Wednesday, October 7, 2009

NGeina kidep mangna

Subject: [ZONET] Ngeina kideep mangna:
Ngeina kideep mangna:
Tual Khan Suan
“ Nu, ka pa’n, kei lai hong hilh theihna dingin phalna lai ( certificate) neilo hi” naupangno kum (7) pawl khatin a nu kiangah a gen;
“ Hei, Zo Taang ( a min man hilo), TV hong dih ve” naupangno kum (4) kim khatin a pa lawmpa tungah a gen;
Hih a tunga thu nihte pen USA gamsunga om Zomite innkuan sungah thu piang a hihi. Khantohna i ci diam, a hih kei leh khang kilamdang hang a thupiang hi ci’n i sang pah diam? Tua a hih kei leh Zomi te ngeina dan hilo a hih teh ci’n mawhsakna thu i gen pah diam? A hih kei leh suahtakna i ci zaw diam?
Zogam a om Zomite innkuan sung leh khua sunga om naupangte kampau mukpau dan leh gamtat khuahek zia pen tulai tak a gamdang a om Zomite innkuan sunga thu piangte tawh a vom leh a kang bangin kilam dang khinzo ta hi. Zogam a om naupangnote in innsungah nu leh pa thu a mang nop kei leh sanginn ah siate tungah kiheek thei hi. Gamdang a om naupangno te in innsung a nu leh pa te’n itna tawh thu hilh leh sang inn ah sangsiate tungah heek uh hi. Gamdang a om Zomi te in a mau gilsunga piang tano te tungah itna leh deihsakna tawh thu hilhna pen khialhna bang phial mawk hi.Tua a hih manin tano te in nu leh pa zahtak ding zah in zahtak zo nawnlo uh hi. Nu leh pa pen i leitung pasian hi a, zahtak ding kilawm hi.
Zogam a om Zomite innsung a om tano te in sang inn pan a hong ciah uh ciangin sanginn a kiman zolo innlai ( homework) te inn ah nu leh pa tawh kihilh uh hi. Gamdang a om Zomite innsunga om tano te in innsungah nu leh pa lai hilh dingin kithawi leh a mau ( tanote) lai hilh theihna ding phalna lai ( certificate) na nei hiam ci uh hi. Zogam a om sang naupangte in sanginn sungah kizolo teng inn ah nu leh pa te’n hilh kik uh a hih manin nu leh pa pen pilna zong a pia sia khat mah in nei uh a hih manin zahtakna nei tuam lai uh hi.
Zomi te ngeina sungah “ ei sanga u zaw mite u ki ci a, Pa gualte Pa ki ci a, nu gual te nu..cih bangin ngeina ah min lawhna kilawm leh hoih mahmah kinei hi. “Ei sanga u zaw te zahtak ding leh ei sanga nau zaw te it bawl ding” cih pen Zomi te innkuan sungah nu leh pa te’n a tate tunguah thuhilhna hoih khat a kinei a hihi. Gamdang a om Zomi te innkuan sunga om naupangno te’n u zaw, nau zaw a kipan Pa gual, Nu gual cih dongah khenlo in a min mah tawh sam giapgiap uh hi. Ki-itna leh kizahtakna kilatna bei mang hi.
Naupangte bek hilo in, a khangcing khinsa Zomi tampi in zong Zo ngeina sangin midang te a i zui zaw hi. Minam dangte lak a i om a minam dangte tawh i kithuah ciangin bel kilawm mawh kei mah. A hih hangin minam dang tawh ki om zongin Zo ngeina hoih pawlkhat kizang thei lua veve hi. Minam dangte a vazat pih ding hanciam zong hoih lua hi. Ei a, a hoih te a mau i theihsak ding hoih zaw san lai hi. Minam dangte a, a hoih teng zong zat theih ding hanciam huai a, ei a zong i nelhsiah loh ding hanciam huai veve hi.
Minam dangte a ding khualsak luatna hangin mi pawlkhat in min malgawm ( spelling) nangawn i kheel hi. ( Min leh puam, min gelhzia a gen ka hi kei hi). Gentehna in: “ Cin” pen minam dangte’ hong sap teh “ Sin” ci uh a hih manin, “Cin” ci a hong sap theihna ding un, “ Chin” cih peuhin i gelh hi. Tua bangin “ Pau” zong “ Pao” peuh ci in, “ Sappi” pen “ Sappy” peuh tawh lai malgawm i khel manin a khiatna ( meaning) bei hi.
Gamdang a om i hih manin thu leh la khatpeuh ah Zo ngeina va cih tentan zong kilawm nawn kei, khanglui vai lua ci’n kampau pawlkhat ki za thei zel hi. Hi mah hi. A thu leh a mun zui a vaihawm theih a hoih lua hi. A hizongin thu pawlkhat pen Zo ngeina mah tawh vaihawm leng kilawm leh pisuak se hi. Nuntakzia leh nekzonzia kilam dang a hih teh a paidan khat pen laih theihte laih ding kilawm mah ding hi. Beh leh phung omna mun a om lo hi mah leng, Zo ngeina tawh vai kihawm thei thu tampi om hi.
A tawpna ah minam khat hihna dingin ngeina pen a kisam mahmah hi a, ngeina neilo minam pen minam picing suaklo hi. Minam dang laka om i hih hangin ei Zo ngeina kikem thei veve hi.

No comments: