Thursday, October 1, 2009

Na hauhna: Murlen

Lai Siangtho in bel a sia theilo, nget in a nek theihlohna vantungah na sumgumte uh na khol un ci hi. Pawlkhatte hauhna neih leh lam hi dinga, pawlkhatte hauhna siamna pilna hi dinga, pawlkhatte hauhna sum leh pai hi ding hi. A dang a tuamtuam zong hi lai. Zomi te in i hauhna koi ah i khol hiam ci nai kei ni. I hauhna bang in i zang hiam ci phot dih ni. Nang adingin na zang maw, midang adingin? Kuamah in i hauhna midang noptuamna dingin kizang masa khollo maithei hi. Ahi zongin i theihloh kal in ei ading zangkha vetlo in midang ading bekbek in kizang kha thei hi.
Gentehna in US tung Zomite bang en leng, inn leh lo nei nuamte adingin Bank te in a ba in inn hong leisak, motor car hong leisak, etc cih bang vive hi. Tua innsung ah kiteng hi. Tua moto ah kituang hi. Ahi zongin ei a taktak ahi hiam cih ngaihsun leng ahih lohna bangtan hiam om tawh kibang hi. A sum, a leiba pia khin zo kei leh kila kik dinga, dollar pek khat bekbek kisam leh zong a neih khempeuh a taan ding himawk hi.
Tua manin ngaihsun leng i neih khempeuh, i thalawh khempeuh, i sum leh pai ngah sunsun pen ei nuntakna ding leh ei nopsakna dinga zanglo in Bank te hauhna ding bekin kizang kha thei leh kilawm ka sa hi. A diak in inn gol pipi lei in, moto tam man pipi lei mawk leng bang e! Silah nungta a i nusiat, lametna mit tawh hong enen i sanggam tanau leh meltheihte in i hauhna, i dollar thahat ne kha lo in ei zong Bank summetbawlte sila kisuak thei mawk ding tawh kibang kasa hi. (Ahih hang Zomite pil lel a, muanhuai sa lel ing, kidopna ding pawlkhatah kidawm peuh leng).
Na hauhna na zi nata in hong nekpih hiam? Na hauhna na tate in pilna ngahna in a zang hiam? Na hauhna na veng na pam in a noptuampih hiam? Na hauhna na mi nasa te a noptuampih hiam? A sia theilo, nget te in a nek theihlohna mun ah khol ding cih pen bang a hi tam. Lai Siangtho in lah leitung a hoihna, a thupina khempeuh tawh maimang ding, bei ding ci lailai. Mihing khat noptuamna ding, gilkial khat gilvahna ding, cina khat cidamna ding, etc cih banga i zat sunsunte "a sia theilo, nget in a nek theihlohna mun" ah a kizangte ahi diam?
Tua hi mawk leh i hauhna sung pan bangzah tua bang mun bit, mun kip leh muanhuai ah bangzah i kholta tam? A dah khat a nuisak, a haksa khat a noptuamsak hauhna na nei kha hiam? A nuamsa sa, a maitai sa khat kiangah pahtaak nangawn ngahlo in na mawk lotlot kha hiam? Vokpi mai a suangmanpha lot a bang kha diam? Khatvei na annek, khatvei na puansilh, khatvei na khualak vakna bek zong "a sia theilo, ngette in a nek theihlohna mun" ah khol zelzel lecin na lungdamna a kibehlap tam.
Tua hi leh na hauhna a tam semsem leh na lungdam semsem dinga, tua ahih kei leh na hauh semsem leh na lungkham semsem ding hi. Zan khat lungkham mana ihmut theihloh bek zong sisan tampi kangsak ahih manin khantom sak tuam kici hiven, na hauhna in khansau hong pia diam, khantom hong pia zaw diam. Zingciang thai ciang hauh ding lunggulh lua in na hauhna "a sia theilo, ngette in a nek theihlohna mun" ah khol ding na mangngilh kha diai.
Hauhna khatpeuh na ngah simin Zogam, Zomi in maitaina, nuihna, lametna, thahatna leh kimuanngamna (confidence) a ngahna hisak den inla; Zogam, Zomi hauhna a kiamsak, gamdang Bank leh gamdang summetbawlte hauhna a behlaplap, gamdang mihaute sila suaksawm kei in. Na hauhna a zangsiam dingin Pasian in hong makaih hen.
Hau Za CinPhuitong Liim

No comments: