Sunday, May 3, 2009

BA pass, nasep zong pah:

Pa Kaithang(tun bel Delhi ah om ta)in Shillong omlai khatvei 'Back Bencher Observation' cih dan hiam aw khat (ka theih khial kei leh) hong gen ka mangngilh thei kei hi. Aman i kikhop dan biakinn sungah kisam (lacking) asak pawlkhat hong gen a, kuamah cih tuamna ahih loh hangin mipi adingin ki etna ding limlang khat bangin ka ngaihsun hi. Tuate lak ah khat pen tutna gual masa ah tulo in a nunglam i dimsak masa uh hi. Ahi zongin mipi kikhopna dang khat peuh ah a gual masa i kituh hi ci hi.

BA pass, nasep zong pah cih tu ciangciangah a tamzaw Zomi siamsin te ngaihsutna hi dingin um ing. Nu leh pa ngaihsutna zong tua hi phot dingin um ing. Laitan nei ding, kumpi nasep ngah ding, zi nei ding, inn nei ding, mawtaw nei ding, sa meh ding cih khawng i ngaihsutna ah a thupi pen pen hi lai ding hi.

Hih tan i ngaihsut theihna pen a thupi khat hita hi. Gamsung pan i pai khiat sawt nailo a, leitung khantohna i muh i theih sawt nailo ana hi mawk hi. I kipatna, i khankhiat dan, i bul i bal zong a kician a gen thei om nailo a, upmawh thu leh a kilawm ding a gen siam siam te gen kimang hi phot hi.

Khang tampi a kizang thei ding nekzonna a kizom paisuak thei ding ngaihsutna a nei innkuan om nailo a (a om zong kisim khin thei lai ding hi), khangkhat nuntakna ding ciang a ngaihsun zong tam nailo ding hi. Khang khat khang nih nek ding nei a om hangin ak banga muh masak nek masak a thuah tam zaw lai thamtham ding hi.

Tua ahih manin pilna kizong nailo a, siamna kizong nailo a, nektawm muhna ding ciangciang a kihanciam hi phot peuhmah hi. Tan 10 zawh pan nasep thei bangbang sem mai ding ciin innsung nek leh dawn ding i lungkham ta a, BA tan a sim manlo honpi khat mah ki om veve hi. Tua bang khang (stage) ah om lai ihih manin Zomi te khanna ding tam mahmah lai hi. Topa in hong kem dinga minam dangte i phak hun hong om dingin ka lamen hi. Ei zong i utna lam lam pilna sin ding i teel theih hun om ding a, i sep nop na lam lunglut taka i sep theih hun om hi ding hi. Tu hun banga i muh muh, i nawk khak khak sem cih hi lo in, ei deih teelna tawh i kalsuan hun (Zomi bup) a om ding ka lamen hi.

Numei laisiam te Nurse sin leh nekcing baih pen ci-a insung haksat mana Doctor sin thei ding tampi Nurse a sin hun uh hong bei, hong kheng teitei dinga, BA, MA pass thei ding tampi innsung haksat mana galkap, palik leh diploma tawh a hun manpha tampi a beisak hunte in hong kheng ding hi.

Zomi te adingin zingni no hong suak dinga, khualzin leng mawtaw ticket man tawm pen i delh vanvan te, vanleng tuang nuam leng a amantawm i zon kankan te, meileng hi leh a tawm man penpen i cih vauvau hun in hong kheng teitei ding hi.

Hotel ah anne leng a man niam pen leh tawm kizonga, hotel ah giak ding hi leng a nuam a theilo hi peuhmah lo a man tawm kizong a, nikten puansilh lei ding hi leeng second leh a man tawm mah kizong vanvan den cih hun te nikhat ni ciang papi te ciamnuihna hong suak ding hi.

Tua ni ciang innvengte mawtaw ah kihen teetaa a biakinn kikhop kisam nawnlo dinga, eima mawtaw ciat hawl in innkuan zong kikhop kuan hun ki bang nawnlo ding hi. Delhi khuasung, Shillong khuasung leh Zangkong, Mandalay khuasung bek hilo, vuikhu leh meikhu tamna Lamka, Singngat, Tedim, Tonzong, Champhai cihte ah khedap taw paat lianga i vaak duahduah hun te hong bei ding a, khedap taw gial bei nailo in a savun sia masa zaw ta ding hi.

Tua hun ciang innlam te in ka mess fee ding hong khak ta diam aw ci a local guardian te inn lam va delh gige kisam nawnlo dinga, mimal khat ciat in ama sum lakna ATM Card tawh a kisam zahzah la khia ziauziau ta ding hi. [Nu leh pa leh inkuanpih te itna, phawkna leh ngaihna pen a kiam tuam tam cih bel ka thei kei hi].

Tua ni ciangin BA pass, nasep zong pah cih hi khin nawnlo dinga, eima ut in deih kiteel thei ta ding hi. Tua zing nino kilawmtak hong suak ding ka ngaklah hi. Zomi te adingin hun thak, ni thak hi ding ahih manin.

Heina dang zong lailung kidang lo.
Heina peuh ah Zomi.

Hau Za Cin
Phuitong Liim

No comments: