Thursday, July 23, 2009

Happy Father's Day

Posted by: "Jamang Ngul Khan Pau" http://in.mc391.mail.yahoo.com/mc/compose?to=lucypauJM@hotmail.com&Subject=
Fri Jun 13, 2008 6:23 am (PDT)
Sia (Dr) Chin Khua Khai Pate' ni greetings ka sim leh thu tawm khat behlap nop ka neih manin hih email kong at hi. Shalom Bible Seminary, Nagaland ah tuni amau sanginn commecement speech nei dingin hong sap manun ka hawh thei a, program den mahmah in kizo theih hi. Hih sanginnah Zomi sangnaupang 4 om a. amau tawh kimuh theihna hun ka ngah manin zong manpha kasa hi.Zo minam pen society based group kihi a, Kalate (Hindu) family based minam ahi uh hi. Zum kah a tawp ciangun amau innkaun hun kipa in nitak ann ne dingin pai khawm, zum khak leh sanglkhak nite ah innkuanin na hih khawm diamdiam uh hi. Zomite i hih leh zum khak ciangin society (tangpi tangta) vai ding kikup ding cih mah tam ahih manin innkuanpihte hun i pia ngei kei hi. Zomi "pasalpha" i cihte hoih tak en ding hi leng ama innsung adingin bang mah sem man lote' hi ding hi. Ama innsung phattuam nadingin "zero" hi ding hi. Tua hangin i society ading i hih theih zah ciat sem dingin i hanciam uh a, i innkuan ciat in thuak loh hi. I innsung ciat a siat ciangin i society mah a sia hi khin zo hi.Pate ni a kong gen nop ahih leh ei pate "i innah ciah kik ni." I minam i puah nop leh i innah ciah kik ni. I society hoih nading i deih leh i innah ciah kik ni. I innsung bawl hoih loin society leh minam bawl theih hi lo hi, cih i theih ka deih hi. I innsung hong siat ciangin nang bek na kap a, na buaipih society in bang hong gen hiam cih leh, "Pastor lawmlawm, pawlpi upa lawmlawm a tate kem zo lo." cih i ngah lai hi. I society ading bang mah sem kei ni ci ka hi kei hi. I priority (bang thupi pen) khensiam ding thupi ka sa hi. Ka tapate nih in, "Pa eite kuate?" hong ci uh a, ken,"Zomite" ka ci hi. Tua ciangin Zomi sungah kuate i hi hiam? hong ci leuleu uh a, ken, "Zomi ciang hun khin hi" ka ci hi. I tate min leh puam ah zong Zomi gim nam nawn hiau lo i tam ta hi. Pate' tavuan hi dingin ka um hi.Zomi pate aw, "takkhe"h" ci-in hanciam kik ni.J.M.Ngul Khan Pau
Amasa in Sia JM Paupu in hih Pate Ni thu hong puak man in lungdam huai ka sa mah mah hi. Ei Zomite pen Society base I hih lam a hong gen pen man ka sa hi. Pawlpi nasem in Nu le Pa, Khangno tampi te’n hun tam a ki mangsak hi.“Inn-ah ciah kik ni” Tu tung I Pate Ni bek thulu ding hilo in I minam bup thulu ding hoih ka sa sawn sawn hi. Pawlpi nasem sem napi’ tate khualai teng ah zu leh sa tawh kidiah khangnote hehpih huai hi. Khangnote siatna khempeuh zong Khangnote mawhna hi kim pah samlo ding hi. Limtak ngaihsun pha leng Nu leh Pate khialhna zong kihel ding hi.Tuhun ciang in Nu le Pa zong nasem, tate tawh kimuh man nang hun om pha lo tampi om ta hi. Ka sepna a ka Siapa un hih bang in hong gen ngei hi “Ka khawlni zingsang ciang in ka tate ka sam khom in,khat khit khat etna ka nei hi” ci mawk hi. A piangthei lua hi, tu hun nasep a sun a zan cih omlo in na ki sem hi ta hi. “Tua lo in, inn ka tung ciang n alum khinta uh a hih manin,a lupna khan-uh ah pai in ka en zel hi”a ci hi. Ki inn-ah ki hopih manlo in, a en man bek Pa tampi tak ki neita ding hi. Phone a zawng a hau in ki nei zo ta ahih man in tate tawh phone a ki ho mun zaw a sawtlo in ei sung mah mah ah hong a lai ding hi. Inn ah ciah kik kal ngak lah huai mah mah hi, kei bek nangawn zi neilo pi khat in inn tung in lasim ding ka ngak lah mah mah hi.I Zomite Paunak in “Inn-guah hahlo, gam-gua hah” na ci hi, hunkhat lai in kei zong gamgua-hah in nakpitak na ka na sem hi. Buai ka hong neih ciang in I pawlpite tung pan lametna a om kei mawk hi. Ka khasiat tha bang a sauhni a om hi. Hih bang na ka sepna in kei leh kei ki buaipih manlo in, sum leh pai ki ciang cih mah mah a om man kei hi. Pate zong hih bang in a na buaite’ a inn sung uh en manlo in, a atate uh lam a hong pial khin ta uh hi: Sia khat tapa pen zuhai lua mah mah in lawmte a pa Pastor a ta Zutor a cih liang uh hi. Siate tate tampi zu leh sa hang in a si zong tampi om ta hi. Saite inn sung lawm lawm hi ci bang tung a hih mawk leh ei a Sialote inn sung nasia mah mah ding cihna hi pah hi.Sia JM Paupu cih mah bang in “Pate ni a kong gen nop ahih leh ei pate "i innah ciah kik ni." I minam i puah nop leh i innah ciah kik ni. I society hoih nading i deih leh i innah ciah kik ni. I innsung bawl hoih loin society leh minam bawl theih hi lo hi, cih i theih ka deih hi. I innsung hong siat ciangin nang bek na kap a, na buaipih society in bang hong gen hiam cih leh, "Pastor lawmlawm, pawlpi upa lawmlawm a tate kem zo lo." cih i ngah lai hi. I society ading bang mah sem kei ni ci ka hi kei hi. I priority (bang thupi pen) khensiam ding thupi ka sa hi.” Thupi sa mah mah ing!Zomi Pate Zahtakna Liangpi tawh!
mc khaipuBekanlei
Posted by: "Khoi Lam" khoithang@gmail.com
Fri Jun 13, 2008 5:02 pm (PDT)
*NA PA KUA*2008 kum a ding pate pahtawina ni "*PA TE' NI*" tawh kituakin "*NA PA KUA*"cih thu Zomipihte tungah hong hawmsawn ing. Pate pahtawina bek hilo-in Patedeihsak thuhilhna hizaw hi. Kei le kei zong a kihantawnthawn ka hi hi.*"PA" i cih kuate:*Pa i cih pen Pasal zinei, tanei, sate ahi hi. Tua bang "*Pate*" a pahtawiihi hi. Zileta nei khin nipi "Pa" a cing zolo pawl khat i om mah bangin, zinei nailo mahin "Pa" lungsim a nei mi muanhuai tampi om hi. Zi na neih nailoh hangin "Pa" lungsim picing neih sawm in. Tuabang mite Pa muanhuai suakuh hi.*Innkuan thupisak ni*:Zomite in innkuan i thupisak ding hun hong tungta hi. Innkuan thupi'na iawlmawh kei leh, na khempeuh hong ki-songsawlawi dinga, puahphat zawh lohdingin i cimgawp ding hi. Innkuan kicim leh, Pawlpi kicim hi. Gam kicim a,minam kicim hi. Mizote Vanlalzualta in a ngelh, "*I inah hawng rawh*" cihlaibu Zuasiamte hanciamna tawh Rev Job Thawngno in "*Na innah ciah in*"ci-in hong khenkhia hi. Zomite in innkuan thupisak ding kisam hi. I ciahmengmeng kei leh, a ziakai khit ciangin kibawlpha thei nawnlo ding hi. Bangciciah ding???Leitung khuahun in hong talkaih ahih manin Zopate gamdang kipai henhan hi.Kum 10 phialphial zileta tawh kikhenin i om hi. Tua bangin innkuan tawhkikhen i om mah bangin, inn pan zinkhia hetlo napi zileta tawh a kigamlamahmah "PA" tampi om hihang.Khatvei Lusei papi khat a khe hek in nasa mahmah hi. A zi-in nitak thapai,luphun mateng mekmek sak hi. A zingciang a zi-in; "*Papi, na khe i mekmek anoptuam hia?*" a cih leh a papi in, "*A natna lam nong meksak nailohpi*" nacihsan hithiat hi. Pumpi omkhawm lungsim kikhen zong haksa mahmah ahi hi.Nupa kal lungsim kipia-in, nai takin i nungta hiam? Pawlpi nuam, gam nuam,minam picing i suah nang i innkuan pan bulpat dinghihang.Pastor sema, ka manlah mahmah hun, zinlevak siksana, khua sung pawl sung kavan hun tuma kum 10 lai-in ka tanu u bel Niang Sian Lun kum 3 pha hi. Anaukapkap a khemna in nau-oih la khat phuaktawha,"Nau aw kapkap kei awPa pa vak ee, nu nu om ee" ci hi.Ka lungsim vakvaklo ahih manin, ka tanu' phuah nau-oih la in tam veipi hongphawng kikkik hi. Innkuan i cidam kei leh, Mi-in hong et ciang innkuan mahhi napi a sunglamah,a tam, a tan, a vang, a kitat, a sawi tampi a om lehvangam malep ahih sangin hellgam malep hi zaw kha ding hi. Hihbang tunte bulphuah in, "*NA PA KUA?* cih lungngai ni.*1. A khatna "Na pa kua"?*Pa nei lo mihing i om kei hi. Ahih hangin i pa neih dan kibang lo hi. Tuaahih manin Pate ni hong tun ciang,Pawl khat ading angtan'naPawl khat ading maizumnaPawl khat ading lungmuannaPawl khat ading lunglen'na a hi hi.Leitung Pate bek i lamet tawpna hi leh a hehpihhuai mahmahte i hi ding hi.Leitung pianna i pate zong mihing mah hi uha, a ci uh na thei hi, heh theihi, tawl thei hi, lung tom thei hi. Ni khat ni ciang a si dinghi lai hi.Late 118:8 in,"*Mite i muan sangin, Pasian muan ding hoih zaw hi*"ci hi.Mihing mah ahi i pate paihlet-in vantunga i Pa muan sawm ni. Tua vantung Pain a hong itna le hong hehpihna a khangkhang in kip hi. Nang tua Pasian, PAin na muang nai hiaam? Israel mite in Pasian ta hihna kisak theihpih mahmahuh hi. Abraham paulap in ki-innbulsak uh hi. A hih hangin Topa Jesuh in,"*Note na pa uh Dawimangpa,**** A kipat a kipan mithatpa,**** Zuau khem pa -----*" John 8:55 cihsak hi.Pasian theilo, mawhna sungah a mangthang mawhnei eite' adingin, Jesuhtatkhiatna hangin Pasian tate cihna i ngah thei hi. Kha Siangtho in Pasianpen, "*Pa aw Pa aw*" hong cisak hi. (Rom 8:14-17, Gal 4:5- 7). Pasian na pahia, nang Pasian' tapa na hihna Kha Siangtho' kipsakna tawh na lungmuangnai hiam? Eite Pa taktak in Pasian ahi hi. Pasian pen eite pa ahihna tawhleitung mi khempeuh in a kikim hamphatna i ngah ciat hi.Topa Jesuh in thunget zia ding hong hilhna ah, Pasian pen Pa aw ci-in hongsamsak hi. Tua manin, "*Vantunga om ko te' Pa aw*" i ci ngeungeu hi. Topathungetna i nget ciang Pasian pen Pa taktak a kipsak ihi hi. Nang na pa kuahiam? "*Ka pa taktak Pasian hi*" a ci thei kim dingin Topa'n thupha hong piata hen!*2. A nihna "Na pa kua"?**** *Pate' dinmun gen dih ni. Na tate in, nong '*Kua hi*' hong ci ding hiam? Nazi na tate in nang hong et ciang bang mel a mu ding hiam? Na '*maipuak*' ahna '*hihna*' tuang hi. Hong kihta maw, hong zahtak maw? A pa' mel pailet inPasian a mu thei na diam?Singapore ( T T C ) ka sangkahpih ka lawm Sia, Go Suan a nu hong si hi.Anu' maan a et ciangin a khitui kikham zolo a, pasal pito kap hanhan hi.Ke'n tua maan ka et hangin ka kap kei-a, nupi khatin ka mu lel hi. Ke'n akimu thei "*a mel en*", a mah'n a kimu theilo '*ahihna mu*' hi. Na tate inhong et ciang bang a mu diam?Khat vei Youth-Camp khatah zu nene, a gilo mahmah khangno khat hong kikhelhi. Siapa tawh thu hong kikumkumin lumgnopna ngaha, vantung gam thu khawngkikum uh hi. Khangnopa in "*Siapa tua ahih leh, vangamah ka pa a na om tam*"ci-in a dot leh, siapa in zong, "*Om ee, vangamah it ngaih teng kim dinga,nuam mahmah ding hi*" na ci hi. Tua leh, tangvalpa in, "*Siapa tua bangavangamah ka pa a om ding leh tung nuam keng, ut keng*" ci hi. Bangmah kikuptheih nawnlo hi. 'PA' hi napi tate in a kihtak om thei hi. Nang koi bang nahi hiam? Noah in lengngah zu a kham manin a tate pawlkhat thupha kipia a,pawlkhat kisamsiat hi. Amah leh amah kikem zolo liang dingin na omlo hi leh,leitung mi khempeuhin thupha sang ding hihang. Pa a ginat loh manin Tate'ngentheih a thuak ding Pasian in hong awilo hi.Tu huh ciang in ei pate in i tate tungah;"*No kong hilh zahin ganhing khat hilh**** leng zong pil in teh, hilhhilh hang hilh**** banglo, taklam bilin za, veilam pan**** pusuaksak--- --thu manglo hon!------"* ci-in kitawng ziahziah thei hi.Tate thuhilhlo Pa a om diam? hilh loh ta kua a om diam?Khatvei Papi khatin a zi a tate theihloh in zu dawn sim thei zel hi.Zingsang khat tho khiankhian in zu a va dawn leh, a tapa kum 7 pha pan a vakbelbel khat a pa' omna zusai hong tung velval mawk hi. Papi pa a mai lahzum si, lamdang lah sa si in a tapa kiangah, "*Kua'n hih lai-ah hong paipihahia*?" a cih leh a tapa in; "*Pa aw, kua mahin hong paipih kei, na khekhapzui-a kong paipai leh hihlai hong tung hing*" na ci hi."*Na hilhhilh teng na hilhloh;**** Na hilhloh teng na hilhhilh*'' hi thei hi. Na tate in nangmah hongetteh uh hi.Na tate in pate' maitang hong et ciang,Pasian a it mahmah Pa musak in.Thupha a piapia Pa musak in.Tate a lungmuangsak Pa musak in.A lungduai Pa musak in.Zuau genlo Pa musak in.Tate a it mahmah Pa musak in.Na tapa in na leisak zawh nailoh ding mortor cycle khat hong ngen niloh lehna bangci dawn diam? Khatpa in, "*Tua bang thute ka zakna ah gen nawn ke'n.Leizo kei ni. Sum nei khang! Nong ngetnget lai leh na taw hong sat ding kahi*", ci hi. A tapa lau mahmah hi, Ngen ngam nawnlo takpi hi.Khatpa in, "*Tua bang pipi ei lei zawh ding hi lopi, ahih hang deih takpina hih leh Pasian kiangah ngen ni maw, i Pasian hau hi lo maw! Kisam asakleh hong pia ding ai ve! Na khedap deih zong thu i nget leh Pasian in hongpia a, i leizo ve mate*" ci hi. Leilo veve napi a tapa lungkim a, a patungtawn in Pasian muang thei hi.Nang a kua zaw na hiam? Paunakin;"NU hoih innkuan ading,PA hoih gam ading" ci hi."Pa aw," ci a hong sap a pa, nang hang in, na tate in van-a Pasian amuan lawh leh 'Pa man pha' na hi hi. Koi ci bang 'Pa' na hi hiam?*3. A thumna NA PA KUA?*Pate thu tate dinmun pan gen leuleu ni. I pate in lai theilo-in a hawmthawhhuai mahmah phial zongin zahtak in, thupi sim ni. A mah i pianna 'Pa' ahihi. Pasian in ei a tate tungah '*Thunei*' dinga, a seh ahi hi.Nu le pa' thupha a luahte hampha mahmah uha, enhuai mahmah uh hi. Nu le pathupha a sanglote nuntak hamsia-a, lawhcinna nei ngeilo uh hi. Nahlawh pekding na ut hiam? Tua ahih manin Pate i thupi sim leh, thupha in hongnungzuih pah liahliah dinga, Pa te i simmawh leh gentheih liangvaihna inhong sulzuih ngekngek ding hi. Thupha leh hamsiat koi i tel zaw diam?'*Dawibia' *i cih pu le pate in, "*Pusa*" ci-in biakna nei-a, pu le patekha a lungkimsak ahi uh hi. Lawkite zong a ban zolo Khristiante ihih khakding dahhuai hi. I pu i pate-in "*Nu le pa' awi loh nah lawh peklo hi*"ci-in na kithuhilh uh hi. '*Nahlawhpek lo*' cih pen "*Nuntaknakisongsawilawi* " cih na hi.Milim bia i cih Buddhist-te in nu le pate pen Pasian nam khat in bia uh hi.A nungta Pasian a biate in milim biate sangin i niam ding maizumhuai lua hi.Nu le pa zahtakna in, "*Nampi lungsim*" hi a, minampite in nuntakpih uh hi.Tua milim bia i cihte in paunak nei uh a,"*Nu le pa khitui malkhat,**** Taten zawn lawh khangkhat*", ci tanghial uh hi. Nu le pate khituiluangsak kei ni. Khasiasak kei ni. Lungdamsak ni. Lungkimsak ni. Angtang sakni.A nungta Pasain kammal Lai Siangtho ei a dingin kicing hi. Pu le patepaunak, milim biate paunak sangin zong kicing zaw hi. Muanhuai hi.Thu manhi. Paikhiatna 20 sunga thukham (10) thu Efesa 6 sungah i sim kik hi. Nu lepa zahtakna in Pasian thupiak lian khat hia, Khrisian ngeina hoih ahi hi.Khapna thu tawh kizom paih a, "*Thu khempeuh hong hoihin na khansau ding*"hi ci hi.Nah lawh hong pek ding hi. Sepna peuhah lawh cinna hong om ding hi. Cidamle khansau hong kithuap lai ding hi.Nu leh pa na simmawh leh a cizethuai hamsiatna nang tungah hong tung dinghi. Paunak sungah "*A nu le a pa a tek ciangin a samsia mi-in khuazing sungameivak kisumit bang ding hi*" ci tazen hi. Khuazin zawh ciang meivak kisumitlailai leh nuntakna khuazingin buaina meei hong kai ding hi.A pa a simmawh mipa,A nu' thu a mang muamlo mipa,Va-ak in a mittang khelsakin,Musane te-in a san e ding uh hi. Paunak 30:17Hamsiatna sang pen ahi hi.Tua ahih manin kumkhat khat vei Pate' ni a bawlte hi lo-in a khangkhangathupha sang minamte i suah nang Pate a it, a pahtawi tawntung mite hi dinginPasianin hong siam ta hen.*U te naute!*"*Van tunga om kote' pa aw*" a ci thei dingin Kha Siangtho-in a thakin ilungsimah hong phawng ciat hen! Van-a pa hangin a lungmuang thu um mite hihsawm ni. Pate in tate' ading limpha suakin Pasian kiang a tu'npih Pate isuah na'ng thungen ni. Van thupha lei thupha a kop-in i ngah nang piannaPate tung pan thupha dawh siam ni.Lungdam,Khoi Lam ThangSeoul

No comments: