Saturday, August 11, 2012

Zomi Video thak SIAN ANGLAI AH Bel Bang Velna


Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Thu Dec 23, 2010 7:26 am (PST)

Zomi Video thak SIAN ANGLAI AH Bel Bang Velna

 
Video Min : SIAN ANGLAI AH Dr. J.H.Cope
Director : Evan. Langh Do Khup, Founder, Tears Gospel Ministry

A hawmkhia : Tears Gospel Video Ministry (TVM)Bawl Kum : 2010 November 
Video Clip : http://www.youtube. com/watch? v=XACO9HwcpU0& feature=related
 
Ciamteh masak ding: Khitui Gospel pan ahih manin hih video na et ciang na khitui a luan leh kisuanna ding omlo a, a lamdang zong hilo hi. A kul leh mei sumit zaw  inla, suakta takin lungsim thungetna tawh na khitui luangsakzaw in, tua hileh a muhnopna na telsemsem ding hi. No holding back please, suakta takin aw...  
 
Mite tuipi tung, huihlak ah leng in, mualdung kenlak pen nangawn ah khe tawh pai nawnlo in mawtaw tawh a kileh ziahziah khit uh ciang Zomi te silh leh teen nangawn zang thei nailo in om uh hi cih teltak in hong lak masa hi. Tua zawh ciangin 'pilna' i ngahna ding, mite i phakna dingin LAI hong bawlsak a, a tawpna ah nang leh kei leh leitungin zong hong piak theihloh KHA SIANGTHO hong neisakin dawi leh kaute hong hawlkhiatsak in pumpi cidamna bek hilo tangtawn nuntakna zong hong puak hi. Tua hong piak khempeuh lak pan a thupi pen LUNGDAMNA THU GOSPEL ahi hi. 
 
Jesu hong gup Lungdamna Thu Gospel hong piaknop manin i buaina, i haina, i namneu lungsim (enthnocentrism) khempeuh hong paihkhiatsak in, a kilawm, a pilvai, a khantoh huaizaw nuntakzia tawh hong laihsak a, dawi leh kaute hanga damlohna, zi leh ta in kineih theihlohnate khempeuh hong phiatsiang sak in a siangtho a limci in hong kalsuansak hi. Tuate khempeuh ni khat thu hilo, zan khat thu a khuttung lumleh banga a laih ziau hilo in a zi Elizabeth tawh amau nuntakna nangawn pia a hong sepna hang uh ahi hi. 
 
Tua Lungdamna Thu hong puak John Herbert Cope, Zomi te in it leh ngai taka Cope Topa ciin a sap pen uh ahi hi. Aman bang gen hiam cih leh,"Lai pil mahmah le uh cin kilemna piang ding hi, lai hahkat mahmah un.." ci hi. Tuni in ama gen a tangtun nai kei leh ama gen a kihih nailo cihna hi kha ding hi. Lai thei un cilo a, lai panin pilna nei un, lai sim unla pil un ci hi. A sim thei ciang hong deihlo a, pilna ciang dong a ngah dingin Cope Topa in hong deih hi. Lai hong bawlsak zawh kum 97 a cin laitak in ama hong ngimsakna tan i tungta hiam, tu zawh kum 3 ciang Zolai kum 100 cing ding hi... i tup khuamual i suah diam? 
 
Awle, thu thum ngaihsun pak leng:
 
1. V-A-S-A = Sava ci den keei leng bang i suak tam?
2. Na it mahmah na lawmngaihnu, na lawmngaihpa tung sunni tawh tum khawm ding hileh bang na cih tam? 
3. Mihing pilna leh siamna khempeuh a bei ciang na it penpen na ngaihno a nuntakna hu nuam lecin bang na cih tam?
 
Tuate khempeuh hih SIAN ANGLAI AH video sungah kikhum khin hi. Na et kawmkawmin na lungsim ah dipkuatna, dahna, hehpihna, lungkiat dimdemna tampi hong om ding hi. Tuate khempeuh zawh ciang Gospel hanga Lungdamna Khitui luang ngelhngelh hangin hih video a hoih mahmah na leh, a bawlpa Sia Do Khup a siam mahmahna hong kilang ding hi. Tam genlua kei ni. 
 
Thangno (Mang) leh Cingno (Nuam) te lah siam, a ki itna uh lah khauh, neih leh lam in buaisaklo, Zomi te'n thupi i sak penpen ITNA bek mah masuan uh, bangmah in khenzolo, Kau neih hangin a nu leh pa in khen in Ni nungzui in zawhthawh thu tawh kizawng mah leh Cingno lungsim kikhel tuanlo, Thangno itna lah bei tuanlo, ITNA bek masuan itna pen a lamdang penpente himawk ei. La 1na, a nuai lamah na en lecin!
 
Thangno leh Cingno te video masa te mah bangin tutungin zong a hoihtuam mahmah na pen Thangno leh Cingno a lungdam ciang puan vaak lam vive silh uh a, lungkham hun ciang puan mial lam vive silh uh hi. Tua pen a hun amun ah kizep siam, fashionable, hita hi hang. A gel, director te siamna hong kilangsak hi. Mual tungah Thangno leh Cingno te kihelna (dating) ah akizepna te uh na en lecin.... 
 
"... i kingaih a sawt hang tun hong kawi ngam pan ing ei Cingno..."
 
"...u Thang na khut a bangci a hia?"
"Tuzan ka ci hong na gawp mawk, si bup keei, ka khanlawh ciang ka khut ka khe khau a gak gawp tawh kibang, hong san gawp kei..."
"[...lah na hi takpi zen a maw u Thang, hong ngai ngel hi veng maw u Thang...].."
 
"Tuni hun nuam i zat masak ni pen hi inteh mate Cingno?"
"[A patna leh a tawpna hingel ven cin maw ... bangdia a 'sianglo' hi sese na hia u Thang..]"
 
"Bangdia kap mawk na hia Cingno?..... "
"[Ken hong ngai lua hi veng maw u Thang, pammaih zen si cia maw...!!]"
...........
...........
 "... u Thang, mangpha"
 
Cingno in a theih Thangno in thei hizen leh Cingno khitui luanna hang thei ding hi-a maw! Cikciang a thei tam maw? Thei hileh bang acih tam? Bang hanga Cingno in a theih thu Thangno kiangah genlo ahi tam? A lungsim ah om thute amah bek in gen a, amah bek in za in, Thangno in a cihna ding theilo in om hi... ki itna i cih zong a baihlo hi mawk ei... Thangno leh Cingno te aw....
 
Lungnopna tomno: Cingno in a samzang Gal Ngam dawi-ai tawh kiciamin luipi tui sungah a phum pen a omloh ciang a u Thangno tawh zongin a lungkiat dikdek khit uh ciang Cingno in a tuamna puannel mu a, lungdam lawplua in a u Thang a ko hi.. :
 
"U Thang ken hiah mu..... "
"Aw himaw, lungdam si hang e Cingno..."
".... ka lungdam lua... 
"Awi...! om nawnlopi... ken hong paisan taktak ding kaive maw"
"... Cingno, a bangci mawkna hia..."
 
...ahi zongin a puannel bek om a, a samzang ana omnawn kei hi. A samzang a muh nawnkei leh tung sunni tawh tumkhawm dingin kiciam ahih manin lamet na khempeuh bei a, sunni lah tum dingin mualdawn ah kisuangta hi. Aw, tua tung sunni tum ngei kei leh utsing maw! Sunni khawlsak thei a om tam maw... Cingno bangci ta ding?http://www.youtube. com/watch? v=mTAsas10l6E 

 
La 3na:
Tuun leh zua'n lungdeih sinthu'n,
Gual ang zal mah zong leng
Sen ngaihno haithei bang hong ngak ing e
Vangsel lianu hitang e na siangah kong leng zong
Naubang pom ding lailung na sit na'm maw?
 
Neusen lungdeih ngaih zozam, 
Taang lungtup lia palno
Gual duang bangsa na hizong lung ka sitlo
Gual in nuihciam hong lel zong nang tawh kholh ka cimlo
Sangbang noh pakbang tawi ka cim theilo. 
 
Tung sunni mual ah liam ding ka phallo, sen ngaihno;
Nang tawh umbang kholh ka cim theilo,
Zingciang singdang anglai ah na zal ding lunglau veng,
Sunni aw lenmual ah na khawl lai aw.
 
Taang zatam a pal zong maw  
Lia lungzuan nemzo omlo
Sen ngaihno damtui bang na sianglo zong 
Anglai naubang kong pom ding lianu lung ka sitlo
Zatam lai deih ci bang teel ka sen ngaihno. 
 
I nuntakna ah i ni tawp ni hi cih thei leng bangzahta in lungkhamna, dahna tawh i kidim tam? Cingno lungsim ding ngaihsutpih leng dah-a kah ding bekmah hi... a it tawh lah kitenglo, a nuntakna lah a hun zo nawnlo ding hita....
 
Si dingin lupna tungah luma, a nu leh a u Thang in a hih theih bangin a khoi hi. Ni tum leh si ding cih thei gige a kikep zong nuam mahmah kenteh maw. Cingno lungkim bangbanga a kep uh a sihma in ahih theih uh a lungnopna ding ahi hi... Cingno in kahtam sial a, a u Thang tawh a kallak ah a kiho zel uh hi... lungnopna taktak Cingno in a nei ding hiam?
 
"... u Thang..... nanga taktak bangin kingaihsun ing..."
"....Cingno, bang hong hihsak lai ding ka hia?"
"... u Thang... ka nuntakna a bei dong hong pom mai ve...."
 
".... nangkia lungzuanga ma ma na pat ciangin, na tungah muvanlai in hong laam ding kai maw u Thang.. tua lo ngal nanga ding kong hihsak theih ding omnawn kei ei u aw.."
".... ka laitah sian dong hong en gige in aw...."
"...hong en ning ei Cingno..."
"... u Thang, Cingno in a nuntakna a beilawh dongin hong ngai hi cih na mangngilh kei in maw..."
"... u Thang,  misi te khua ah zong na vang na tangh lai ding kai maw..."
 
"nu aw, na tanu sunni tawh a tum khawm ding hita ing... sunni tum ngei kei leh ut sing maw, nu.."
 
Cingno nu in a tanu Gal Ngam dawi-ai tawh kiciam ahi cih lah theilo, bang hanga sihsual hiam ciin a lungkham hi.... Cingno gei ah a om khempeuh in a khitui uh kidek zolo... ahi ding mah hi... sunni a kho thei a om diam... a om kei leh bangcih ding......  a ban video na et ciang aw.... 
 

Thukhupna: Director Sia Do Khup in Cope Topa in Zomi khempeuh ading na hoih hong sepsak bek hilo in, dawi leh kau te sangin a tungnungzaw Kha Siangtho om hi cih hong lak a, i nuntakna ah zong hong musak teekteek hi. Nu leh pa phal a kingaihna leh amau phalloh a kingaih a kilamdanzia ciantak in hong lak a, zawhthawh leh sawlzawh thu tawh a kigawm Cingno leh Khualpu te nuntakna ah nopsakna omlo ban ah ki itna zong piang peuhmahlo hi cih hong lak hi. A ki itte adingin ni khat zong manpha a, sunni tum ngei kei leh a ci hi. Khatvei nuntak sunsun leitungah deihna lunggulh 'senngaihno' tawh khatvei zong zanpuan zawng khawmlo a leitung nusiat kik ding a haksat dan Cingno in Gal Ngam dawi-ai tawh a kiciamna, si dinga lupna tungah a kahtam lawhna pan hong theisak hi. Lungkiatna, lungdamna, dahna, kahna, tua te khempeuh ban ah lungnopna taktak pen Jesu Christ bek ah om hi cih hong lak ahih manin Lungdamna Thu Gospel hanga i hamphatna hong phawksak kikkik hi. 
 
Lungnopna bek hilo in leitung nuntak sung zong ahoih, a kilawma gamtat nuntak theihna dingin lai hong bawlsak a, tua tungtawn in mite gamtat luhek thei a, a sia a pha khentel a, a hoih a pha teng thei dingin hong pattah hi. Tua manin V-A-S-A = Sava, (Sava cilo in Vasa ci ve) ..... inn ka len ciang Sava vi veve ning..... cih lungsimte pai a, a huamkim, a lianzaw, a hoihzaw ding ngaihsun tawntunga kalsuan dingin hong sinsak hi. Kei thuneihna ah kei cih bangbang cih hilo in mipi ading ahoih pen ngaihsut siam ding hong sinsak hi. Hong hilh, hong lak bek hilo in hong 'sinsak' hi cih hong lak hi. 
 
Lai hong bawlsak ban ah phuisam tawh sunni kikhawlsak theilo, hun leh ni kikho theilo, ahi zongin mihing theihna siamna khen lam ah Pasian thu leh Kha Siangtho nasepna in lametna, lungnopna hong pia thei lai veve hi cih hong lak hi. 
 
Khitui tampi tawh lungdamna tampi hong ngahsak Sia Khup Topa in a tamzaw sem video a bawl thei dingin  thupha hong piaksak henla, Khitui Gospel leh Video ministry (Tear Gospel Video Ministry, TVM) zong Topa gam adingin kalsang suanin hong lamzang zelta hen. 
 
Thungetna ah phawk in i hihtheih zah in phungvuh zel ni.  
 
Lungdampihna  lianpi tawh, 
 
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim
www.hauzacin. blogspot. com
 
He Knows How You Feel 
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
 
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried. 
Hebrews 2:18 (AMP)
 
Whatever you are facing, He knows how you feel. 
 
La 1na:
Theibang sen lencil tongsan liapal ngaihno
Na pal lai tumbang ka vuai lawh ding bang e
Tawpta ning na min lawh bangta ning ka ci zongin
Bang thei mawng e ka sinlai vabang hong phawng den cia.
 
Lung kituak a tuibang i luankhawm laiin
Gi bang i khen ding lungah gel mawng e
Tun lah i kal mual zatam in tui bang hong halta
Kholhlai nuamno ni te'n mual ah hong liamsan zota.
 
(a). Ngaih tawh ka ton nop manin ka tunnu aw ,

Tuanglam nihka luitui bang gawmnuam ing e.
(b). Tuanglam nihka luitui bang gawmnuam ing a, 
Khawhlo vah lah gi kizawngsak nuam ing e. 
 
Simlei tungah gam gua bang i hin lai teng
Vangngaihna sinthu khaubang i suut sa'ng
Zuan mel a theilo Zolei damtui in hong luang aw
Na li lai ah liimnga bangin kei hong bual le'ng e.
 
Singdang tawh vondeih zatam i tawi zongin
Theisen lungtuak ngaih aw kici dinga,
Zuan mel a theilo gamlai tulsing in hong po aw
Na hiang lel ah Zoheisa in kei hong pal leng e. 
 
Simleitung albang dahna kahna gam ah, 
Albang dah lungzuan ngaihtam i sial sa'ng
Zuan mel a theilo mualdawn tulsing in hong po aw
Na lel dawn ah gam guikhau bang kei hong zam le'ng e.
 
Nang lah gamlai tulsing in hong po theilo
Na duangah gamgui khaubang zam maw'ng e
Sian hawm sinthu'n simlei gamgua bang i hinlai teng
Heina peuh ah ngaih aw  lunglai ah kingilh kei ni. 
=====
 

La 2na: 
Na vang mu bang ken kon ngaihluat man maw
Zehzumlo na siang ah kong leng a
Lal hang nawh bang liang na tawi kawlciang tawh
Ziin bang ling lianu naubang kap veng
 
Lal bang kong nawh hang na nua cianga maw
Taang lungzuang lakmai luankhi'n zel e
Nang lah singdang anglai hong zalsan ta
Na nua ciang lungzuan lai ah na e
 
Sen ngaihno ka duang hong kuai gual zozam aw
Ka kungtung ngaih na gimsi lah thengmawh e
Singdang anglai ah zalin von nih thum na tawi zong maw 
Sen ngaihno lunglai ah kong ngilhzo diam?
 
Anglai naubang kei nong pom loh man maw
Nihgel kal sinthu mei bang mit ta
Ka tong ciamsa bang singdang ang zal ding
Na lua e ngaihno zalmangpha maw
 
Vangsel kei pian aw lai ah na lua e
Ka pianphung damtui bang siamlo a
Na tun leh zuan maw nen bang hong nil a
Na pallai kong lo lah hitang e
- - - -
(a). Vangsel mimbang kei ka pian aw, 
Zodamtui bang siang mawh e,
Ka ngaih pallai lo lah hitang e.
(b). Na zua lungdeih na ngaihno tawh, 
Nang lah nunnuam leng ding a,
Kei ka lungzuan mualsing bang sang e.
 =====
 

La 3na:
Tuun leh zua'n lungdeih sinthu'n,
Gual ang zal mah zong leng
Sen ngaihno haithei bang hong ngak ing e
Vangsel lianu hitang e na siangah kong leng zong
Naubang pom ding lailung na sit na'm maw?
 
Neusen lungdeih ngaih zozam, 
Taang lungtup lia palno
Gual duang bangsa na hizong lung ka sitlo
Gual in nuihciam hong lel zong nang tawh kholh ka cimlo
Sangbang noh pakbang tawi ka cim theilo. 
 
Tung sunni mual ah liam ding ka phallo, sen ngaihno;
Nang tawh umbang kholh ka cim theilo,
Zingciang singdang anglai ah na zal ding lunglau veng,
Sunni aw lenmual ah na khawl lai aw.
 
Taang zatam a pal zong maw  
Lia lungzuan nemzo omlo
Sen ngaihno damtui bang na sianglo zong 
Anglai naubang kong pom ding lianu lung ka sitlo
Zatam lai deih ci bang teel ka sen ngaihno.
====
 

La 4na: 
Tung sunni mualliam a ngaih tawh khen ding lunglau veng
Sunni aw  lenmual ah kei ding na khawl aw
Ngaih ang sambang zalin, tumbang ka vuai ni mateng
Sunni aw  lenmual liamlo aw
 
Aw! Pham ding lai ah na e
Tuun leh zua ka senngaihno hong kheng lang e
Tung sunni mual hong liam dia lianu kha phamta ding aw
Lunglau veng ka sen tuunnu aw
 
Ngaih tawh dawnbang tuah nang lunglai ka gelvang in maw
Nang vang ngaih man laukha pham ding hitang e,
Gibang hong khen lang e, lambang hong kheng lah sing maw
Zotang bang damlai ngai sing maw.
 

Aw! Pham ding lai ah na e
Tuun leh zua ka senngaihno hong kheng lang e
Tung sunni mual hong liam dia lianu kha phamta ding aw
Lunglau veng ka senngaihno aw
 
Ngaih aw na sial zatam lungzuan hong nem nuam zong leng
Nunnuam nga bang len hun kei din' a tawm ngei
Phamna ciau gal lam ah haibang hong ngakta ning maw
Senngaihno ken hong kheng la'ng e. 
 
======= THE END======

Zomi Video thak SIAN ANGLAI AH Bel Bang Velna

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Thu Dec 23, 2010 7:26 am (PST)





Zomi Video thak SIAN ANGLAI AH Bel Bang Velna

 
Video Min : SIAN ANGLAI AH Dr. J.H.Cope
Director : Evan. Langh Do Khup, Founder, Tears Gospel Ministry

A hawmkhia : Tears Gospel Video Ministry (TVM)Bawl Kum : 2010 November 
Video Clip : http://www.youtube. com/watch? v=XACO9HwcpU0& feature=related
 
Ciamteh masak ding: Khitui Gospel pan ahih manin hih video na et ciang na khitui a luan leh kisuanna ding omlo a, a lamdang zong hilo hi. A kul leh mei sumit zaw  inla, suakta takin lungsim thungetna tawh na khitui luangsakzaw in, tua hileh a muhnopna na telsemsem ding hi. No holding back please, suakta takin aw...  
 
Mite tuipi tung, huihlak ah leng in, mualdung kenlak pen nangawn ah khe tawh pai nawnlo in mawtaw tawh a kileh ziahziah khit uh ciang Zomi te silh leh teen nangawn zang thei nailo in om uh hi cih teltak in hong lak masa hi. Tua zawh ciangin 'pilna' i ngahna ding, mite i phakna dingin LAI hong bawlsak a, a tawpna ah nang leh kei leh leitungin zong hong piak theihloh KHA SIANGTHO hong neisakin dawi leh kaute hong hawlkhiatsak in pumpi cidamna bek hilo tangtawn nuntakna zong hong puak hi. Tua hong piak khempeuh lak pan a thupi pen LUNGDAMNA THU GOSPEL ahi hi. 
 
Jesu hong gup Lungdamna Thu Gospel hong piaknop manin i buaina, i haina, i namneu lungsim (enthnocentrism) khempeuh hong paihkhiatsak in, a kilawm, a pilvai, a khantoh huaizaw nuntakzia tawh hong laihsak a, dawi leh kaute hanga damlohna, zi leh ta in kineih theihlohnate khempeuh hong phiatsiang sak in a siangtho a limci in hong kalsuansak hi. Tuate khempeuh ni khat thu hilo, zan khat thu a khuttung lumleh banga a laih ziau hilo in a zi Elizabeth tawh amau nuntakna nangawn pia a hong sepna hang uh ahi hi. 
 
Tua Lungdamna Thu hong puak John Herbert Cope, Zomi te in it leh ngai taka Cope Topa ciin a sap pen uh ahi hi. Aman bang gen hiam cih leh,"Lai pil mahmah le uh cin kilemna piang ding hi, lai hahkat mahmah un.." ci hi. Tuni in ama gen a tangtun nai kei leh ama gen a kihih nailo cihna hi kha ding hi. Lai thei un cilo a, lai panin pilna nei un, lai sim unla pil un ci hi. A sim thei ciang hong deihlo a, pilna ciang dong a ngah dingin Cope Topa in hong deih hi. Lai hong bawlsak zawh kum 97 a cin laitak in ama hong ngimsakna tan i tungta hiam, tu zawh kum 3 ciang Zolai kum 100 cing ding hi... i tup khuamual i suah diam? 
 
Awle, thu thum ngaihsun pak leng:
 
1. V-A-S-A = Sava ci den keei leng bang i suak tam?
2. Na it mahmah na lawmngaihnu, na lawmngaihpa tung sunni tawh tum khawm ding hileh bang na cih tam? 
3. Mihing pilna leh siamna khempeuh a bei ciang na it penpen na ngaihno a nuntakna hu nuam lecin bang na cih tam?
 
Tuate khempeuh hih SIAN ANGLAI AH video sungah kikhum khin hi. Na et kawmkawmin na lungsim ah dipkuatna, dahna, hehpihna, lungkiat dimdemna tampi hong om ding hi. Tuate khempeuh zawh ciang Gospel hanga Lungdamna Khitui luang ngelhngelh hangin hih video a hoih mahmah na leh, a bawlpa Sia Do Khup a siam mahmahna hong kilang ding hi. Tam genlua kei ni. 
 
Thangno (Mang) leh Cingno (Nuam) te lah siam, a ki itna uh lah khauh, neih leh lam in buaisaklo, Zomi te'n thupi i sak penpen ITNA bek mah masuan uh, bangmah in khenzolo, Kau neih hangin a nu leh pa in khen in Ni nungzui in zawhthawh thu tawh kizawng mah leh Cingno lungsim kikhel tuanlo, Thangno itna lah bei tuanlo, ITNA bek masuan itna pen a lamdang penpente himawk ei. La 1na, a nuai lamah na en lecin!
 
Thangno leh Cingno te video masa te mah bangin tutungin zong a hoihtuam mahmah na pen Thangno leh Cingno a lungdam ciang puan vaak lam vive silh uh a, lungkham hun ciang puan mial lam vive silh uh hi. Tua pen a hun amun ah kizep siam, fashionable, hita hi hang. A gel, director te siamna hong kilangsak hi. Mual tungah Thangno leh Cingno te kihelna (dating) ah akizepna te uh na en lecin.... 
 
"... i kingaih a sawt hang tun hong kawi ngam pan ing ei Cingno..."
 
"...u Thang na khut a bangci a hia?"
"Tuzan ka ci hong na gawp mawk, si bup keei, ka khanlawh ciang ka khut ka khe khau a gak gawp tawh kibang, hong san gawp kei..."
"[...lah na hi takpi zen a maw u Thang, hong ngai ngel hi veng maw u Thang...].."
 
"Tuni hun nuam i zat masak ni pen hi inteh mate Cingno?"
"[A patna leh a tawpna hingel ven cin maw ... bangdia a 'sianglo' hi sese na hia u Thang..]"
 
"Bangdia kap mawk na hia Cingno?..... "
"[Ken hong ngai lua hi veng maw u Thang, pammaih zen si cia maw...!!]"
...........
...........
 "... u Thang, mangpha"
 
Cingno in a theih Thangno in thei hizen leh Cingno khitui luanna hang thei ding hi-a maw! Cikciang a thei tam maw? Thei hileh bang acih tam? Bang hanga Cingno in a theih thu Thangno kiangah genlo ahi tam? A lungsim ah om thute amah bek in gen a, amah bek in za in, Thangno in a cihna ding theilo in om hi... ki itna i cih zong a baihlo hi mawk ei... Thangno leh Cingno te aw....
 
Lungnopna tomno: Cingno in a samzang Gal Ngam dawi-ai tawh kiciamin luipi tui sungah a phum pen a omloh ciang a u Thangno tawh zongin a lungkiat dikdek khit uh ciang Cingno in a tuamna puannel mu a, lungdam lawplua in a u Thang a ko hi.. :
 
"U Thang ken hiah mu..... "
"Aw himaw, lungdam si hang e Cingno..."
".... ka lungdam lua... 
"Awi...! om nawnlopi... ken hong paisan taktak ding kaive maw"
"... Cingno, a bangci mawkna hia..."
 
...ahi zongin a puannel bek om a, a samzang ana omnawn kei hi. A samzang a muh nawnkei leh tung sunni tawh tumkhawm dingin kiciam ahih manin lamet na khempeuh bei a, sunni lah tum dingin mualdawn ah kisuangta hi. Aw, tua tung sunni tum ngei kei leh utsing maw! Sunni khawlsak thei a om tam maw... Cingno bangci ta ding?http://www.youtube. com/watch? v=mTAsas10l6E 

 
La 3na:
Tuun leh zua'n lungdeih sinthu'n,
Gual ang zal mah zong leng
Sen ngaihno haithei bang hong ngak ing e
Vangsel lianu hitang e na siangah kong leng zong
Naubang pom ding lailung na sit na'm maw?
 
Neusen lungdeih ngaih zozam, 
Taang lungtup lia palno
Gual duang bangsa na hizong lung ka sitlo
Gual in nuihciam hong lel zong nang tawh kholh ka cimlo
Sangbang noh pakbang tawi ka cim theilo. 
 
Tung sunni mual ah liam ding ka phallo, sen ngaihno;
Nang tawh umbang kholh ka cim theilo,
Zingciang singdang anglai ah na zal ding lunglau veng,
Sunni aw lenmual ah na khawl lai aw.
 
Taang zatam a pal zong maw  
Lia lungzuan nemzo omlo
Sen ngaihno damtui bang na sianglo zong 
Anglai naubang kong pom ding lianu lung ka sitlo
Zatam lai deih ci bang teel ka sen ngaihno. 
 
I nuntakna ah i ni tawp ni hi cih thei leng bangzahta in lungkhamna, dahna tawh i kidim tam? Cingno lungsim ding ngaihsutpih leng dah-a kah ding bekmah hi... a it tawh lah kitenglo, a nuntakna lah a hun zo nawnlo ding hita....
 
Si dingin lupna tungah luma, a nu leh a u Thang in a hih theih bangin a khoi hi. Ni tum leh si ding cih thei gige a kikep zong nuam mahmah kenteh maw. Cingno lungkim bangbanga a kep uh a sihma in ahih theih uh a lungnopna ding ahi hi... Cingno in kahtam sial a, a u Thang tawh a kallak ah a kiho zel uh hi... lungnopna taktak Cingno in a nei ding hiam?
 
"... u Thang..... nanga taktak bangin kingaihsun ing..."
"....Cingno, bang hong hihsak lai ding ka hia?"
"... u Thang... ka nuntakna a bei dong hong pom mai ve...."
 
".... nangkia lungzuanga ma ma na pat ciangin, na tungah muvanlai in hong laam ding kai maw u Thang.. tua lo ngal nanga ding kong hihsak theih ding omnawn kei ei u aw.."
".... ka laitah sian dong hong en gige in aw...."
"...hong en ning ei Cingno..."
"... u Thang, Cingno in a nuntakna a beilawh dongin hong ngai hi cih na mangngilh kei in maw..."
"... u Thang,  misi te khua ah zong na vang na tangh lai ding kai maw..."
 
"nu aw, na tanu sunni tawh a tum khawm ding hita ing... sunni tum ngei kei leh ut sing maw, nu.."
 
Cingno nu in a tanu Gal Ngam dawi-ai tawh kiciam ahi cih lah theilo, bang hanga sihsual hiam ciin a lungkham hi.... Cingno gei ah a om khempeuh in a khitui uh kidek zolo... ahi ding mah hi... sunni a kho thei a om diam... a om kei leh bangcih ding......  a ban video na et ciang aw.... 
 

Thukhupna: Director Sia Do Khup in Cope Topa in Zomi khempeuh ading na hoih hong sepsak bek hilo in, dawi leh kau te sangin a tungnungzaw Kha Siangtho om hi cih hong lak a, i nuntakna ah zong hong musak teekteek hi. Nu leh pa phal a kingaihna leh amau phalloh a kingaih a kilamdanzia ciantak in hong lak a, zawhthawh leh sawlzawh thu tawh a kigawm Cingno leh Khualpu te nuntakna ah nopsakna omlo ban ah ki itna zong piang peuhmahlo hi cih hong lak hi. A ki itte adingin ni khat zong manpha a, sunni tum ngei kei leh a ci hi. Khatvei nuntak sunsun leitungah deihna lunggulh 'senngaihno' tawh khatvei zong zanpuan zawng khawmlo a leitung nusiat kik ding a haksat dan Cingno in Gal Ngam dawi-ai tawh a kiciamna, si dinga lupna tungah a kahtam lawhna pan hong theisak hi. Lungkiatna, lungdamna, dahna, kahna, tua te khempeuh ban ah lungnopna taktak pen Jesu Christ bek ah om hi cih hong lak ahih manin Lungdamna Thu Gospel hanga i hamphatna hong phawksak kikkik hi. 
 
Lungnopna bek hilo in leitung nuntak sung zong ahoih, a kilawma gamtat nuntak theihna dingin lai hong bawlsak a, tua tungtawn in mite gamtat luhek thei a, a sia a pha khentel a, a hoih a pha teng thei dingin hong pattah hi. Tua manin V-A-S-A = Sava, (Sava cilo in Vasa ci ve) ..... inn ka len ciang Sava vi veve ning..... cih lungsimte pai a, a huamkim, a lianzaw, a hoihzaw ding ngaihsun tawntunga kalsuan dingin hong sinsak hi. Kei thuneihna ah kei cih bangbang cih hilo in mipi ading ahoih pen ngaihsut siam ding hong sinsak hi. Hong hilh, hong lak bek hilo in hong 'sinsak' hi cih hong lak hi. 
 
Lai hong bawlsak ban ah phuisam tawh sunni kikhawlsak theilo, hun leh ni kikho theilo, ahi zongin mihing theihna siamna khen lam ah Pasian thu leh Kha Siangtho nasepna in lametna, lungnopna hong pia thei lai veve hi cih hong lak hi. 
 
Khitui tampi tawh lungdamna tampi hong ngahsak Sia Khup Topa in a tamzaw sem video a bawl thei dingin  thupha hong piaksak henla, Khitui Gospel leh Video ministry (Tear Gospel Video Ministry, TVM) zong Topa gam adingin kalsang suanin hong lamzang zelta hen. 
 
Thungetna ah phawk in i hihtheih zah in phungvuh zel ni.  
 
Lungdampihna  lianpi tawh, 
 
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim
www.hauzacin. blogspot. com
 
He Knows How You Feel 
Jesus was angry enough to purge the temple, hungry enough to eat raw grain, distraught enough to weep in public, fun loving enough to be called a drunkard, winsome enough to attract kids, weary enough to sleep in a storm-bounced boat, poor enough to sleep on dirt and borrow a coin for a sermon illustration, radical enough to get kicked out of town, responsible enough to care for his mother, tempted enough to know the smell of Satan, and fearful enough to sweat blood.
 
He is able to run to the cry of those who are being tempted and tested and tried. 
Hebrews 2:18 (AMP)
 
Whatever you are facing, He knows how you feel. 
 
La 1na:
Theibang sen lencil tongsan liapal ngaihno
Na pal lai tumbang ka vuai lawh ding bang e
Tawpta ning na min lawh bangta ning ka ci zongin
Bang thei mawng e ka sinlai vabang hong phawng den cia.
 
Lung kituak a tuibang i luankhawm laiin
Gi bang i khen ding lungah gel mawng e
Tun lah i kal mual zatam in tui bang hong halta
Kholhlai nuamno ni te'n mual ah hong liamsan zota.
 
(a). Ngaih tawh ka ton nop manin ka tunnu aw ,

Tuanglam nihka luitui bang gawmnuam ing e.
(b). Tuanglam nihka luitui bang gawmnuam ing a, 
Khawhlo vah lah gi kizawngsak nuam ing e. 
 
Simlei tungah gam gua bang i hin lai teng
Vangngaihna sinthu khaubang i suut sa'ng
Zuan mel a theilo Zolei damtui in hong luang aw
Na li lai ah liimnga bangin kei hong bual le'ng e.
 
Singdang tawh vondeih zatam i tawi zongin
Theisen lungtuak ngaih aw kici dinga,
Zuan mel a theilo gamlai tulsing in hong po aw
Na hiang lel ah Zoheisa in kei hong pal leng e. 
 
Simleitung albang dahna kahna gam ah, 
Albang dah lungzuan ngaihtam i sial sa'ng
Zuan mel a theilo mualdawn tulsing in hong po aw
Na lel dawn ah gam guikhau bang kei hong zam le'ng e.
 
Nang lah gamlai tulsing in hong po theilo
Na duangah gamgui khaubang zam maw'ng e
Sian hawm sinthu'n simlei gamgua bang i hinlai teng
Heina peuh ah ngaih aw  lunglai ah kingilh kei ni. 
=====
 

La 2na: 
Na vang mu bang ken kon ngaihluat man maw
Zehzumlo na siang ah kong leng a
Lal hang nawh bang liang na tawi kawlciang tawh
Ziin bang ling lianu naubang kap veng
 
Lal bang kong nawh hang na nua cianga maw
Taang lungzuang lakmai luankhi'n zel e
Nang lah singdang anglai hong zalsan ta
Na nua ciang lungzuan lai ah na e
 
Sen ngaihno ka duang hong kuai gual zozam aw
Ka kungtung ngaih na gimsi lah thengmawh e
Singdang anglai ah zalin von nih thum na tawi zong maw 
Sen ngaihno lunglai ah kong ngilhzo diam?
 
Anglai naubang kei nong pom loh man maw
Nihgel kal sinthu mei bang mit ta
Ka tong ciamsa bang singdang ang zal ding
Na lua e ngaihno zalmangpha maw
 
Vangsel kei pian aw lai ah na lua e
Ka pianphung damtui bang siamlo a
Na tun leh zuan maw nen bang hong nil a
Na pallai kong lo lah hitang e
- - - -
(a). Vangsel mimbang kei ka pian aw, 
Zodamtui bang siang mawh e,
Ka ngaih pallai lo lah hitang e.
(b). Na zua lungdeih na ngaihno tawh, 
Nang lah nunnuam leng ding a,
Kei ka lungzuan mualsing bang sang e.
 =====
 

La 3na:
Tuun leh zua'n lungdeih sinthu'n,
Gual ang zal mah zong leng
Sen ngaihno haithei bang hong ngak ing e
Vangsel lianu hitang e na siangah kong leng zong
Naubang pom ding lailung na sit na'm maw?
 
Neusen lungdeih ngaih zozam, 
Taang lungtup lia palno
Gual duang bangsa na hizong lung ka sitlo
Gual in nuihciam hong lel zong nang tawh kholh ka cimlo
Sangbang noh pakbang tawi ka cim theilo. 
 
Tung sunni mual ah liam ding ka phallo, sen ngaihno;
Nang tawh umbang kholh ka cim theilo,
Zingciang singdang anglai ah na zal ding lunglau veng,
Sunni aw lenmual ah na khawl lai aw.
 
Taang zatam a pal zong maw  
Lia lungzuan nemzo omlo
Sen ngaihno damtui bang na sianglo zong 
Anglai naubang kong pom ding lianu lung ka sitlo
Zatam lai deih ci bang teel ka sen ngaihno.
====
 

La 4na: 
Tung sunni mualliam a ngaih tawh khen ding lunglau veng
Sunni aw  lenmual ah kei ding na khawl aw
Ngaih ang sambang zalin, tumbang ka vuai ni mateng
Sunni aw  lenmual liamlo aw
 
Aw! Pham ding lai ah na e
Tuun leh zua ka senngaihno hong kheng lang e
Tung sunni mual hong liam dia lianu kha phamta ding aw
Lunglau veng ka sen tuunnu aw
 
Ngaih tawh dawnbang tuah nang lunglai ka gelvang in maw
Nang vang ngaih man laukha pham ding hitang e,
Gibang hong khen lang e, lambang hong kheng lah sing maw
Zotang bang damlai ngai sing maw.
 

Aw! Pham ding lai ah na e
Tuun leh zua ka senngaihno hong kheng lang e
Tung sunni mual hong liam dia lianu kha phamta ding aw
Lunglau veng ka senngaihno aw
 
Ngaih aw na sial zatam lungzuan hong nem nuam zong leng
Nunnuam nga bang len hun kei din' a tawm ngei
Phamna ciau gal lam ah haibang hong ngakta ning maw
Senngaihno ken hong kheng la'ng e. 
 
======= THE END======

Wednesday, August 8, 2012

Minam Khat I Hih Buang Leh

Minam Khat I Hih Buang Leh
 
Minam khat cih ciang pianna gui kibang, pi leh pu kibang, sisan kibang, nupite pau a laigui kizom cihna hi. Laigui kizom cih ciang numei khat sung pan piangkhawm, tua a piangkhawm pan a ka suksuk teng minam khat ahi hi. Zahmawh thu hilo in papite pau in zangkhat suan zong kici hi. Tua banga kinai diak teng duh leh deih kibang a, tatdan, tawndan kibanga, ngeina i cih i nuntakzia paipi zong kibang hi. Tua banga kibang ahih takpi leh tuate pen a kinai mahmah, innkuan khat a bang cihna hi a, ahi zongin inn khat ah teeng khawm cih hipah samlo in munkhat, kuam khat, gam khat ah teeng khawm, pau leh ham kibang, mel leh puam kibang, etc ahi hi. Tua banga kibang mihing kilomkhawm pen minam kici a, tua bang minam te in pumkhat suak in amau suahtakna dingin hanciam uh hi. 
 
Ei zong tua banga piang leitung minam khat ihi a, kua teng ihiam cih ikithei a, i kiit, kingai a, zong i teengkhawm liliai hi. Nu leh pa in i kiman a, zi leh ta in i kila a, sungh leh pu in i kiman hi. Tua ahih leh innkuan khat bangin i nuntak ding hilo ding hiam? Innkuan khat kitawngtawng sangin innkuan khat kilem dimdiam pen kizahtakzaw a, kisimmawh theilo hi. Innkuan khat sepna bawlna khatpeuh ah semkhawm a, ton khawm diamdiam pen ettehhuai a, matuthuai hi. Innkuan khat thungen khawm diamdiam pen thupha sang taak ahi hi. 
 
Tua ahih leh ei pawl, minam khat i hih buang leh bangcih ding?
 
1. Minam Khat Cih Buang Minam Min Kip Nei Ding Hi Hang: I minam min ding khat a kip nei ding hi hang. Kongbiang tungah min khat, phaitam lam kongkhak tungah min khat, huansak lam kongkhak tungah minkhat, tohlet kongkhak tungah inn min khat cih bang suang zeizailo ding hi hang. Inn khat ahih nak leh min khat nei ding hang a, a sungah teeng innkuan khempeuh tua innsungmi hi ding hi hang. A pu in minkhat phuak, a pi in min khat phuak, a nu in mindang khat phuak cih bangin naunngek khat pen min tampi neisak zeizailo ding hi hang. Upate zahtak in amau geelna bangin pai ding hi hang. Tua ahih kei leh a piang nunung peuh in ei ut bang tek kici a, min thak i phuah suksuk leh kisongsawlawi gawp ding hi. Minam min kician khat i neih ding ahi hi. 
 
2. Minam Khat Cih Buang Kipawlkhawm Ding Hi Hang: Minam khat ihih buang leh nopni dahni te ki uap ding, pawi hunte zangkhawm ding hi hang. Minam mina kikhopna khempeuh ah kipawlkhawm hamtang ding hi hang. Pawlkhat in khadet lai a nei, pawlkhat in khaman sunga nei cih bang hi neunaulo ding hi hang. Nek leh dawn nek hun kibang sak dimdiam ding hihang. Innkuan khat ah zing tho masasa in anne pahpah cih bang kilawmlo a, kithutuaklohna kilangsak lel hi. Khat i mopawi ni a khat gamvak sabenga kuan cih bang kilawmlo a, hih khawm diamdiam ding hi. 
 
3. Minam Khat Cih Buang Kimawlkhawm Ding Hi Hang: Tulai ciang sports pen kikholhkhopna leh kitanauna lahna in kilim zat deuhdeuhta a, innkuan khat zong kimawlkhawm, ciamnui khawm diamdiam ta uh hi. Tua mah bangin minam khat cih buang kimawlkhopna i neih ding ahi hi. Innsung khat ah sunciang a nu kimawl in zan ciang naupang teng kimawl in mi ihmu ding teng nangawn ihmu sak theilo a phawnggawp cih khawng kilawmlo hi. Kimawlkhop hun khat neih a, tua hun ah minam kimawlkhop diamdiam ding, kikholh diamdiam ding ahi hi. 
 
4. Minam Khat Cih Buang La Sa Khawm Diamdiam Ding Hi Hang: I ngeina la te hi in tulai khangthak late hita leh sa khawm, suut khawm, kipawlkhopna in zang leng bangzahta in etlawm ding ahi hiam? Bang hangin hih bang program neilo mawk ihi hiam? "Innkuan in la sa khawm leeng, Buaina lah om nawnlo" ciin laphuakpa khat in na gen hi. Minam khat in lasak khop hun nei leng minam sungah kitheihna hong piang ding hi. A tukhawm ngeilo, la sa khawm ngeilo innkuan pen ki it mahmah ding, kingai mahmah ding cih kigen theilo hi. Mihing pen kikholhna tam leh ki itna khanga, kikholhna tam leh kingaihna zong lian hi. Tua manin minam khat hibuang minam bupa lasak khopna ding vai tampi i hawm ding kisam hi. Sports bek hilo in biakna zong tamveipi i neihkhop kisam hi. 
 
5. Minam Khat Cih Buang Minam Laam I Neih Kisam Hi: Innkuan khat in ngeina khat a neih kisam hi. Ngeina aneilo innkuan pen a kinawksuk, a kinawkto ding innkuan ahi hi. Ngeina khat a neih nak leh tua innkuan ngeina in tua innkuan khihcip, lenkip, lomkhawm dinga, kisia paklo ding hi. Tua mah bangin midang te kiangah minam banga i lah theih khat om a, tua in i minam laam ahi hi. I gennop thute kam tawh gen hilo in laamna tawh lak ding cihna hi. Tua bang i neih leh zong lupnapi ah lumte in khat, pialkhangah lumte in khat, sawmgiakte in khat cih bang hi neunaulo in, innsung khat pan khat a om bek ding ahi hi. Hih laam a kilah ciang tua minamte ngeina lahnopna hi cih mite in a tel mahmah ding kisam hi. 
 
6. Minam Khat Cih Buang I Kibatna I Genkhawmkhawm Ding Hi: Unau khat i hihna i kikupkup ding, genkhopkhop ding ahi hi. Lai ah zong gelhgelh ding, khangthakte zong hilhhilh ding ahi hi. A theisa a piang kuamah omlo cih bangin kisinsak a kul ahi hi. I sinsak kei uh leh khuasung khawng pan hong tawm tawm ding uh hi. Lungkia hetlo a i genkhop den ding kisam ahi hi. 
 
7. Minam Khat Cih Buang Minam Susia Nuamte I Do Ding Ahi Hi: Minam khat in ama picinna dingin a kikep kisam a, a susia nuam a om khak leh tuate lak pan a kidal kul hi. A sung pan zong hithei, a pua pan zong hi thei, amau innkuan a bitna dingin innkuanbup in tavuan a lak kul hi. Gup tuam, paih tuam a om leh tua minam, innkuan kisia ding hi. Angsung khuat nuam a om peuhmah leh kitotna piang ding hi. Kitotna a pian peuhmah leh kilemna omlo hi a, kilemna a om kei peuhmah leh siatna leh kiamlam a manawh ahi hi. Khantohna a manawh theihna dingin kilem kisam a, kilemna a omna dingin thudik thumaan tawh minam sungah vai a kihawm kul hi. Thudik thumaan tawh vai a kihawmlohna peuhmah ah kilemna omlo ding hi. Thudik thumanlo tawh a gamta peuhmah minambup in a do kul ahi hi. 
 
Thukhupna: Ka minam bang ahia na ci maithei; na minam na tel kei leh na minam sung cidamlo, hong kihilhlo, hong kipantahlo, na minam sungah thumaan thutak tawh vai kihawmlo hikha ding hi. Bawlphat, puahphat ahih kei leh a thahat, a vanglian teng bek in nuamsa ding a, a mizawng, a daipam teng khangkhia ngeilo, hong kisikcip den ding hi. Minam khattohna dingin na a kisep hang amau kiang tung ngeilo ding hi. Amau phattuampih ngeilo ding hi. A hampha ngei, a nuamsa ngei, a lian ngei teng bek mah nuamsa, lian den ding a; a niam, a zawng, a daipam teng kinelhsiah den ding hi. Nang bang minam na hia? Na minam sungah na dinmun bang a hia? Hong kipuah maw hong kisikcip? Hong kihuai maw, hong kinelhsiah? Tua minam na hi takpi hiam?? 
 
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim
www.hauzacin. blogspot. com


Tuesday, August 7, 2012


Dementia (Tek Natna)

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com   suante2002

Fri Oct 15, 2010 6:32 am (PDT)



Dementia (Tek Natna)

Mihing te khansau deuhdeuh, pitek putek tam deuhdeuh, kep kul khoi kul tam deuhdeuh, athei aphawk nailo tampi om...  
 
Dementia cih pen Latin pau (de = without = omlo; mens = mind = ngaihsutna, khuatheihna) pan hong pai hi a, "without mind" or "madness" or "ngaihsutna kician neih nawnlohna" ahi hi. Pitek putek te a ngaihsutna uh manlang nawnlo in thu khat peuh ciamteh thei nawnlo, mangngilh baih, phawk nawnlo, tua banga navakna omnawnlohna pen dementia kici hi. Anne laitak, "ka sikkeu e, ka kuang e... koi ah?"
 
Leitung ah kum upa tam deuhdeuh, khangham tam deuhdeuh, khangno tawm deuhdeuh cih a kilatna hi. Nasem ding (work force) kiam deuhdeuh a, pitek putek vak ding tam deuhdeuh cih gam khangtote ah kilang deuhdeuh hi. Tua ahih manin gam khangto laitak leh gam khangto nailo te pan nasem ding thatang hat, khangno te sam uh a, na semsak uh hi. 
 
Kumkhat in pitek putek dementia kepna dinga sum kizang pen USD 604 billion khawng hi a, tua pen leitungbup GDP 1% khawng tak himawk hi! Tua pen tuzawh kum 50 ciang a zah thum in khang ding hi cih Alzheimer's Disease International, London in September 2010 in gen uh hi. "Dementia kepna dinga kizang sum khempeuh gam khat kepna dingin kizang hileh leitunga gam sumhau lak ah a 18-na hi ding hi," ci uh hi. "Sumbawlna (business company) dinga kizang hileh leitunga sumbawlna meet pen hi dinga, Wal-Mart leh Exxon Mobil te sangin tam meetzaw ding hi.  Tulaitak in tua zahta a khuasung leh gamsung a nawngkaisak thei dementia om hi cih a tamzaw gam kumpi leh gam makaite in theilo, phawklo uh hi," ciin ADI Chairman Daisy Acosta in gen hi. Tu kum zalom 21 sungah cidamna lam leh khuasung vai ah nawngkaina a piangsak ding thu lianbel ahi hi. 
 
Hih bang nawngkaina a piangsak lianpen in gam khangto (developed countries) te ah mihing nuntak kum kibehlap in khansau uh ahih manin dementia a ngah tam tektek hi. Alzheimer's kici pen dementia natna lak pan a kitam ngah pen hi a, tua in khuaksung thuciamteh theihna siasak in, ngaihsutna kician neisaklo a, omdan gamtat dan kikepzawhlohna leh nisim nuntakna - annek, kisil, dailen, puansilh, lampai, cihte mangngilhna piangsak hi. Kikem baih leng dementia pen damkik thei a, ahi zongin Alzheimer damsak thei kimu nailo hi. 
 
Tulaitak mihing 35 million in dementia natna ngah uh a, tuzawh kum sawmnih ciangin 66 million pha dinga, tuzawh kum sawmnga ciang 115 million pha ding hi. Tua a piantheihna ding pen tu laitaka khangnote upa ta ding uh a, gamzawngte tampi hong khangto in tua gama mite hong khansau lai ding hi. Gam khantohna a manlangna mun peuh ah dementia ngah tam a, mi zong khansau tek pah uh hi. "Tu laitaka dementia tamna gamte a khangto khinsa gam hi a, a khangto laitak gamte in hong behlap ding hi," ciin Mr. Harry Johns, Chicago Alzheimer's Association President in gen hi. Gamzawngte in dementia cina 14% bang neiin a kepna dingin sum 1% khawng bek puak uh a, adangte gamhaute in piaksak hi. Tua banga sum beina te pen a kem ding Nurses, doctors, nursing homes, hospitals, leh community support service cihte hi. 
 
Tek Natna a ngah tam deuhdeuh napi kumpi in tua lamah sum tampi piak thuah mello ahih manin gamzawng te buai pha diak uh a, gam haute in a kainawi kawmkawm uh kul hi. Tua manin gamzawngte zong tua lamah sum behlap dingin deih uh a, ahi zongin kumpi lam pan bangmah pulakna om nai tuanlo hi. Dementia (Tek Natna) Policy kici a nei gam zong tam hetlo a, Britain, France leh Australia khawng bek hi a, USA nangawn in a tuamin policy nei nailo hi. Tua ahih manin Heart Diseases Funding leh Cancer Funding tawh a kikim sumlut a om theihna dingin kumpi in dementia policy ah sum a zah 15 leh a zah 30 a behlap kul hi. "Dementia kepna ding sum lah kicinglo, tangpi tangta theihna lah kicinglo, kuamah in thudon masak in neilo lai," ciin Chief Medical Officer leh Scientific Officer Mr. Bill Thies in gen hi. "Pul natna bang a dementia (Tek Natna) i buaipih ding hun pen nausuak ding bangin gai keengkaang a, i kithawikholh mahmah kei leh nikhat i sup zong kisamkik theilo
ding hi." 
 
Putek kum 80 khat inka tau tungah tu, a kiangah naupang khat om:
 
"Bawi, ka inn uh koilai a?"
"Ka pu, hih i inn ahi veleh"
"Nang kua?" 
"Na tupa, ka mintap na hi veleh, ka pa pen na tapa hi ei"
"Na pa kua ahia?" 
 
.... he he he....
 
 
 
Hau Za Cin
Phuitong Liim
www.hauzacin. blogspot. com
[Ka lai at dangte ka blog pan kisimthei hi]

Saturday, August 4, 2012


Khuado Pawi hun hi ta.....

Posted by: "Neng Lian" neng_lian@yahoo.com   neng_lian

Thu Sep 30, 2010 11:10 am (PDT)





Lawmte,

I net sungah Zomite minam kician, ngeina, lai leh pau nei ihihna banah i ngeina, i lai i paute kepcing ding a thupina tampi i gelh uh hi. Tua banah i minam vai ding i awlmawhna ciat zong i gelh uh hi. Tuate thupi in lungdam huai ka sa hi.

Tu in October i KHUADO PAWI zat hun hong tung ta hi. Kua teng in koi mun koi gam tengah i bawl sawm uh hiam? UK Zomite in October 02 in London khuapi ah nasia takin zat kisawm hi. I net sung ka et ciangin mundang leh gamdangah zat ding kitam gen kei lua ka sa hi. 

Leitungbupa ah om Zomite in i Zo ngeina hoih Khuado Pawi leh Sialsawm Pawi pen ihih theihna ciang tawh thupi thei pena i zat ding uh hoih mahmah hi. I zat ding NI zong kician khat i bawl ding hun hi ta hi. Khual leh gama om Zomite in hoih i sak ni puakkhawm a, ikithukim pen ni khat i seh ding deihhuai hi. India gama Zomite in bel October 02 ni in Khuado Pawi zang thei zel uh a, USA Zomite in Thanksgiving Day (last Thursday of November) in zang zawdeuh uh hi.  Khuado Pawi mahbangin Sialsawm Pawi zong i zat ding deihhuai hi. 

Keimah banga Khuado Pawi zat a lunggulh leh a lunglengte sim theih dingin Khuado Pawi Thu cih Pa Carey Pum Khan Tuang Suante, Delhi website ahi Vaphual.net sung panin lakhia in kong khah hi. A lunglute tengin na sim ta un!

                           "Do na lingling, do na lingling e,
                                Gual in kum khua do na lingling e,
                             Do hanah nau bang ka kap e,
                                Do

KHUADO PAWI THU

Thu masa:

“Tedim gam sungah Khuado
a kizat ciat hangin, lasak a kipan gamtatnate kibang kim lo hi. Bang
hang hiam cih leh, omna mun kikhat lo ahih mah bangin ih omna mun tawh
kituakin gam min, khua min, lui minte tampi-in phui- sam, lasak leh
gamtatna-ah kizang ciat hi. A kibang lo nengneng a om hangin, “Khuado
ngeina kician om lo hi, ci-a ngaihsut ding hilo hi. Khuado thu ih gen a
kibat kim lohna zong a thupit mahmahna hi zaw hi, ci-in ngaihsut ciat
ding ka deih hi:
Khuado pawi ih cih pen Zomite
pawi neih thupi pen leh lim zat pen ahi hi. Hih pawi pen tuuk annlak
khit ciang kibawl ahi hi. Khuado pawi bawl hun leh Vaite pawipi ‘Diwali
Puja’ leh Kawlte pawipi ‘Mithuun Puai’ bawl hun kituak a, Khuado pawi
ih bawlzia tawh kibat mahmahna nei-in mei kide tek hi. Kawl leh Vai ten
‘Khuaimeivak’ de-in, Zomite in ‘Meilah’ ih de hi. Hih panin Zomite pen minampite mah banga ngeina zia leh tong kicing a nei Ih hih lam kilang mahmah hi.
Tua banga ngeina zia leh tong kicing a
nei minam picing kihi napi in, minam picing hong hisak Ih minam pawipi
Khuado ih neihna natawm a theilo tampi ki-om ding hi. Minam Pau, lai,
ngeina, pawi leh khanglui vante kician a nei lote minam picing kici
theilo ahih manin a it lo, a keem lo, a puah lote minam khangto suak
ngeilo hi.

1 . A khiatna:

Khua cih in khiatna nam tuamtuam nei hi. Pasian genna-in ‘Khuavak’
kizangin, Dawite genna-in ‘khuazing’ kizang hi. ‘DO’ Ih cih in zong
khiatna nam tuamtuam mah nei-in, a sia lam leh a hoih lamin kizang
khawm thei hi. Ih it ih ngaih hong zin hong lengla a om ciangin zin do,
lengla do ci-in ‘Do’ zatna mun a om mah bangin, hong bawlsia thei dawi
leh gaalte ih sim ciangin zong ‘Do’ ci-in zatna mun mah om veve hi.
Zomite in ‘PAWI’ ih cih pen Mikangte in ‘Festival/Feast,’ ci-in, Vaite
in Puja ci-in, Kawlte in puai na ci uh a, Luhseite in Kut na ci uh hi.
Tua panin Khuado pawi pen thupha hong
guan Pasian dona, lungdam kohna leh thupha ngetna pawi hi-in; A lang
khat lamah hong bawlsia thei dawi leh kaute lak pan kisiansuahna dinga
dawi leh kaute hawlkhia-a dona pawi ahi hi.

2. Kipatna:

Khuado Pawi ih neih zawh kum za guk peuhmah sawt khin dingin ki um hi.
Khuado pawi pen khangthak ngeina zui-in Manipur gamah Tedim Chin
Cultural Club makaihna tawh October 11, 1969 kumin Taang-nuam khua-ah
zat kipanin, Mizoramah Zomi Society makaihna tawh November 12, 1994 kumin Sairang, Tlawng lui-ah kizang hi. Tuipi gaalkaai Zomi
te’n Singapore Zomi Innkuante makaihna tawh 1995 kum panin Singapore
khuapi-ah ‘Leitung Bup Zomi Khuado Pawi’ min vawhin zat hong kipan
to-in, tu ciangin leitung bupa Zomite omna peuhmah kizang kawikawi ta
hi.

3. A zat hun:

Khuado pawi in “Ni” neilo-in a hun bek nei hi Ahi zongin a hun kum
simin September leh October kha sung hi hamtang hi. Bang hang hiam cih
leh Khuado pawi in tuk hun anlak khit ciang a kibawl hi a, kumkhat leh
kum khat khua khat leh khua khat an lak hun a ki tuah lianlian theih
loh banah khua sungah mipite om kim lam tawh ki geel a ki bawl ahih
manin ani ki ciangtan lian theilo hi. Ahi zongin Khuado ni ding leh vai
khempeuh taangpi tawh kisai ahih manin Hausa leh upate in a gel loh
phamawh hi. Upate in atunga ih gen kal sungin nikhat seh phot uh hi.
Banghang cih leh khualzin gamvakte tua sungin hong tungkim thei leh cih
deihna ahi hi.
Lam khat panin Aizawl dan khawng a
khuapite-ah Khuado pawi ni ding kician khat seha kipsak pen akilawm
lahna om tuanlo ding hi. Bang hiam cih leh, Khamtung nuntak ngeina dan
a annlak cih bang omlo hi. Tua a hih mah bangin Mizoramah Zomi Cultural
Society in 1998 kum panin Khuado ni dingin September 25 ni sehin kipsak
hi. Minipur Zomite in bel October 2 ni see uh hi. Bang hang hiam cih
leh October ni 2 ni pen India makaipipa Mahama Gandhi’ pianni phawkna
ni holiday hi-in mi kim in hun awng a neih ni khat ahih man ahi hi. Ni
khat ni ciangin Zomite in a ni kituakin Khuado pawi a zat ni uh hong
tung lai dingin ka um hi..
Khuado pawi pen ih Zo pawi thupi pen
leh lim zat pen ahih mah bangin hihna, ngimna, deihna tuamtuam tawh a
kidim, a nuai a bangin tunkhawm tampi nei hi. Kum khen Pawi: Zolai
sim bu sungah “K, Khuado pawi – Kum khen pawi” ci-a a kisin mah bangin
Khuado pawi in Zomite kum khenna hunpi khat ahi hi. Hih a kitelna
dingin khanglui te’n “La ih cih in thu hi,” a cih bangin Khuado pawi-a
kisa la dawng khat en lai le hang:
Kum kikhen e, solkha dang e, zin in a vang khua zong hen aw,

Ziin in a vangkhua zong hen aw,sian sung tui bang siang heh aw,
Tu kawl tawi kum khua ih khen a, Ningzu khum lai aisa aw e,

Ningzu khum lai aisa aw e, Khan kumsawt ciam lai lenge,
hih la in Khuado pawi pen Zo kum lui
leh kum thak khenna a hih lam kiciansak hi. Tuhun ciangin Mikang hun
khenzia ‘Gregorian Calendar’ zui-in kum lui beina December 31 ni leh
kum thak kaina January ni 1 ni dan ih zuih zenzen hang Zo kum lui leh
kum thak khenna in Khuado ahi hi.
4. Annlak Pawi:

Khuado pawi pen Annlak Pawi zong kici thei hi. Bang hang hiam cih leh
Khuado pawi in tuuk annlak khit bek cianga a kibawl leh tua an thak
khai thakte muanga a kibawl hi a, kum khat sung tawntung ih khawh ih
ciinnate pana hong piang thupha khai leh an tuamtuam aihna leh tuate
hong pia, hong siam pasian’ tungah lungdam kohna-in a ki zang pawi ahi
hi;
5. Khuailak Pawi:

Khuado pawi cianga a minthang mahmah khat pen Khuailakna hi. Khuado
khuailak ih cih ciangin a kimawk lak hi lo-in, khuaibu (khuaipheng)
panin hong tung ding kum, kum hoih ding maw, sia ding; ki cidam ding
maw, kina ding cihte theihnopna-a aisanna-in a kizang ahi hi. khuaibu
leh a note omzia panin kum thak sunga mabaan ding kithei ci-in
khangluite in ngaihsun uh hi:
6. Meidet pawi:

Khuado pawi a kilawmsakpi pen meidetna ahi hi. Khuado ni masa pen
meilah lak ni-in kizangin “Meilah lak ni” a ci zong om hi. Hih meilahte
pawi sung tawntung kilim zat mahmah hi. Dawi leh kaute dona (kaubetna,
meidetna) a kipan khawsiam pasian a vaak tawh donna-in zong a kizang, a
kitangsak, a kivaak zihziah ahih manin khuado in mei det pawi zong cih
theih hi.
7. Siansuah Pawi:

Khuado pawi pen siansuah pawi zong ahi hi. Ih pu ih pate in mihingte a
nasak, a sisak leh mihingte tunga tuahsiatna tuamtuam a tungsak pen
dawi leh kaute ngawh uh hi. Tua dawi leh kaute tawh a teengkhawm hi
dingin kingaihsun lai uh hi. Khuado cianga ‘Kaubetna’ leh ‘Meidetna’ in
a ngiimpi pen zong mihingte a bawlsia dawi leh kaute notkhia-a innsung,
khuasung, gam sung siansuah ahi hi.
8. Kigin ni:

(a) Sagawhna: Khuado pen neihsa, khawhsa,
vulhsa teng tawh hih theih zahin kibawlin vok kigo pen hi. Zingsang
vaikuan hun ciangin, Lawm papite in a pawl a pawlin vok go-in, ni thum
sung a khom ding siit tuam pah uh hi. Sa semna-ah sakuang nam nih omin,
sasem papite in a vok khawite leh a langte tan ding tuak a khen ma-un
amau teng khamkhop ding thuuk masa uh hi. Tua pen ‘Sakuang baal neek’
kici hi. Vok vulhte leh a langte’ hawm pen ‘Sakuang Hawm’ kici leuleu
hi. Sagil bawl kawm, sa sem kawmin zu luup zu dawn kawmin taang
ziahziah uh hi. Tua lai takin inn nupite in a inn tek uhah taaksih
ngaan huan uh hi. Naupangte in khuang leh zam, daktal leh sialki tumin
a sisate phawkna-in mualte hah siang uh hi.

google_protectAndRu n("ads_core. google_render_ ad", google_handleError, google_render_ ad);
(b) Daihawhna:
Sate a min phetin a sin a lung, a tuap leh a kalte themno kha tek
eukhia-in sawm tangvalte in tua kum sunga misi a nei innkuanpihte puak
uh hi. Hih sa sungkuate pen misite a ding a kikoih tuam hi-in, sun lam
ciangin nupite in zu khaihsa leh taaksih tawh tua sate kengin haanah
misite va lui uh hi. Hih pen ‘Daihawh’ kici hi. A sisa a innkuanpihte’
luguh sathau zuutzuutin zu leh sa leh taaksih tah uh a, tua pen
‘Si-annsuah’ kici hi. Khuado pen a si leh a hingte’ kizopna tawpna,
kikhakna hunin kingaihsun ahih manin khuado ciangin mi pawl khat
lungleeng khawngai-in kapkap mai uh a, la zong hih bangin na sa khawm
uh hi.

(a) Do na lingling, do na linglinge, gual in kum khua do na linglinge,

(b) Gual in kum khua do na linglinge, do hanah nau bang va kap tange,

(c)Annkuang umna: Daihawhte
nupite inn hong tun kik masiah ann kineeksan theilo hi. Nitaak annkuang
uum dingin kikai khawm uh a, mi a kim tak teh, papi a tal taak pen in
zu kam khat teepin phihin phuisam hi. Tua khit ciangin, a ban a baanin
zu gual teep uh a, annkuang sa kuang uumkhawm uh hi. ( Hih in hun lai
ih an nek thunget dan ahi hi.) Ann neek khit ciangin ih Zo ngeina
bangin ki-it, kingaihna, kideihsakzia lahna-in sabaak leh sangoi kibaak
kengkhangin gualnuam thei mahmah uh hi

9. Kaubetna:

Khanglui ih pu ih pate hun lai-in misi a om ciangin a kha misi khua-ah
pai pah lo-in, innsung, innnuai, innkuun leh sumtawng teng khawngah
khuado masiah thaamcip den dingin ngaihsun uh hi. Tua ahih manin misite
a gil uh a kial mahmah dingin ngaihsutna tawh misi a om teh kawsah, ann
khai, lukhung ann cih bang kilui hamtang hi. Khangluite in misite pen
dawite’ peh hi, ci-in ngaihsun uh hi Tua ahih manin khuado sunga gilna
laina a om lohna dingin dawi leh kaute notkhia-in kau kibeng hi. Ann
neekna a man khit uh ciangin kaubet nadingin meilahte sau silselin lim
takin tenin a lom a lomin ki hencip hi. Kaubet ding ciangin kong sak
leh kong khangah meilah taakna ding nahtangkuak kikoih masa phot hi.
Hausapa innah pasal teng kikaikhawmin phiit lem uh hi. Tua ciangin inn
kimin meilah de ciat uh hi. Tualteekpa (siampipa) in a thau lawnin
kaubet hong kipan pah hi. Tualteekpa khit ciangin midangte in beng thei
pan hi.

Kaubet pen pasal tangzang khat peuhin khut lang khat lamah meilah lom
det kawmin tuga, heiga leh singkhuah bawk khat peuh tawi-in innsung
tawng panin inntung innnuai innkawm teng baan satin:-
“Dawi hang kau hang nam hang aw, na zun
na ek nam sia, Na ni na kha cing ta, na zi na ta te’n hong lametna sawt
ta,Na inn na lo zuan in”
ci-in hawkin kiko gamgam hi. Tua banga
innkawm teng baan satin innkong biang a tun ciangin a tuga daipua
denna-in, “A khe buuk, a ngaltaak sat kha ing ei,” ci-in a meilah ken
khen nih suahin, lom khat khang gawlah, lom khat sak gawlah a
kuangsa-in siatin nusia hi. Hih pen dawite hong lut kik ngam nawn lohna
ding ahi hi. Tua kaubengpa mi thumin zui-in, khat in khuang, khat in
daktal leh khat in thau tawi hi. Kaubet kipat ding ciangin thau khat
vei lawnin, inn kong biang a tun ciangin khatvei lawn kik hi. Inn
khempheuhah kau a kibet lai takin tum theih tum mawh teng tumin, thau
lawnin kisa ngeingai hi.

10. Meidetna:

Inn khempeuhah kaubetna a man khit ciangin, sawm tangval tengin gua
dawnah meilah siatin a desa-in khuang, zam leh daak tawh a honin
hausapa’ inntualah kisutuahin thum vei kiimvial uh hi. Dena kaubetna
kammalte mah zangin kizui kawmin awngin kiko damdam uh hi. Tua panin
tum theih teng khempeuh tumin a lawhsa kammal teng mah lo kik zelin
khuatual (Tualbiakna) ah pai-in thum vei mah kiimvial leuleu uh hi. Hih
pen dawi neng kau neng bang neng peuhmah om nawn kei hen a cihna uh ahi
hi. Sawm tangvalte khua sung hong lut kik uh ciangin meilah tum baangte
hong lutpih kik theilo uh hi. Bang hang hiam cih leh, dawi nawhna lamah
meilahte natawm niin baangin siangtho nawn lo dingin seh uh hi. Meilah
tum baangte khuanawl sing dawn, phung dawn peuhah siatin nusia uh hi.
Mun khen khatah tua meilah a tum baang
teng kaikhawm uh a, meiphual sat uh hi. A khu a tam theihtheih nangin
sawlbawk tawh khuh uh a, meikhu a paikhiatna dingin a laizang mun khat
vangsak uh hi. Tua munsan pan meikhu hong zamkhiat ciangin siampipa in-

“Sim kum pha hen na cih leh simah kai in, zo kum pha hen na cih leh
zo-ah kai in,,Khaigui kha gah kong ngetna hi; Zo kum kong ngetna hi.
Sim kum kon g netna uh hi. Tang bem kong ngetna uh uh hi. Mim bem kong
ngetna uh hi. Cidam ludam kong ngetna uh hi. Tu sawn ta sawn kong
ngetna uh hi. Khi awh pha tau bulh pha

kong ngetna uh hi. Gal mang lu samang lu kong ngetna uh hi”
ci-in phuisam hi. Meikhu pen khua sung lamah a kaai leh khua sung kicidam ding hi, ci-in khangluimite in upna nei uh hi.

11. Khuailakna:

Kaubet zawh lamna dianna teng a man ciangin, a kihawisa khuaibu la
dingin sawm tangvalte kuan uh hi. Tua khuaibu leh a note omzia panin
kum thak sungah ann leh tui kham leh kial, nat leh dama kipan tuahsiat
tuahphat ding kihilna-in ngaihsunin aisanna-in a kizang ahi hi. Tua hi
a, khuailakna pen kithupi seh mahmah hi.
Khuado khuai lakte pen zu (khuaizu)a
nei nam hilo-in, no a nei nam, mi a deh thei nam, sing tung ahih kei
leh lei sunga a kaai nam- tuunpi, tuunpi malneu, ngaltuun, ngaltheen,
khuaimul leh khuaithumte khuaibu (khuaipheng) kila pen hi. Tua ciangin
khuailakna-ah zat dingin Khuang khat, sialki khat, daktal a kipua zo
zahzah, zubeel peeng siatsa beel khat, khuaisah zu a vekin, phiit bu a
kibawl zahzah, naang lukhu kikeng hi. Zan puan ding leh a zing cianga
kizepna ding puan a koihcingte zong pua uh hi. Khuailakna a kikeng zu
pen ‘Khuaisah Zu’ kici hi. Zute pen hausapa-a kipan haam upate in beel
khat ciat a sik uh, sawm tangval teng in zingsang lama a don, nitaak
lama a khaihkholh uh zute hi.
Khuai omna mun a tun uh ciangin khuai
pen mei tawh kihal lo-in a pi teng khut tawh khatkhatin manin, ahih kei
leh gua taitep tawh tepin that khin masa uh hi. Khuaipi teng a mat khit
uh ciangin khuaibu pen a kua ahih leh to uh a, a pheng ahih leh
phelkham uh hi. Khuaibu sungah a pheng dal sawm ciang bang pha thei hi.
Tua khuaiphengte lak panin a hoih a limci pen leh a tak pen ciamteh uh
hi. Tua banga ciaptehna a bawl khit uh ciangin khuainote tunga
saphuklai banga a pan dildel dam takin hawkkhia uh hi. Khuaino
zawngkhal khempeuh zong paikhia-in, a etlawm lo khempeuh nul siang uh
hi. Kum saanna ding khuaibu a kisia lo dingin kang takin lakhia uh a,
naang lukhu sungah koih uh hi. Hih khuaibu lakhiapa tualteekpa in
thuneihna a piakpa bek hi thei hi.

12. Khek leh ni:

Hih ni pen Khuado ni nihna ‘Khekleh Ni’ kici hi. Hih ni-in khuai tawh
ai kisanin, nitaakin annkuang sa kuang ki-uumkhawm leuleu hi. Zingsang
khuavak tuungin khuailate khuaibu tawh inn lam zuanin ciah uh a,
khuasungah lut suak lo-in khawmualah kinga-in khuaibu taangpi taangta
muh theih dingin singkung tungah koih uh hi. Khawmuala khuailate neek
ding dawn ding khawsung pan nungakte in annphel tunsa leh zu va puak uh
a, Khuailate in khawmualah khuazaangpi kim ngakna-in la tuamtuam- khuai
la, mualbawl la, khuamualpi late sa-in lamlam uh hi. Khuazaangpi a tun
kim khit ciangin zu kitulh, ann kibaakin nuamsa mahmah uh hi. Tua khit
ciangin Tualteekpa in khuaibu sangin khuasung lutpih uh hi.

13. Khuai tawh Aisanna:

Khawsung a tun ciangin khuaitawipa mah masa-in khuaibu pen Tual biakna
mun lam manawhin kipaipih leuleu hi. Tua muna a na ngak upate in,
“Sanno na hih leh na kik in, miim leh sawmtaang na hih leh hong lut
in,” ci-in na kal’ uh a, tua leh khuaitawipa in, “Sanpi, sanno hi keng;
miim leh sawmtaang hi’ng” ci-in tua banga thumvei a kikalh a kidawn
khit uh ciangin lutsak pan uh hi. (Sanpi, sanno cih pen natpi, natneu
cihna hi). Tual a lut khit uh ciangin vial khat kiimkotin hih bangin
khuai la sa uh hi:
(a) Ngaltun e, ngalthen e, khuai aw e, Ka lo pam a khuai aw e, sim ngalthen, zo ngalthen,

(b) Nang in kum khua na thei a kong dong e, ningzu a ken dong aisa a ken dong,
Tua khit ciangin khuaibu tualsuang
tunga a kiciing mawngkung tungah koih uh hi. Khuaibu tungah khawlu lam,
khawtaw lam giitin ciaptehna kibawl a, khuainote paan honsa-in koih uh
hi. Tua khuaibu numei naupang leh nupi naupaaite et kiphal lo hi.
Nitaak lam ciangin Upate in khualbu veel uh a, khuaibu sunga khuainote
inn a a khuhna a paan a na lam kik uh leh miimbeem taang beem a lamlam
hi, ci uhin kum kik ciangin ann kihau ding hi, ci-in ngaihsun uh hi.
Khuano a si peuh a na om leh kum kik sungah a si a mang om ding hi
hang, ci-in khuazaang mite mabaan ding hilhkholhna- in ngaihsun uh hi.
Upate in khuaibu sia leh pha leh, mipi lungnop theihna dingin “Khuai
Hoih Hi” ci-in pulak pong uh hi.

Thu khupna:

Zomite Kumlui leh Kumthak Khenna, kum khat sung tawntung ih sep ih
bawlnate-ah thupha hong guan ih biak Pasian’ kiangah lungdam kohna,
mailam ading Thupha ngetna, Siatna hong tun thei Dawi leh Kaute tawh ih
kipelh na’ng leh eimah-mahah ih hoih lohnate tek pana ih kisiansuahna
ding hun thupi ‘Khuado Pawi’ bawl pen Khristian ngeina leh Pasian
deihna tawh kikingkalh lawmlawm lo hi, cih ih phawk thak ding deih huai
mahmah hi.

Khangthakte in Khuado pawi ih zat ciangin, Ih pu ih pate in ih khanglui
hun lai leh ih Zo ngeina tawh kituaka a zat danun kizang thei nawnlo
hi. Ih theih ding thupi-a ka ngaihsun pen Khuado Pawi ih zat ciangin
Khuado Pawi’ a khiatna leh a deihna ngaihsun in, tua leh ih khristian
biakna leh tuhun tawh kituakin ih omna mun tek tawh kituakin ih zat
ding kisam sa ing. Tuhun ciangin Zomite leitung mun tuamtuamah ki-om ta
a, ‘Ngeina kician neite – Minam kician’ a hih mah bangin ih omna tekah
ih Zopawite khahsuah lo-in keemcingin, Ih Zo ngeina ahi ih Pawi thupi
Khuado pawi ih thupit sak ding kisam ka sa hi.
Laibu Etkaakte:

1. Ciimnuai Magazine 1994, Yangon

2. Guite Khang Thu, Kalemyo, 1986

3. Khanglui Ngeina, Aizawl, 1999.

4. Zolai Simbu Kum Sawmgiat Cinna, Lamka, 1993.

5. Zolai Sim Bu (Class IV ), Tedim, 1997.

6. Zolawkta Oct. 1999 Issue, Aizawl

Note: A gelhpa/nu kitheilo hi.  Rev Thang Siam Lian in Zomi tawh kisai article tuamtuam a kaihkhopna sung ah om hi.

A sim khempeuh i biak Pasian in i minam leh ngeina itna diaktak hong guam kim ta hen!
Minam leh ngeina itna tawh,
Neng Ngaih LianUK