Saturday, September 10, 2011

Zi lel Pasal le Thu nei lo Zi

(Thu nei Pasal le Thu nei lo Zi)

Defination

Zi lel Pasal ih cih te pen a Zi thuthu a Zi´ cih bangbang thu aa a nei te
ahi uh hi. (tua pen Thu nei Pasal kici hi). A lehlam in gen rehang Pasal
thu nei lo te (a Zi thuthu a Zi´ cih bangbang thu aa a nei lo te) zi zo te ahi uh hi. (A zi´ thu nei/ a zi in
thu nei)

Thu nei lo Zi ih cih leuleu teh a Pasal a zo te ahi uh hi. A Pasal thu nei sak
lo zaw in ama thu pen a pasal nei sak cihna. Ama thu aa a pasal sawl
ziauziau. A Pasal thu sia muam den te.
Ama thu hoih lo teng a mah´n nei lo-in a pasal nei sak. (Thu nei lo
Zi)

Bang hang a pasal in a zi lel?
A Zi in thu tampi muam zo tua hang. A Zi´ thu
muap teng a manh´n nau pai aa pai kingkengin nei king keng. A thu neih pen a zi
hu muap teng na hi. Tua teng pen a zi lelhna hong suak hi. (Pasal thu nei te zi
lel te ih cih tua hi)
Banghang a zi in thu nei lo?
A Pasal in innkuan lutang ahihna
tawh a zi huzaap zo lo. Thu muam zo lo. In a zi-in a pasal´ thu themkhat
zong nei lo pah. Tua hi-in ama thu peuh mah a zi in nei lo.
Amah´n a zi thu muap teng a sia tawh a pha tawh naupai aa pai kingkeng zawsop.
Ama thu a zi nei sak zo lo zaw. Tua a hih manin a Pasal´ Thu nei lo Zi pen Thu nei lo Zi kici
hi. Thu nei lo zi pen zi hoih hi lo hi. Zi in a pasal´ thu a neih ding kisam
hi. Thu nei zi ahih ding kisam hi.

Zi in thu a neih lohna pen
Pasal in a Zi a lelhna Thu ahi hi.

Neihna

Ei mihing te a nei pa a nei nu ih hihna sangin ei hong kinei ahihna lian
zaw hi.

Pasian neihsa ih hihna pen, inn le lo a nei pa a nei nu ih hihna sangin lian
zaw hi.

Late 23 taang khatna ah "Topa pen tuu bang aa kei ong cing pa hi-a,
bangmah ka kisam kei ding hi"

Mi khat peuh in hih leitung khempeuh a ngah hangin a nuntakna bulpi suplawh leh
bang phat tuamna om a hi hiam? (Mark 8: 36). Tua hi-a Pasian ong neihna pen
leitung mihau pen pa hih ding sangin lian zaw hi. Nang Pasian in koi bangdaan
pian zia in ong nei hiam? Pasian in numei le pasal ih dinmun ding ong guatna
tungtawn aa ong neihna pen a kikheel ngei lo ong neihna ahih manin tua hong
kineihna pan puapial sawm kei ni. Pasian in na khempeuh a kibang kim ding deih
lo hi. God take the initiative and make the different. Leitung ah a
kibang lo mah tam pen kici hi. Nupa kikaal ahi zong eimau a nei ih hihna sangin
hong kinei ahih na lian sak zaw tuakin, ih zi ih pasal tungah a kiphen laibu
bang rehang bangzah in a nuam tam? Be opened book to your wife. Be opened
book to your husband.

Pasian in pasal le numei a kibang lo deuh-in piangsak (Piancilna1- 3)

Ahih hangin tanbang kim-in bawl hi. Pasian lim le mel sun aa kibawl ahihna ah
kizakim uh hi. Salvation tatkhiatna thu tawh kisai suaktakna khempeuh ah
kiza kim uh hi. Ahi zongin a kipia dinmun kibang lo hi. A kipia dinmun kibat
lotna pen liat zawk neu zawkna hi lo hi.

Kipum khatna pen kikimna ahi hi (Piancil 2: 24). No nupa na kipum khat uh hiam?

Simbeng zong kim citciat tangzang kiguang

Tanbang a kikim hangin Pasian in pasal pen innkuan lutang ahi dingin seh hi.
Tua mah bangin Khrih pen Pawlpi lutang ahi hi. Pasian in pasal le numei dinmun
tuam tuak (distinct role/function) guan hi. Pasian in a tawntung aa kimang
dingin pasal pen lutang dinmun (headship) dingin seh-a, numei pen huhnu dinmun
(helper/helping role) dinmun nei dingin seh khin hi.

Adam le Eve puk zawh numei dinmun le pasal dinmun

Numei te (Piancilna 3: 16)

Numei hihna in pasal te huh ding ahi hi. (Womanhood is called to help her
husband for God's glory).

Ahi zongin a mawhna hangin a huh bek hi nawn lo-in thu nih behlapna tawh Pasian
in numei´ a dinmun hamsiat hi.

Numei dinmun ah ih theih pak dingin nausuah gimna le pasalte´ zawhthawhna (domination)
kibeh lap hi. A pasal' lutang bek aa a neih kim lai zawhthawhna kibehlap
sak hi. Tua pen numei te in tu ni aa Kawlte pau leh "a-myo-tami- zi-ya"
a cihcih uh numei te zawhthawh thu tawh buanna, su zuak ding aa matna le pasal
te muh nop theihtheih ding aa lim aa kisuanna pan aa suahtaakna ding thu
a han ciamciam pen uh hi thu hang ahi hi. Eve mahmah in a pasal thu dong lo-in
gulpi tawh na kiho ziau-in thu a khensat man aa hi bang teng a piang na hi gige
hi. Gulpi in zong Eve in Pasian piaksa a dinmun panin a pasal Adam' dinmun
luntang (headship) a luh dingin sawl hi. Eve aw nang mah-in khensat in. Nang
mah in na pasal makaih in. Nang mah in hi singgah ne inla, na pasal Adam zong
nesak in cih thu ahi hi. Eve in zong feminism movement tawh ama thu -in
singgah ne aa a pasal zong pia hi. Tua teng hang mah in Eve suan numei te in
tuni-in thuakthuak hi. Thal lam cil siat ei tung mah hong tu kik hi. Akta
duh gol kilawh khuh khanglui te'n na ci uh hi. Eve in a pasal' thu nei
lo-in ama thu tawh tua singgah a nek ziau manin Pasian in hamsiat hi. Nau-paina
ah na gimna nakpi takin ka khangsak ding a, na a sapipi-in nau na nei ding hi.
Ahi zongin na pasal mah na deih ding a, amah in nang tungah ong uk ding hi. Kam
dang khat in gen rehang ong zothawh ding hi. Piancilna 3: 16. Eve in tu-in a
pasal' thu a dot loh manin (a pasal' thu a neih loh manin) a pasal lutang aa a
neihna bek panin Pasian in a pasal amah a zothawh pa a hi dingin na hamsiat
behlap hi. Genesis 3: 48 the word "rule" would now be construed as
the exercise of ungodly domination as she competes with the man's headship. God
added domination to headship. Because of
this competition Eve and all the women suffer now.

Tua hi aa numei te in hih mawhna hang aa a ngah uh hamsiatna ahi pasalte´ zawhthawhna
panin kiniam khiatna tawh Pasian zongin a pasal thu a dong zi-in nau a suah
ciangin zong ol no takin suak thei ding hi. A taktak in Eve in singgah na ne
kei leh nau pen suak veve ding aa a hih hangin a na cih bang om se lo ding hi.

Pasal te (Piancilna 3: 17-19)

Pasal hihna in zi te makaih ding ahi hi. (Manhood is called to lead his wife
for God). A taktak in nasep ih cih pen daan (punishment) hi pah lo hi. A zi
thu amanna hang, lutang ahihna dinmun a puaklohna hang, a zi' thu a neihna hang
le a zi thu a neihsakna hangin a nasepna ah khua-ul kaaina gimna (pain) tawh na
sem kenken dingin Pasian in na hamsiat hi. A taktak in Adam in a zi' thu na
ki-uksak kei leh nasep hangin gimna cih pen a om lo ding ahi hi. Tua ciangin
mipa kiangah, "Nangmah in na zi' thu mangin...... .nangma hangin leitang in
samsiatna ngah hi......Gimpi- in na semin, na an nek ding na zong ding
hi....Ling le kiakte nang' aadingin hong pokhiasak ding a...."cih bangin
Pasian' thupiak nei lo zaw-in a zi' thu thu-in a neih zawk manin Pasian in hi
bang teng tawh na hamsiat hi (Piancilna 3: 17, 18).

Hi lai-ah a piahtanaa thu poimawh (problem)pi pen ahih leh "Zi ahi Eve in
a pasal thu nei lo-in, pasal ahi Adam in a zi' thu a neih zawksop hang ahi
hi." Kam dang khat in gen rehang Adam in thu nei lo-in Eve in thu nei zaw
cihna hi. Pasian' thukhun piak pen a lehlam tuakin a zatman uh ahi hi. A
zi Eveii thu a neihna pen Adam aa dingin a thu neih lohna ahi hi. Amah amakai
ding penpen in a zi' cih bangbang mang mawk hi ven maw. Eve leuleu in thu a
neihna pen a pasal a kipia dinmun thu, thu aa a neihlohna hang ahi hi.

Theih dingah: Male headship a kici pasal lutang hihna pen male
domination pasalte´ zawhthawhna cih kammal tawh kibang lo hi. Kilamdang hi.
Lutang hihna pen ahi ding mah hi aa, ahi zongin thu neihna pen hoih lo hi. Pasal
lutang hihna pen Pasian sehsa (decreed) sa ahi hi. Kikhel ngei lo ding hi. Male
domination ahi pasal zawhthawnna na ngawn zong the Fall pukna tung tawn-aa Pasian in a hamsiatsa (God decreed
at the Fall) khin sa hi lai hi. Ahi zongin hih zawhthawhna pen hoih lo hi. Hi mah ta leh hi pukna hang
aa hamsiatna ahi pasalte in numei te a zawhthawnna panin Khrih ong tatkhiatna
hangin suahtaakna om thei lua hi. Pasal te zawhthawhna pan aa suahtaak nopna
ahi (equality in faith cih te feminism/ feminist movement) cih te pen
kalsuan zia maan hi. Topa Jesuh ong pai dong mah zawnna (poverty) le hi
kizawhthawhna (domination) cih te a bei ngei ding ahih loh hangin tua zawnna le
kizawhthawhna pan´n Jesuh Khrih a zong
te in Khrih sungah suahtaakna (liberty in Christ) bel mu thei ding uh hi. Ahi zongin pasal te ii the God-given
headship lutang hihna pan aa numei te suahtaak khiat nopna le tanbang kim
ding, numei zong lutang hi thei ding cihna tawh feminist movement pen
khial hi. Biblical lo hi. LST tawh kituak lo hi. The godly headship is
female fulfillment, not a denial of female rights.

Pasal te ii zawhthawh thu neihna male domination le numei te ii Pasian piak
dinmun pan aa pasal tungaa kipia dinmun tuhnopna feminism/ feminist movement/
women right hi te gel pen Christian upna le nuntaakna a sung lam pan aa hong
tok-nawi den pai zia movement pi nih te ahih manin ngaihsut phat huai mahmah
ding hi.

Pasal te' zawhthawhna (wrong motive)

Numei te' demna (wrong motive)

Banghang a pasal in a zi lel?

Zi lel ih cih te pen thu nei te ahi uh hi. Kua' thu nei? A zi thu le a zi su
nei. Tua te in a zi lel. (Pasal in a zi' thu a neih sim leh tua thu neihna hi a
buaihuai).

Zi lel ih cih te pen LST sungaa Pasian in Pasal dinmun a piak bang aa a nungta
zo lo te le a nungta ngam lo te ahi hi uh hi. Philosophy kampau in gen rehang
zi lel ih cih te pen "Pasal thu nei te ahi uh hi". Pasal te in bang
thu teng nei sim thei? A zi thu le a zi su nei sim thei hi. Hi bang daan thu
neih zia tawh pasal te in thu a neih leh innkuan baangkua sung, u sung nau sung
beh sung phung sung cidam lo-in gen bang den hi. A zi' thu le a zi su khi awh
bangin a awh lua pasal, thau neih bangin a nei lua pasal te pen zi lel te ahi
uh hi. Tua ahih manin ih baangkua sungah pasal te in thu hong neih luat uh leh
tua thu neih luatna pen bangmah dang hang hi lua lo-in a zi kam kawm le a zi
kalkawm hang na hi lua lel thei hi. Pasal te in a zite uh ii thu hong neih luat
uh leh, a nu le a pa a sanggam te un mu khial thei hi.

Banghang a zi in thu nei lo?

Zi thu nei lo te pen innkuan baangkua sung nawng kaai sak te ahi uh hi. A pasal
thu a neih ding kim lai uh nei lo-in amau thu in singgah thei puam a ne sim te
in baangkua sungah thu sia piangsak hi. (Zi in thu nei lo. A pasal ii thu nei
lo. Tua thu neihlohna hi a buaihuai).Tua
ahih manin baangkua sungah numei te thu nei te hong hih dinguh thupi mahmah
ding hi. Tungsiah lam thu a nei. A tek le a pasal te' thu a nei nuam mo
thupi ding hi. Amah a nei ahihna sangin amah a kinei ahihna a thupisak le a
kiniam khiat numei pen mo dingin muanhuai kha di hi. Tua mah bangin pasal te aw
na thuthu na lala khi awh bangin a awh na zi, ta neih bangin a nei na zi pen zahtaak
bawl un.

A dah huai khat ah tu lai numei te in thu nei lo uh hi. Amau thu bek nei uh hi.
Neihna maan taktak ih cih pen ei hong kineihna tua pen neihna man taktak ahihi.
Ei le ei a nei ih hihna sangin ei hong kinei ahihna lian zaw hi. Tua ahih manin
hong kinei ahihna ih neih kul hi.

Hong kinei ahih na nei in. Numei innkuan sung nawngkaai sak ih cih te
pen innkuan sungah thu nei lo te ahi uh hi. A pasal' thu lutang aa a nei lo te
ahi uh hi. Ama thu bek a nei te a ma thu bek thu a sa numei te in thu nawngkaai
sak hi. A pasal lutang ahihna nuai ah a kiniam khiat numei, a pasal' thu thu aa
a nei zi in innkuan cidam sak hi. A pasal pen pasal ahihna hang aa innkuan
lutang aa a nei mawkmawk hi lo-in lutang ding aa Pasian seh ahihna hang aa a
nei ahi hi.

Pasian' gam le a dikna zong ih zonzon hangin Ama ong ukna (the rule) le Ama'
deihna (Lordship) ih neih kei leh mimal nuntaakna, nupa nuntaakna, innkuan
baangkua sung nuntaakna le pawlpi nuntaakna cidam ngei lo ding hi.

Hi bangteng hangin, pasal' thu neihna le numei thu neih lohna pen zi lelhna
kipatna hong suak hi.

Pasal aw na thu neihna sattan inla, na baangkua sungah lutang na hihna ong kem
cing kik ta peuh in.

Numei aw na thu neih lohna panin suul ong hei kik inla na pasal' thu ong nei ta
peuh in.

Thu nei pasal le thu nei lo zi aw,

Thu nei pasal in a thu neihna Pasian kammal bek pan hi henla, a zi tung pan hi
nawn kei hen! (Banghang hiam cih leh Pasian thupiak a lutang dinmun ah a zi thu
a nei sak pasal in a zi´ thu nei pasal hi aa, ama´ thu nei hna bei hi. Tua pen Pasian' ong neih zia nuntaakna pan aa
puapialna hi-in siatna tawh kizom den hi).

Thu nei lo zi in zong a thu neihlohna pen a pasal lutang aa a neihna hang bek
hi ta hen! (Banghang hiam cih leh Pasian' thupiak a pasal lutang aa neih ding
thu nei lo zi in a pasal a dem hi aa, tua demna in unau sanggam khat zong
khenkham zo thei hi. Lauhuai hi.)

Tua ahih manin Zi lel Pasal le Thu nei lo Zi in na
dinmun tuak uh hong kisehsa bangin hong la kik ta un.

Tua bang hi kei leh, hih "Thu nei Pasal le Thu nei lo Zi" in
leitung buai sak den ding hi.

Tg Suang Dal

Zozaang

Tawmvei

Manila

No comments: