Wednesday, October 7, 2009

Chingno in Van hong khak a: Murlen

Subject: [ZONET] Zomi Video thak liklek - "Ngaih Anglai" (Pupate Lenlai) Bel bang velna:
[Apple, Fuji Sm. 4129 Produce of USA, Washington ka nek laitak, Cingno kiang pan EMS speed post hong tunga, ka hon buat buat leh "Ngaih Anglai" leh Japan coffee (a limte) bawmkhat na om a, ka lungdam lua, phone ka mek pah leh Cingno inn ah na omlo.]


Zomi Video thak liklek - "Ngaih Anglai" (Pupate Lenlai) Bel bang velna:


"Itna sungah kisik cih omlo pi..." - Cingno
"Ei kikhahsuah kei peuh leeng..." - Thangno
"Ei lah kuaman hong eng lo, ei lah kuamah eng lo" - Thangno leh Cingno


A tangthu deihna pen khanglui pupate hun a kihuatna, phu kilakna, kilangpannate tungah Jesuh Christ sisan hanga Lungdamna Thu Gospel 'ITNA' in a gualzawhna a gen nuam hi.

Hih limciinna (video) pen Ngaih Anglai (Pupate Lenlai) akicih mah bangin khangkhat hun sung thu bek hilo a, khanglui leh khangthak a kilamdanna zong hong kilak pah hi. Ahi zongin a thu taktak leh a tamzaw pen Pupate lenlai, Christian suahma hun hi. Khangthak hun (eite hun panin) khanglui hun (pupate lenlai) a hawh kik pak, a gal zin pak bangin kician takin hong lak hi.

Sia Do Khup in Pasian leh Zomi ading a sepna te Zomi khangthu ah a mangngei nawnlo ding gualzawhna mualsuang (milestone) kiphut kiptak khat hi. Moses in Jordan gun a kan khit in luigei ah mualsuang a phuh bang hong phawksak a, tua bang mahin Zomi khangthu ah Zomi in Jesuh ITNA hangin hih ciang tungta hi hang, hih ciang kitungta cih Zomi khempeuh adingin Siapa in mualsuang hong phuhsak hi. Lungdam ciat ni. Siapa leh Zomi khempeuh in khantohna kahlei kalkhat kahto kik hi hang. Zomi khempeuh in Siapa tung leh Pasian tungah lungdam ko hang, lungdam lua ung Siapa. Ni khat ni ciang, Zomi Zogam a zuun a puah Zomi Kipawlna tuamtuamte in "Zomi Sial Gawh Taakte" ci-a min a gualhna ah Sia Do Khup min zong laimal gol tawh kician takin ki-at pelmawh ding hi ciin ka um hi. God bless your servant, abundantly.


A video ah lut pah mai ni maw:

Khangthak hun ah Zomi te khangto ta ahih manin bi inn leh dap inn te ah teeng nawn lo in, singinn, sikkang inn, taihinn ah tengta uh a, khut tawh kong khak kiu keukeuh cihte om nawnlo in kongkhak ah Bell kikhai a, Khanglui leh Khangthak kilamdanna khat hong lahna hi pah hi.

Khiilkhatna (stage 1):

A kipat na ah - Khampu leh Niangbawi a zing cianga kiteng ding innsungah amau geel bek kuamah hehlo hi cih kitel takin tu in kikawi hilhial uh a, tua laitak in kongkhak gei a kikhai Bell hong ging kiau a:

......tringgg..... Niangbawi dingto a kongkhak a va hon leh a lawmte teng hong kizui ngetngat amuh ciang, "Aw, it teng ngaih teng lah na hi vua, hong hawh un, hong tum un..." (a lawmte hong lut in innsungah lawmta kimukhawmte hong kiho zuazua uh hi)..... zing ciang lah mopawi ni hi ta, lawm Kham, zan sawt nuam ngial in ciai maw.......sawt mawk mah ei..... ahi zong kiten zawh ciang hawmthawh kik zel ni teh...... PhD tan sangkah sawm lai ing..... Niangbawi nang e le..... u Kham thuthu ci ve lawm.... ha haaaa........

Lungnuam taka Khampu leh Niangbawi zing ciang a kiten theihna ding un Cingno leh Thangno in bang haksatna na tuak uh hiam ..... a nuai ah ensuk pah ni.

Khiil nihna (Stage 2):

Lia Cing San in "Phuitong Ngeisok pakte san silsial, Lia leh tangte ngabang lenna Zolei gam...... " ci a lungcim lo a ana awihawih na mun, ih gam Zogam hi cih kitel takin Ngeisok pak kilawm tak hong dawk siasua a, tua zawh ciangin Phuitong paak kilawm tak a dawnlam pan a pak hoih teng hong kidawk suksuk in, a nuai ah Sakhi nupa bang a kito zuih hialhial Niangbawi leh Khampu hong mualsuah tak teh, nu ei, Vakhu nupa bangin lah hong kino ta vua, Vaphual kopcing bangin pak bawk kilawh in, maitai takin Niangbawi in a bil ah bat in, a u Kham pak lawhsak a bawkpi in a nap khit ciang a thu a genlo in maitai takin mit tawh ento ziauin a lungsim sunga lungdamna om khempeuh second khat sungin a gen khin ziau hi. Hih ciangah bei lian leh zong 'etman' a om khin hi a, ahi zongin a kipan ding hi pan hi. (Niangbawi nuihmai kam pan 'phalbi meiikhu' hong zaam ciciai ciangin Phalbi lai hi takpi hi cih kithei pah a, romantic pah ngiat hi). Ahi zongin - 'Sen ngaih aw, do gal na hih sese' cih tawh a bei ding kuaman lamen lo ding hi.

Hausapa intual nuam ah upate leh khuasung milian tengin zan khatang nuai ah lamngui sai a, gualnuam taka a lamna vuah Cingno leh Thangno zong a nu kha liim bel in kua dang ngai loin pheiphung na khaikhawm lianlian uh a, Khuangpu pa in la panin, a gualnuam uh hi -

Sial hong lam aw, sumtual nuam e, Sial aw lam aw....
Tang hong lam aw, pahtang nuam e, Tang aw lam aw......

Ahi zongin Hausapa in a muh tak ciangin Cingno leh anu kikala Tagah nawimu banga aamtaka kihuang ngeungeu Thangno kikai khia a, Hausapa inntual nuam ah lam dingin cingzo lo hi cih lahna in, lamngui saina pan a kihawl khia hi. Cingno in a it mahmah a u Thang in tua zan khuamial ah koilam a zuan tam... (na khitui luangsak nai kei in, na dek zawh lai teng kidek phot in)......

....."Kei hanga tai (scolding) ngah zel na hiam Cingno....
......na U Dopu tawh kiteng mai ve......";
".....U Dopu tawh ka kiteen sang, val nuam zaw ing ei, u Thang aw..."

Tagah Thangno in Hausapa tanu Cingno sese a ngaih citciat man in ngailo hi leh leitung nuntakna nuamtaka a zang ding kim lai haksatna tampi, puanlom banga kizial, meivom lompi kaiibanga lungkham huai mualpi bangin pelh theihloh in a phut suak peuhpeuh hong kisamta, Zogam tangval taktak ahi Thangno in a phusuak zo diam??

A it, 'Cingno', a it mahmah manin haksatna tampi thuak in gamsung ah kibu in Cingnopa, Hausapa thahsawmna khutlum pelh dingin hong vakvaita a, khuadangah pem in nuamsa in nungta zaw in a kicih hang tua sawlna pen a bil gong panin kileh kik in a bil vangsung zong a tumzo kei hi. Itna hang lawmlawm a haksatna hici zah na thuak ding nuamsa na hiam Thangno?

Cingno muhbatlohna dingah nuamsa in ka om saangin Cingno muh batna dingah haksa takin zong ka nungta zaw mai dinga, a kisap leh ka lutang zong ka kham ngam mai ding hi. Aw, itna in sih ding zong kihta lo a, itna ah kisikna omlo hi takpi si e maw. Zotaangpaal Thangno in Cingno bangzah takin it a, Zoliapaal Cingno in gal leh sa ahi a u Thang a itsuak zo taktak diam? Hausapa leh Pa Tuang kamciam lah phelzawh ding bang hilo in, Faro lungtan bangin a lungsim uh khauh a, cik ciang Thangno leh Cingno adingin lungdamna zingni no hong suak ding hiam? A pa te uh kihuatna khempeuh itna tawh a lehkhup zo ding uh hiam? Itna thahat zaw ding maw, huatna thahat zaw ding? Thangno leh Cingno a kiteng diam, lametna bawm tawvang mah a hi zel diam?

Khuasung pan a kihawl khia Thangno zong dingin gam palak ah Cingno a kuankhia ngam diam, a nu leh pa namtem a palsat ngam diam, ahih kei leh a pa deihsak a U Dopu tawh a kiteng suk mai diam? Ama itna lianzaw ding maw, a pate deihsakna zui zaw ding? Vaphual nupa kimansuah banga gamsung mual leh guam ah zongin Cingno a vak kawikawi hang - Humpi, Vompi, Ngaltang lak ah, a zu a ham thuak in, nisa leh khuamial zong phamawh salo in a hanciamna a tangtun diam?

Cingno adingin a it a muh kik ding lamet huai nawnlo a, Thangno adingin zong Cingno nungak laiin a muh kik ding lamet huai nawn lo hi. Hun tam kikhel lua, ahi zongin Cingno in U Dopu tawh kiten ding a hun sawttoto in......

Nikhat apa tawh a Lo vatna ah Cingno a khe no mikmek, a tangai dawng mikmek, gamgiah suk banga kizum zitzet, nahtang kungkhehsa, apa saital mat hapak banga ngo kikkek Thangno in hong zuut phei vat ciang Cingno ading in leitungah lametna khuavak hong taang kik a, "Eih" ci a akiko khit ciang manlang takin Vaphual in a bu sungah a tui-op a pi a vukvip bangin singbul hawm sungah a selcip pah lian hi. Lametna khat hong om kik a, a pa sakhi pang dinga a din khiat sawnsawn ciang leitung khempeuh amau a hita hi. Ahi zongin tua lametna bangtan a nungta tam?? Cingno pa in theilo takpi ahi diam?

.........Pa, ka'nka'n cia Ui zuntha bang a.........

Cingno pa in a Zothau tawh Thangno a kap tak ciang.... Cingno lungkhamna luankhi a nul ding dang omlo ahi diam? Thangno a delh Cingno lah kilencip a, a u Thang bang ana ci tam maw, a liam hi ding maw, a si hi ding, bangbang a tuak zong a luangpham ding, a liam tuam ding kuamah omlo, a huh ding tung Pasian bek mah ahi hiam???.............

....nu ei, u Thang lah na hi a, a si kong sak hi ven... 'a vom lemluam khat in hong kai' ....... nu ken si kha kihta lo....

Cingno te nuta lokuan lampi ah Cingno te nuta zong holimlim uh a, ahi zongin Cingno lungsim ah a u Dopu lutzo nai taktak lo a, "u Thang tawh a hih kei leh valzaw mai ning" mah hi lai hi. Cingno nu - a nikphei tengin mo hoih ahihna buk tep a, a sengbing sungah tu leh tui um, sunsiah bung (Um) pua in a nuta un a kheguak mah uh tawh singnuai gammual ah ong kizui thelthel uh hi. (Tua ni a muikhau khek lo hi). A sam phek nih a liang langkhat tuakah a nunglam pan a mailam a kaisuk sak leh a khitang - Simkhi, khiphal, khipi leh khitang te a ngawng dim in awk a, hausapa zi ahih mah bangin khi hoih khempeuh nei in, ngawng dim tak mah in awk zo hi. Cingno zong a pa mat leh kap teng kiciamtehna puan kizem silh in a nu nung thumang tak in a zui hiat hiat a, a kawnggakna zong mihaute zatte hi in guikhat bek hilo a, gui thum guili pha hi.

Ahi zongin a pa damlo veh a hong zanciah sim Thangno kiman kik in sidingin singtungah ki hencip a, a omna kuamah in theilo hi.... Cingno in a pate kiholimna ana zasim kha tam maw??????

u Thang, koi ah om na hia??????????????

(a). Aw, ka zua namtem hiam lel a pham na hiam aw,
Singdang vangkhua tualnuam ah, Aw! leng na hiam aw.
(b). Singdang vangkhua tualnuam ah hei na hiam aw,
Khattang lia nu'n, Na nua ciang ong zong ing e.

".....hei, om mah ei, Cingno in a khau a sut laitak hi ei."

........U Thang ken khahsuah...phamawh kei, ei kikhahsuah kei peuh leeng..........

Le* tawh mei tawh in, ngasa a em uh a, luidungah kizui in, lasa in mualtungah giak in, sawlbuk ah teng uh - kua theih loh in nuamsa lel uh hi. [*Le = meile zong a kici pen tumkuak ham / taak sunga a le om sipsiapte a kikiat khia, a kiphokeu, pho keu taktak zong ngailo in a kuang baih mahmah hi].

Ki itna thu gen kawm in Ngeisok pak kung hoih mahmahna mun hong tung uh a, Cingno ading a U Thangin a lawhsak dingin kahto hi........ Cingno deihte lah muh hak tuak peuhmah mawk ei, (et ciang a muhnopna kithei pan) a hiang khat pan a hiang dang ah kah zel, kum zel, kah zel, kum zel, ...... itna hangin itte ading haksatna kithuak ngap a, a hoih pen bekmah kideihsak in, zong kisepsak hi. Haksa ta leh gim leh tawl phawk lo in nuamsa uh hi. Itna a thupina leh a nopna hong lak hi. Lasa khawm, kikawi in, gamsung hoihna mun tuamtuam en kawikawi uh hi. It leh ngaih tawh om peuh leeng nih bek zong kuamah kiphawk lo hih tuak hi:

(a). Sena ngaihno lung na siit nam,
Deih loh vontawi sanggah hi ing e
Daidam tulnah nem tungah,
Kei tawh zal ding lung na siit nam aw

(b). Tun leh zua lei lunta vontawi,
Laikhun tungah nun nuam zal sang
Daidam tulnah nem tungah,
Ngaih tawh zal ding ci bang tel zawng e

Ei lah nunnuam in i leng a,
Gual i en loh ding aw e,
Nih gel lungtuak gam mawng sing bang kikawi,
Sen ngaihno sang bang no cim laang e.

(a). Hong leng aw ngaih vang nong ngaih
Leh lianu ka siang hong khawl inla,
Tang na banzal nih gel tawh;
Anglai naubang kei hong pom ve aw.

(b). Hong leng ing e, len heisa aw,
Na duang etlawm na tongdam nem,
Lam bang hong khenglah tang e,
Sang banghong nono nuam ve'ng ngaihno aw.

Tua nopna bangtan a sawt tam...... bangtan nunnuam in a zangkhawm lai tam.... a gil uh kial ding, a nek ding uh koi pan a ngah tam uh maw..... nuam panpan ding hi...

....na pai ning maw....
..... u Thang.... Cingno....
......hong ciah pah ning maw.......

A gamvak kalin Cingno bang aci tam, cidam maitai in a kimu kik tam uh maw....

.........CINGNO, CINGNO.....KEI NA U THANG HI ING E, KOI AH OM NA HIA..........! (kap buanglo e maw, pasal)......

1. Nih gel holung tuaka nga bang i lenna teng,
Na nua ciang ngam thang bang veh zel ing e,
Koi kuam sawl bang nong heisan hiam aw, Cing aw,
Na nua ciang khattang lungzuan aw, na lua e.

2. Sen sanggah laizom sel guallai tual niam mah leng,
Nen bang hong nillo in kei nong pom a,
Daidam tulnah nuai ah sang bang kong noh lai,
Ngilh maw'ng e, Cing aw, malbang hong ko veng e.

3. Sing vangkhua tualnuam ah nga bang leng ning ci leng,
Sen ngaihno lam bang hong kheng zo la'ng e,
Naubang nuih cim manlo mawng bang kawi cimlo a,
Nih gel samgi bang i khen zaw, na lua e.

.......... zawl gau vei thoihna omlo hi veh aw.......
.........Cingno, gawng si cia, an ngawlngawl na'm aw.....
...........kitawi ngeingai lo sa in nat kikhoi theilo a maw...............

Cingno leh Thangno ading lametna khuavak themkhat hong om a, ahi zong..... u Thang in a paisan kik ngai se se.....

.........THANGMUAL DAWN AH KIMU KIK NI AW ................

Pianna ka tun leh ka zua
Batphu lak ding tangpa ka lungtup hi aaw,
Na zua ngosai bang ban leng,
Ngaih aw anglai ah kei naubang
Nong pom ngam lai diam, sinlung khalau sinlai ah na e.

A kimuh kik ma un thu tampi piang a.............. Zomi te misi kilap dan kilak a, kawsah bel kidawk lo, siampi thusam, dak tum, zam tum, etc..... Zomi ngeina limtak in kilak hi.........

"...tua ahih leh Thangno hong thahsak...... leng..."
"......Nong thahsak taak in kong tenpih buang mah kei dia....."

Dopu leh Cingno kitenna ding lampi hong om taktak ding hita diam????? Hong om takpi hi. Tua hi leh Cingno in a neutung pan a ngaih, a it, a u Thang a khen ngai ding cihna hiam???? Bang hangin haksatna khempeuh, sihna kongkhak ah zong a dakpih sa a u Thang a nusiat ding pen Cingno deihna taktak ahi diam, a u Thang a itna a bei taktak diam??? Mawh maisak bang hangin Thangno in neilo ahi hiam? Bang hangin Thangno in ama nu leh pa a that, Cingno pa maisak mai lo a hiam? Amau kiten ding a kham cip Cingno pa in bang hanga JESUH hong piak ITNA leh MAISAKNA tangman lo hi ding hiam????


Cingno in a nuaia la a sak a ngaih sese....naa saang....

1. Sen ngaihno laukha zu bang na sia lo aw,
Ka zuapa ka ngaih luat man hi e,
Ngaih aw na nua ciang gal Sial bang don le'ng,
Sen ngaihno lenmual na khum zo diam?

Sakkik:
Anglai naubang pom ding lunglai ka gel ciang,
Pianna zua laukha'n hong awi diam ci'ng,
Hi zong samgi bang ken hong khen la'ng e,
Ngaih aw, nang do gal na hih sese.

2. Ngaih aw, na nua ciang Lia zuang khaubang ciah leng,
I heina dai in dam si'n teh maw,
Nih gel holung tuak anglai kipomsa,
Samgi bang khen zaw, na lua e.

3. Ka zua vangin gibang kong khen zong ngaih aw,
Lenkhuang bang hong kho nuam zel ing e,
Nungsul hong hei vaw, ken hong dondon veng,
Sen ngaihno mangpha, zalmangpha maw.

(sen ngaihno mangpha khak a kul mai zaw.....)

(Khitui Gospel ahih mah bangin khitui luan loh phamawh hi, kidek sawm sese kei in. Kipasal sak na ding te hi kei). Et nuam!!


Mualtung lam zuan to diaidiai ta hi... Cingno in u Thang mual a khup dong gal et den a, a sap kik ut hang... Cingno in bang a ngaihsun tam? Thangno in bang a ngaihsun tam, a kiitna uh lah bei thei lo a, ahi zongin do gal tawh kiten cih bang om theilo si.............!**

Khiil 3na (Stage 3):

[A ki itna lampi uh tang hetlo ahih manin khat a suahtak ciang, khat suakta lo, ahi zongin itna mah in maciang suan sak in khawlsan lo zom teitei uh a, a tawptawp na ah JESUH hong piak khong ITNA hangin Christian hong suak in kiteng uh a, a kihuatna, a kigal neihna te khempeuh uh Calvary a luang sisan in sawpsiang in "A MAWHNA TE UH PHAWK NAWNLO IN," NUAMSA TAWNTUNG TA UH HI, that is true love].


Kuppihna tomno (Short Comments):

Zomi inn teekteek a kilam ngiat Hollywood tawh a kibat na hi. Zuak tungah Zomi innsungah a om ngeina pawlkhat - temtawng, temta, heipi, leel (thul), taptung, suangthu, ciingtutphah, lupna tungah zong phek phah, singtawng lukhap, puanbu silh, sazuk ki, bawmlang, vaimim buhsa khintungah kikhai, thauvui bawm, heita, bawmta, zubel, zangsial lu cihte om hi. Ahi zongin pawlkhat a omlo om - zuak tungah vasa mul, zulei mei, sakuhling te kisiat lo. Sualtung dap kiphah lo in, leilak kizang.

A vekpi un Zopuan silh uh ahih manin thupi hi - pasal in tualpuan, numei in mawngkhaak (hih pen limtak in zang kei) leh nikphei teng. Cingno in Hausa tanu mi nuamsa cih ciamtehna in a puanban ah khausan, khauvom, khaudup cihte tawha kizem silh hi - apa in Sahang, Cingpi, Sai, etc man hi cih lahna hi. Cingno nu in samphek kainih apha, aliangko tungah a mailam ah a khiatsuk pen leh Zonikphei a ten Zomi numeite khanglui kizepna hi.

Thuammual dung ah vasa ham kilawm mahmah a, mual leh guamte etlawm mahmah in (zong kolh mahmah) hi. Cingno te pata lovatna, Cingno a nu tawh a Lokuanna zong hoih hi. A nu in tu leh sunsiah, tui thawl cihte pua in, sunsiah bawm Um sungah vaimim kithun ngel ding hi ven a sengbing lei ah a khiat ciang a sunsiah vaimimte bua lo bilbel hi. Tangman pua hizaw maithei maw!!

Zomi ngeina tampi - misi lap, lamnguisai, nikphei teen, tualpuan silh, etc. cih bangin kilak a, Lia leh Tang kingaite ann kimop na tawm hong kilak ahih manin a thupina khang semsem ding hi. Zomi khanglui lungsim leh khangthak lungsim a kilamdanna, Jesu Christ hanga Zomi te i khantoh dan hong lak ahih manin a thupi bek hilo in a MANPHA hi.

A gim, a tawl, a sem, a saite, a kihel kha khempeuh zahtakna leh itna ka pia a, pahtawi theihna munmun ah pahtawi piak ding kilawm hi. Topa aw, amaute thupha hong piaksak in. Ka Lungdam.


PS: Ni khat, Singapore a lawmpa ka phone leh Sia Do Khup ama kiangah hawhin lengla in a omlaitak tawh kituak kha a, tun ka ngaihsut kik ciang Siapa zong tuasungah ka hopih khak loh kisik mahmah ing. Ahi zongin mailam ah kam kiho bek hilo, maitang kimu bek hilo in kamkum honuam gena ankuang sawkkhawm, Zomi hong lamto Pasian phatkhawm thei dingin Topa pha in vai hong hawmsak ding hi cih ka lamen hi. A mukmul zong kiat manlo - om themtham keei, ann zong ne hoih manlo, gawng kei, gim mahmah ding ahih manin - Lungsim takpi tawh Sia Do Khup leh Khitui Gospel Video Nasempawl ka lungdampih hi.

Genkhial a om leh kimaisak ni.

Pasian minthanna hita hen, For the Glory of God.

Hau Za Cin
Phuitong Liim

No comments: