Monday, November 22, 2010

Kennedy Space Center ah - 2:

Space Launch Experience zawh ciangin a pua ka pusuak uh a, a gei a EXPLORER Space Shuttle Orbiter (a taktak tawh a kibang lian) kikoih sungah ka lut uh a, a van puakna leh a sungah tuangte omna mun khawng ka en kawikawi uh hi.

Hih Space Shuttle Orbiter pen vantunglam nasepna ah vanpuakna in kizang hi. Lei pan van ah a kisam bangbang puakto in, hong kilehsuk kik a, a kisap ciangin puakto zel lel hi. Lei leh van kikal a vanpuakna ci leng kitel pen inteh. A sung sauna 60 ft hi a, a zaina 15 ft ahi hi. A vanpuak 22,700 Kg (50,000 lb) in gik hi. Ko hawh ni a kilawnto Discovery STS-119 zong tuma lama i gen, India ah sangnaupangte tawh a kiho astronaut te omna International Space Station (ISS) ah Ni zung pan meitha ngahna Solar Pannels puak dinga kisawl ahi hi. Discovery pen August 30, 1984 a kibawl hi a, 35vei vantungah vanpuak khinzo a, tu in zong kizang lai in, kum 2010 ciangin kikhawlsakta ding hi. A kicing zaw den ciang aw...

Space Shuttle Oribiter peuhmah KSC pan kilawnto a, hong ciahkik ciangin tuk theihna mun nih nei hi: Kennedy Space Center (KSC), Cape Canaveral, Florida leh Edwards Air Force Base, California. Khuahun hoih zawkzawkna ah tu thei hi. Ahi zongin Edwards ah tu leh vanleng dang tawh KSC phualpi ah puak kisam hi, khatvei puak man bek zong USD 1.7 million bei hi! Guai!!

Tua EXPLORER Orbiter sungah lut in maan khawng, video khawng ka kila ziahziah uh hi. Nuam pen zel mawk hiam kici toto hi.

A pua lam pen leiseek tawh a kibang khutpek ciacia a pha 'slap' vive tawh kibawl hi a, vantung a kah ciang khualum khuavot a nawk hangin a sialo dinga kibawl ahi hi.

EXPLORER gei veilam ah vanleng neucik khat om a, test pilot a kici te in a lim zat mahmah uh namkhat ahi hi. Space Shuttle tawh vantunglam khualzin ding peuhmah in tua vanlengneu a thazawh mahmah kisam citciat hi. Phamawh kei Zomi te in zong tuilipi tungah meipi kikhul ziahziah theita hi (Tuibuk); ni khat ni ciang vanlengneu lellel khawng kizawhthawh mahmah lel inteh, na ci hia?

Tua EXPLORER gei taklam ah a tuibung (External Propellant Tank) om hi. Nam nih pha a, a laizangah sik ekseu banga a san gemgam pen External Tank (ET) kici in, a sungah Rocket tui om hi. A lianpi pangah a belh a neu a kang (white) zitzet nihte pen Solid Rocket Boosters (SRB) kici a, lei pan a kilottohna ding thapia pen hi. Tua SRB nihte in Space Shuttle minit sungin 45Km tan khawng lawnto a, tua zawh ciangin a tui kuang khin ahih manin a bung guak kia khia a, tuipi tungah tu in, kitawmkik a, a sungah rocket tui kithun kik in Space Shuttle dang lottohna dingin kizang kik zel hi (the two reusable SRBs provide the main thrust to lift the Space Shuttle off the pad and up to an altitude of about 150,000 feet, i.e. 45.7 km).

[Ka video ah zong a tui bung kia kimu thei hi: http://www.youtube. com/watch? v=Ws4EVg1urB4].

Hihte ka et khit uh ciangin nisa pian ahih manin niliim khat ah ka khawl phot uh hi. Tua khawlmun sungah NASA in rocket a lottoh ding khempeuh uh hunzeekna (rocket launch schedule) om a, et ding tampi omlaite lungsim ah phawk kawm, kitawldamsak kawmin ka vak hiauhiau uh hi.

(zop lai ding)


Hau Za Cin
Phuitong Liim
http://www.youtube. com/watch? v=Ws4EVg1urB4

No comments: