Friday, August 26, 2011

Zomi leh Lai Siangtho

Posted by: "cingpum neam" cingpumneam@yahoo.com cingpumneam
Mon May 25, 2009 3:48 pm (PDT)



Dear A lunglut akuama peuh,
Â
"Zomi leh Lai Siangtho" cih thulu ka muh ciangin ka lungsim hong la mahmah aa, thupi mahmah zong ka sa hi. Hih thulu tawh thu hong sungkhia Siapa zong amin ka et ciangin mi thupi leh makai muan huai mahmah khat ahih baan ah Kawlgam a dingin Lai Siangtho sang thupi pen khat aa ih neih ahi, Insein Lai Siangtho sanga sem sia khat ahih manin hih thusun na te' pen ih Kawlgam theology luanzia ding khat in zong la ka hih manin thupi ka sa semsem hi. Tua bek tham lo in siapa pen Zomi Tedim kampau khat hih na tawh hih thu sun na te ahi zong khat le khat ih ki don kik na thu te' khempueh zong pen Zomi te' theology, philosophy khat dingin ka ngaihsun lai aa thupi zong ka sa mahmah hi.
Â
Hih tungtawn in Zomi te in Pasian thu le Secular ih cih pen koi ci bangin ih mu hiam? Zomi mipil ih cih te leh Pasian thu sinna sang pipi a nei te' muhna koi ci bangin ih khen hiam, hih tungtawn in ih nuntak na ah Zomi it taktak leh it taktak lo koi ci bangin gisuang ih khun sawm hiam? Mihing khat in a Pasian upna leh a-up zawh loh na te pen koi ci bangin tai/taiteh (pi ciang tawh taiteh) sawm ih hiam? cih bang thu tuamtuam tungtawn in ih theology pen hong ki langkhia mahmah dingin ka um hi. Kikuup huai mahmah hi. Lai Siangtho pen na khempeuh te' ih bulpi hi, ih nuntak na dingin lam hong lak ding hi, ih ci hi. Zomi Tedim kampau te' kiangah Pasian thu hong kigen zawh kum 100 a cing ding hi ta aa, ih Pasian thu muh zia leh tu laitak aa ih Pasian up zia te koi ci bang ahi diam? ki kum toto ni.
Â
Zomi Tedim kampau te sungah khanlawhna hong tu'n masiah nuntak zia, leh ngaihsut zia pen khanlawhna hong tu'n zawh (c.1970) tawh na ki lamdang mahmah hi. Tua kawmkal ah lei tung khantoh na leh pilna aki muhna zui in ih et kik ding leh lungngaih kik ding zong tampi om dingin ka um hi. Hih thu te' hangin tu laitak aa ih theology luanzia ah zong ki tangsap na (gap) lian mahmah a om dingin zong ka um lai hi.
Â
Hong nusia sa ih Zomi mipil te' theology, philosophy te' khempeuh hoihtak et kik ding thupi mahmah dinga, hong nuntak pi lai te' tungah zong koi ci bangin thu kikupna nei a, ih ki tangsap na (gap) te' hu kik zo ding hiam? cih pen thupi zaw kaan lai dingin ka um hi.Â
Â
Ngaih dan ki bat loh na, aki tel lo te akum toto ni,
Â
Lungdam na lianpi tawh,
Â
Cing Pum Neam (Cingkok)
Tawmvei US

--- On Sun, 5/24/09, tungg thang wrote:

From: tungg thang
Subject: [ZONET] Zomi leh Lai Siangtho
To: zomi@yahoogroups. com, teklwinet@yahoogrou ps.com, blessedzomi@ yahoogroups. com, zomicenter@yahoogro ups.com
Date: Sunday, May 24, 2009, 4:46 PM

Zomi leh Lai Siangtho
Lai Siangtho koici muh na hiam? ci-in i kidongh masa nuam hi. Tua tungtawn in i nuntak zia kilangh thei pan ding hi. Zomite lakah mipil khat a kigen Dr. Vum Son in Lai Siangtho pen bu nih bek in mu hi. Banghang hiam cih leh a mah pen secular PhD ngah khat ahihi. Muhna tungtawn a ding pawl bek ahihi. A taktak in Lai Siangtho pen Thuciam Lui leh Thuciam Thak kigawm in bu 66 ahihi. Roman Catholic zat Apocrypha bu 7 tawh kigawm laileh bu 73 a pha ahihi.
Tua hi in Dr. Vumson in hih Lai Siangtho bu 66 a um Zomite na neu-et mahmah hi. Ama PhD ngah pen kithupi muh lua kha hi ding hiam Zomite thu a sehlo bang khat ahihi. Tua pen Zomite i picin nailoh luat man ahihi. Hai muh mahmah hi. Tua hi in Zomite zong na itlo in midangte zi dingin na la hi. Banghang hiam cihleh ama’n Lai Siangtho pen bu 2 bekin na mu hi. Zomite’n laibu bu nih bek sim in kipilsak in thu gen ziahziah ngam lai na ci hi (Tua pen OT leh NT a gen ahihi). A taktak in a khamit kihong hileh bu 66 ahih lam a tel ding ahihi. Hih bangin PhD ngah pipi in zong muhna a nei na hilai sam hi, Zomite sungah.

A Piandang Lai Siangtho
Lai Siangtho pen laibu dang bang hilo in a kigelh hun sung mahmah zong kum 1500 bang a sawt ahihi. Tua hi in hun tampi, thu tampi a huam ahih manin Lai Siangtho thu pen kicing mahmah hi, leitung mi tadingin. Lai Siangtho pen tuhun pau in compact-disc mah a bang ahihi. Kammal, thumal khat in a khiatna 100 phial bang a nei thei ding ahihi. Tua ahih manin Lai Siangtho pen Version tampitak a om ahihi. Version khat ii gelh pen hioh khin hi napi in kicing, huam kim zolo ahih man a version tampi a om ahi hi.
Lai Siangtho pen bu 66 hi a, bu tuamtuam ahih mah bangin a gelh te zong mi tuamtuam ahihi. Mi namkim ii gelh ahihi. Tua ahih manin leitung thu khempeuh zong huam in, kha thu khempeuh zong a huamzo ahihi.

Mi Khat Adingin Kicing
Lai Siangtho sunga thute pen kicing mahmah hi. Mi khat in Lai Siangtho thu thei gai khin zolo ding hi. Lai Siangtho thu pen zai mahmah hi. Ahizong in nang ading in na tel zawh zah pen nang adingin a kicing hong suak thei hi. Tua pen Lai Siangtho bu ii pianzia a lamdanna ahihi. Tua pen midang tadingin kicinglo kha thei ding hi. Lai Siangtho in a beisa hun, tu hun, leh mailam hun ding a kicing in a gen khin ahihi. Tua ahih manin Lai Siangtho pen kicing mahmah hi. Pilna dang na neih kei hang lungkia kei in, Solomonte zong sangkah a pilna sin hituan lo hi. Pasian thu tawh pilna angah ahihi. Tua ahih manin mikim (a ummite) in Pasian thu panin pilna ngah thei lua hi. Mi khat adingin kicing icih na in mi khempeuh adingin kicing ci a I gen nop man ahihi.

Nang Lai Siangtho Bangci Muh?
Zomi khat na hihna ah Lai Siangtho na muh dan thupi mahmah ding hi. Pawl khat in Pasian kammal ci, pawl khat in Pasian thubu ci uh hi. Nang bang hi na ci ei? Lai Siangtho thupi na sa hiam/na sakei hiam? Lai Siangtho bu bangzah in na mu hiam? Bu 1 maw 2? A hih keh 66? Lai Siangtho pen bu khat bek ahih hangin a sungah thu namkim kihel in a kigawm in bu 66 apha ahihi. Lai Siangtho lui pen nam li in kikhen hi: 1. Thukham bute, 2. Taangthubute, 3. Pilna bute, 4. Prophetbute cih bang ahihi. Tua mah bangin lai Siangtho thak zong khen li mah kisuah hi: 1. Lungdamnathubute, 2. Taangthubu, 3. Lai khakte, 4. Mangmuhna cih bang ahihi. Tua hi in Lai Siangtho bu pen a kop cing ahihi. A kikhenna ah zong kop cing lianse hi. Tua in a kicing Lai Siangtho ahihna hong lak hi.

Pilna Bu
Lai Siangtho sungah pilna bu kihel ahih manin Lai Siangtho pen pilna ngah nadingin a bulpi khat ahihi. Hih bang Lai Siangtho i neihkhak hampha ka kisa mahmah hi. Tua hi in a pil nuam, a siam nuamte in Lai Siangtho sim in thungen leh Pasian in pia taktak ding hi. Solomon kumpi pa zong Pasian in pilna leh hauhna a pia ahihi. Solomon pen University kah cih kiza khalo hi. Tua hi in Pasian in ama sungah pilna a guan ahih lam kimu thei hi. Tua hi in Pasian kiangah pilna a ngen mi pen Pasian in pilna bek thamlo in ciimna, hauhna, cidamna cihte zong pia thuah lai ding hi. Tuate zong dam takin musak toto ding ahihi.

Thuthak Mu
Jeremiah sungah Pasian in kei nong sap leh kong dawng dinga, a ki-imcip thusimte nangawn kong hilh ding hi cihi. Lamdang mahmah hi. Lai Siangtho na sim a Pasian kiangah thu na ngetna tungtawn in Pasian in thuthak nono, mite phawkkhakloh thu manpha tampi hong musak toto ding ahihi. Mi tampi in hih thu phawk khalo in Lai Siangtho sim ding thadah uh hi. Lai Siangtho na sim den leh a mawkna suak ngeilo ding hi. Topa in a thusim hong hilh taktak ding ahihi.

Thu Khupna
Zomi khat hi in pilna saangpi ngah in Pasian thu um Zomi pihte a neu-et tepen a nuntakna a lauhuai dinmun a tungta ahi hi, Zomi aw. Zomi hi napi in Pasian tawh a koplo mi peuhmah khuasuaklo kha ding, nuamsa tuanlo kha ding hi. Banghang hiam cihleh Zomite pen Pasian minam khat ihih man hi. Zomi aw, hih ciang na tunna pen Pasian thupha hang bek mah ahihi. Zomite khantoh kipatna pen Pasian Thu hong tun khit teh a kipan phing ahihi. Tua hi a ei’ kiphatsak theih nading them khat zong omlo hi cih a kiphawksak nuam ihihi.
Tua hi in Zomi khat Lai Siangtho maantak a, a sim mi pen mi’ nuai ah om ngeilo ding hi. Pasian pen pilna kipatna ahih mah bangin Lai Siangtho sungah pilna bulpi thute om hi. Nuntak zia ding, ngaihsutzia ding thu tampi om hi. Topa’ kiangah na nget nakleh tua a thubu sunga omte, pilna a kipan a tuamtuam nang tungah na upna tungtawn in hong pia ding ahihi. Zomi aw, Lai Siangtho tawh kop den in kalsuan in. Na ma hong vang ngawn ding hi. Lai Siangtho pen na hawh na ciahna peuh ah keng den in.

Lai Siangtho pen a vaang pha mahmah hi a, neu et in a thupi simlote in thuak taktak ding uh a, a nuntakna thukhupna uh zong hoih lo khading hi.

Tungg Thang
BARS, MIT


Re: Zomi leh Lai Siangtho
Posted by: "deng thang" dengdothang@yahoo.com dengdothang
Tue May 26, 2009 6:54 am (PDT)



Sia Tungg Thang aw

Zomi leh Lai Siangtho article pen nang Insein MIT pan lecturer khat ii din mun tawh na gelh a hih mawk leh lam dang hong sa phial hi ing. Na sang uh ( MIT ) ii mung tup ( aim & object) zong Khasiangtho lam ah khauh pai khol lo kha thei mai ding hi. Nang ma din mun leh na back ground zong na Principal pa Rev. Dr Pau Khan En ( Mang Bawi Pa ) kiangah ka na dong pha lai ding hi. Pil a ki sa na hi zongin ki samh mah mah lai mawk ve cia hong ci nuam ing..

Pawl khat te'n a hoih zuun dingin na lai at te positive hi hong ci pong mawk hi. Tua a hih man in hih lai kong reply teh na original mah tawh hong khak kik hi ing. Mai lam ah ei ma ngaih sutna leh san dan pen Net ah ki gelh ciat thei lua zen hi. A hi zongin nung thu mai thu kan khol lo pi in mi personal thu khawng tawh helh kei zaw in. Laisiangtho thu Pasian thu cih te pen ei ma san dan pom dan ciat hi lel hi.. Ei lung kham pih thei thu om lo hi. Ei ma vawh bang, ei ma up bang, ciat in a ki at ding hi lel hi. .Mi nam dang zi neih manin Zomi it lo , Van tung gam zong tung lo ding cih pah thei na om tuan lo hi.

Tu lai tak Leitungbup Zomi Inn kuan kipawlna khawng ah hong makai te pawl khat bang a zi te uh mi nam dang pian hi ta mah leh Ei zomi zi, zomi pasal ngiat a nei te sangin , Zogam leh Zomi nam te khan to nang' hong lung gulh zaw tham hi cih zong theih pih ni.

Na lai at pen ka sim kik kik teh, " A little knowledge is very dangerous" a cih te pawl hi sa lel ing.Tua a hih man in mai lam ah Net sung ah " Freedom of Speech" a ki ci ta zongin mi Personal min le puam peuh mah guang non kei ni cih thu hong gen beh nuam ing. Lung dam hi.

Deih sak na tawh

Deng Do Thang

Dear Sanggam pa Tung Thang, leh laisim sanggamte,
    Zomi leh laisiangtho
cih thulu tawh nong gelh khiat uh lai na sim ingh. Laisiangtho bu pen
Pasian kammal Pasian thubu hi cih hong sanpih hong up pih zolo leitung
ah mi tampi mah om lai aa, tua te sungah i pa Pu Vum Son zong khat na
hi mawk mah hi. Tua banga a san zawhlohna zong a hang tampi om theiding hi. Ama mawhna hi ci dingin leitung mi a kua ta mahin thuneihna i nei kei hi. A bulpi pen Pasian tawh hong ki gamla sak hong
khen pa Satan Dawimangpa hang hi zaw hi. Amah'n Zeisu hong gupkhiatna thu hong sanpih zawh loh
hangin Zomite hong simmawh hi cih zong hi pah lo hi cih kei mimal muhna hi.
    Â
Zomi thupi sak nuam lua a hih manin research haksa takpi in bawlin, Zo
History hong gelh khia hi. 86 kum in zan 3 sung lupna khat tungah lumkhawm
in i Zomi vai tampi hong kuppih hi. Kawlkumpi te'n ei Zomi te hong et
lohna thu tampi zong hong genpih aa, a lungsim a nat mah mah thu zong
hong hilh hi. 2003 kum in Delhi Maharaja benquet ah Kawlgam ki makaihna
ding thukhunpi geelkholhna seminar ah USA pan amah zong hong ki hel
thei a hih manin, kum 20 kiim bang ka ki muh loh uh hong hi ta a hih
ciang ci-in Sitni Lian Uk tawh a lawmta nih un ka innkuan teng leh hng nusia khinsa Pa Kham Lian Pau, Pu Tawng Do Cin leh Tg. Ai Sian Pau leh khangno 2 leh 3 tawh tukhawm in, nitak an vaimimciim Zo
an huanin a meh ding voksa leh aksa Zo huan in ka na nekpih aa, tua lai
ah Pasian thu tawh ki sai ama muhna upna bangci ciang hiam cih hong
hilh hi. A ma hong genna tawh ki zui-in, biakna Christian, Buddhist,
Muslim, Hindu cih bang biakna khat peuhpeuh zuih leh biakna mi hihna
khat zong ka nei kei hi cih, kei tunga hong hilh dan a hi hi.
Laisiangtho leh Pasian thu lam pen kong kuppih dan ding thei kengin,
kei pen leitung thu leh la ngiat tawh Kawl galkap kumpi vaihawmna pen
bangci dan in i khek theihna om zo ding hiam cih kei lungsim leh ka nuntakpih thu hi mai hi hong ci hi. A
tuahkhak haksatna tampite leh ama muhna thucin thutang tampi hong
kuppih khit ciangin, zan sawt sim ta a hih manin, a lawmta nih mai ah
kei tungah Pasian hong makaihna leh hong kepna te, thu-um lo milim bia
te lakah Pasian na kasepna tuamtuam te banah minam vai tawh kisai
kalsuanna leh Pasian hong muhsak thu pawlkhat ka hilh khit ciangin, amau hong ngetna
bangin a lutung uah khut ngak thunget sakna ka neih khit teh, a zintun na
uh zuan dingin rackshaw sap-in ka va kha hi. Tua zawh kimuh kik cih om
non lo in hong sihsan suak a hi hi.
   Â
Bang bang hi leh Pasian kammal pen i leitung lungsim ngaihsutna
khuakpil velval taka i et telna tawh a thuk zia leh a zaai zia pen i muh tei hang a hhna tak i muh khiat ding
haksa mah mah bek tham lo-in, a ki selsim thute bel i muh ding haksa
mahmah zaw tham lai hi cih kei muhna a hi hi. Hih banga ka muhna leh upna a hang khat
hong pulaak nuam ingh. Dr. Maity a cih pa khat pen India gam Social Scientist
khat hi aa, Hindu biakna a zui a kuhkal mahmah mi khat hi-in India gamah numei te a ki
bawlsiatna thu laibu tawh gelh in India gam mipil khat a ki ciamteh
university khatah a lian pen in a pang ngei mi khat a hi hi. Khat vei milim biate
tamna veng khat( Nasirpur, Dwarka a cihna veng) ah thu ka hilhna hong ngai kha aa, tua pan ki pan in
nipi ni sim phial in ki khawp man khit ciang hong lut zel-in, thu tampi
hong dong ngek ngek mawk hi. Laisiangtho sung mun tampi zong hong
pulaak khia in dawtna tuamtuam hong bawl banah, muslim te Pasian thu bu Quran sung leh hindu te
pasian tuam tuam thubu te sung pan kammal tuamtuam hong dong kak khawm
ngek ngek hi. Hi zah a laisiangtho na theih pen laisiangtho sangkah
ngei na hiam ci-in ka dot ciangin, Laisiangtho bu zong a bul pan a tawp dongin
khat vei limtakin na sim khin ingh hong ci hi. Bang bang hi leh nong
dot thute ke'n kei theihna leh sinna siamna te tawh hong dawn sawm kei zaw
ningin, nang zong na Pasian kiangah thungen in la, ken zong ka Pasian
kiangah thu ngen ding hing. Pasian in hong hilh nop aa, hong muh sak
hong lah hong om leh tua hong hilhna hong muhsakna hong lahna te Ama deihna bang bang hong pulaak zaw ning ka cih khit ciangin, a lutung ah khut
nga in thu ka nget sak hi. A nipi kik ciangin tua bangmahin ka ki ci kik
uh aa, thu ka nget khop uh leh Pasian in ama hong dot kammal khempeuh khat
khit khat hong dawn sak ziahziah khit banah, kuama tunga a gen ngam
ngei loh a zi kiang nangawna a ip cip kuama theihpih loh a lungsm tawng thusim tampi
hong pulaak khiasak a hih manin, na Pasian pen vaanglian takpi mah ei. Na
khempeuh a theihloh om lo takpi mah hi ei. Tuni a ki panin kei zong na Pasian, na Topa Zeisu pen Gumpa Honpa in
sangin, Laisiangtho pen thumaan tak tak Pasian kammal taktak hi cih
ka sang aa, Zeisu nung ka zui ding hi ci-in teci hong pang pah ngek
ngek hi. Kum lang val khit ciangin ama hong ngetna tawh ki zui-in,
India pan ka pusuah khiatma kumlui April 21, 2008Â ni-in Pasian leh
mite mai ah Zeisu nungzui hihna kiciamna lahna in tuiphumna hong la hi.
Haleluijah! Pasian in minthanna, vaangliatna leh thupina gualzawhna
khempeuh tang tawntung ta hen! Tu ni dong Pasian nasepna tuamtuamte ah
lawp takpi natawh in hong pangkhawm hi. Hi te khempeuh ei sep hi lo aa, na a sem thei
vaangliatna tawh a ki dim kammal a nei pa, Ama deihna thute Ama mite kam leh muk lei leh aw te zanga a pulak khia pa, Vantung leitung mihing ganhing
singkung lopaa, tuipi mualpi khempeuh bawlin tuate a uk a nei Pasian
sep hi cih phawk in, lungdam in Ama min phat lo in ka om thei kei hi.
Ei pilna tawh gen ding hi leng ei hopih genpih ngam ding mi zong hi vet
lo hi. Leitung pilna te pan a sang pen pilna a nei P.hd te sia khat
tungah hici banga nasem pa pen Abraham Pasian, Isak Pasian,
Jacob(Israel) te Pasian hi aa, Ama mite taang tawng leitung piancil pan
ki pan zanni tuni kikhel ngei lo, a makaih tawntung Pasian hi in,
taanglai kamsang te thu a hilh Pasian pen ei Zomi te Pasian hi takpi
hi. Thu hong hilh in hong makaih paisuak ding hi cih kei upna a hi hi.
Leitung pilna a hi psychology, phylosophy, sociology, science pilna
siamna tuamtuamte banah a ki sin thei i theology pilna namkim a
uk a neipa a piakhia pa pen Pasian in nei i hih manin, Ama kammal te
mihing ten a ciapteh theih zah uh tanciang ciamteh aa, a gelhna laibu Laisiangtho leh
a sunga kigelh kammal te khempeuh kei Zomi khat adingin thupi in
ciangtan nei lo vaangliatna tawh ki dim in om hi cih longal gen ding
dang ka thei kei aa, leitungah tehpih leh deihzawk teel zawk ding dang zong ka
nei thei tuan kei hi. Tua Ama kammal tawh ki zui-in Ama hong lah leh hong
muhsaksa thu khempeuh zong thumaanna leh siangthona tawh ki dim in, lamdang hi cih ka telcian mahmah
aa, ka lungkim in tha ka ngah mah mah hi. Zeisu hong lamlahna
laisiangtho kammal tawh ki zui-in Pasian kiangah thu ka nget ciangin ka
theih ngei loh ka muh ngei loh thu khat khit khatin hong hilh hong laak
zel aa, Ama hong lahsa thute a lim leh lai-in ka gelh zel hi. Pasian thupha ngah Leitung minam khangsutna ci-in thulu hongpia aa, ka gelhna
zong kum 9 sung bang
ki zom paisuak diudeu a hong lah tohtoh pen 1999 kum in a hampi ki zo siang aa, 2000 kum in nalamdang khat hong piangkhia hi. Laisiangtho lui leh
laisiangtho thak, Zo ngeina te tawh kituak in ki lem dimdiam in om aa,
tua hangin Zomi ka hih ka angtang mah mah hi. Kua mah ki suanna ding
zong hi lo aa, ki nopmawhna ding zong om lo banah ki mawhsakna ding zong om lo hi. Na up ngam zah nang aa'
hi cih pen ei Pasian mi Pasian kammal a um khempeuh te ading hi aa, mit
a muh theih practical mahin Pasian in a kammal te hong tangtung sak takpi in hong
tangtung sak zel zel lel ding hi. A um ngam lo te bel ama upna/ uplohna
mah tawh ki tuakin Pasian in a tungah practical tak mahin na hong sem
ding hi lel hi. Zomi te'n Ama kammal te leh hong thupiaknate um in i zuih takpi leh, a khang a khang in Ama mi hihna pan hong phiat het lo dinga, zong hong mata sak ngei lo ding hi.
Â
  Pasian in na ki tangsapna bang khempeuh hong theipih a hih manin,
Amah na up ngamna zah bangin na tungah Ama deihsakna kamciamna kammal
te a taktak practical takin hong taangtung sak hen la thupha hong pia
ta hen.

Khazih itna sungah, Pasian Gam leh Minam ading thungetna leitung kiu khat pan,
Rev. Solomon Thawn

--- On Tue, 5/26/09, thawng-suantak wrote:

From: thawng-suantak

Re: Zomi leh Lai Siangtho
Posted by: "Neng Lian" neng_lian@yahoo.com neng_lian
Thu May 28, 2009 6:50 am (PDT)



Sia Tungg Thang aw,
Lai Siangtho tawh kisai thu tampi nong gelhaย kong lungdampih hi. Tua bangin BARS, MIT ah sangkah or sin na hih zong kong lungdampih hi. Ahi zongin na thupatna a Lai Siangtho leh Dr. Vum Son na gen pen lamdang sa ing.

LS tawh kisai na gente man mah inteh. Ahi zongin mimal nuntakna khat tawh tua bangaย na gen mawk penย 'lamdang' cih lohngal gen ding tampi a om zongin i genkhin man kei ding hi. Dr. Son dam lai hi leh hong hilhcian nuam mahmah in um ing. Ahi zongin tu'n amah'n hong ompih nawnlo ahih manin na genย dandan pen na gendana a sang tampi om kha ding ahih manin dahhuai ka sa hi. Na gelhsa lah gelhsa hi ta mawk a!

Thupatna a na gelh teng pen na gelhma inย limtakin ngaihsun masa hi le na gelh ngam ding ka lam en kei hi. Ahi zongin na ngaihsut phitphet khitciang maha hong gelh na hih leh kei a tello hi zaw kha ning. Bang teng hi leh mimal khatpeuh tawmkhat na kithuahna pan hiam,ย mite tawh a kihona leh genna pan hiam ahih kei leh nang mahmah tawh na kihopakna uh panin statement dana gelhpah luanluan pen mipilzawte in na zang khol lo uh hi. Tua bangin na gelhnop leh ama laibu gelh hiam articleย hiam pansanin na gelh leh bang tan hiam ah sa'n theih kha ding hi. Tua lo kholak thu na zakna hiam mi genna hiam pana gelh na hih mawk leh lah a tua ci ciang ding mah e.

Bangbang hi leh thu tua bangte pen kancian leh base kiciantak nei a gelh huai thu hi in ngaihsun ing. Nang genna bang lian pen Pa Son ngaihsutna hikim dingin ka um kei hi. Lamdang a sak khat (ka zak tekteka a gen) pen: "Zomi Pastor pawlkhat USA hong tun uh leh vangam tung mah kisa in, zuau tawh political asylum khawng ngen in sum zon ding mah thupisak pen uh hi leh kilawm. Tua bang mi kaย huh khak zong om," ong ci hi. A tomin cileng, ama muhna pan Zomi Khristiante etteh tak asak tawm mahmah hileh kilawm sa ing.
Genval a om leh asim khempeuhin ong maisak un. Zop tuak a om leh damdamin,

Itna tawh,

Ngaih Lian
Address:
Dr.S. Neng Ngaih Lian
Sunshine Cottage
H.No.21, Bishnu Path
Mathura Nagar, Guwahati -781 006

Guai,

Ong suuk tektek leh kilawm si ee.
Sia Tungg Thang in na ngaihsut ding aa kadeih khat ah,
"Lungsim siangthote in thupha angahdinghi" cihciangpen Mat. 5 sung aa aom
mah ahihi. Lungsim siangtho lo (kawi)te in lungkhaam na ngah dinghi" cihpen
omlohi. Tua a omlo nabeh lap tawmden pen hileh kilawm sa ing, ih om ong
nuamsaklo leh azaakdah huaipen. Behlap ding kisam hileh Topa Zeisu in na
genbeh pah kha dinghi.
*Ei thu aa ihbehlap pen in, midangte tung aa ihneih, ihlungsim puak ong
kilangsak hizaw hi.* Topa Zeisu in hamsiat tawh nathuahlo hi. Ei laigelh
gina lo khat pen asimte mawhsak sawnsawn leh hamsiat tawh thuah cihpen ong
luangkheng deuh leh kilawmhi. Laigelhte lungsim kisim hilo in alaigelh kisim
ahihi.

Tuateh,
Hunbit Pasian nasemte, Thu-um mite pawlkhat pen vantung gam hawmding kisa
kha hiding hihang. Piaknop mah piak noploh mah, deihsak mah, deihsakloh
mah anei tawh kibang sa ing. Hihpen kituak mun mahmahhi.

Mi ommuang khat pen ei mimal muhna tawh vantung gam, Pasian kiang tungding,
tunglo ding, Pasian um, umlo icih lianlian ngam aa, ka thusuak ngahhi icih
ngam laimawk pen, val zek dingin ka umhi.
"Laisingtho bu nih in mu ing" - aci pa liansa'ng, Pasian Thubu gen ihi aa,
Lungdamna thu taangko, teci pang, thusuak ngah ihi phial zongin mi ommuang,
ong nusia sa khat pholaak dikdek, utut aa gen cihpen in gu aneizaw kha
keitam kacih tha ongsuakhi.
Zeisu Khazih ka um, Pasian ka um ci aa a utut aa kampau, gamta khat leh akam
pan um ing acihloh hang, Zeisu Khazih khekhap zuihsawm khat zong angaihsut
huai na tampi om kha ding aa, tuate thu khending ei va ki phatmawh ding hilo
in Topa khending thu ahihi.
Maikhateh nagelh sawm lai "Pu Vum Son leh Zomite" nacihzong a innkuanpih
te'n ong cial ahihkei naakleh ong gelhnawn dah zaw leteh hoih zaw in ka
umhi. Na khangual, na kithuahpih ngei, na sangkah pih ngei ahih kei naak leh
ama thu na gelh dingzong omlua in zong ka um kei hi. Hihte pen kisukhial kha
vanglak lehang luangthu banthu ciang atungtheithu ahih ban ah, hunbit Pasian
nasemte ading inzong kisam lopi vasuk khaakding zong hilohi.
Mipi in nang lungsim kisim hilo in, na laigelh kisim ahihlam ong theisiam
inla thu ong kawikaih ke'n.

Hang Khan Lian

No comments: