Friday, June 19, 2009

Paunak: Hakai pahtak lung heng/ vei

A zatna: : A hoih ding leh a muanhuai ding a i lam et, i pahtak leh i up khat peuh i muhna tawh kilam a, a om ciang leh a gamtat ciang hun teh kizang hi.Hakai pen mihing te nuntakna ding leh cidamna ding a kisam an namkhat sungah kihel hi. A kung pen khaugui bang a, a zam nam te hi a, a zung gol / a bulbal pen hakai kici hi. Hakai pen gam sung khaugui zam nam a hih mah bangin nam tampi om a, gamsung ah a ma thu tawh a po nam leh lo sung a kicing thei nam cih bangin om hi.Lo sunga kicing thei hakai nam te sung pan zong ( Ha) kaipi, ( Ha) kaikhum, ( Ha) kaiman cih bangin nam tuamtuam in kikhen suk lai hi. Hakai pen khaugui zam nam a hih zui in, lo sungah i ciin teh zong leikolna mun sangin, lei taksa na mun ah cing leng limci leh taksa zaw hamtang hi. Tua hi a, Zomi te in hakai a ciin uh ciangin lo sunga om tungtun kiim leh pam teng mun ah cing zaw deuh uh hi.1979 kum pawl in Zogam ( Khamtung) mun pawl khat ah mautaam a, lo sungah buh leh bal, an leh tui nek ding kicingin kingah zolo hi.An nek ding hamsa a hih manin a zu a va in zong a nek dinguh zongin mihing te’n lo sunga kicing an te neksak, suksiat sak sawnsawn uh hi. A zu a va tawh nek ding an kituh in an kikai khawm hi. Gam uk kumpi te kiang pan in lah, an nek ding buh leh bal te kicingin kingah lo a hih manin lokho mi te in nuntakna ding in a mau thatang tawh kizong a hihi. Neih sa lamsa leh gan khawi neih sun teng kizuak in nek ding kizong hi.Gilkial in puksi kei peuh leng cih ngaihsutna a hih manin gilvahna ding a hih peuh leh nek theih nek mawh a kinek hun ahihi.Tua bangin an nek ding hamsatna hangin gamsung a, nek theih nek mawh kizong a, hakai gui zam teng a bul kito in, ki ne hi. A tawpna ah hakai pen Zomi te a dingin nuntakna an nam khat bangin thupi hi.Hakai gui zam kheupeuh a bul kito a, a hih hangin taksa kim lo hi.Hakai gui gol khempeuh zong a bulbal gol khin lo hi. Hakai gul gol a hih manin a sunga om a zung/ bulbal zong gol ding hi, lam etna bek tawh a kitoh hangin tua bangin na taksa kim hetlo hi.Hakai pen lei sung a om a om a hih manin lungnote, gan hing note in zong na ne thei uhhi. Hakai gol mahmah khat ngahna pi’n, tua hakai pen a sunga a kimu lo ganhing note, lungno te in na ne in heng/ lungvei thei hi. Tua bang hakai te a pum a gol hangin a kila thei tawm mahmah a, lam etna banglo thei hi.Hih a tunga i zo paunak a hi, “ Hakai pahtak lung vei/heng” cih pen i pu leh pa te in cik hun lai a kipan na zang hiam cih i gen theih loh hangin a sing kung lopa te tung pan a kingah paunak hi cih i gen thei hi. Sing kung lop ate nuntak zia tung pan in mihing te tawh kituak ding thu hilhna, thu gen, leh gentehna na nei uh a hihi. I pu leh pa te in a lungkim lohna uh leh a lungkimna te uh thu tawm khat ( paunak) tawn na gen thei zel uh a, tua bangin mihing te lam etna khat banga a pianglo thu te tawh kisai thu a gen uh ciangin “ Hakai pahtak lung vei/heng” kammal tawm tawh kicingin nag en thei uh hi.

No comments: