Saturday, May 19, 2012

Zomi leh Meitei mite: Kawlgamah

From: Hang Khan Lian <hangkl@zomi. net>
Subject: Re: [ZONET] Dahpihna leh Zahtak piakna
To: zomi@yahoogroups. comzomicenter@yahoogro ups.com
Date: Monday, January 18, 2010, 11:17 PM

  

Zomi ulehnau,

Na tuangdung, nadawhdan ah namdangte'n, na tanute mawlpih - awlmawh lo
Na huan sung ah nang ong kithah nading gu kicing - pha mawh sa tuanlo
Na inntual ah na suahpih sanggamte tualsialna in kinei - phamawh salo
Na innka tung na tapate' ngawng kitan - phamawh salo
Na innsung tawng ah guta buluh om - phamawh satuanlo
Na lupna tung nazi kiluppih - aphawklo kineih

Tua ahihleh nang bang. Nuntaakna neilo maw - lah hilo
Minam ki-itsak mahmah, na Zi nata itlo, naPu, naPa neihsa, lamsa itlo, keemlo, huu zolo
Ganhing inzong atate humpi kamvang pan, huu laibuang hilohiam?
Athaneu mahmah, kihuut nading muk leh cinh aneilo phengphelep in zong Simbu in abu alaak zawhloh nading huu zo laibuang hilo hiam?

Zomi ulehnau,

Ngaihsut ding thu tampi omhi. Kawlgam ah ih omhang, Kawlkumpi in ong huu lohi. Ong keemlo, ong itlo, ong en lo, atung aa ihgen pen nangbek kong cihna hilo hi.Tutak ihgam, ih minam, ih innkuan sung paizia agen kahihi.
Kawl galkapte cingam khang. Ei inntual buang ah ihgalte tualteng sak liangding maw?
ZRA tebek sep theih sa hikha ngel ding hihang. ZRA te gal hilo hi. Zomite tual gal hi.

Sep masak ziading
Kawl Kumpi, Ne Win kumpi in Taingen ah za-vom aciin sawm lai in, Kumpi ukna nei Zozum sangin, Sangnaupang te'n thunei zaw uhhi. Sangnaupangte hang aa kiphiatkik ahihi. Tutak agamtaang thei sangnaupangte bek omhi.

Tua ahihman in, Zomi Siamsin sangnaupang khempeuh in, Kumpi tung, Meiteite om lungkimlohna lak ding. Lamdung aa awngding aci hilo hi'ng.
Siamsin bup in minthuh, kumpi tung zasak. Thuneite tung ah puak ding. Ahawl khiat kik loh uh aphamawh dong phuding. 
India Kumpi tung ah zong puak ding.
A gamtat na khempeuh uh maan, video tawh leitung zum khempeuh, Embassy zum, UN zum khempeuh ah puak ding. Sangnaupang khempeuh kihello cih omlo ding. Falam, Haka, Matu, Mindat, Kanpetlet, Paletwa sang naupang khempeuh nazawn un. Ki hotheih, kithutuah , sepkhop ding kipatna zong ong hidinghi.
Siamsin sang naupang ong makai un. Minambup in tualgal in nei peuh lehang ong sungtum zolo ding uhhi. Tualgal aa ihmuh theih nailoh man aa a utut asem thei uh hiphot zaw hi.
Kawlgam sangnaupang khempeuh in atheih dingun taangko ding. Zogam ah gamdangmi, Meiteite mun kipia, ihgam ongsut, gam ong keek ahihlam gending. Ei sang thangpaai sak zaw ding.

Akisam sum leh paai, khempeuh gamdang pan inn lusii aa dong ding hihang. Milip in pia peuh lehang tampi ong phapak ding aa zatcing mahmah lel dinghi. Aveilo kuamah om lo sam dinghihang Kuamah zong kimawhsak, ki selpho tuan nawndahni. Ih vek in kikum makai ciat lel ni.
Gamdang aa om Zomite kipawlna, Biakna Pawlpi khempeuh pansan laak ciatding kiging khol ding hihang. Mi khut tawh gul matsawm loding hihang. 
Angsung vai, mindeihna tawh kalsuan sawm loding hihang. 
Hih mun ah akithutuaklo, akihotheilo nih ih kiho theih kei leh ihzuau taktak ong hita dinghi. 
Tuikhang, tuiciin tun takciang kung mui tung ah gul gilo leh zusa no zong omkhawm thei buang uhhi.

Tha leh ngal, lum leh teei akisap leh ZRA. Hih mun ah kidop mahmah ding kisam dinghi. Banghanghiam cihleh tutung aa anuntaakna apia ih sanggamte nih leh Meitei bup ong kikheksak leh ih sanggamte nih pammaih zaw laihi. Ih nuntaakna, ih sisan abeilo theithei ding hanciam ding hihang. Meitei gamnuaimi bup abei phamawhlo aa, ei khatzong ihbei loh ding thupi hi. Meidawina hilo hi. Ih nuntaakna cilbawl ding hihang. Minam tawm mahmah hihang. Mawk tat loding hihang.

Minam itna tawh anuntaakna apia ngam, khangno nih ii nuntaakna pammaih mahmahhi.
Minam it man aa sihngamna valkaan it na omnawnlo hi. Mipilte in sih ngamna sang hin ngamna thupi zaw hi ci uh aa, amau gel nuntak piakna in, sih ngam zahdong aa akipia hinngamna ahihi.
A si ngam zah aa akipia ngam aa ahing, minam-itding baihlo hi. Tuabang khanglai nih, meiteite khutlum tawh abeina hangin ihsupna apulaak phapha ihihi.
Tualgal ihcih nungsang khatguak gal hilo aa tual buppi-ii nan ding ahihlam mangngilh keini. Khat guak ong suam loding uh aa, hunkhat takteh, tualbuppi in ong suam ding uhhi.

Hang Khan Lian

2010/1/19 Thang Van Lian

  

Dear Pu Suan leh Zomi sanggamte, 

Pu Suan' thukup hi sa mahmah ing. Zogam adingin nuntakna apia sanggamte leh anasepna uh tawh kisai-in gam pua a om Zomite Kipawlna khat peuhpeuh pan dahpihna thusuah a bawl zah dingin veina taktak anei zo om nai lo hi ding hi, ci-in dah huai sa mahmah ing. 

Refugee vai tawh gam dang akipai theih cil pan kipan politics pau lam a gamdang pai teng beek in gam hong gel et kik ciat uh hen la, Kawl gam sung a om teng meidawi khin lau a toncip ahih leh zong gamdang a om Kawl galkapten a mat pak theih loh ding teng in agal pan voice nei beek leng deih huai ka sa hi. 

I gam i inntual zangah galte a tualbual sak denden khangthak Zomite i hih khak ding i tangthu ah dah huai hi. Ken bel gam pua a om Zomi teng mah hong ngawh nuam pian ing. Sum thalawh vive kihi lai a, eima nuntakna ding ciat tawh buai khop lai hi kha ding hi hang, cih zong ka phawk hi. Ahi zongin Zogam leh Zomi ading nasepna pen neih le lam kicin hun ngak ding nam pawl hi lo hi. 

Tua ahih manin gamdang a om teng in vai khat peuhpeuh hong hawm mengmeng un la, zavom zakang cing a i gam a hong tualbual Meiteite hawlkhiat dan ding thu hong kikum dih un. Gampua a om Zomi Kipawlna teng in hih thu nong vaihawm mengmeng kei uh leh inn ngak teng in gampua na tai ngeingai uh hangin "Kawl Galkap Kumpi tawh na kilamdanna uh om kilkel lo hi" hong kici ding hi. 

Kawl Galkap Kumpi zong kong zing kong khangah atate uh pilsin zo lo, cina luna in om, gilkial dangtaakin om napi awlmawh deksuai nai lo hi. Gampua tung Zomite zong Zogam Zomite hih dinmun ah om napi a thu beek nong vaihawm kei uh leh Kawl Galkap Kumpi tawh kilamdanna om het lo... cih hong hih khak ding i dah mahmah hi. 

Rev. Thang Van Lian
Tawmvei: Tahan 

2010/1/18 Tual Khan Suan

  

Zomi it laisim khempeuh,
 
ZRA leh Meitei te kikapna pan ( a taktak in ZRA in Zogam a huutna hangin, ci zaw leng a kilawm zaw dinghi) a minam leh gam a ding nuntakna a pia Zomi salpha i u nau sanggam Thang Za Muan leh Thang Min Lun te vai tawh kisai Zomi Innkuan tuamtuam te or kipawlna a tha hat i cihcih te in dahpihna/ thu suah khat peuh hong suak sak uh hiam ci'n ka ngak leh tu ciang dong (ZSYO te a sim loh) lai ka sim kha nai kei hi. Hih pen lung sim hong phawng mah si e, cih ciang tawh a mang sak ding i hi hiam?
 
A taktak in cileng, Zomi te adingin political organization ah ZRA/ZRO pen a thahat pen hi ding hi.Zong na sem pen khat hi kha ding hi.A policy uh zong Zomi a ding a hoih pen hi ding a, tu ciang dong a mau policy sanga a hoih zaw Zomi sungah kipawlna ka mu nai kei mai hi. 
 
Tu hun teh, Zomi a ding nasep ding cih ki ut tek mahmah ahih manin hih bang thu hong om ciangin statement tuamtuam khong hong om kha tam, ka cih cih hi ven, ka um mawh bang lo sa ing. A kisam khat om lai leh kilawm mai hi.
 
Ka cih tak ciangin a kum cingta a, hong nusia Zomi sungah a om ciangin zong Zomi Innkuan a kipan kipawlna pawl khat bangin dahpihna thu suah (statement) bawl uh a, laisim te'n i sim kha hi. Tua statement i bawl mite zong a thupi kei, ka cihna hilo in, a mau zong minam a ding tampi sem kha mai thei mah uh hi. Ahizongin a mau pen a nuntak hun uh kicing ta a si zong hi kha mai ding uh hi. Hih a tunga Zomi a ding a, a nuntakna a pia i sanggam nihte pen, khangno tha hat lai hi uh a, natna satna hang a si hilo in, minam a ding nasep na pan a si taktak te a hi uh hi.
 
Tua bek hilo in, a sawt nailo in Kawlpi ah biakna pawlpi thu kikupna khat pen minam nasep na thupi mahmah khat in ki mu a, (zong hi mah hi) LZI bangin lungdam pihna thupuak kikhak ka sim ngei hi. Hih bang thu a om ciangin kipawlna thupi sak ding a ci te zong kamcip in i om mawk hi.
 
Tua hi a, ka theih zawh loh thu in, miman a ding kipawlna bawl ni, na sem ni i cih te pen, bang na septe hi ding hiam? Minam nasep pen bang hi mawk hiam? Tu ciangciang Zomi sungah na kisep dan ka et teh, minam nasep pen a deihna ka tel zo kei mawk hi.

 

 Tual Khan Suan

No comments: