite uh (hong dampih lai pawlkhat) 'a lim a al i puakzo kei zongin i nek bang hong nekpih in, i dawn bang hong dawnpih leh..... amau a gilvah mateng uh ei a suan a khakte gilvah zo taktaklo ding hi.... tua manin i thalawh sum leh pai pan i hih theih bangbang khonkhawm in khak ni....' ciin nasep thu mahmah khat kipan uh hi. Tua bang a hih uh tuni in kum bangzah hita hiam, ka tel kei hi. A kumzah thupi kei, tua bang a ngaihsutna uh a thupi dan a gen nuam ka hi zaw hi. ZIS nasep pen Zomi Innkuan UK te in zong hoihsa uh ahih manin "semkhawm ni" kici ngei uh hilo hia? Tua dan ZONET ah ka sim kha ngei hia??

Zomi Siamsin Magazine Vol.1 sungah hiam, ZOLUS Journal ah hizaw hiam (a laibu mangngilh pak ing), tua bang maha Zogam singkung suan ding, Hing kik sak ding a hanciam om hi.

Tua danin Tuipi gal kai Zomite in i Zogam eima hoihsakna mun ciat ah mapangin kisem thei, kipuah thei hi, aci nuam ka hi hi. Hicih ni, ka cih ding thei tuanlo, ei hoihsakna lam tek ah sem ding...... A tunga te gentehna dana hong gen hi ing. A kigen khialo, a semsem khin, mimal in, khua khat kipawlna min in, Zomi Innkuan Kipawlna minin, Biakna pawlpi minin, etc.etc. om dingin ka um hi.

Dotna 2na: Zogamthak America pan i Zo ngeinate koici kepding?
Dawnna: Hih zong a tunga mah bangin sep theihna lampi tampi om dingin ka ngaihsun hi.

A dang tampi gen khin manlo ding i hih manin khat gen leng. Video hoihnono bawl a, Zolam, Zola, etc te khumkhum ding hoih kasa hi. Khua kum cinna Jubilee khawngah zong ngeina lak in video recording bawl pahpah in, a siamte mahin hong lempha in, kep tak et taak in hong suah leh, tua pen manpha dingin um ing. A sum beite pen gamdang tung teng si sak ding, 'sum tua zah kisam, no tuazah hong khak un' ci ding, tua bang nasep hoih a huh nuamlo Zomi omlo ding hi.

Dotna 3na: Zogamthak America pan i Zopau, i Zolai koici sinding?
Dawnna: Gamthak a tungte pen tuipi sunga tuisanza khiat bangin a Zopau, a Zolai uh da hiaihiai ding, mang hiaihiai ding ahih manin amau i huh kik a kulzaw kha ding hi. Amau i huh theihna dingin amau a huh ding misiam i pattah kisam masa mah hi.

Tua manin: laigelh lunglutte pattah ding hi hang. I pau kammal peuhmah lai tawh a kigelh theih ding kisam hi. Kam tawh i pau ziau pen lai tawh i gelh ciang kikhum khalo thei hi. Laigelh siam pawlkhat in bel kampau kawmkawm bangin laigelh thei uh a, ka eng mahmah hi. Tua banga pau kawm kawm, holim kawmkawm banga laigelh siam ka sak khat pen Hello! Zomi Sia Langh Suan Cin, Sweden hi.

Tua banga laigelh siamte a laigelh uh laibu a bawlsak ding, a sum tuipi gal kai Zomite in hanciampih ding.

Thukhupna:

A vekpi huam in gen leng, tuipi gal kai Zomite a sum a pai si sak dingin a semtheite semsak ding. Gamdang tung Zomite manlah den zaw uh ahih manin hun leh tha a pia theite semsak dingin sum tawh panpih ding.

Tua bang vai thupi (sum pia leh tha tawh a semte kizopna hoihtak) i neih theihna dingin Zomite in gelna khat i neih mengmeng kisam sa ing.

Kicinglo bialbual lua nasa tam maw, hong theisiam in.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Galpi nihna leh Zomite tawh kisa: Murlen

From: Gin Mang
Subject: Re: [ZONET] Gaalpi Nihna kuppihna.
To: zomi@yahoogroups. com
Date: Saturday, 28 February, 2009, 9:33 AM

Dear Dr. Pum Khan Pau,

WWII leh Zomi tawh kisai,hih a nuai a laibu nihte zong, tangthu kician
etkak (reference) ding hoih kha in lam en ingh. A laibu ken nei lian
keng in, ebay khawng ah ki lei thei ding hi.

1. BALL OF FIRE by ANTONY BRETT-JAMES, FOREWORD BY VICE-ADMIRAL EARL
MOUNTBATTEN OF BURMA.
Hih laibu sung ah,
CHAPTER XXV na " The Road to Tiddim" kici hi.
CHAPTER XXVI. VITAL CORNER AND KENNEDY PEAK - Thuam Vum leh Thangmual
kim teng a kikapna teng a tom in ki ngelh hi. Hih chapter nih a ki
gawm in, laimai 24 khawng pha in, asawt lo in, ZoNet pan in kong
khahkhia ding uh hi.

2. The Seven Battles on the Tiddim Road Which Turned the Tide Ofthe
Burma War ( Burma the Turning Point) by Ian Lyall Grant, Major
Hih laibu pen, internet - ebay khawng - alibris Books store khawng pan
a kizangsa ki lei kik thei hi. $ 33 khawng man hi.

Ih taangthu, hibang a nong kaihkhawm pen, lungdam huai mahmah hi.

Gin Mang

--- In zomi@yahoogroups. com, Khup Thang wrote:
>
> A sim kha teng,
> "To ten beltung ih thiat" cih ciamnuih kam pen, Pu Hau Kim gendan
maan zaw hi. FYI
>
> Khup Khan Thang
> Norman, OK
>
> From: hau kim
> Subject: Re: [ZONET] Gaalpi Nihna kuppihna.
> To: zomi@yahoogroups. com
> Date: Friday, February 27, 2009, 5:54 PM
>
> "To ten beltung ih thiat" acih pen tulai aa
laigelh dan abawlbawl tein (Lesson) lak huai mahmah hi.
Mangkang tein TONZANG bom khiat ding pen,
> TUNGZANG khiat kha ahih manin athu ala theilo TUNGZANG khua
mitein van pan aa bomkia agalmuh uhciang beltung tawh kibang
sa aa "TO TEN BELTUNG
> IH THIAT" ciin delh ngeingai uhhi. Asi aliam zong omuhhi.
Amin apuam zong agenthei omlai dinghi. Kam kisangkhial aa
BOM khiakhial aa misihlawh hi.
> Laizong atkhial lehang Nuamnading\Hehna, Nuihnading\Kahna,
Ngahding\Supna, amawkna aa sihna suakthei hi. Ciamnuih abat
hang athupi mahmahkhat hi.
PUHAUKIM.
>
>
> From: M L Thang
> To: zomi@yahoogroups. com
> Sent: Friday, February 27, 2009 3:50:24 AM
> Subject: Re: [ZONET] Gaalpi Nihna kuppihna.
>
> Pu Zo Khai' gen Innpipa' thupen Pu Khen Za Moong' laibu "Tedim pan
Zangkong ah " acihna sungah ki at hi. Japante khamtung hong kahtohma
un Innpipa in Japan te contact khin hi. Hih thu Mikang te'n atheih uh
ciangun Innpipa man uh aa Imphal puakto dingin apaipihna vuah Pu Khen
Za Moong in Tonzang khuanawl Tuitum khuataw pan in khahsim hi.
>
> Tua hang teng tawh Mikangte hehlua uh ahih man un ( Athu dangdang
zong omsam ven cin) Tonzang Innpi Bomb tawh khiat uh hi. Tuni dong "To
te'n beltung ih thiat" akici denkeei pen tuapan aa hongpai ahih hi.
Tua hang teng tawh Mikangte hehlua uh ahih man un Tonzang Innpi Bomb
tawh khiat uh hi. Innpi sung aa Dawl 3 tawh kilam inn hoih mahmah pen
tuapan in siacip hi. Sen khutsiam te in tua innpi alam ngiat uh hi.
Tua innlamte' suan le khak te tuni dong in Zogam ah om uh aa, Zomi
suakkhin mangta uh hi.
>
> Innpipa pen advance mahmah hi. Radio ngai thei zeel ci uh hi. A omna
mun pan in atuattuat teh Japan te'n leitung ala mang ding, gal azo
mangding aa tuat hiding hi.
>
> Zahtakna Tawh
>
> Thangboi
> Zangkong
>
>
> Laaizomte,
>
> Hih Pu Khup Khan Thang leh Pu Pum Khan Pau (Zahtaakpiakna- tawh "Pu"
kongguanhi)te' thukupna theihhuai leh lungluut-huai sa-ing. Pu Khup
Khan Thang' cihtak-in tulaai hun-in Mikaangte leh akhangto gamliante
lobuang adiak-in Zomi' lak-ah taangthu akigelh khatpeuh simlehang ei'
tumtak-a heh tiilteel nading zahkhop-in deihlaak (bias) tamzaw
phial-a, tuabangte khatveivei a-uang luadeihte ami nangawn piimuh
zo-nawnlo zahkhop-in laai-kigelh tampi omkhinhi. Lahthu (Evidence)
kician kuamah-in (adiak-in Zomite-in) awlmawh selo-in, lawhcinna
themno-khat' ziak-in "Mite'n hong-um veve unteh" acibangphial- in laai
aki-mawkgelh atam man-in Zomi sung-ah bulphuhtaak (quotable) laaibu
kician cihding taktakzong om naailo-hi.
>
> Pu Khup Khan Thang' thulahna bang-in Pu Pum Khan Pau-in laaibu
hongbawlkhia peuhmahleh simnop-huai mahmahding um kahihman-in
ka-ngaaklah mahmahhi.. Keima' aaituam suunmang-ah hihbang-a thukanzo,
athahaat, pilna siamna leh thagui thatangte Zomi' ading-a azangh
mite-in azomzom-in, "Zomi leh Khuasakna" cihbangte, "Zomi leh
Ki-ukvaaihawmna (Politics)", Zomi leh Biakna", Zomi leh Zawnkhaalna
(Poverty)" cihbangte bias omlotak-in hong gelhkhia zangzangle-uh Zomi
khangsawnte' n phattuamlawh mahmahding lamet-huai ka-sa mahmahhi.
>
> Kuppihpak:
>
> Japan gaallaai-in Laaitui khuamite-in Japan gaalte ado-uhhiambel
theikeng, Mikaang Gamkeektebel dolo uhhi. Ka-pii (kum 96 acinhun
1985-a hong nusia)-in ka neulaai-in, "Mikaang Gaalkaapte-in hong
naihkuan ciang-in khua upate-in va-muak uh-a, kidona' taang-in kilemna
bawlkhopna-in sial-tal khat go-uhhi. Tua-pen "Sialmei-a Kivaat"
kici-hi. Mikaang gaalkaap uliante-in muangpah ahihman-in amaute'
laaibu manpha (mawtaw, thau cihte bawlziading aneng atawng-a akigelh
laaibu) te innpipa' inn-ah keemsak uhhi.. Japante-in Mikaangte hong
nungdelh-uh ciang-in innpipa' inn-a Mikaang laaibu akiseel
amuhciang-in innpipa' inntawh haaltum uhhi. Khuasiam' kepna ziak-in
innpipa leh a-innkuanpihte kuamah ki-khuai buanglo-hi."
cihteng honggen ngei-hi. Aneng atawng-a atelding Laaitui-ah Pu Thang
Khan Khup (taangthu akhong akhia- a acinsihthei) damlaai-hi.
>
> Mikaangte' vanzat: Janpan gaalsung-in Laaitui leh Tuitawh kikaal
Munluui akici mun-ah Mikaangte' sup-laih vaanleengpi- khat Japante'
gaalvaanleeng nih-in kaapkhia-a, tua Sap-laih vaanleeng akiatna mun-ah
akiim-a khua: Laaitui, Tuitawh, Hiang-awn, Kaapteel, cbt pan-in
va-kuan uh-a, zattheihding- a aseh-uh siikte vala-uhhi. Tua
siingtaangmite- in akaangvom lialua misite nehngamlo uh-a, vaanleeng
siikte a-khoihkhoih hun-in Mikaang gaalkaapte-in misite' khut-a
zungbuhte, misite' ipsung-a akaanglo sagun sumbawmte leh medal-te
lasemsem ci-uhhi.
>
> Lawpna-tawh kuppihpakna ci-ni! Zokhai
>
> Zokhai
> 60 Narr-Maen Drive
> Croydon Hills VIC 3136
> Melbourne, AU
> Tel: +61 39723 0460
> Mob: +61 420 800 460
> ************ ********* ********* ********* ********* *********
********* ********* ********* ***
>
> From: Khup Thang
> Subject: Re: [ZONET] Galpi Nihna kuppihna.
> To: zomi@yahoogroups. com
> Received: Friday, 27 February, 2009, 3:37 AM
>
> Dr. Pum Khan Pau,
>
> Hih na research bawlpen hoihtak hong hanciam inla, taangthu
limcii/maan nong suahsak zawh nang' hong lamen ing. Hih bang research
paper te bel mimal khat ciat tung pan hita leh, laibu tuamtuam pan
hitah leh kaikhop huai hi. Nidanglai (Kawlgam hun hoih lai, cih
nopna-ah, 1962 maa) magazine sung khawng aa, article ki-at te bel,
maan/dik mahmah a, zuauthu ki-at leh zong kikawk ngam pah hi. Tu hun
teh lai-at pa'n thumaanlo amaa deihkaih (Bias) tamlua thei ta hi.
> Kei mimal thei pawlkhat leh reference pawl khat hong pia nuam ing.
> 1. Dr. Desmond Kelly at; "Kelly's Burma
Campaign" w.w. w.tiddimpress. com. Hih laibu pen hoih sa-ing. 1999 kum
November kha-in, Dr. Demond mahmah Tedim pai hi. Galkap kumpi-in,
Tedim-ah a makaih ding, Bo Hau Za Gin, Pu Neng Khen Thang leh Pu La
Cin Khup te cialsak-in, Mansuang lei (Mansuang Bridge) khawngah pai
kawikawi-uh a, Japan gal thu tampi kikum uhhi. Hih pute 3 teng nungta
lai uh a, primary resource hoih mahmah hipah ding uhhi.
> Dr. Desmond-in, flyer pawl khat leh Galpi II tawh ikisai laibu
zuakna (Arizona State sung) address hong piakte mupak kei ingin, na
deih dingleh hong zasak-in. Dr. Desmond kiangah Khup Khan Thang U.S.A.
hong refer hi na' cile cin tampi hong huh thei ding hi.
>
> 2. General. Slim at; "Defeat into Victory" Reference bu hoih mahmah
khat hi ding hi.
>
> 3. Hill Chin Student Union Magazine 1956-57 sungah Dr. Robert Vung
Swam at; C.D.A Japan galkap Chin Defence Army thu zong reference hoih
mahmah khat hi-in um ing.
>
> 4. Col. Khen Za Moong at laibute zong reference hoih mahmah hi.
>
> 5.Tedim gam Japante hong uk sung, Dept of Health aa sem Sayama Don
Khaw Cing zong nungta lai dam pha nawnlo, primary source hoih khat hi
ding hi.
>
> General Orde Wingate phuah "Chindits" sungah zong Zomi galkap pawl
khat kihel hi.
>
> Galkap lui Japan gal a do kha a nungta lai tamnawnlo ding hi.
>
> Tedim gam-ah, galphual nasia pen, Vaunah ciang kiim/ Vomsem kiim
(No.3 Stockade kiim) leh Akluai Taam teng hipen ding hi. Vaunahciangah
Gurkha galkap khat-in V.C (Victoria Cross) asilo-in ngah hi. Akluai-ah
khat-in V.C asih khitteh ngah hi. Tua kiim teng mah-ah Bo Khup Za Neng
(Lamzang/leilum) in B.G.M (Burma Gallantry Medal) ngah. Minphatna
ngah Zomi tampi omlai ding hi.
>
> Khamtung gam-ah, Japan gal maa-in, kahpasik tuuk khat (Approx. 4
inch) vok tuk 3 khat tawh kilei hi. Gal ven ciangin Ukpipa Pu Pum Za
Mangin, Khamtung gam-ah gal vansiat teng, Mangkang kumpi te'n hong
kaihkhop kik loh nadingin ngen hi kici a, vansia bangmah hong
kikaikhawm kiklo hi. Ko neu lai ciangciang siksia, tam mahmah lai hi.
1970 kum nung lamteh Kawlzaang lampan (Even from Yangon) siksia
kaikhawm hong kipai ngeingai a, gal vansia bangmah omnawn lo hi.
>
> Kei thei khak teng: Tuikhiangzaang ah, jeep, truck adim-in dim ki
ci. Tonzang Innpi mai-ah meepi lawng khat om. Tonzang khua nawl lam-ah
Tank khat om. Tedim lampan, Zalui lei tunmaa kawipi-ah Tank khat om.
Tualzang khuakhungah Bulldozer vansia om. Lawibual Pu Pum Khan Thang
te inn-ah, Armored Car khat leh, Bomb Shell 500 Lb khat om. Hawp lam
kawipi kiangah Tank khat om. Tedim-Kalemyo lam milestone 26 ah Tank
khat kia. Ailuai Taam phei mawtaw lamlui dungah, Armored Car, Tank
tampi om. Bomb tang bel gen vet ding hilo.. A nunung pen ka thei-ah,
E.B.C te LST sang, Bo Kap Za Thang inn mun a tawhna-ah, Vanleng Bomb
200 Lb khat kimu.
>
> Lungdam
>
> Khup Khan Thang
> Norman, OK
> U.S.A.
>
> From: Pum Khan Pau
> Subject: [ZONET] Galpi Nihna
> To: zomi@yahoogroups. com
> Date: Wednesday, February 25, 2009, 4:57 AM
> >
> Dear lawmte
>
> Second World War hun lai-a Zo suante i nasepnate ka research tawh
kisai ka kan laitak ahih manin hehpihna tawh ong huh thei na om uh leh
ka nuam mahmah ding hi. Hih tawh kisai kan theihna ding
primary/secondary source aike'h record khatpeuh a neikha/theikhate in
hehpihna tawh ong mail (puapau@gmail. com) dingin ong thum ing.
Adiakin Japan gal a dokha aih kei leh Japante lamah pangin Mikangte a
do Zomite pawlkhat zong damlai kha ngel dingin um ka hih manin tuabang
mite zong theihnop huai hi. A theihnop huai dang khat pen Galpi huna
kizang galvan, mawtaw, tank etc. koimun tengah kimu thei lai ding haim?
> Galpi Nihna tawh kisai limlim Khamtung gama thupiangte a theinuam ka
hih manin hih tawh kisai huhna ong thum hi'ng.
>
> Topa thupha
>
> Dr Pum Khan Pau
>
> Lawmte

Galpi Nihna tawh kisai i kikupna panin source material tampi tak mah ka phattuampih pah hi. Midangte in zong a phattuampih ciat ding ka lamen hi. Kikum toto in i theihna/theihzah ciat sungkhawm toto lai lehang mailamah tuate tungtawn mah panin laibu kician i suah khia zo kha ding hi.

A diakin Chin State sunga omte in galpi tawh kisai van kinusiate bang maan tawh la-in hong suah thei leh deih huai mahmah ding hi. Amau adingin a ol zawk deuh leh cihna ee.

Galpi Nihna tawh kisai laibu tampi kibawl khin napi'n tuate sungah gal hun sunga nuntakna tampi a tanlawh Zomite tangthu pen kitam at pha hetlo hi. A taktakin Chin Hills ah Zomite in Japante na nang kei leh Japante in Imphal la zo kha thei dingin a ki ummawh phial hi liang hi. Midangte' n i pu i pate nasepna ong gelhsak kei leh eimah in i kana leitung i theih dinga i pulak zawh ding kisam hi.

I theihna ciat gawmkhawmin kikum toto lai ni.
Pau
>

Monday, October 11, 2010

Delhi Zomi Innkuan ( 2009- 2010 )

Posted by: "hhh hhh" csianhau@gmail.com
Sat Feb 28, 2009 7:56 am (PST)

Zomi sungah innkuanpihte aw,

Delhi ah mi hong tam semsem na zui in zomite sungah kipum khatin
vaithupi tuamtuam te ah kivai puakpih kipanpih zia alem semsem theih na ding
in lametna lianpi tawh *Zomi Innkuan ( ZCC - Zomi Community Committee
) *February
21, 2009 ni in athakin
hong kipan kik ta hi. Hih Zomi Innkuan kipawlna in Delhi ah om ih zomipihte'
haksat buainate kitheihpih kipan pih theih ding, nopna dahna
te ah kiuap zawh semsem nading leh UN vaite ah hih theih zahzah in kivaanpih
ding cih deihna bulpi hi.

Delhi Zomi Innkuan panmun len teng :

President - Zam Khen Lam ( Sia Khen)
Vice Pre: - Joseph Pau Lam Mung ( Joseph )
Secretary - Thawng Sum Mang ( Mangpi )
Asst Sec: - Thang Biak Lal ( Bawi )
Treasurer - Cing Sian Hau ( Hau )
Auditor - Pau Muan Thang ( Pau Muan )
Members - (1) Tual Sawm Lian ( Sawm Lian )
(2) G S Mang
(3) George H Thawng Pau ( Thawng Pau )
Advisors - (1) Sia Zen Khan Lian
(2) Pa Cin Suan Thang
(3) Pa Thang Deih

Contact Address:

Mangpi
WZ - 92/B, Budella
Vikaspuri, New Delhi 110018
India

Mobile Ph: 9718121173
Email : mangpinl@gmail. com

Yours,

Hau
Zomi Innkuan (ZCC)
New Delhi, India

Jesus loves u so much! Really!
You are so special!
You look so nice!
May God bless u abudantly!

Zomi Nam Ni:

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002
Tue Feb 24, 2009 10:15 pm (PST)

Zomi Nam Ni:


YouTube.com ah "Zomi Nam Ni" zatna video kimu ziahziahta hi. Enen mai ing, nuamsa mawk ing. Zomi Nam Ni, Sweden ah, Zomi Nam Ni, Jacksonville, USA ah, Zomi Nam Ni, Bangalore, India ah, Zomi Nam Ni, Tokyo ah,..... Korea ah, Zogam ah, Washington DC ah, etc. etc. leitung mun tuamtuam ah.

Leitung minam dangte in a neihloh uh ZOMI NAM NI i neih pen nuam hi. A hampha ngiat Zomite hi hang.

Minam dangte in hong thei toto leh nikhat ni ciang 'ko zong Zomi suak nuam ung' hong ci ngeingai le'uh leitung mi khempeuh ZOMI suak dinga..... ehem! leitung nuam semsem ding cihna himai. Oh, my God! Aw, Topa!!

Guai, leitung mi khempeuh Zomi hi mawk leh galtai kul nawnlo ding, mikangpau sin kul nawnlo ding, Zolai Zopau mangngilh lianga midang pau (siamlopipi- a) pau kankan kul nawnlo ding, Zomi ihih zahpih dawkdawk kul nawnlo ding, Zolai i sin nop loh delhdolhte om nawnlo ding, Zopau i siamloh maizumhuai semsem ding, Nu ei......

Laibu khempeuh Zolai tawh kigelh ding, kampau khempeuh Zopau hi ding, lasak khempeuh Zola hita ding, ngeina khempeuh Zongeina hi ding. Lasiam khempeuh Zomi hi ding, America President zong Zomi hi ding, a ut peuh visa kullo a US zin ziahziah ding..... ut leh teengsuak, ut leh ciahkik..... aw, amah maw, ka thei veleh, ka sangkahpihpa hi, ka naute tawh sangkah khawm hi... cih hiziahziahta ding. Nop teei taw.

Zomi Nam Ni hong tun sim in Zomite nuntakna ah Hun Thak khat i lut thu leitung thupiang lakah kigelh hi cih i phawkzel hi. Leitung mihing khempeuh pheng om ngeingai, ganhing leh gamsa banga phengtat ngeingai cih bang hitheilo ahih manin ngeina kician pawlkhat zui in kinungta hi. Khat leh khat kikholh dan, innkuan khat leh innkuan khat kikholh dan, khua khat leh khua khat kizop dan, kuam khat leh kuam khat kizop dan cih bangin paidan, zuihdan khat kinei tek hi. Tua banga zuih leh tatdan kilawmtak a om theihna dingin mihingte kipawlkhawm (Organise) kisam a, tua bang kipawlkhawmna ah a sem, a tangzang, a geel, a madawk kisam hi.

Zomi bek i ten khop lai in bangmah nawngkaina tamlo hi kha ding hi. Minam dang tawh i kikholh, i ten khop, i giah khop, tuinak khat pan tui i dawn khop ciangin a tungnung ding, a lianzaw ding, a zeekpa hih ding kituh in liangko kikim om theilo hi. Tua banh hun ciang a tamzaw, a pil zaw, a thahatzaw leh a hangsan zaw te in thu leh la zeek uh a, a zeek siam kei uh leh mipi nautang, nupi naupang suakta lo in nopmawhna lianpi piang hi.

Tua bang nopmawh taka nuntakna sungah Zomi zong a lut kha hi.

Tua bang hun a phu kha lo leitung mihing tamlo dinga, a khangto ding minam peuhmah in midang tawh kinawk kha hamtang ding hi. Zomi zong a khantoh ding kipat laitak in minam dang tuamtuam tawh na kikhawl kha, na kithei uh, na tengkhawm uh hi. Amau pan eite in sin, amau zong eite pan sin nei uh. A sawtna ciang "Pengpelep banga tungnun kituh" cih bangin a thuneizaw ding kidem, Zomi in lel, i kim i pam a i tenpihte in hong uk, tuipi gal pek pan zong!

Huaihamna mong neilo tawh hong ki uk ciangin i thatang nasep bek hilo, i huan gah, i lo gah pan i gan leh i akte nangawn hong neksak nuam uh a, London a numei sia khat lukhu zemna ding peuh in Zomi neihsa hong kilaksak ta hi. Ama nektawm ding nangawn a zong lah phialphial ganhing sanga tungnung zaw deuh beka nungta lai Zomi khat tua banga a kihih tak ciangin a lungsim ah pilna khua-ul hong luangkhia hi ding, SUAHTAKNA kisam ing ciin a ngaihsun hi.

Tua ngaihsutna hong lian semsem in hong khangcing a, February 20, 1948 ni in a gah khumtak kilota hi. Tuni, tu kum 2009 sangin tua ni, tua kum in khumzaw tuanlo dinga, tuni in zong dauzaw hetlo hi.

Tua hi a, Zomi Nam Ni hong tun simin gualnopna leh nek leh dawn tawh bawl ziahziah ding cih hi tuan dingin ka um kei hi. Mimal khat ciat lungsim ah "Lungdamna" tawh Zomi ihihna Pasian tungah lungdamkoh pulak ding hiin ka umzaw hi.

Pawlkhat in, tu kum Zomi Nam Ni pen sum leh pai kineilo in kibawl zolo hi ci kha ding hi. Sum leh pai tawh thupi taka Zomi Nam Ni bawl ding cih hi tuan dingin ka um kei hi. Bawlzo leng a thupi penpen kihih nuam ding hi. Sum nei leng i it i ngaihte adingin van hoih nono kileisak nuam ciat hi. Kihihsak nuam hi. Kibawlsak nuam hi. Ahi zongin sum i neih kei leh zong i lungsim leh gamtatna tawh itna i lak thei veve hi. Tuisik hai khat suah leng zong mi lungdamna ding kibawl thei hi.

Paikhawm in inntual ah tukhawm in thungenkhawm leng zong Zomi Nam Ni a zangkhawm kihi pah hi. Innpi sungah pak leh puan tawh hoihtak kizem zihziah sung bek ah Zomi Nam Ni kizang thei hi tuanlo a, kongtual peuh, tualpi peuh, lamzik dung khat peuh ah zong Zomi Nam Ni kizangkhawm thei hi ciin ka ngaihsun hi.

I zat ding thupi a, i zat dan a thupi kisam tuanlo hi.

Zomi Nam Ni hong tun sim in biakinn ah thungen khawm in lungdamko leng zong Zomi Nam Ni a zangkhawm kihi pah hi. Bawhlung tualpi ah paikhawm in thungen khawm leng zong a zangkhawm kihi pah ding hi. Lasa khawm, lam khawm, ciamnuih gualnuam gen khawm bek leng zong a zangkhawm kihi pah hi. A dang tampi omlai inteh.

Thupi takin kizang theilo ding ahih manin Zomi Nam Ni kizanglo hi i cih khak ding ka lau hi.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Pu Chin Sian Thang Pahtawi Piakna

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002
Mon Feb 23, 2009 8:21 pm (PST)



Pu Chin Sian Thang Lungdampihna:


(a). Bama ngapih Shan ma pepoh,
Zomi kah dawh khongyee lawm khongyee lawm aw e.
(b). Ningzu khumno taanggual lungtaina,
Ka banzal hi nunnuam na dawn vua,
Nang ka thangsiat na diai lawm aw e.

Zomi Siamsin Magazine Vol.2, 2008 (Zomi Siamsin Kipawlna, Kalay University) laimai 89 ah Lia Ciin San Lun B.C.T in ZOLENTANG PAN TELTUAM KHANGSAWNTE THEIHHUAI ZOLA cih a gelhna sungah hih Pu Chin Sian Thang la na koih masa pen hi. "'Zomi ngeina ah Zozu leh Zuha pen a omlo theilo innsung vanzat hi' ciin Pu Chin Sian Thang in 1971 kumin kumpi tungah a gen takciangin tuni tan Zozu leh Zuha nuamtak kizangthei hi," ci hi.

A zahtakhuai Pu Chin Sian Thang pen a tunga la hang bekbek in zong Galhangpa cih dingin a kilawm hi. Zomi galhang min gualhna ah a mangngei nawnlo dingin a min kigelh den ta ding hi.

Tu in Zomi ading bek hilo, "Kawlgam Kilemna ding Galhangte" cih lakah zong hong kihel leuleu in pahtawina lianpi hong ngah ahih manin kei zong ka lungsim tawng pan ka lungdampihna ka khak hi. Pahtawi ding lamet mana sem ahih hetloh ding kimlai hih bang Pasalpha minphatna a ngah ciangin a gim a tawlnate a dawn, a nuamtuam sak pahtawi minphatna ahih ding ka lamen hi. A sep a bawlnate ah mazangzaw, a tup, a ngim a tangtungsak mavanna a pia thupha zong hong hita hen.

A lianzaw sem, a minphazaw sem gual tungtuanna leh pahtawina hih leitungah a omlai leh tuate zong i biak Pasian in hong piaksak zel ta hen. Huihpi guahpi in a nawk hanga a puk ngeilo Zogam mualdawn-a po sing gil bangin a khan to henla, mim leh sawmtang phungvuh banga a pattah Zomite hong khangkhiata hen.

Itna, zahtakna leh pahtawina tawh a lungdampih,


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Dear Zonet reader khempeuh,

Pasian in Zomite thupha hong pia in Leitung kiuli ah pilna siamna
sin, sum zong pai zongin i kithehthang hi. I omomna ciat pan i miman
a manthan lohna ding le Zomite a ki-it a kihuh minam i hihnate
khauhsuahlohna ding ngim,na tawh Zomi Innkuan mintawh a gammin pua in
i nei ciat hi. I omna ciat mah panin i gam i lei (Tuun Nu Zogam)
kingai in puahnopna le zuunnopna lungsim zong kinei ciat hi. Hih bang
a gamdang mundang i tunna a hang pen thudang hang zong hi loin, i
gentheih haksat luat man ci leng kikhiallo pen ding hi.

Tua bangin i gam i lei nuisa in pilna, siamna le sum nu sum pa i zonna
mun pan khuamuhna le thuthaihna lam ah zong tampi i khantohna kimu
ciat hi. Koikoi i tung a, bangna i sem zongin i minam a kipai thei
ding hi loin, bangzah pilna siamna i neih phial hangin Mikang kisuak
thei lo ding hi. Zomi in i suak a, Zo Ngeina le Zo ante mah i duh lai
veve hi. Zomi mah tawh tuni dong i nungta a, khatvei ciangin Zomi
hihna mah tawh a kisi ciat ding i hi hi. I omomna i tuntunna ah i
minam le i ngeina te i khauhsauh het lo ding thupi hi. Biakna lam kha
thu a dingin zong i Zokam/ pau mah tawh biuakpiakna i lunggulh ciat a
Zomi Christian Fellowship, Zopmi Baptist Church, Zomi Chriatian
Community etc.. i nei kawikawi hi. Hih pen i ZO minam itna taktak mah
ahi hi.

Tua kawmkal mah ah i thukizaktuahna dingin Zonet mah i nei a, nisim in
thuhoih thupha, la pha a kipan a zaknop le pilna hong pia thei
thumanpha tampi i kizatuah thei hi. Tua hang mahin laigelh siam te mah
le a pil a siamte i kithei tuah a, tukum bang zong Zonet laigelh siam
le lai tamgelh pen pahtawina i piakna ah Dr. Hau Za Chin in hong ngah
manin a kuama ciat in kiangtanpih mahmah hi. Tua bek tham loin
Norway a om 88sangnaupangte leh mualtungmi sung pan minam a vei
makaite hanciamna tawh i Zomi makaipi Pu Chin Sian Thang le gam ading
makai midang 4 te zong Feb. 14,2009 ni-in Oslo City;Norway ah Kawlgam
kilemna ding a nasem Galhangte ci in pahtawi piakna thupitak kinei
hi. Tua pahtawina hun sungah Norway Burma Organization ah makaipi,
Norway Chin Community-President leh Norway Liberated Area ( ZNC
President) Pu Pum Za Chin in Hun zeekpi(Tabapatih) semin Pu Chin Sian
Thang tangin letsong zong sansak lai hi. Sia Khampeek(Tongsan Pu),
Vice President-ZNC, Norway) in Pu Chin Sian Thang tang in lungdam
thugenna nei a, Sia Thang Khan Thawn( Secretary ZNC,Norway) in a
tangthu sim khiatna nei hi. Tua banah Zomi Innkuan Norway min tawh
Zomi nam laam le zolapite tawh laam sai in kilam ziah ziah hi.
Democretic Voice of Burma(DVB) pan makaipi pan zong kisam in thugenna
thupitak hong nei hi. Pahtawina vai tawh kisai khempeuh zong DVB pan
thukante in limtak hong la uh a, i gamah kisuaksak kingai zihziah thei
lai hi. Hih pahtawina pen Zomi Level ciang cih bang hi loin national
level a kipai a hih manin leitungbup ah Zomite pahtawina i piak a
thupi penpåen zong suak pah hi. Zomite tangthu a suak ding( The
Historical Event for Zomi) taktak ahi hi. I omomna ciat ah i tawm i
tam na zui-in i Zomi Nam Ni mah hanciam le thupitak in i bawl ciatna
zong i Minam itna kilang mahmah hi. Minam a bawl Pasian a hih manin,
Zomi nam hing ci a minam a veii aitte mah Pasian a it hipah hi. Minam
itna veiina le Pasian itna kikhen thei ngei lo ding hi. Bang hang
hiam cih le Ngaina in Biakna a kipsak taktak khat ahi hi.

Hih bangin i minam sungah na lian tampi i sem ziah ziah a, a sawt
loin Pasian deihna om leh leitungbup Zomi Kipawlna bang zong i
patkhiat zawh ding lamen kawmin i thungetna mah ahi hi. I Zomi
sungah a pahtawi huaite i pahtawina le a lungdamte i lungdampihna te
zong i za kawikawi a, i lungdam mahmah lai hi. Tukum a 61 cinna Zomi
Nam Ni zong leitung mun tuamtaum thupitak i neih zawh ciat manin nuam
mahmah hi hang. kawlgam Yangon ah bel kibawl cian thei mel lo a i
lungsim khat na mahmah hi. Norway gam ah Oslo City,Stavenger lel
Tronheim City mi thum ah kibawl in Stavanger ah Zomi tam pen a zong
thupi suak pen hi. Kumdang tawh kibang loin tukum pen DVB pan
thukan(Journalsit) te kisam in limtak hong ciamtehsak uh a, DVB mah pan
suak zihizah hi. Stavanger khuapi Ukpipa zong kisam in thugenna
limcitak kinei hisak hi. Zomi min tawh Laam le lasaknate kinei a hoih
kisa mahmah hi. Pu Pum Za Chin zong thugenpi mah in kiseh a, i gam le
i nam a ding mailam ah naep lian sepzawhna ding cihte zong pulakna nei
hi.

Tua hi in hih Hunthak sungah Zomite i mitkihong zaw in, i sepna te ah
thupisak semsem i hihna te i muhc iangin i Pasian min phat hi hang.
Mai lamah Zomite kipumkhta semsem ding le pahtawi huaite pahawti a
nampi lungsim tawh i kalsuan semsem ding lunggulhna tawh tuni ciang
ciang i nasepnate tungtawn in tha i kipiå nuam hi Zomite hanlung
ciam khangto diam!!!!!!

Minam le gam a ding veiina tawh,

Sia Khampeek
Tongsan Pu.

"ZoNet Writer of the Year 2008 Award"

ZoNet sungah kong it sanggamte,


Amasa in "ZoNet Writer of the Year 2008 Award" pahtawina kilawmtak nong ngahsak manun ka�nuam�hi. Ka lungdam mahmah a,�hih bang�deihsakna ka�tan manin ka angtang mahmah hi. Zomi leh ZoNet hih ciang hong tunpih Pasian min ka phat hi.

Zomi hong bawl Pasian in Zomi sung mah pan ZONET hong pia a, leitung kiuli Zomi khempeuh thu leh la kiza tuah in phim leh khau bangin i kizom diudeu hi. ZONET kipatcil in hih ciang tung dingin makaite in ngaihsun lo kha ding hi. Leitung pilna khangto zel ah Zomi khempeuh zong khantohna huihpi in hong nawk in sia leh pha theihna nei in lungsim siangtho picing tak tawh thu hoih la hoih ngaihsun theiin hong bawl a; eimau theihna ciat kum khawm in ZONET ah i sunkhop tak ciangin pumpi cidamna dinga vitamin namkim nek bangin i dampih, i hoihpih�a, a sia leh a pha i teng thei hi. Tua pen Zomi bek hilo leitung minam khempeuh khantoh kipatdan�ahi hi. A khangto masa minamte in thu sung ding mi hau uh a, la sung ding mi hau uh hi. Zomi sungah zong tua bang mi kibehlap semsem dinga, i khantohna zong manlang semsem ding hi.

Tua banga i minam ading i hanciamna ah mimal kim in thu leh la ZONET ah kisung ciat a, a tam sung om in a tawm sung zong�om ding�hi. Tuni sang zingciangin i hanciam zawk kul dinga, zingciang sangin thaiciang i hanciam zawk kullai ding hi. A hoihzaw, a limcizaw lamah i kitaiteh, i kidelh ding thupi semsem in ka um hi.

Tukum adingin�a�cihtak, a limci ahih hetloh hangin ka lai atte ZONET mipihte in hong theihpihin pahtawina lianpi�"ZoNet Writer of the Year 2008 Award" tanghial tawh nong zemsak uh ciangin lamdang sa in ka lungsim tawnga lungdamna ka gensiam kei hi. Saupi ka gen ding thei ke'ng, ka theih khat bel om: kipahtawi leng i naak nuamzaw.

Zolai tawh thu hoih nono, la hoih nono gelhin;�pilna, siamna leh�khantohna thu tuamtuam gelhna a kicing kizopna�lai bulpi hong suakta hen.

Lungdam ing.


Hau Za Cin
Phuitong Liim�