Friday, September 3, 2010

Zomite leh Meiteite kikap lamdang lo hi

Re: ZRA leh Meitei te Ki Kaap
Posted by: "Khup Mung" ciimtui@gmail.com
Tue Feb 10, 2009 6:57 am (PST)
Aw hi mah ei sangam no gamdang aa ten bel nakam uh tawh hong ciakciak ve nu
cin ihgam aa ten bel galmai na nawk ve nungin gualzawh na khat a om leh
Gamdang aa om tengin minpha ngah ven cin guallelh na khat om leh galmai aa
kuanteng si mang gai ve.Thu galgen bel ol veh aw a sep a thuak taktak hak sa
hi veh.Leitung bup Zomi kipawlna nei ding cih khawng na gen uh teh hoihsa
mahmah ingh.Tuabang a hihleh no na omna gam ciat vuah Zomi teng beek na
kipawl thei uh hia.Na kilem keei kei ve vua leh.A hitheilo pi ding gengen
huai kei mah ei.Ih gam ihlei it ih hih leh gamleh lei puah na dingin na sum
uh bangzah zangkhin ta na hi uh hiam?Lai tawh bel maltam mahmah khin.Tu aa
bangmah aa ih ki cih giapgiap teh khantoh na om pan dinghi.Leitungbup Zomi
te meeting a tu danin ki ngaihsun ni

Kenlah Meitei te leh ZRO te kikap vai na gengen uh hang a lamdang pi-in ka
ngaihsun khol kei aa thautawi uh hi ven kikap mah lo ding maw?Thau a kibawl
limlim aa mi kap na ding a hihkeh sa kap na ding hi.Thautawi tuak a hih
ciang vua kikap hi lel a lam dang hi kei.Tua a hih leh a thau te uh kua bawl
hi aa bang ci bangin thau ngah thei uh.Ih theihna ciat kikum ni.Kei theihna
ah Eimi tengmah in Kawlgam leitaw lampan thaulei in Meitei te kiang ah va
zuakzuak hang aa hauhlawh zawzen hi hang.Tua thau tengmah tawh ih mipihte
hong kap kik a hi ve leh.Minam ih it taktak leh ngaihsuthuai kha in teh.Ih
minam te sihna ding aa hauh na sangin ih minam te nuntaak na ding aa zawn na
pen kam a gengen lai aa atat kullo minam itna a hi kha kei tam(Tua pen
keimuh nahi).Zomi te ih kiet phat ding tam mahmah ding hi.

Obama and Abortions.

Posted by: "D K Khup" dkkhup@gmail.com
Sat Feb 7, 2009 9:46 pm (PST)
Guai:

U.S President Barack Obama i *abortion, gay rights*, cih bang thu tuamtuam
te ah sandan, dinmun pen tu kim nai President a hih zawh a a sepna pan a hi
zong, a bei sa hun a, a gen na zui leh a *vote record* zui in kitel mahmah
sa ingh.

Presidents te' *moral issue, economy issue* te ah a *party* in tel theih
ding in ngaihsun keng. Jimmy carter (Democrat ) hun in *economy* sia mahmah
a, tua khit teh a zom Ronald Reagan ( Republican) hun ah khang mahmah hi.
Bill Clinton ( Democrat )hun in zong khang mahmah a, a zom George W. Bush(
Republican ) hun a bei kuan lam ah *economy* siat mahmah hong ki pat, tu
dong mah a hih i thei tek hi. George W. Bush hun a bang a hih liang loh hang
in, Ronald Reagan leh Bill Clinton te hun bei kuan lam ah *economy* zong a
kiam veve a hihi. George W. Bush zong *moral issue* ah kicing lo thei mah
dinga, a hi zong Bill Clinton zah bel hi sam lo ding hi. Former Vice
President Dick Cheney tanu *lesbian* khat a om lam tangpi theih hi a, John
McCain tanu *lesbian *om cih thu ki gen gei hia leh?

Zomi sungah,

Khup

Zomi Aw Khanlawh Hunta!

Zomi Aw Khanlawh Hunta!
Posted by: "Carey Suante" careysuante@gmail.com mailme_carey
Sat Feb 7, 2009 7:05 am (PST)
Tuni ka email ka et ciang in thu nih in ka lungsim hong lawng pen hi:
*
1. Meiteite leh ZRAte Haiciin khau ah nai thum val kikap tuah cih thupen
Zomite omna mun khempeuh ah kigen hi.

2. A langkhat leuleu ah Zomite leitungbup kipawlna ding vaihawm zo nailo!
A lunglut leh a kuppih ding om lo!*

Hih thu nihte ka lungngai a, i la khat ah "...Zomi aw khanlawh hunta!" cih
pen hong suak velval hi.

Kei bek in bangmah ka sem zo kei ding a; nang bek in bangmah na sem zo tuan
kei ding hi!

Tu hun ciang in, thau leh thautang tawh kido zong thukhat ei, thu mahmah
tawh zong i pan kisam hi. I buaina, i haksatna kuama'n hong phawkpihlo lai
kha ding hi.

Tu mahmah in, hih (kikapna thu) news bangzah in gelh a, radio, tv ah koikoi
ah a kisuah zen tam!

Nang leh kei bel galmuang in zong thuak kha kei ni - Zogam pua ah teng in
nek zong thei hang. Aihhang innngak a omte pen a hatlo pen, a siamlo pen
leh a neilo pente hi kik bilbel kha ding hi.

Leitung mun tuamtuam ah i om uh a, i kipawlnate in a sep sunsun pen pawi
bawlna (Khuado Pawi, Zomi Nam Ni etc) hi lel leh kilawm hi. Zomite pawi bek
a pakta, nopbawl ding bek a ngaihsun hi leng kilawm mawkmawk hi. Buaina
neilo, issue neilo i kineih thei kha zel uhi. Tua man in kipawl khawp ding
zong kisam sa zolo, kul sa lo hi kha ding hi hang.

Leitungbup kipawlna a deihhuaina khat pen hih bang thute mah a ngaihsun ding
i deihna hi. Tu'n zong i omna tek pan i hehna leh i lungkhamna pen Zonet
sung ciang bek mah i tun thei hi. Coordination leh information kisam
mahmah hi hang. I gam ah bang thu piang a, piang ding a, piang lai ding
hiam cih ngaihsut kisam hi. I kiim i kiang ah galgim nam in, ei pen "..ko
bangmah ci kha kei n'ung" ci hi leng kilawm hi.

I sep masak ding, i ngaihsut masak ding i thei tuan kei hi.

Zogam sung veve ah zong, khua a haksa diak leh a tuantual diakte in thuak uh
cih na hi ziau hi. Zong thuak toto lai kha ding uhi.

Gen khialh a om leh kimaisak ni. Makaite (kua ai tam!) mah in hong ngaihsun
kik ve ua maw, i Zogam cih dong hong bei ma in...!

Carey Suante
New Delhi
www.zoaw.blogspot. com
www.csavaphual. blogspot. com
www.ZoTimes. net

LEITUNG BUP ZOMI KIPAWLNA

LEITUNG BUP ZOMI KIPAWLNA

I minam min man taktak "ZOMI" le hun khat lai a hong kipia
tawm "CHIN" cih min nih pen koi hizaw ding ci-in tuni dong a buaipih
pih ki om lai hi. Zomite pen Sengam Mongolia minam pan i hi a, i pupi
Zhou suan le khak "ZO" minam i hihna Zomi tangthu sulkante in Zo
Dynasty pan kiciantak mukhia hi. Tangthu i cih pen a taktak hi in
phuahtawm theih hi lo hi. Midangte piak tawm min tawh buai buai se
loin, i hihna Zomi mah kipsak sak suk thek leng kiselsel kul nawn lo
ding hi. Khatveivei a gam, a mun le a hun zui in Chin i kicih zel sam
hangin ei le ei sung taktak ah Chin a kici nuam kei a, Zomi mah i kici
nuam veve hi. A beisa 1952 ? hun in Rev. ST Hau Go (late) in
thumuhkholhna tawh Zomi Baptist Convention(ZBC) na phuan khia in kua
mahin nial thei lo hi. A sawt lo mahin Zomi Theological College(ZTC)
etc.. hong piangto leuleu in tuni dong mah kuamah in kinial zo tuan lo
hi. I cihnopna ah tuphingphing in i minam min tawh i buaibuai sangin i
hihna taktak mah ahi "ZOMI" mah tawh leitungbup Zomite i kipumkhat
zawhna ding hanciam huai le Pasian deihna khat zong hizaw kha ding
hi.

Tuhun semsem ciangin Zomite leitung kiuli ah i kizel ta a, i
tuntunna munah Chin min sangin "ZOMI" cih vive tawh kipawlna le nasep
khiatna i nei thei zihziah hi. Biakna lam zong ah Zomi Christian
Fellowship cih bangin i nei hi. Gtn: USA leh India a te bangin Zomi
World Cup ci-in kimawlna tawh kilawmtatna nung sungin nei uh a, kawlpi
pan ZOFA te in zongnung kha sung mahin nei khin uh hi. Tua ban ah
ZOMUS,ZCLS;ZYA, Zomi Network International leh Zonet(Internet) lamah
cih bangin Zomite khantohna ding vive tawh "Z" min tawh nasepnate i
nei zihziah lai hi. Hihte khempeuh i et ciangin a khua khua, a munmun
leh a gamgam pan kiphuan khia ciat hi in, a leitungbup Zomi khempeuh
in kitheihpih omin a kitheihpih zo nai lo zong om mawk hi. A hi zongin
i ngimnate pen thupi in lian theithei mahmah hi. I gennopna ah
kipawlna leh nasepna tampi i neih zahin leitungbup Zomite a huam zo
lai ding, kipumkhat theih semsemna ding kisam lai hi hang.

Nung kum sung leh tu sung teng a kipan in, Zomite nisim manlang
thukizakna i ZONET pan leitungbup Zomi Kipawlna (Global Zomi
Association) cih khat neih zawhna ding lunggulhna tawh kamkikup
nawina om den hi. Tua kikupnawina ah a kigen pawl khat; (1)Kipawlna
mi ding kikupna thupi khat om masa leh
(2) Gam sung gam pua a om i mipil misiamte makai in kitel in hong
makaih thei leh,(3) gam tuamtuam leh mun tuamtaum a kipawlna omsate
pan makaite pen Member dan hipahpah leh,(4) Hih leitungbup Zomi
Kipawlna in kumsim (or) kum ? halin kikhoppi nei zo leh,(5) Hih
kipawlna nuai ah i neihsa kipawlna tuamtuamte leh a kisam lai
Department tuamtuam te zong nei zo lai leng, (6) Hunsawt ciangin
minam kician khat hihna dingin UNO nangawn ah pulakna nei zo lai leng
cih bang danin lunggulhna ciat kikupnawina nasia mahmah hi. A ban
tampi Zonet simte in thei ciat ding hi hang.

Khai le!!! Nang bangci ngaihsut na hiam? Muhna gawm tuah ding
kisam mahmah ta hi. I minam khantohna dingin Zomi khempeuh theih
kimpih ding khat tuni dong kinei zo nai lo hi. Tua bang a kipawlna
zaipi le a lianpi i neih zawh loh manin i minam sungah khantoh zah
ding leh i kihuh kipanpih zia ding kisaim loin khat le khat zong
kimeltheihna tam thei lo hi. Tua bang in kipawlna lianpi nei zo leng
Zomite in i neihsa kipawlna te leh i ngim i tupna lianpipite
leitungbup Zomi Kipawlna min tawh manlangtak sem zo mengmeng ding hi
hang. Tua ahih manin i minam min peuh tawh i buai buai sangin,
leitungbup Zomi Kipawlna khat nei mengmeng zo leng Zomi, Zo tate
mainawt semsem zaw ding hang a, Z- Zomite hanlung ciam khangto diam
!!! i cihcih hong taksuak ding hi ci in Minam deihsakna tawh kong
pulak khia hi. Ngaihsutna tawh kituak lo a om te kikum khawm ni.
laisim mimal kim Zomite Pasian in thupha hong pia ciat ta hen..

Minam a ding naseppih,

Tongsan Pu(Sia Khampeek)

Sia Kap Za Mang Ordination kipia

Kei zong Sia Kap Za Mang leh a innkuanpihte lungdampihna ka khak hi.

La khat:

Fifth best? No, No,
Fourth best? No, No,
Third best? No, No,
Second best? No, No,
I will not give unto the Lord,
Things that cost me nothing much at all,
He gave His very best for me,
So I will give my very best for Him.

Kum 1991 June kha in Shillong ah College kah dingin ka paisuk a, College sangnaupang te adingin English pau tawh kikhopna Collegiate Evangelical Student Union worship service (a tom in EU Service) ah ka kikhop ciil in tuni a Sia Kap Za Mang pen tua EU Service ah La Makai hi a, a tunga la tomno hong sinpih in, siamta cih ciang mipi hong dingto sak a - numei lam leh pasal lam hong kidemsak hi. Tua ni a ka muhdan a mel tu-in ka mitkha ah hong kilang tiaituai hi.

College pass a University a luttoh ciangin zong EU Service ah makai a sem toto khat hi in ka ciamteh hi. Ka cihnopna ah, pilna zonga inn lum lo lum nusia a nu leh pa tawh kigamla a a om hangin a khangnona, a hun awng hoihtak zangin Pasian zahtak in a nuntakna a kiseekpa hi ciin ka ciamteh hi. Daniel nuntakna hong musak tawh kibang kasa hi.

Kei adingin u bang hi. Shillong ah University Campus hawh ding pen thubaih hilo a, mikim kihawh mengmeng zolo hi. MA a zawh ding laiin ni khat, "University Campus hong en in" ciin hong tonpih a, Khasi ann minthang JADOH hong nekpih in, a room ah ka giak uh hi. College kah pan naupang khat adingin University ah giak kha cih pen "hamphatna lianpi" ahi hi. India Sehnel gam (Thar desert) lam en dinga a zinlaiin hong ngawngawh (neck tie) san liklek khat hong puak a, thusiam kasa mahmah hi. Naupang, upa khen tuamlo in 'mi' ahih nak leh a kibanga a bawlpa mit tawh a mutheipa hi in ka tuat hi. Pasian a mu te, Pasian thu tawh a nungta te nuntakzia pen zahtakhuai kasa a, a pianna a pa Pastor ahih man hi masa in ka um kei hi.

MA a zawh ciangin Rauburn College, Lamka ah Principal sem hi. Pasian huhna tawh kei zong MSc ka zawh ciangin Lamka ka zin kha a, Sia Mang in a Office ah niangtui hong dawnpih in, sanginn room tuamtuam leh Chemistry Laboratory khawng hong etpih a, amah tawh semkhawm a Chemistry subject hilh dingin hong cial hi. Ka zinma in zong hong gengen ngei khat ahih manin hong deihsak taktak hi cih ka tel a, ahi zongin PhD zomto suak nuam ka hih manin ama hong deihsakna ka picing sak kei hi. Mipil ahih manin pilna sangzaw zop pen hong theisiam mahmah hi.

Nung deuh in, cidam in US ka tun a theih ciang telephone tawh hong hopih vangvangin, "na dam hiam, cik ciang nong zin thei dia..... ciin hong vaidawn - Welcome a, mi gam mi lei ah zin ka hih lam ka mangngilh tuam hi.

Tu in zong Siampiza a kipiak ding thu telephone tawh hong hopih in hong hilh vangvang a, hong itna leh hong deihsakna ka ngaihsut ciang ka pumpi mahmah in kihel theileng ka ut pen hi. Tu lianin ahi thei nai kei zongin, ama la hong sinpih mah bangin Pasian adingin "a hoih pen" pia den peuh leng (always give my very best for God) ni khat ni ciang lungdam maitai in hong kimu sak ding cih ka lamen veve hi.

Ei khuavak hong puakte kiangah tu in i khuavak tangsak dingin Topa in hong makaih in hunpha hong pia a ....Pasian nasep lamdang kasa hi.

Sia Mang siampiza piakna hun Topa in thupha hong piaksak hen.

Deihsakna, lungdampihna leh itna tawh,


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Zomi Peemtate Zuau ngen hiam??: Murlen

Posted by: "Zomi Zokhai" zomizokhai@rocketmail.com ciimnuaizogam
Wed Feb 4, 2009 4:24 pm (PST)
ZOMI PEEMTATE MIZUAU-HIAM?
(Are the Zomi Refugees liars?)
Zokhai pan-in

Tununglam-in ZONET laaimaai-ah Peemtate zuaugen cihbangkhat ka-mu ngei-a, ahizong-in keima' kicinlahna hang-in ka-kuppih ngeiloh hang-in kana lungngai theizeel-a, dawnna leh lahcianna kician-khat suahkhiatding ka-sawmsawm tu-in hong suahkhia kahihi.
(Mimal, pawlpi, behlehphung kuamah sukha lo-hi)

Khatna: Banghang- in Zomite-in Zogam Nusia uhhiam? Ahihkeileh Zomi Peemtate-in Zogam Nusia takpi uhhiam?

Dawnna kidang tuamtuam omkha-thei dinghi.Tua hileh ami mahmah donglehang, "Zomi peemtate-aw, Zogam nusia takpi nahi-uhhiam?

Hih nangawn dawnna kidang tampi omlaai khadinghi. Ken hongdawng pakning. "Zogam-aw, ken hong nusia peuhmah lohi'ng. Ka sung-ah na-om den-a, nangma' pualam-ah kei ka-omhi. Ka omnana-ah vangikpi bang-in ka-hongkeng tawntunghi.

Tuahi-a, Zomi peemtate khempeuh' lak-ah Zogam anusia taktak khatlehnih nangawn omding-in Iseh lohding thupi kasa-hi, banghanghiam cihleh nangma' lungsim sung-a athaamden, ateengden sil-khatpen anei gige, akikhenlo, nangma' neihsa ahihi.

Zeisu nei Icihtezong alungsim sung-ah Zeisu' thu alungngai tawntung, Zeisu' deihbang-a nuntaak zawhding ahaanciam niloh, Zeisu' hoihnate asimden mite Zeisu-nei hi-a, tuamahbangkeek- in na lungsim-ah Zomi cihkhat Zogam cihkhat na-vomlingleng, na-puakliklek, na-neihkiukiau- pen Zogam-tawh akikhen na-hihlohna ahihi.

Nihna: UNHCR ahihkeileh PR Ngetna-ah Zuauthu Genmaw?

Zomi Peemtate akuamapeuh zuaugenna lotawh UNHCR ahihkeileh "Kawlgam ciah ngamnawnkeng" ci-a gennading munkhempeuh- ah Kawlgam-a, eima' kumpi-nasepmaw, khualzinmaw, biakna upa sepmaw, sumzonpaaizonna cihlel te-tawh hong kisaangding hi peuhmahlo ahihman-in "Kawlgam Ciahleng hong Kiman dinghi" cih kammal akip theitheiding- in lahsil leh lahthu te-tawh akilawmpen ding-in geel-in na-gen uhhi.

Kaalhelhpak: Sanggamte pawlkhat-in, "Hihbang zuaugente Pasian-in deih kenteh, mizuau" hongcihleh hehna dingleh lungkiat nading omlo-hi, banghanghiam cihleh amaute-tawh akibang I-hihi. Ahizong-in bangbanghileh Zomi Peemtate zuaugen na-hihna-uh amasa-in kiphawkding thupi leh akisam mahmahkhat ahihi, banghanghiam cihleh zuau nagen uhhi.

Zogam ahihkeileh Kawlgam sung-ah eima' anneek tuidawnding, silhleh teending mahtawh abuaibuai leltak kimlaai, gamdang I-pai uh-a, Pasian' Hehpihna kicing ahihman-in I-tunna gam-ah ahihkeileh pan-in gamnuam-a teentheihna lampi hong kihonsak ciang-in Zomi a-awlmawh ngeilo mi-khat inzong hong awlmawhthei, Kawl Gaalkaap kumpi amuang leh a-it mahmahte nangawn-in, "Ciahthei nawnkeng, gaalkaapte-in hong that dinghi" ci theita, nidang-a gensiasia-a alangpanpan Democracy ki-uknabang adeihmahmah bang-in kigenta, banghang? Gamnuam-ah teengnuam! Himahhi, hihbekbek nangawn ameet hikhinzo-hi.

Tuahi-a, gamthumna-a ateeng Zomi Peemtate zuaugen vive na-hihna-uh mangngilhlohding ahihi, ahizong-in tua nagen zuauthu ahihkeileh mite-in zuauthu bang-a hong ciaptehsak thu-pen tuni mahmah-in zuauthu hinawnlo-in ataktak hongsuak-hi. Bangcibang-in?

Zuauthu pan-in Thumaan

Gamthumna ahihkeileh UNHCR te-in hong saan nading-in bangteng gen na-hihiam?
Gentehna-in, "Ka khua-ah Tuiphuum Pawlpi khangno makaai hi'ng. Pawlpi' ading thelnahleeng kagelh-a, itna leh minam itnading thukhahte gelh kahihman-in gaalkaapte-in hongmatsawm" ci-in kapdek liang-in nagen-hi.

Gamthumna ahihkeileh UNHCR te-inzong hong hehpih-a, gamnuam-ah teentheihna hongpia cipakni!

Tu-in gamnuam na-tung khinta-hi.
Tua na-pauhlap na khua-a Tuiphuum Pawlpi' nasepna naakpi-in sumtangtawh huh-inla, itna leh minam itnading thu-te piakkhiatna- tawh lakkhia lecin atung-a "Nagensa zuauthu-pen hong taksuah pah-a, thumaan thamlo-in Pasian' deih nasepna lianpi aseem-mi nasuak dinghi." Telthei ding-in hong um-ing. Akitel keileh adangkhat:

Gamnuam-ah hong kisaan nading-in, "Zomi Nam Ni-ah thugenna ka nei-a, minam itna akhan nading naakpi-in thu kagenpen gaalkaap kumpi-in hong nungdelhpah ahihman-in ka-hong taai-hi, Kawlgam ciahngam nawnkeng" maaimial ngeungau liang-in nacih ciang-in uliante-in hong hehpih-in tu-in gamnuam na-tung khinta-hi.

Tua na-pauhlap thu-pen natunna gamnuam pan-in Zomite' ading cimawh huhna-a kipan, minamvaai mapannate-ah nahihzawh ciangciangtawh sumlehpaai-tawh na-huh takciang-in tua nagensa zuauthu-pen hongtaksuah- a, Pasian' saantheih naseem hoihmi nasuak-hi. Adangkhat enlaaini.

Gamnuam-ah teengnuam nahihman-in Kawlgam sung-ah bangzah-in kumpi-na seem-in lawhcing, biakna-na seem-in lawhcing, gaalkaap ulianpipi nahi-a, gaalkaap ulianpipi te-tawh naseemkhawm ahihkeileh khamtheih zatui-tawh lawhcing-a mihaupi nahiphial zong-in, Democracy ki-ukna cihkhawng theilo ahihkeileh deihvetlo khinsa nahiphial zong-in, "Kei-pen ......' hangtawh gaalkaap kumpi-in hongmatsawm ahihman-in ciahngam nawnkeng" nacih man-in gamnuam-ah hong kiteengsak-hi.

Phawmawh peuhmah lohi! Sanggam-aw, nidang-in bangbangbangbang nahi-a, gaalkaap lianpi nahi-a, numeikizuakte' makaaipipa nahi zong-in abeisate abeisa ahihi. Phawmawh sa-peuhmah kei-in, banghanghiam cihleh athupipenpen tu-hun, tulaaitak ahihi. Tu-in na nusiatna Zogam leh Zomi' ading, nabiakna pawlpi' ading, na khua' ading-in nahihzawhzah- a sumtang nakhaak ciauciaute-in na-zuaugente thumaan suaksak khinzohi.

Abeisa hun-in akihhuaipenpen nuntaakna-tawh akidiahmi nahiphial zong-in Zeisu Pasian-in abeisa a-en-a asuutkiikkiik, siatthuk ding-a honggeengeen Pasian hilo, tu-a nakikheelna, tu-a silhoih nabawlna leh na-hoih nasepnabek hong-en ahihi.

Tuahi-a, alangkhat-ah, gamnuam tungkhinta, minam- meel, unau sanggam-meel, pawlpi leh khualehtui-meel theilo, ciipihsapihzong awlmawhlo-in nangma' aituam nopsakna bektawh gamnuam nazat zenzenleh na-zuaugente zuauthu taktakmah hi-a, tua zuauthu akhan nading-in singno tuibuak bang-a tui abuakbuak suakkhinta nahihman-in nang' sung-ah St. John' cihmahbang-in thumaanthutak omlo-hi.
Azenzen-in "Ko' khua-ah hausa ahihkeileh khangno makaai ahihkeileh biakna makaai kahi-a, itna-tawh ka-nasep' ziak-in gaalkaap kumpi-in hongmatsawm" aci mi-khat atunna gam-ah zukhamden (eimi-bel omsaamkein i) cihpeuh- a hong nuntaak ciang-in akhua atui, apawlpi' dinna Pasian azuakthaang, adaisak hongsuak mawk-hi. Tuabang mite' zuaugenna-pen naakpi-in siahuai-a, amahle-amah hell khuuksung-ah akisawnpaai ahihi.

Hihthu Zomi Peemtate' ading-a aphawk-huai penpente' lak-ah khat ahihi.

Zokhai

Hpakant khua ah cialpi

Mi Mangthang tampi omna Hpakan ah Cialpi omding
Posted by: "Kam Za Mung" kzmung@yahoo.com kzmung
Wed Feb 4, 2009 1:33 am (PST)
Dear Pastor Khai leh Zomi it te.

Hpakant a teang Zomi te thu ka sim khak ciang kalung bang hong leng sak phial uh teh.

MUAS ah ka sang kah lai 1988-1994 sung Hpakant khua leh a kiim mawkhua teng ah Pasian thu lehla tawh ki sai laibu te zuakin natung mun mahmah ing.
89 kum Hpakant kei pai ciil lai hun in Zomi nasem kitam naihet lo hi.

Hpakant pai leng, koi ah zintung theiding ci kadot leh, Hopin ka inntek Kachin
nupa te'n Zomi minkhat ong pia, Pasian nasem hi ongci. Burmese Bible 20 khawng leh lai bu tuamtuam honkhat tawh "Khuikha" singnuai lam tawn ding kalawm Cin tawh pai.

Inndawgyi tuilii ngunkuang tawh nai 2 sung tuanzawkphet leh laibuteng luzang ah nam leh sengtawh pua pai to to. Zing sang pan nitak dong ka paina lam dung ah mi hong pai suk paito tat sat lo. A zan-masa Kuikha mual nuai ngiakphual ah ngiak. Zing khuavak teh mual ah kahto. Mualdawn "K I A" custom check point ah mikhempeuh sum ks. 300 leh antang hainih tek ki khia. Ko pen Pasianthu leh biakna lam tawh ki sai ID te nei ka hi uh tek a ngalkhat buk ah ong sam, tua san ah social service dan hi, an tang ip pi tawh ong pia kik, ka van ngik tawh puak zawk ngap lo in la lo.
A zan nih na nitum kuan ciang "Saitong" tung, papi khat in a inn kong ah ong daak, tuzan kong ngiak thei uh diam ka ci leh, ki ngiak thei ong ci.

Zing khua vak ciang Hpakant khua ah paito. Ka address ah katun tak teh Zomi hi lo.
Maw one, Liisuu mi AG Pastor khat na hi zaw. Ong welcome mahmah in nuam sa mama ka hi teh a 2 vei na, 3 vei na, ka pai dong a ma inn ah na tung zel ing
Nung lamlam ciang ka pai thei lai kaban zel teh ama om nawn lo, khua dang ah kituak ta ong ci.
Tua hun lai Hpakant veng khua teng leh suangtawh na mawsung teng ah mi tam zia pen ngam lak sing nuai i ci hang khua pi khat sung mi om zah mah om in um ing. Million 5 bang pha thei ding hi.
Sunday ni pasal na sem teng zii lei ding ong ciak uh pen, week days teng ah numei zii zuak khua suang ah tam mahmah ka sak pen, muhak mama lai zen hi.
Mi tuazak sung ah biak inn a tung pen 2% zong a hi zo tam.

Mite kampau ah sumthu a ngen uh ciang amal ngol thei mama. "Tingza" Tingtul" ci te ki za
mun mama. Mitam in siat na zong namkim hi. Numei khang no nasem sum zong ding pai, senpyi lo, damlo, inn ciak nading sum nei lo, a tawp na ah pumpi ki zuak. Pasal te zong #4 a khuu in diik, a tawp na ah sum kicing lo, thangui ah kisun.

Hpakant khua ah door to door laibu zuak,thungetsak, Pasianthu tawh kisai laihawm pia kasik lo na inn tam lo ding hi. Mihau Zukzawkong in ah zongh 2 vei va lut ngei ing. Security
nasia lua zen hi.
Pasian thei lo mi tam pi te zong mo hi. Tua te khua pi sung a inn alo, a nu apa, azi ata te tawh aom na ah Pasian thu i va ngen hang hong awlmawk het lo kha ding hi. A hi zong tua Hpakant ah alung len lai tak Pasian thu ong za kha leh Khasiangtho na ong sem thei zaw kha ding in um ing.
Tua teng ah Pasian thu vangen leng Topa Zeisu hong pai baih naang zong hi ding hi.




Pa, Kam Za Mung.
Maryland. USA

Sa-aih, Gal-aih leh Ukpi thu

Khuahunte hong kihei hong kikhel denden in huihkhi damsem hong nung hiauhiau ciang, zankhua sawt phalbi daidam tuang hong tung khiankhian zelta hi. Huihkhi seep in singteh pulhte hong ging sialsial a, banglo kal khatin theinosih kha zong ahun avai teng a zo khin ding hong hipak ziau a, a nung amaa a zomto ding Tunkha zong hong kithawi litlit in tunkha huihkhi gimte hong nam hiauhiau hong nam ciaiciai ta a, zo tu zo ta lamlawp zomi nam ni gim zong hong nam veuveu ta hi. Zomi nam ni hong tung zel in hong khangtak semsem keeita aa a hizong in Zogam din munte ki lamdang zuahzuah taktak nai lo hi. Hih pen alungngaih huai mahmah thu khat hiding hi. Tua ahih manin tangtawng akipan tuni tuhun kikal hunsung teng khempeuh a zomite nuntak khuasak kalsuan ziate a banban in ih pheklek dikdek dih ni.



Sa-aih

Ganhing khat peuhpeuh a sisa hi-a a hinglai ahi zongin luang khat kici hi. Milip siamna hatna thazung thatang tungtawn in gawh leh lup, neihsa lamsa kilamdang dimdiam ciat hi. Tua tungtawn in sapi a kici Sai, sahang, kamkei, vom, humpi a-kipan van-a leng vasa, sa nautang tampi a manzote zunungin kipahtawi a tua pen sa-aih kici hi. Mi matsa va laksak va suut va guuksak cihte hilo in mimal siamna hatna ngiat tawh a kimante ahi hi. Vokno khat akno khat bek a hiphial zongin a gawh uh ciang amau guak in nesim lo uh-a beh leh phung, u leh nau tawh ankuang umkhawm ngeingai ngiatzen uh a, tuapen a nopci mahmah tuan pupate nuntak khuasak zia ahi hi. Ki pahtawi a siam ban vuah a ki nekngaih mahmah lam uhzong kilang mahmah hi.


Nasep silbawl lampang ah kuhkal leh cihtak ban ah nasep hahkat mahmah sawnsawn uh a lo zapipi kho deda in khawhsa khawisa kham mahmah pikpek uh hi. Ankhing ansa a giautau ngei lo uh ahihlam zunun' sa-aih te in hong lak sinsen zen hi. Mi khat innnkuan khat bek cihlah himawk lo, beh leh phung u leh nau, veng leh paam tawh kal khat sung dipdep a saun a zan cihmel zong omlo, zu leh sa lak ah kidiap in lasa in lamlam lel uh hi. Tuhun banga khat leh nih in peekzen in dawn keei khaam keei in ah, a innkuanpih ten nna nasem cihlah himawk lo, a bawngbawng a khilkhil in kal khat cip vilvel bang, lu leh taw phawk lo zen in zu dawn an kham hikeei napi nek leh dawn ding ki taasam aa linglawng patau cih omtuan se lo laizen hi. Kua khan' kua nuntak zia a phawk kha hetlo khanglui mite nuntak khuasak zia ahi hi.


Hih bangin gualnuam nunnuam kisa va bang tawn, nga bang lamlam mai in khat leh khat mawng bang kikawi thipthep laitak, va bang len'lai hun nuam in theiloh kalin lenmual ong khupsan khiankhian ahihlam kuamah in phawkkha het lo hi. Koi pan hong leng a zogam tual munnuam ah tuang hong tung dihzen aihtam, Zogam khim bang hong ziing sak, zo ta selung hong mawl sak, holung tuak nuihciam lel in khawlkhop laitak vei leh tak ah sam gi bang hong khen in mulkim na thagui teng asat tat kilkel, nolh lah gal-aih hong op in hong keuh khia laizang hi.


Gal-aih ( Tual gal )

Khang khat leh khang khat bel kibangden cih om het lo sam a a tawm a tam in kilamdnag hamtang hi. Mi ommuang hithiat khat that lum, a ngawng bantan in innlum lolum ah zunung in pawi bawl a tua pen gal-aih kici zen hi. A cihtak het lo thu leh la tuamtuam hangin khat leh khat kikal tawm kilungnopmawhna, ki tot kiselna pan ahizong in, khua phawk het lo mi ommuang mi nungta hithiat khat ahizong in mulkim cikzia cihte om hetlo vapai dildel in va that hiat anuntakna laksak ciang tawh lungkim zo lo lai in ah a luu leh a pumpi khen, angawn bantan kilkel in mihing lutang takpi suang veuvau in thahat ngal hat kisa, gualtung tuang kisalua kisa gal man ingh cizen aa a ki pasal sak mahmah pu pate ki phasak zia hizen hi. Pasal khat in akhan' sungin gal amatleh a khan'gual dep pasal taktak aa a kiseh tangial helzen uh hizen zawzen zen hi. Khawisa gan go cihlah himawk lo, gam vak a sapi salian man a lungdam kiapk cihlah himawk peuhmah lo, mi
leh mi mihing citciat ki that ngiat himawk kikeuh hi.


I nuntakna hong kilaksak cih gengen loh lungmuang tak a i om dide laitak khat peuh in thakhatthu in hei ! hong cihvat vek zong kilau lua ki patau lua kisa ih dip diang pah saisai in kisai pah daidai hi. I ci ii sa zong hek lo, na lo ahih samhang in dip kisai bel dai pak het lo hi. Tua hi-a mi ommuang hithiat kimlai khat va that giap cimawk pen a innkuanpihte ading in thuaknop het lo baih hetlo ding hi, adip uh kisai lua kisa am sesa ding daipak mit pak het lo ding hi. Ih neihsa ii lamsa banglokhat peuh hong kiguuk sak bek zong ki lungso mahmah ki lungham mahmah cileng, ih innkuanpih khat hong ki that sak mawk peuhmahleh lungso lua kisa phul nounou mai ding hi. Pasal khan' khat sung ading in gal leh sa amat ciang pasal takpi a kiciamtehna te hangin nam khat leh nam khat, beh khat leh beh khat, khua khat leh khua khat kiban phial ziahziah kiban vel ziahziah in, a ngah hak mahmah a manpha mahmah mihing nuntakna hun lo phaatlopi in hun tawmno khat
sungin baihno tak in ki beisak zual ziaulel mawk hi. Mihing nuntakna a bei ni, mihing khat that zo kisa zu nung sago lungdam kipak in lamin diangdiang cih tangial bangzah tak in lipkhap huai leh mulkim huai, mi dah kisa kap ziahziah khitui naptui tawi kidiah laitak pasal kisa lua kisa lamlam daingdiang cihzong a ngaihsut hak mahmah khat ahi hi.

Kiim leh paam pan a ih zakkhak thu leh la, i sim khak laibute i ngaihsut ciang pu pate khan'siat zia bel cikzia huai lua mahmah hi. Ngeksen kisa nahtang laingek a bang ngieingeii puan bangin a zaw niknek, pat bang aa a nel niknek naungek in a tunnu anglum nel niknek ah kual ngieungeu a lungmuang takin anu nunkhum a tep ciauciau laitak khat peuh in a nu ngawng bantan, sisan naisan lakah nawi duh aa a kap a kipeipei tua naungek omzia ding leh kahna awging dingte kuan muin kua in za ngam ding hiam ? Innkuankhat nek leh dawn ding zong a vaikuan khia khat, lamkal ah khat peuh in suamlum, a zi a ta ten zua vailo kuan vaitung ding kal ngaklah kisa ni kaai ciang sialkong lam maimit suanin khuadak dimdiam tamahleh lamet bang aa innlum a zuankik theinawn lo thu azakkhak uh ciang bangzah tak in a laitang uh ana zentam tua lungsim dipngek natna tehkak saikak pih ding aom diam ? Bangzah tak in khasiat huai hihbang khasiatna dahna kahna khitui naptui
namkim ih gam ih lei tungah bua in aluang ngei himawk zen hi.


Ukpi hun

1852 kumin ngapik gam vekpi dektak ding khawng ala mangkangte in a dum dideuh den, etlawm mualkuam nunnuam zogam/lei pen janggam pan in hong gal-et teitai, hong t kai etet uh a, linglawng lauthawng pipi mah in hong gem khiankhian in hong sim pongmawk uhleh 1896 ciangin zogam buppi la zo bilbel uh hi. Zogam ah lau pipi mah in hong lut khuankhuan uh a, mipi nget ahi peuhmah lo, ukpi-ukna hong puak uh hi. Ukpi icih a mau thahat ngalhat na tawh tuhzawh man leh pilman siamman a, ukpi za a ngah uh hi lo hi. Leitung mun kici teng ah gam keek kawikawi ahi, mangkangte zinpak, mangkangte guat gamh ahi hi. Hih ukpi ukna hong khan' takciang in khat leh khat cikzia mulkim cihte om peuhmah lo aa, amual aguam a inn a lo ah, leitang tualtang kisatna, ki phialvat ziahizah in pasal khan' kidemna, gualtung tuanna, khangual depna aa a kinei, gal-aih nate guah bang in hong theu hi. Beisiang kikeuh cih ahihpah lian loh hangin khallai tui kiam mah bangin hong kiam
mahmah hi.Hih pasal kisakna gal-aih kidemna te a ukcip, a humcip, a kemcip bikbek zo dingin huusa a khauh ukpi hong khang/piang khiat pen Zomite hamphat mahmahna khat ahi hi.

Tangtawng pekpek akipan kumpi, ukpi a nei ngei ngiatlo, a suak masa sa kumpi ahihzah khatin khat ukcip bikbek cihzong baih kisa lo, nuam kisa peuhmah hetlo aa a beisa hunlui laite mah bangin suakta takin ki khuasa hithiat nuam ciat zel hi. Hihbang kawmkal ah ukpite in tangpi tangta tungah kilawm kituak hetlo-a Siah donna, tha man pia lo a tangtha cialna hong neih uhciang, a daikdiak in mizawng daipam tagah gentheite pawlin haksa hong sa mahmah uh hi. Neihsa lamsa a lim a al, khawhsa khawisa sunsun Siah kaihna leh thu neih nate waung zat luatnate hangin gentheih liangvai aa a om, tangpi tangta in in deihphatak in nial in abul azungin long khia, kalh khiat zawh nading ki hanciam aa a sawt lo in a gah kilo in, tangpi tangta lunggulh mahmah ahi, suakta tak a nuntak khuasak hithiat na ( democracy ) huikhi kidiik hiauhiau hi. Hih ukpi-ukna nolh kik zawh ni pen Zo minam ni ahi hi. Tuani pen leitung pianzawh zomi bup a maitai khop ngeingai ni zong
ahi hi.


A hang tuamtuam hang tawh Sa-aih gal-aih, ukpi hunte abanban in hong beito deudeu in khang hong kilumlet ziazial hi. Ukpi hun abei lianleh a tawntung aa a nungta den tawntung Pasian ih biak nate hong ni khan denden in christian nuntak khuasak kalsuan nate lak ah, khat khit khat abanban in i kidiah deudeu a tuni thuhun ciangin dawi thoih khattasan zong kiom nawn peuhmah het lo hi. Leitung khantoh zia te phamat zo lua kisa khuapi minthang kici teng ah, lungmuang maingal takin sung tum pusuak hiathiat ciatta hi.

I lungsim i ci i sa te kaikhawm ngeingai in a beisa hun paipi thum te i lungngaih dide takciang asuuksan mahmah, a khasiat huai leh a lipkhap huai mahmah ahi, gal-aih hun sungin Zomite nuntak khuasak zai tawknawi pen ban ah mailam nuntak khuasak zai ding maban tampite zong a khaktan pen ahi hi. Pasal khat in a khan sung in gal man in gal a-aih leh, pasal cingtak pasal taktak in a kisehna huuhau in cikzia, mulkimna thagui teng kitat kikeel a, tun sung khat piang u leh nau, ci khat sa khat, minam khat gegu ki banphial ziahziah, amual aguam a inn a lo cih om lo, mel leh puamte khen nawn lo in kisingsat ki suangsat ziahziah lelin sisan naisan kitheh khia kawikawi a, dahna khasiatna khitui naptui in lei maitang zel dikdek ngiat hi. Hih gim khempeuh kisawp siang peuhmah lo, ahicipi in kikoih aa a khang khang in ki nelhsiah den a kidiahcip bikbek den tawntung ahih manin tua guu leh gau, tua gim nam huuhau in Zogam Zomi pen ngum den napi palhkhia
thei mahmah lo hipelmawh ding hi. Ih theih lianloh hangin hih guu leh gau teng lell aa a ki lal khiakhia khawng zong hikha ngelngel ding hi. Khangthakte in khanglo in ih khuadak ding a Zogam Zomi khangto nading a kitangsam pen ahi, Zogam Zo lungtang teng ih hah siang zawh nading ih pil ih siamna, ih tha ih ngal, neisa lamsa sum leh paai te gawm khawm ngeingai in Zogam leitang tung ah, Gam siansuahna pawipi khat ih bawlzawh nading mimal khat ciat hanciam ciat ni. Khangthak langlam Zogam siansuah ni ding kal a lamlawp mahmah zogam leitang in hong ngaklah mahmah gige hi.

Zogam zomi a it a vei ngiat, gam leh minam khangtoh ding a lunggulh mahmah te in vai thupi, nasep lian mahmah khat anei ih hihlam ki phawk ciat ni. Zogam leimaitang a tuamcip sisan naisan, khasiatna lainatna khitui naptui teng khempeuh i hah, i sawp siang silsel ding hi. A beisa hun sung a pupa khut khialh ban khialh nate tungtawn in khua khat leh khua khat, minam khat leh minam khat, beh khat leh beh khat kikal mawhmai sak nate ih kingen ziahizah tek ding a, ih khutte kilen dimdiam in ih Pasian leh ih gam lei tung ah, ih tangko khia ngiat ding hi. Tuani ciangin khang thak langlam, zo ta lungtup zogam zang ni, kuivum dawn pan mel namkim tawh hong suak sihsiah ding hi. Tua lungdam luankhi i nul ding kal i ngaklah mahmah tek hi.


Note itna sungah,

thawthawn
( tawmvei )
Malaysia.

DAW AUNG SAN SUU KYI IN thugen

Hello! Zomi,

Lawm Zomi aw... tutung ei Zomi Khangthak te a diing mahmah aa, Daw Aung San Suu Kyi in 1996 kum aa, hong gen thu pawlkhat hong gen kiknuam ing in hoih phatak in na siimsak ou maw, ka khut mekawk nih bebek tawh mal khatkhit mal khat kamek ciatciat hi in laaigelh ka manlaang lohtawh. Nang zong mal khatkhit mal khat ahi keiphial zong, a patna pan a tawpna dong hoihtak na simsaak ou. Pello in maw lawm.....

DAW AUNG SAN SUU KYI IN...

Ihgam ah democracy kiukna ihngah nading ihhanciam aa kipan tuni dong a tuamtuam in bawlsiatna, haksatnate ihthuak, ihvekpi in ih theihsa hi. Hihbang kawmkal teng lakpan lungkialo aa, tuni dong ma ihpan tentanlai pen lungdamhuai in thangahhuai kasa mahmah hi. Na khat pepeuh ihsep ciang, ihtha hatna bangh, ihtha nemna bangh cih ihkitel mahmah ding kisam hi. Mi khempeuh ei leh ei ih kipahtawi ngamna ding ki vakna, siamna khat tek nei hi hangh. A mah leh a mah a ki neumuh, a ki muanglo, a ki umlo pa in, cikmah in gualzawhna ngah ngeilo ding hi.

Ihsepsa ihgual zawhnate enkik in thalato ding hihangh. Tua mahbang in ihgual lelhnate ae leh. Bang hangh hiam? Bangh kisam ihhia? Cih a tom in hong gen leng, ihlau, ihmeeidawi man hi cinuam ing. Bang hiam ihlau? bang hiam cih leh namnih om, Thongh kiat ding leh, ihsumzon paaizuakna ( siipuazii ) a ki siat ding, cih tegel hi aa, hih galhiam tegel galkap kumpi in hong zanghden uh hi. Muui zongh bun mahmah cih ding hi. Hih te gel thuakzawh sawmdih ni guai. Tu laitak ihgam en leng ihgam buppi Thongh hi lo maw.Thongh golpi sung pan Thongh neu sung ihlut ding banghangh laukul a hia, ih sumzon paaizuakna a kisiat ding ihlau zongh, en vevua ihgam buppi a siacipkhin hilo maw.

Mailam ihpai nangh lampi pen lauhuai leh hamsa mahmah cih telhi hangh.Bangbang hi leh lungkia kei ni, ih nasep thupilua hilo maw, tua lampi ihtoh zawhzongh kum (8) cingta hi. Hih kum 8 sung ah gam leh leei aa ding, ki sialhhuai, anghtanhuai tak aa, a nuntakna a pia mi manpha tampi om, lungkia aa, a nungtolh zongh mi tampi om, a kaingawi ( a pawl kawikawi, mi ginalo ) zong tawmlo, tua akaingawi mite pen sem vetlo aa, a omte sangh nakpitak in maizumhuai zawlai hi.

Galkap kumpi in ih nasep nate a tuamtuam in hong khaktan, hong nawngkaai sakden uh aa, a siia penpen ah Law a ut bang un a zat uh hi. 1995 kum November kha ka innmaai aa, ka thugen hongngai khangno 3 te police ten man uh in thong kum 3 khia uh hi.Tua bangh Law hiam? Tua khangno 3 ten bangmah ahih, asep lohpi uh, ka thugen a ngaibek uh hi ven. Hih vaai enpak lehangh ihgam ah Law kician omlo cih ki langh mahmah hi.Kei hong sukha in, nasalua aa hong gen hilo hi ing. Galkap kumpi in a mau ut bangbang sem uh aa, tua pen Law a cih uh na asa hi ing.

Law kician omlo gam, Law in gam makaite, mipite uklo in gam makaite'n Law a ukna gam, cikmah hun in gamhoih, gamnuam suak ngeilo hi. ki ginni, nipini sim ka innmaai aa, ka thugenzel zongh hong khaktan ta uh, hong khaktan madeuh uh, gakkap kumpi laaihawmte ah thumanlo tuamtuam gelh uh aa, tun ka innmaai aa, mawtaw lampi na ngawn khakcipta uh hi. Ka genden thukhat Law nuai ah mi khempeuh liangkoo kikim aa om ding, ken ka khialh leh ken thuak diing, nangh na khialh leh nangh thuak diing, suakta tak aa om ding, nangh suahtakna tawh mi dangte suahtakna nawngkai saklo ding, tua Law pen democracy ki ukna gam bek ah om aa, tua democracy ihngah nadiing nangh leh kei in ihseploh a phamawh thu hi cih hong genphapha nuam ing.

Thongh nakiat diing uh kuamah hong deihsak keng. Ahih hangh ihnasepna, ihgam ihleei aa ding akisapnak leh thongh bek hi lo ihnuntakna zongh ihpiak ngamkul hi. Makaite bek in sepding hilo in mimal kim in ihsepkhawp mateng ki gualzo ngeilo diing hi. Mi pawlkhat in tulaitak NLD pen alutaang bek hinglai aa, apum a zaw mitawh ki bang hi, ci uh hi. Tua ahih ciang nakpi tak in na ihsep, ih hahkat tetek kuldiing hi. Sawlna ngakbek in om ken, democracy ihcih pen mipi ukna, thuneihna hi lo maw, ih nasepnate ah ih ki thutuah lohna zongh hong om diing, tua pen democracy hi.Pawlkhat e khensatna thubek tawh kalsuanna in democracy hi lo hi. Ih ki thuthuah theihloh nate kikum diing in a hoih pen bang hiam? cih zong diing hihangh.

Kikup, kiteel diing a utlo kipawlna pen democracy a deihlo kipawlna hi.Tua a hih ciangh Galkap kumpi in democracy kiukna a deih lohlam kilangh mahmah hi.Nasem un, ihpanmun tekpan sem diing hi hangh.( Zomlai ni ei lawm Zomi )

Na ciimphawng ding.

BillGate leh Tungpi vanleng tuangkhawm uh aa, Tungpi pen ihmu in BillGate ciimlua ahih ciang Tungpi phongphei aa,

BillGate --- Tungpi ciimphawng thukidong ni in, kei kong dotte nangh na theih kei leh nangh 5 dollar hongpia diing, nangh nong dotte ken ka theihkei leh ken 500 dollar hongpia diing, na ut na ? ut maw, tua ahih leh ken hong dong masa ning ei. Leitung leh Khaapi taai (mile ) banghzah ki gamla a leh?

Tungpi --- Ken kateh ngeilohpi kigamla ngel in um ing, taai bangzah phahiam bel theilian keng ei. Heou 5 dollar.

BillGate --- Lawmh lawmh haaisi cia, taai 238857 hi ei.Khat hong donglai ning ei 20 century ban ah tuni dong leitung aa, mipil pen kua aa leh?

Tungpi --- Se Se cia, ka theihloh te hongdong kha teh. Heou 5dollar.

BillGate --- Albert Einstein ( Israel ) hi ei. Nang hong dong ou leh.

Tungpi --- A suah tung aa, khe 4 nei in, kum 1 khit ciang khe 2 nei in,kum 4 khit ciang khe anei nawnlo ganhing bang aa leh.

BillGate --- Ka ngaih sutsut hangh theizo mahmah kei veng ei. Heou 500 dollar, bang ganhing aa leh genpah ou?

Tungpi --- Ken zongh thei keng. Heou 5 dollar.

Tua khit ciang Tungpi in 495 dollar a ip sungah guang in ihmut sankik hi ci.


Na sanggam

Cinpi ( Hello! Zomi )

NA MAWHNA NA KIMAISAK HIAM?

NA MAWHNA NA KIMAISAK HIAM?

Rev. Dr. J.M. Ngul Khan Pau

St. Augustine in mawhna leh Khristian nuntakna a genna ah hun li in khen hi. Tua hun lite hih bangin kikhen hi:

1. Posse peccare (Able to sin) Mawh theih hun (Adam leh Eve mawhna ah a pukma hun sung).
2. Non posse non peccare (Not able not to sin) Mawh loin om theihloh hun (Mawhna sungah puk zawh cianga piang mihing khempeuh).
3. Posse non peccare (Able not to sin) Mawh loin om theih hun (Jesu Khris sunga nuntakna ngah mite adingin mawhna tungah gualzawhna neih theih hun).
4. Non posse peccare (Not able to sin) Mawh theih nawn loh hun (Vantung i tung khit ciangin).

Tuni na nuntakna ki-en pha leteh mawh loin om sangin mawhna lamah a zongsang khinsa, lamphei pai bangin mawhna lampai na siam lam hi ding hi. Ahi zongin upna tawh Singlamteh bulah mawhna kisikna leh pulakna a nei khin mite adingin mawh loin om theih hunah na om hi. Topa Kha Siangtho vangletna tawh mawhna tungah na gualzo ding hi. Hun lina, vantungah mawhna om nawnlohna munah vantung mite bangin i nungta ding hi.

Tuni i gen nop thu ahih leh Jesu Khris sungah nuntakna a ngah sate ading ahi hi. Mawhna thu a kigen ciangin Singlamteh hangin mawh maina ngahsa i hih lam i phawk hi. Innkuanpihte mawhna, veng leh pamte mawhna maisak ding i hanciam uh hi. Maisakna zong tam veipi i pulak ngei hi. Ahi zongin ei leh ei i kimaisak ding haksa i sa uh hi. Sawltak Paul in Khristiante bawlsia leh Khris mahmah do ahih lam a kitheih ciangin a nuntakna kikhel hi. Tua zawh Khris maisakna hangin ama nuntak lui khempeuh mangngilh ding na hanciam hi. “Sanggamte aw, tua hamphatna a ngah khinin ka kingaihsun kei hi. Tua ahih manin a beisa thute mangngilh bawlin mainawtin ka hanciam a, Khris Jesu nasepna tawh vantung nuntakna-ah Pasian' hong sapna ahi hamphatna ka ngahtheihna dingin kung lam zuanin tangtakin ka tai hi,” (Filippi 3:13-14).

Nungzui Johan in, “Itna nei lehang launa omlo a, itna cingtaak nei peuh lehang launa beimangta hi. Bang hang hiam cih leh launa i cih pen gimthuak ding kihtakna hi a, gimthuak ding a laute pen itna cingtaak a neilote ahi hi,” ci hi (I John 4:18). Launa tawh a nungta lai mite gimthuak ding patauhna ah nungta lai hi. R.T. Kendall in tua bang mite ‘gimna nam li sungah nungta hi’ ci hi.

1. Lauhna tawh a nungta mi in tua lauhna hangin gimthuakna ngah khinzo ahih manin haksa thuak toto hi.
2. Pasian khut panin gim ngah ding lauhna tawh nungta hi.
3. Lauhna tawh a nungta mi in amah leh amah gimna kipia tawntung hi.
4. Lauhna tawh a nungta mi in midangte' gim ngah ding khual lo hi.

Pasian itna sungah na om taktak leh lauhna tungah na gualzawh ding kisam hi. Tua itna in gimthuakna lungsim, patauhna lungsim, kidek zawhlohna lungsim panin hong suaktasak ding hi. “Bang hang hiam cih leh Pasian in eite tungah meidawina lungsim hong guanlo a, thahatna, ki-itna, pumpi ki-ukzawhna lungsim hong guan' hizaw hi,” (II Tim 1:7).

Bang hangin na mawhna na kimaisak kisam hiam? Na mawhna na kimaisakna ding a hang nam guk (6 reasons to forgive yourself) om hi:

1. Na kimaisak ding Pasian deihna hi: Pasian na muhzia a dik kei leh na mawhna kimaisak ding zong Ama deihna ahih ding na um thei kei ding hi. Pa gilo neite adingin van a om Pasian zong i leitung pa tawh kibang dingin kingaihsun kha thei hi. Maisakna nu leh pate tung pan a ngah tanu tapate'n amau mawhna kimaisak ding tel thei uh hi. Na mawhna na kimaisak theih kei leh Pasian tungah a mawh na hi hi. Bang hang hiam cih leh Pasian thu in, “Kimuhdahna, hehna, thangpaihna, kitotna, kikona, kilungsim neihna khempeuh beisak un la, khatlekhat kihehpihin, lungsim neem tawh na kihozaw un la, Khris' hangin Pasian in note' mawhna hong maisak mah bangin khatlekhat na mawhna uh na kimaisak ta un,” ci hi (Eph 4:31-32). Khat leh khat mawhna kimaisak theih na dingin ei mawhna zong kimaisak ding kisam hi. “Nang na ki-it bangin na vengte na it in,” (Matthai 19:19) cih i mu hi. Nang na ki-it theih kei leh na innvengte na it thei kei ding hi. Hell sung hong tun ding mawhna Singlamteh hangin maisakna na ngah bangin, tua Singlamteh itna hangin nang mawhna zong kimaisak in.

2. Satan in na mawhna na kimaisak ding deih lo hi: Dawimangpa in Pasian maisaksa mawhnate zangin hong buaisak ding hi. Tua ciang Pasian hoihna, muanhuaina, a thuciam ah kip ahihna muang ngamlo dingin lungsim hong pia ding hi. Gupkhiat na hih lungdamna a bei theih na dingin na gupna zong hong kimuanglahsak ding hi. Tam veipi Pasian maisaksa mawhnate hangin hong lungkhamsak hi. Hong maisakna Singlamteh na et kei leh nang leh nang bek na ki-et leh Pasian maisakna na muangngam kei ding hi. Paul in Korinth mite kiangah maisakna tawh kisai leh Satan in hong mawhpaih nopna hi bangin na gen hi. “Note in mawhna na maisak uh ciangin kei zong a maisak ka hi hi. Mawhna maisak ding om ahih leh zong, mawhna ka maisak ciangin Khris hang leh note' phattuamna dingin a maisak ka hi hi. Mawhna maisak kei lehang Satan in nuamtaksa-in eite tungah hong gualzo khading ahih manin mawhna a maisak ihi hi. Satan' nasepna zia a theilo ihi kei hi,” (II Kor. 2:10-11). Na mawhna na kimaisak kei leh Satan tung panin hong khemna ding lampi honsa a koih na hi hi.

3. Lungnopna leh kimawhsakna pan suahtakna na ngah ding hi: Maisakna bukim na ngah ciangin nang leh nang zong na kisang thei ding a, Pasian in na kha bek it hi loin na pumpi mahmah zong a it lam na tel ding hi. Tua ciangin na pumpi siatna ding na gamta kei ding hi. Kimawhsak lungsim panin suahtakna na ngah ciangin na tawl hong dam ding hi. Bang hang hiam cih leh, “Topa' Kha Siangtho a omna mun peuhpeuhah suahtakna om hi,” (II. Kor. 3:17). Na lungdamna na mansuah leh mawhna hang hi kha ding hi. Khatveivei mawhna i bawl man hi khawl loin i lungsim panin mi pawl khat i maisak loh man hang hi nuam mahmah hi. Tua ahih kei leh midangte tuahphatna lungdampih bangin i kibawl hangin i lungsim sungah hazatna a om manin i lungnopna kimansuah thei hi. Dawimangpa nasep lian mahmah khat ahih leh nang leh kei Pasian maiah hong mawhsakna ahi hi. Johan in a mangmuhna ah Dawimangpa vantung panin kilawnkhia mu hi, “Bang hang hiam cih leh a sun a zanin eite' Pasian' mai-ah dingin i sanggamte mawhsakna a gen tawntungpa, tu-in vantung panin kilawnkhia khinta hi,” (Mang 12:10, Job 1:9-11, Zekh 3:1).

4. Na kimaisakna zah mah na manphatna hi ding hi: Nang leh nang kihehpihna lungsim na neih leh manpha takin kizat ding haksa ding hi. Na kimaisak kei leh zong Pasian in hong zat ding bangin hong zang theilo ding hi. Kumpi David in a tapa Absalom tawh hong buai ciangin ama khut sungah Absalom a sih ding thuak theilo hi. Bang hang hiam cih leh Absalom langpanna pen ama mawhna panin hong piang ahih lam telpha mahmah hi. Tua hangin Absalom a sih ciangin kumpi David amah leh amah kimawhsakna lianpi nei in thuak haksa sa hi. A galkap makai Joab in David, a tapa Absalom sihna sun-a a om laitak kiangah hih thu teng hong gen hi:

“Tua ciangin kumpipa' inn sungah Joab hong pai-in, “Tuni-in nangma nuntakna, na tanute leh na tapate' nuntakna, na zite leh na zineute' nuntakna a hong honkhia na nasemte khempeuh na maizumsak hi. Bang hang hiam cih leh nangmah in nang hong mudahte it-in nang hong itte na mudah hi. Bang hang hiam cih leh a ukte leh nasemte nang-a' dingin bangmah ahihlohna tuni-in na kitelsak hi. Bang hang hiam cih leh Absalom hing-in kote khempeuh tuni-in si le ung na nuam ding ka thei hi. Tua ahih ciangin tu-in ding in, paikhia in la na nasemte tungah kamneem pau in; bang hang hiam cih leh na pai kei leh tuzan ciangin mi khat zong nang kiangah hong om nawnlo ding hi, ci-in Topa' min tawh ka kiciam ngam hi. Hih thu pen na tangval-a kipan tu ciangdong na tungah hong tungsa siatna khempeuh sangin nang-a' dingin siazaw ding hi,” a ci hi. Tua ciangin kumpipa dingin kulhkongpi gei-ah a tu hi. Tua ciangin mite kiangah, “En un, kulhkongpi-ah kumpipa tu hi,” ci-in kigen a, tua ciangin kumpipa mai-ah mi khempeuh hong pai uh hi” (II Sam 19:5-8).

Na kimaisak kei leh nang zong kihehpihna buannawi sungah na kia ding hi. Bangzah in tua sungah na kah hangin kisikna, kibawlphatna hi loin, nang leh nang ki-it khial na hih manin phatuam lo hi. Mi pawl khatte'n a beisa hun a thute mangngilh theilo uh ahih manin zu dawn uh hi. Zu dawn hangin phatuam a bat hang, zu kham hun hong ven ciangin tua buaina na om lailai hi. Zu tawh siansak ding hi loin Jesu sisan tawh siansak ding hi.

5. Na kimaisak leh midangte na it ding hi: Mi tawh kikhawl theilote'n kisapna na nei hamtang uh hi. Midangte i mawhsak hangin a taktakin ei mawhna na hi nuam mahmah hi. Lawm ding mi om kei i cih lai-in ei lawm hi dingin a kizo lo i hih ding dahhuai hi. Midangte it theilo na hih leh nang kisapna hang hizaw kha thei hi. Maisakna in cidamna tun hi. Cidamna i cih ciangin pumpi cidamna mah hipah hi. Pumpi damna dingin lungsim damna kisam hi. Lungsim damna dingin hong sun venvan nopmawh nasak khempeuh a bei siang kul hi. Mi hazatna, muhdahna nei leng lungsim damlo bek hiloin a sawtna ciangin ka pumpi mahmah zong hong buaisak ding hi. Midangte na maisak theih kei leh nang mahmah tua na maisak lohna thang ah a awk na hi hi. Midangte tunga thupha naak hi dingin ei mah ah tua thupha hong tun masak kisam hi. Nang leh nang na kibuaipih nawn loh ciangin midangte na buaipih thei ding hi. Biakna dangte leh Khristian biakna a kilamdan mahmah na in, Biakna dangte in nang bek suahtakna ding kibuaipih dingin hong hilh ding hi. Ahi zongin Khristian biakna in midangte buaipih dingin hong lamlak ding hi. Khristian nuntakna hoih neite in midangte a khual, a it leh a huh nuam nuntakna hi. Rome 12: 4-8 sungah Kha Siangtho tung pan i ngah letsongte kigen hi. Rom 12:9-21 sung bang ah bangci-in midangte tungah thupha bawl ding i hi hiam cihte kigen hi.

6. Pasian in nang adingin a gelna na tun theihna dingin kimaisak in: “Bang hang hiam cih leh Topa in kong cihin-ah, mailamah lametna note kong piakkik ding, na siatna ding uh hiloin na phattuamna ding uh gelna ka neihte kei bek in ka thei hi,” (Jer. 29:11). Topa in na siatna ding gel loin na hoihna ding na gel khol hi. Tua bang gelna na tunzawhna dingin nang na kizawh kisam hi. Peter in a Topa thumvei a kitheihmawhbawl zawh ciangin nakpi takin kap hi (Matt. 26:69-75). Tua zawh nipi kal bangzah hiam zawh ciangin Pentecost ni in mipi maiah hangsan takin thugen hi. Bang acih leh hih bangin piang thei hiam cih leh mawhmaina ngen in tua ciangin amah zong kimaisak kiuhkeuh hi. Ama deihna na tun theihna dingin Pasian in, “Na paina ding lampi lakin ka hong hilh ding a, ka mit tawh hong enin thu kong hilh ding hi,” leh “Topa in mi a lam paina ding lak a, ama lungkim bangin a gamtapa amah in a kipsak hi,” (Late 32:8, 37:23). Ama cih bangin a gamtate hamphatna kamsang Isaiah in, “Nangma nopsakna gunpi bang ding a, na thumanna, tuihualte tawh kibang ding hi,” (48:17). Topa in na nopsakna gunpi bangin hong luansak nadingin na mawhna khempeuh Ama kiang pan maisakna na ngah zawh ciangin nang zong kimaisak in. Topa damna thupha nang tungah hong tung hen. //

Hong hawh vevua @ YouTube video

Posted by: "Hau Za Cin" suante2002@yahoo.com suante2002
Mon Jan 26, 2009 12:29 am (PST)
Lawm ZomiToday News Network,

Na youtube ah ka hawh leh hoih thei peuhmah ei. Ka lungsim ah hong suak thu 3 hong gen nuam ing.�

1. Zomi kimukhopna, kituahkhopna, Zomi social gathering, community gathering peuhmah ah la kisasa mawk. Sasa un, sa kikkik un.... cih bangin!

A siam tawh a siamlo tawh lasakna in hun tam�beilua. Thu hoih kam hoih kihilhna hun tawm kipia zaw den. Zolengthe banga khuangkhuang in kigilvahsak i hih khak ding ka lau hi. Ka cihnopna ah thuhoih gen a mipi hanthotna tawm. Pu Hang Khan Lian, ZIS Makaipi�kammal 'ngelhngelh' cih�kawm pak leeng,�... thu hoih kihilh ngelhngelhna i Zomi sungah tawm sa ing.

Zomi Innkuan USA Kumcin Khawmpi 2008 bangah mipi maiah tua bang thu genna om leh kilawm mahmah dingin ka tuat hi. [Tua bang thugenna te hong suaksaklo na hih leh lah thu tuam].

A khangto minamte mipi paikhopna, kimuhkhopna, social gathering peuhmah ah hanthotna thu kihilh ngelhngelh uh ahi maw. A khangto khinsa minamte in laidal tawh at in tua pen Newspaper ah suaksak in mipi in sim uh hi. Amau a minam bup vua lai simthei ta uh hiven.

2. La i sak leh zong hoihtak kiging sinsen a sak ding hoih leh kilawm hi. Kigingkhol mello, lawptawm in dingto pong.... maizumna ding mun zong i theih ding hoih sa'ng, maizum lohna ding mun zong i theih ding hoih.

3. Vai i neih ding peuhmah hoihtaka gelkholhna neih ding kilawmta. Program zat ding dan limtak gelsa neih hunta. Leitunga gam khangto pen US ah teng i hih manin vai�i neih ding peuhmah a khangto minam bangin a hun, a nai ciangtan dimdiam in kalsuan hun hita.... na ci ing e....

Ka lungsima hong suakte hong kum pak hi ing. Nong theihsiam ding hong thum ing.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

The Writer of the year 2008: Dr. Hau Za Cin

The Writer of the year 2008: Dr. Hau Za Cin in ngah hi.
Posted by: "Zomi International Network" zonet.zomi@yahoo.com zonet.zomi
Sun Jan 25, 2009 8:16 am (PST)
Dear Zonet Member Khempeuh,
Zomi International Network (ZoNet) in a beisa kum 2006 pan in ZoNet sungah Zomite hoih zawkna ding lai gelh siamte sung pan mi khat kitel khia a, “The Writer of The Year” cih min pahtawina kipia hi. ZoNet a semte buaina tuamtuam hangin, “ The Writer of The Year,2008” pen 2008 kum sungin hong kibawl zawh loh hangin, January 11,2009 ni a kipan ZoNet member khempeuh teel theih dingin poll kibawl a, nipi kaal ni sung kihong hi.Tua poll kibawl in tuni (January 24,2009) a kipan kikhak ta hi.
ZoNet member te in Zomite hoih zawkna ding lai gelhsiam mite sung panin,”The Writer of The Year,2008” dingin Dr. Hau Za Cin kiteel hi, cih ZoNet in kong pulak uh hi.
Dr.Hau Za Cin aw, hong lungdam pih ung. Zomite hoih zawkna ding lai tampi hong gelh zel ta in!
Kiteelna pen a nuai a bang a hihi.
Responses

Choices

Votes

%



Julia Man Ngaih Hau

3

10

Ningpi Gualnam

1

3

Dr.Hau Za Cin

12

40

Mung Len Thang ( M L Thangboi)

8

27

Micheal Suan Lian Pau

1

3

Hang Khan Lian

5

16

A dang: Min gelh in

1

3


Theih ding:
1. Poll bawlna website pan a vote kipia lo a, email tawh vote a kipiate' vote zong poll result ah kigawm hi.
2. Email tawh vote pia na pi, mi nih leh thum a hong kigelhte' vote result ah kisim lo hi.
Tual Khan Suan (Suanpi)
Vice-President and Moderator
Zomi International Network

Nang koilam tawh kituak zaw??

Posted by: "Zogamlek lungkiaken" lungduailek@gmail.com
Thu Jan 22, 2009 5:56 pm (PST)
Leitung ah alamdang mahmah thu pawlkhat honggen nuam ing.

Mi huhhuh te a hau i sak leh a neih sunsun a pia ngam te na hi zaw

Huh na a lam en en te mi huh nuam lo teng a hih sese..

Mi huhhuh ten mi kiangpan huhna bangmah a lamet ngeiloh sese bilbel...

Mi huhhuh ten sum zang khiakhia napi'n a hauh semsem sese uh.

A huh ngeilo te'n cil mahmah napi'n a cil mahmah nang in a zawng tetek sese
mahmah..

Ki pawlna khat peuhpeuh hawmthawh a ,a gensiasia te bangmah sem lote a hih
citciat na..

A pau mel lo te a nasem pepen teng a na hih bilbel zawkna..

cihte pawlpawl pen lam dang sa ing.

Thanglek

Teklui Khua Kum 90 cing ta

Teklui Khua Kum 90 cin leh Thupha Dawhna Mual Suang
Posted by: "tungg thang" tunggthang06@yahoo.com tunggthang06
Wed Jan 21, 2009 12:38 am (PST)
Teklui Khua Kum 90 cin leh Thupha Dawhna pen December 27-30, 2008 sungin Teklui Tuiphum Pawlpi Biakinn ah kibawl hi. Hih bang a kibawlna a hangin Teklui khua mite hau ding kipan leh kiam zel, pil ding kipan leh khansih cih bang thute hangin Pasian min tawh mawhmai ngetna leh Thupha dawhna a kinei ahihi. Tua lai ah pianna (innpi) Saizang Hausapa, gam leitangh hong piate ahi Lailui Hausapa, Gawngmual Hausapa leh Ngennung Hausapa te in thupha piakna zong mikim tungah nei hi. A makai pi pen Nu Huai leh Rev. Pum Khan Nang te hi in, Rev. Dr. Khai Khan Suan in Mawhmai Thungetna ah hanthotna pia in tha kingah mahmah hi.

A kuamah peuh in nuamsa in, kilungkim mahmah hi. Topa' minthanna hi tahen.

Khua Siansuah Committee
Teklui

Barack Obama kua hiam?

Hih lai ka gelh pan nai 12 a cin lian, January 20, 2009 12:00 AM (ET) ciangin US President 44na dingin kiciamna nei ding hi.

Zomi Paunak ah, "Tagah khuasuak kuamah in dem zolo" kici hi. Lai Siangtho ah Pasian in ...meigong tagahte PA ka hi... ci hi. Romans 8:31 ah, Pasian ei lamah hong pang peuh leh kuamah in hong zolo ding hi ci hi.

Barack Obama pen, "Change, Change, Change" ci a kiko a US President a ngah ziau hi mawk lo hi. "Hun thak ah i lut kul hi" cih bek tawh kiko a President a ngah hi zenzen lo a, "Change you can believe in" (Hun thak ah om na hi cih kimuang ngam in) cih bek tawh zong mipi lungsim a zo hilo hi. Mivom te khempeuh in a deih man a kitel cing zong hilo a, mikang mivom misan mi eng a vekpi a kigawm a kitel cing ahi hi.

Hun Thak a cih bang hi hiam?

Mr. Barack Obama in "Change" a cih "Hun Thak" pen mi khempeuh suakta ta hi cih a tangko nuam ahi hi. Tuma kum 150 phial pai khin hun ah President Abraham Lincoln in Sila khempeuh Suahtakna na pia a (abolition of slavery), tua suahtakna a piak manin ama nuntakna kilaksak hi. Ama sihna pen MARTYR hi kici a, America gam bitna dinga a nuntakna piapa ciin kiciamteh hi. Topa Zeisu in leitung mi khempeuh ading a nuntakna a piak bangin USA a om theihna dingin Lincoln in a nuntakna pia hi cihzah in thupibawl uh hi. Tuni ciang dong President 43 a om khit hang US President khempeuh lakah amah kizahtak pen a, thupi kisa pen hi. Amah mikang hi. Amah hangin US gam kitam kham ding kimlai kigawm kik in tuni tan a UNITED STATES ahih theihna "gam kilomkhawm" ahih theihna uh President Lincoln hang ahi hi. A nasep thupi lua mahmah ahih manin amah phawk tawntungna dingin LINCOLN MEMORIAL HALL ciin US Kumpi vaihawmna leh National Mall tawh kitang, kizomto diudeu in inn
lianpi bawlsak uh hi.

Tua pen Barack Obama in President dinga telcing ahih nitak November 4, 2008 a a thugenna ah "America pen UNITED STATES OF AMERICA hi tawntung ding hi" ciin gen hi. Ki khenkham ngeilo ding cih a deihna hi. Ahang pen American Civil War (1861–1865) hun lai in Sal Khawi nuam leitaw lam gamte leh Sal Khawi deihlo leilu lam gamte kido in, America tum nih, North leh South kisuah man dektak hi. [America gam khangthu a kan peuhmah in i theihsa hi dingin um ing, sau gen dah ni].

Tua banga President 16na (March 4, 1861 – April 15, 1865) Abraham Lincoln in Sal Suahna (Abolition of Slavery, The Emancipation Proclamation, September 22, 1862) dinga a min a gelh khit tak ciangin sal khawi nuam laite heh mahmah uh a, thangpai gawp uh hi. Sila pawlkhat zong Sila hih ngeinaseh lua uh ahih manin suahtak ding utlo in a pute uh nasem in om teitei uh hi. Makai Moses in Israel mite Pharoah khut sung pan a pai khiat pih in mihonte in haksatna a thuak uh ciang phun in, 'hih bang hamsatna ka thuak uh sang Pharoah khutnuai ah ka thuak uh nuamzaw hi ngel ven maw..' ci kha liang uh hi. Zomi te ele?

Sal pan suakta hi bek a, mivom leh mikang kideidanna bei tuanlo hi. Bus sungah tuang leh mikang ding a mivom tutphah tunga tu cih bang hitheilo hi; mivom in mikang tutphah a ot kul hi. Tenna khua khat ah zong mikang omna leh mivom omna a mun a mual kideidan in tengkhawm lo uh hi. [Tuni tanin zong mikang tenna khua leh mivom tenna khua kideidan pianpian lai hi]. Mihing ciatciat kuamah TO leh SAL om thei nawnlo ding cih kumpi thukhun hi a, ahi zongin KIDEIDANNA (Discrimination) omlai veve hi.

Tua ahih manin American Civil Rights Movement ciin America mi khempeuh kideidanna omlo a liangko kikim ding cih hanciam in Martin Luther King Jr. in kum tampi na sem hi. Tua ahih manin amah pen tu hun ciangin "human rights icon" ciin min kipia liang hi. Liangko kikim dinga a nasep lianpipi lak pan Aug 28, 1963 a Lincoln Memorial Hall pan a thugen, I HAVE A DREAM (http://www.youtube. com/watch? v=PbUtL_0vAJk), a Zolai in MU ZIZIAI ING ci mai ni, pen in mipi lungsim zocip a, leitung kiuli dongin kithawn hi.

Tua Mu Ziziai Ing cih a thugenna ah, "Ni khat ni ciang mivom leh mikang kideidanna om nawnlo in ankuang khat umkhawm in vaihawmna khat ah tukhawm in vaihawm ding uh a, vaksuk vaktohna, tenna giahna phualte ah zong kideidanna bei ding hi. Ni khat ni ciang mi khempeuh in American Dream a neih uh tangtungsak ding uh hi...." cih bangin gen khol hi. (American Dream: America ah na ut peuhpeuh hih thei, nang hanciam zah in tangtung ding cihna hi, tua bang suahtakna gamdangah omlo a cinuam uh hi. Tu ni in zong tua American Dream om a, Barack Obama adingin ama American Dream a tangtung hi kici hi).

Hih a thugen zawh kum 5 ciang April 4, 1968 niin, Kum 39 bek pha pan in ki kaplum a, Medical Doctor te in a khuak pen kum 68 a pha mihing khat khuak zah in hoih, pil hi ci uh hi.

Martin Luther King Jr nasepna hangin kitelna, kumpi nasepna, sangkahna, moto tuanna leh tenna mun leh mualte ah kideidanna hong bei hiaihiai a, a sawtlo in mi khempeuh in President tel theihna (voting rights) zong hong ngah uh hi. Tua banga hun hong kihei toto ah tuni in Barack Obama, mivom khat in US President sem dingin kitelcing hi a, Martin Luther Sunmang, ahih kei leh Mangmuhna a tangtung hi kici nuam hi. Martin Luther King Jr a kikaplup laitak a kiangah dingkhawm Jesse Jackson zong tuni in damlai a, Obama tel cing ahih nitak in a biang langnih a khitui luang TV News Channel te in lak khia ziahziah uh hi.

Hih ciang a tun theihna dinga lampi a sial, lam hong leh hun thak nihvei thumvei bang a piangsak suksuk President Abraham Lincoln, Rev. Dr. Martin Luther King Jr. te hih leitung kumpi vaihawmna lian pen a kingaihsun White House sungah a lut ding ni in Barack Obama in a thupi bawl ding mah ahi hi. Amau lampi ziiksa ah pai in, amaute hanciamna tawh hih ciang tung thei a, amaute nuntakna nangawn uh a piak man un Sal leh Sila sisan tawh a khangkhia khat a lianpen suak ding hita hi.

Tua man in Obama in tel cing ahih nitak in, "Change has come to America" (Hun thak sungah America kilutta hi) ciin mipi maiah awsang tak tawh na tangko zo hi. Sila pan suahtakna hun thak beizo a, kideidanna om nawnlo dinga liangko kikim ding hun thak zong kipelta hi. A vom, a kang, a san cih omlo a mi khempeuh in a hanciam zawh nak leh ama lungtup, a lian penpen US President nangawn kingah thei hi cih zing ciangin Barack Obama in lak ding ahih manin January 20, 2009 pen America gam adingin NI THUPI mahmah khat hi takpi hi.

Sun nai 12 a sat ciangin Barack Obama in President Lincoln kamciamna Lai Siangtho tung mah ah khut nga a kumpi dinga kiciamna a neih tak ciang America gam thu ah a mang ngei nawnlo ding thu khat a piang (historical event) hi ding hi.

Tua manin Barack Obama special mahmah a, mivom mikang thalawp mahmah hi. Sum tampi, USD 170 millions bei in hih kumpi suahna (Obama Inauguration) kibawl hita zen hi. America khangthu ah a tambei pen hilai hi.

Thukhupna:

Mipil gam ah HUN THAK sungah a kilut ciangin a hoih lam, a khangto lam hi a, mun dangah a sia lam, a kiamsuk lam khawng hinuam se hi.

Zomi zong HUN THAK ah i lut simin a hoih lam hileh cih i deih leh Pa Pasian kiangah i thungetna hi den leh cih ka deih mahmah hi.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

Cikha khua tawh kisai thu tawmkhat

Ci peei zong kici, Zoci zong kici, Dimci, Cikhawn zong akici ihgam aa piang hih Ci tawh kipeh in, azaknop thu tampi ong luangkhia ahihman in thupi sa ing.
Zo'ci, Cipeei, Dim'ci, Cikhawn akibawldan sanggampa Suan ong gendan mah ahihi. Ahihhang, taubel aa kihuan ahihman in a kuum lam pen anuai lam, bel taw lam hizaw in, azaang(flat) lam pen atunglam ahihi. Ci peei khat ngah nading abaih hilo in, citui phulna cik (fountain) aa tuite akan dong bel tampi huan akul hihtuakhi.

Taanglai in bel gol, tau bel, inn kim in kinei zolo ahih kawmna tawh, anei te'n zong ci peei khat ngah nading sun tawh zan tawh huan kul, bel sia mahmah hihtuak aa, a ciktui zong tuipi tui zah in al lo ahihman in taubel tawh akihuan na-ngawn peei khat ngah nading sun tawh zan tawh thapaih mahmah kul hih tuakhi. Tua ahiman in taanglai in Ci thupi tuak mahmah hi. Tua hangin Ci al meh zote mi thupi aa kimu ahihi.

Cikha khua aa piang ci pen, al bek hilo in kha kawm ahihman in "Ci-Kha" akici hihtuak hi.
Cipeei, Zoci, Dim'ci, Cikhawn ihcih te zong tu aa ihzat Kawlci zah in al lo in, vaimiim ciim bangtawh meh ngel lehang bei baih mahmah hi.
Taanglai in Zogam ah ci hamsa lua mahmah ahihman in, numei, adiakdiak mothakte bang ci kuang sawk ngamlo, ci-al kimehsaklo hihtuakhi.
Tuipi tawh kigamlat namun aa omte ading Ci pen ngun leh kham sang thupi zaw ahihding mah ahihi.
Sih akici, tawmkhat al leh uih athuah "Cik"te mihing bek hilo ganhing inzong zuan tanghtangh ahihman in, sabeng(mi leh ganhing sasialne)te sa panna mun hoih pen ahihi. Cih nopna ah Ci tawh kisai mi inlah duh, gan in lah duh cihna ahihi. Ci huanna taktak ah Sih-khuuk(al leh uih athuah) Cik kizanglo hi.
Ci peei khat ngah nading in a al phalo ci-tui bel tampi akan dong kihuan hi aa, ci huanna bel zong siadeuh, sing zong tambei ahihman in "ci" pei khat in tampi mat tuakhi(taanglai in).
Tua bang Ci-al suahna ciktui pen Ci-khuk kici aa, mihing leh sa-hing kituahna mun hi-in taanglai bang in Ci huante, zankim Ci-khuk gei ah ihmu ngamlo, giak ngamlo uh hihtuak hi. Sa inlah zuan, mi in lah zuan cihna ahihi.
Ukpite hun, leh khuasat peuh in Ci-khuk nangawn siah kaihna in neihi.
Ci akihuan ciang, Ci-tui bel khat tawh Ci peei khat kingah zolo ahihman in, Ci tui tampi ki nih behbeh in kihuan aa, Ci peei khat ngah nading Ci tui bel tampi kansak kul hihtuakhi. Ci akhalh kuan ciang, ong phul nelhnelh in, tua hun laitak khoih kha lehang Ci khal thei nawnlo ahihman in, sukkhaak loh ding kidop kul mahmah hihtuak laihi. Ci tui bel tampi aki kansak khit, ong phulh(bubble) laitak, mei ki sumit aa, akhinteh ci peei kingah hihtuakhi.
Zomite Ci-al meh zoding ong siam tahen.
(Tuhun ading athupi lohhang, taanglai in Ci-al meh zoding kikhaat mahmah hihtuakhi. Ci huan nading taubel kinei kimlo ahihman ahihi.)
Ahuan ngei taktak ih omleh tu aa sang zaaknop zawlai dinghi.
hkl




----- Original Message -----

From: Tg Vungh Suan Mang
To: zomi@yahoogroups. com
Sent: Monday, January 19, 2009 8:21 PM
Subject: Re: [ZONET] Chikha Myo: Zomite' KHuapi thak (Cikhawn or Dimci thu)

Dear All

Dr Cin hong dotna tawm hong dawng pak ning.

Tuma kum 20 kiim lai in Dimpi Khua pan hong ki zuak ahi Cikhawn (Dimci zong kici) na mu kha ngei leh na ne kha ngei ing. Kei muh ngeingei Dimci pen Silngo tawh kibang in a tung lam kum kiukiau a, a nuai lam peek in khut peek cia ding in abem in ki bawl hi.

Cikhawn bawldan kei theih ban ciang pen (a thei zaw ten zong hong gen beh lai un la) Dimpi Khua gei a om cikhuk pan in citui la in meitawh ki huan a, a cihul a ki ngah teh silngo bawldan in lom pingpeng in meikhuk ah ki em hi. Meisa a mukha diakte bang san pian hiuhiau in sum mai mahmah hi.

Gawlbawk leh natna tuamtaumte a ding hoih hi ci in Kawlzang lampan hongpai cite zanglo in Dimci vive ka zat hun uh khanglui lai hilo in tuma kum 20 lai khawng hi pan hi. Vaimim ciim bang tawh meh leng nop mahmah hi. A cikhal pet kawm keuta tawh vaimin ciim hawp kawm, zasan hing leh khanglang (Nannan) gawizan meh kawm leng bel kua Sushi, Kua KFC, kua Mc Donald cihte tawh teh theih vetlo in lim hi ven.

Cihuan na ding in singkhuah haksatna hang tawh zuak khiat ding in a kibawl nawnloh hang, zat tawm ding in tuni dong mah kibawl lai hi ci in Dimpi Khuami meltheihte in hong gen hi.

Kei theih ban cian tawh hong kupcih hi ing, a ban kikum to lai ni.

Lungdam

Tg Suan

Baangkua sung thu: Murlen

UUPIPA-ZI LEH BANGKUA-SUNG, SANGGAM KHAT LEH KHAT.

Uuzaw leh a Zi.

Zomi ngeina sungah ih omlaiteng Teek leh Khang kithuahdan ngeina leh suahpih sanggam-sung kihuaidan ngeina kipaizo lo ding hi. Tua ngeina a zangsiamte' bangkua hoih-a, anawkkha khempeuh tualbial nuam uh hi. Teekte omsungteng amau khanpih sanggamte leengla kitawlnga lo-in kiphathuak den hi. Tua hunsung bangkua pen thupisuah mahmah hi.

Uupipa in zi hong nei hi. Ruth bang-a numei-hoih ahihleh Teekte tawh hong ki-aihual pah hi. Ruth in, " Namite keimi hihen la, na Pasian zong keima Pasian hihen," cipah siausiau hi.( Ruth 1:14-16.) A Pasal ii Nu leh Pa pen nu-mah pa-mah cipah- a, pasal sanggam khempeuh ama sanggam suak pah hi. Ama-lam sanggamte hong kibehlap ahihmanin sanggam hau suak hi. Teek leh khang ii hiang-khempeuh kigawmin nopci-suah peuhmah hi.

Mithak ahihna leh a gualhuaina hangin sanggam khempeuh in lamnaih uh-a, a mukhempeuh in hopih-nuam uh hi. Heeksuk-heektoh maingal tawntung hi. Pi aw, nu aw, ci-in innkuanpih ngeisa mahbangin bawl uh hi. Teekte in zong it beklo-in muang mahmah pah hi. Kilawm kituakin seemthei gamtaang thei ahihmanin kuaman phunsan lo uh hi. Khutkhelhna nangawn, atup hilo ding, cih theitek ahihmanin huu- in amalamah panghon uh hi. Itna in mawhna khempeuh seelzo hi. (1Corinthians 13: 4-7.)

Numei a pauziahziah khempeuh sia khin lo hi. Itna leh thuhoih bulphuh a pauziahziah om hi. Amah ki-awnghon tuamlo-in nasep silbawl hawm ziahziah hi. Paulap zong lo hi. Hunngah keng cingeilo hi. Sepding bawlding khempeuh amah kiphuum den hi. A teekte in, " Na uu guak seemsak kei un, huh un, " ci tawntung a, bangkua nasep-silbawl mapai mahmah hi. A sanggamte in anungzui uh a, bawm-liailiai uh hi. Amaa thanuamna in makaihoih suaksak hi.

Lungsimkawi neilo-a pauziahziahte pen gualhuai-in Teekte pahtakna ngah thei zaw hi. Pasal zahtakna leh itna, Teekte hehpihna leh neekngaihna, innkuan nuntak khantohna ding ngimna tawh gamtaang ahihmanin zahtakna kipia hi. Teekte in, " Na uu cih bangbang gamta un" ci-in a tate hanthawn uh hi. Khat leh khat kithupibawl ciat uh-a ki-itna khang seemseem hi.

Uupipa pen, hun-awng neihni zingsang simin puanzaa-tam silh khingkhengin a naute innah banhawh hi. Haksaatna tuamtuamte khempeuh theihpih hi. Damlo a omleh a hunlapin phawkpah hi. Innka-liip ging liapliap azaak uh ciangin "Nu ei i u hong vaak hilo maw " ci-in tokhom lenlaakin munhoih pen ah nakoih khol hi. Itna leh zahtakna kigawm ahi hi.

A Zi penzong a Pasal bangmahin innlak sanggamte khualin angvan- dan siam mahmah hi. Uupipa-zi thukhualna hangin sanggamte lomkhat suak uh hi. Singkung tampi kineek takin pokhawmleh huih in muutpai zo lo hi. Sanggam kilomkhatte kiim leh paam in nopneh ngamlo uh hi.Khau-zangneu tampi kihualkhawm leh tembaw gol mahmah kaizo hi. Uupipa-zi hoih ahih ciangin sanggamte in a tenna khua taisan ngamlo dongin khenglah uh hi.

a. Damtui kuulthuk limngan zuan a, singcinpaal phialvan bawm e.
b. Lunmang hawmsiam zataan bawm a, ciin hawmsiam tuai in bawm e.

Ahun atun ciangin innlak sanggamteng kithuza-in Uupipa Tuukzu khol uh hi. Nopna-dahna thu khatpeuh a om ciangin buakhuanin uap ciat uh hi. Uupipa leh a Zi thukhualna hangin innlak sanggam teng kilomkhawm hi. Thusia-thupha khempeuh Uupipa kiang kitun hi. Thusia-thupha omkhempeuh a kibangin puakhawm uh hi. Sanggam kilungtuakte kiangah puakzawhloh ding vangik lua omlo hi.

Uupi-van puazo-mi a tamzaw pen a Zii hoihna hang ahi hi. Khatveivei numeite gam-sakol bang ahiphial zongin kamkaih lensiam pasalte khutsungah suan leh muan pen suak thei hi. Sanggamte in Uupipa tawihuan ahihmanin, midangte tung nangawnah vaang nei hi. Tua vaang in a sanggamte huutzawhna tha pia kik hi.

a. Ih khang ciautui luan-ging icih akaih tam a luan-ging no aw e.
b. Ih tung solkha vaang-taang icih alsi'n bawm a, vaang-taang no aw e.
Thu kikum innkuan pen a ki-itte ahi uh hi. Bangkua-hoih icihte pen vaikhempeuh kikumte ahi uh hi.

Numei sinsia
Bangkua nuam leh nuamlo a tamzaw pen Mo neih ciangin kipan hi. Numei gilo khat, pasal bangkua-sung honglut phetin " No" leh " Ko " tawh hong tung hi. Na Nu na Pate, na sanggamte, na Behte, cih tawh thupan tawntung hi. Numei gilo phung khen acihte hi a, thuhilh haksa hi. Hibang lungsim-puak pen pattah haksa hi. Uuzaw zii ding genloh, zii ding limlimin hoihlo hi. Mo dingin hoihlo hi. Anei pepeuh mavang ngeilo ding uh hi.

Mihing pen ganhingmah bang hi-a, pattah thuhilh tawntung kisam ahi hi. Leengla hong pai zongin awnlo- a tukeihkaih mawk om hi. A pasal in, " natutna awn o,"cileh, nihvei thumvei khit ciangin thei paisuak lel a, hong pai khat peuhpeuh amuh ciangin muktu zenin awn thei hi. Tua bang numeite pen Nu leh Pa in hawmthawh lua it lua ahihmanin thuhilhlo, bangmah sinsaklo uh-a, khialhna lianpi abawl uh, ahi hi.

Tua bang mite pen " hakai pahtak lungheng" cihte nam ahi hi. A Pasal in tawsawn tawntung ding kul hi. " An nahuan o,anthuuk o, kuangsawp o, innpuah o, ih puan sawp o, tho inla kithawi o, paihun ta ei,"ci-in a zongsat dong gen kul hi. A thongil ngeilo numeite pen masuan kinte hi-a, zi dingin hoih hi. Innkuan khuaziing ngeilo ding hi. Alarm-Clock tawh a kitawng thei numei deih kei in. Paihun acin ciang a a kithawi pante a pasal in nakpi tawsawn keileh anih un kithadahsuah thai hi.Innkuanbup zawngkhal sak zo hi. Pasal in a tawsawn siam ding kisam hi.

Zii or Mo nazon uleh a taima (alol) numei, a ciltat van a keemsiam, ama innkuanpihte aangvan siam, midangte neekngaih-a ahehpih thei, a om bangbangtawh a kinamtakzo[Ecomy] lungsimnei numei, pasalte zahtak-a vang apia numeite zong un. Nasep ding khempeuh kiguangkuaksa- in om a, hunlap tawntung zong un. Lungsim kuhkal masuan atut dong a hanciamte zong un. Tua bang numeite in innkuan hong tawikaangzo numeinam ahi hi.Tuhun khangah uisan mehlim duh thanuam anhuan bel mahmah kisam hi.

Teenkhit ciangin melhoih in bangmah manlo hi, a gamtathoih en masa in. Nikhat sung a innah om lecin azia-atong kisansaat thei lel hi. A Nu a Pate leh a sanggamte ahona, innkuansung nasep-silbawl zia namu ding hi.Tua gamtat-ngeina khempeuh nang kiang hong ken ding hipah hi.

Sanggamte leh Uuzaw nupate kikaal
Ei Zo ngeina sungah Uuzaw dinmun pen thupi mahmah hi. Sanggam lungzuang khuangaite lunglenkhohna- mun ahi hi. Anduh gilkialte ankhing siimnamun ahi hi. Uupipa pen sanggamte kidaalna luum tawh kibang hi. Amaute belh kulhpi ahi hi. Uupipa-zii pen kongcingnu hi a, sanggamte sungtum pusuak sakin nuamsa mahmah uh hi.

Uupipa-zi ahoih keileh, kongbiang a dak leengla khempeuh aban peh ui-hang tawh kibang hi. Kongbiang a dakngam omnawnlo hi. Innka-mong kiliip-gingte leh suangphahpeek siikna khekhap-ging puakleklekte kiza nawnmel lo hi. Sanggam leengla kivanglua ahih ciangin, innka kiliip-ging a zaksimin, naupangte in sikha sa uh-a, puan kikhuhin bu uh hi. Khangluite in," Uipi leengla zong nuamtuam," acih dinmun tungta hi.

Teekte leh Khangte nupa kikaal.
Ei Zomite pen kum-60 khit ciangin nasep ngeina bang hizo lo hi. Guhtui-kang hi. Ih tu ahi-a, ih ding ahi zongin guh kilawiliapliap- in ki-uaikai mahmah hi. Anneek-tuidawn anip-anem lamsang bek kinezo hi. Tua bang thakiathun ciangin lo kikuansak nawnlo hi. Inn-ngaak ci-in innah naucing leh inn-nasep kithuahsak hi. Tudongmah in tua pen ahidingmahin kingaihsun khong hi.

Mipil mihau gamte-ah, Innsung puah ding anai-in kicial hi. An pen a kibawlsa-in kizuak a, a manlaangin suanglumin ne uh ahihmanin anhuanna-in hun tam beilo hi. Naucing pen poimawh hi. Naucinna-mun atuamin om hi. Naucin-man pen nasepdang sangin manphazaw hi. A kiseem khempeuh nai tawh ciangtanin thaman kingahsak hi. Ahun-maan tawh naa kiseem-a, ahun-maan tawh thaman kipia hi. Nuteek-pateek inn-ngaak naucingte pen thaman a tuamin ih piazo kei zongin, naseem dangte mah bangin Credit piak ding kilawm hi. Numei haite in inn-ngaak ci-in thusimlo thei uh hi. USA gamah nasep khat peuhpeuh thaman angah keileh zum kitun uh a, piakloh phamawh sak uh hi.

Numei lungsimhoihte naseem aciah ciangin, inn-ngaakte kiangah, " Nu, nabuai lua uhia? anbeek tuibeek nadawn man uh hiam o, ih nau a cingh na?" ci-in hehpihna kammal tawh kihopih hi. Sunsung-a gimna teng pen tua kamzol tengin nuulsiang mang a, a tawllam zong phawk nawnlo hi.

Khatvei, a teeknu thatang neukhiukheu gawng thipteep teekkhin sawnsawn, nau a puak ciangin amah tawh a kikim phial khat om hi. A Mo pen thagolin saivetvat khat ahi hi. Naseem a ciah ciangin, a nau sangkhia hi. A nawitah in pia hi. " Nu e i nau puuksi dek hilo maw, an pialo maw," cih kawmkawm leh a pumtungteng veelveelin, " a ci niin si, sil buanglo a, nu e, a taw ciang in kui, hehpih huai law si," ci laa laa hi.

"Gilkial ei, an bang huan, tua, tua, tua, nabawllo maw, thadah si ucia, tua bek hilo maw nasep u," mittang kisal lela-in a teeknu en phei hi. A teeknu in, " Nau pua kawm-a,dingsa- aa an ne hing e, anminsa kakoih zawh pen kei kipak petmah ing," cikik hianghiang hi.

Tuhun ciangin Teek leh Khang kikal kuamthuk mahmah hi. Ih Ngeina kiphiat vetlo napi, zong kizang taktak tuanlo hi. Teek tawh om Khangte in dongkholh sa uh a, vangikpi-in ngaihsun uh hi. Apiankhiatna taangthu leh Nupi-pasal asuah theihna taangthu suutkik lo mawk uh hi. Hih thute suutkik uh hileh Khangte in Teek tawh ompen thupha ahihlam phawkin vanzang sa mahmah ding uh hi.

Ei Zomite khang kilumlet laitakin Upadi kip kineilo hi. Kikupna omlo-in, Uuzaw puakding vante thudon lo-in dapkoih lel hi. Nu leh Pa te in, a tate a sepzawhloh hundongin vaak napi, amau vaakkik ding kua cih, matmun om nawnlo hi. Nu leh Pa vaakding kuacih genkholh theih hilo ahihmanin, Kawl ten zong aluah-atang ding leh Nu leh Pa vaak ding sehsa-in koih ngamlo hi. Asih dongaa vaak penpen aneih khempeuh nusiat lel hi.

Tuhun khangthak paizia cidiam, numei huzaaplamah hoizaw hi. Ama Nu leh Pa sangin Sunghnu-sunghpa thupi seh zaw ciat uh hi. Tua ahih ciangin Ta-numeite neuseh theih ding hinawnlo hi. Khang kilumlet-a khuahun paizia kikhelkhel hi.

Tu khangthakte inzong, teekhun aa ding ngimkholhsa tawh a ciangtanin ta neih huai hi. Tate tungah kingak theih omnawn lo kha ding hi. Europe mite ngeina mah zuihloh phamawh hun hong tung lel ding hi. Ngeina laklawh ahihmanin Zomite lakah avaakding tasam Nuteek Pateek 70% bang om tawntung hi.

Innkuanhoih pen Khangmasate zahtakna pan kipan a, Mo inzong ama-vun suahkhia-in apasal-vun, apasal sinsan sungah kiphum ding ahi hi. Ih Pupa-Ngeina ih phiat mateng, tua ngeina kiptak- a aleente buailua ngeilo hi.



Thang Siangh. zogampalpi@yahoo. com

Cikha kum 50 cing ta

Cikha khua kum 50 cin Golden Jubilee vai i zakzel ciangin i lung khat hong phawng vengvang aa, nuamtuam mahmah hi. Zogam sungah khuapi tuamtuam tampi ka pai ngei kholloh hangin Cikha Myo pen a mun hoih pen pawl dingin lamen ing. Tedim khuapi panin 83 mile bang gamla a, Kawlpi panin 160 mile kim bang gamla hi. Cikha pen a khuamun hangin minthang hi. Khamtung gam ahih hangin zang kuak sung khat ah om a, lawilo kho-in nungta theimawk uh hi. Nidangin Than Shwe tanu bangin khamtungah zanglo om cih pen lamdang sa mahmah a, khat vei hong paisawm ngei-in Kumpi uliante bang buaisak mahmah ngei hih tuak hi. A khua geiah Tuivai lui luangin Kansauzang, Khuadam, Cikha, Mauvom leh Saipimualte in tua tuivai lui dungah phaizang hoih mahmah nei mawk uh a, nuntak gim nam zungzung hi. I meitei gun sangin kinuntakpih zaw mawk hi.Cikha panin New lamka ciang Motor lam om a, a tamzaw in Bazaar kai nai-in nei mawk uh a, gamdang sum ngahna khat hong suak hi. Tonzang
panin i paitoh ciangin Japan gal lai-a tank kisia 7 bang lamkim ah kitung veva aa, gallesa hanga siatna tampi a om a hih lam hong phawksak phapha hi. Cikha gam, Kansau leh Sianggial gamte hoih mahmah a Taaksing hoihte, ngeisok pakte in i zin ciangin i lung hong nuamsak mahmah hi. A gam hoih lai ahih manin gamlak sumpiang, pak nam tuamtuam, kenbal a kipan, baklawng; thaksing, cihte leh sakhi, sazukte, ngalhonnte belhna khat ahi hi.

Cikha khua pen na neumuh khak leh na kialkha ding hi. Midangte bangin khangto hi zen lehang a khuasungah lampi thum bang kisial in, inn a tul tampi kilam thei ding hi. Gamgi ahi zah khat in Cikha panin Behiang, India gam pen tai 9 bek pha hi. Gamgi a hih zah khatin Mobile phone te nangawn Indiate' cable system zatsak in kihoziahziah bek ta hi. A gal khat en lehang Zomite' kisak theipih zungzung Haiciin kawl kigal muh a, taihinn a kitung liapluap bang takpi ngei-in Mangkangte'n khua sa-in bomb a khiat khak tampi ding mah uh ahi hi. Tua hi a, Zomite' khuapi hoih mahmah khat a nei i hih lam i kiphawk gige ding thupi hi. Khuapi dangte bang lo-in Zomite' ki-itna, pilepu zu kikolhna, kipi kiteen nate leh behlebung kiuapnate i neih ciangin neih pen ganpite mah kigo liapliap lai ahih manin gamdang pai ding zong thupi luai-in kituat khollo zah dong dingin khua nuntakna pen namtui zungzung hi.

Cikha khua a it,

Suang Khen Pau
------------------------------------------------------------------

Dr. Cin leh Cikha lungluteng,

Cikha khua tawh kisai kilungluttek ahihman lungdamhuai sa ing.
Cikha ah kumpi sang tan guk na kah ngei ing. Sangkah hun kum khat bek ahihman leh kinaupang lai in bangmah kiciamteh taktak lo ahihna tawh kei omlai leh kei theihkhak thute anuai ah article dan deuhin ong gelhkhia ing.

Kei Theihngei Cikha Khua

------------ --------- -----
Kei omlai 1991 pawl in Cikha khua inn tam nai het lo hi. Inn kigawm in 500 kiim aphadiam cinuam ing(kei upmawh pong hi.). Khuahun(weather) pen nuam mahmah hi. Kei omlai ciangciang in Cikha ah Video Player leh TV nei omnai lo liang hi. Tua mah bangin Cikha ah Tekmit/Myatman (Glass) bulk om lo phial hi. Cassette player nei inn tam nai lo lai hi. Aneite inn ah Lengtong Pauno late khawng va ngai ngetngut in nuam kisa mahmah lel hi. Cikha khua pen Kansau zaang khua pan lut leng Zatopi kituak masapen a, tua Zatopi khuamong pan kipan in agal khuatawpna dong asauna pen Tai (Mile) khat leh alang pan 2 miles bang sau ding hi ci ing. Khe tawh pai leng kitung thei lo tawh kibang sa ing (Ki naupang lai zong hisam in cin).

Khua lai ah Sangpi (tun bel Cikha High School hita) leh tualpi(football field) om hi. Tualpi pen Cikha khua ading in Sport Centre pi khat ahihi. Nitak sim in Tukpeng kimawlna leh Akkha kisat miteng tawh gamlum thei mahmah zel hi. Tua tualpi alang lam ah mualbo nih om in aveilam mualbo pen Galkap len hi a, ataklam mualbo pen Palik len hipah hi.

Nitak nitum kuanta ciang in Galkap hon khat leh Palik honkhat lasa kawm, muktum kawmsa in ong tuaksuk zel uh a, tualpi ah kimawl zuahzuah thei uh hi. Kimawl aman uh ciang in tualpi kiang a aluang sialsial Tuivai guun ah kisil pah uh hi. Tua hun laitak in Galkap population pen 150 kiim bek omding in ngaihsun ing. Palikte zong tuazah kan hilo ding hi. Suun hunta in galkap honkhat Cikha pan Khen Man khua(India tawh Gamgi khua -Cikha tawh tai 5 bang bek kigamla) ah vapai zel uh a, Duty nei zel uh hi. Border Crossing nei sumzong/paizongte aupmawh uh leh thusit/dong in vanteng zong velsak/laksak thei zel uh hi. Cikha khua ah Galkap om atawmzaw tangval ahihman nitak khuamui taciang in khuasung ong lutden uh-a, nungak hel lai uh hi. Lampi khawng ah Guitar tawh vak in Sai Htee Sai lakhawng tawh nuamsa thei mahmah uh hi. Galkap Bupipa(bawk thumpa) pen tangval lai hi in, tua laitak Cikha Sangpi-a Kawl siamah thumte (Hmaw Be pan -Zangkong kiang pan ong pai)
helden hi. Kawl galkap leh palik tawh kiteng Cikha khuami numei honkhat mah om-a, tua hun lai in kilipkhap pong hi.

Cikha khua ding in Tuivai guun pen athupipen himai ding hi. Tuivai guun pen ciim mahmah a, zong vot phadiak hi. Tuuk tun ciang tuivai guun pen tuikhang thei lua ahihman lauhuai hi. Kum khat in galkapte nih leh thum tuivai lui ah siden uh hi. Tua tuivai guun kiimteng ah zaanglo pen bawng leh lawi tawh kikho in Cikha khua in ann khamzo hi. Zaanglo neiloten ahih leh ngeina mualtung lokhawh mah tawh nungta uh hi.

Kei omlai in Cikha khuabup ah Store (Dawr or vanzuakna) nih bekbek om hi. Zii (Shopping) lian bawlnuam/painuamten ahih leh Behiang khua lam zuan in India gam sung pan valei zaw uh hi. Tonzang leh Cikha kikal tai 50 bang bek ding kigamla hinapin Tonzang pan RTC mawtawte(lutom belbalte) kha khat in nih leh thum ong tungzo bek hi. Jeep zong bel om na ven kuamah kituanzo ciat lo hi. Lampi Tonzang pan Cikha kikal pen Mangkangte bawldandan mah bangin omlai zen hi. Mualkawi khua kiangteng bang mangkangte bawl Kattazasii (Tar) bang pen hoih lai lua kisa mawtaw hatzo liang hi. Cikha leh Tonzang kikal tua hun in ni nih bang khe tawh kipai in Mawtaw tawh ni khat kipai hi. Khat veivei tuuk hun bangciang mawtaw tawh i paisang khe tawh pai leng bang kitung baihzaw thei lai hi.

Kei om kum mah in Cikha khua in High School ngah ding cih news ong tung hi. Post Office masapenpen ding zong honna kinei thei hi. Cikha pan Kawlpi lai khak leng tua hun in kha khat bang sawtmawk hi. Tualai in Tanlang pan Tangiat dong class room khatciat bek om hi. Sang sungah Tanlang pan Tanli dong class sungah Zo pau mah tawh lai kihilh in, Myanmarsa bek kawl pau kipau hi. Tannga pan kipan bel Kawl pau zangh in kihilh a, atelmelmel lo tampi omzel hi. Kawl pau khawng tawh Zomi siaten ong hilh ciang sangnaupang pawlkhat nui kulkul zel uh hi. Siapipa pen Siapi Ngun Thawng(Khalkhate) hi in Tedim pau siam peuhmah in atate bang Cikha bek nuamsa uh hi. Cikha Sangpi ah Zolai Tanli dong kisin thei a, exam zong kinei ngiat sak hi. High School project omta ahihman Sangpi building thak lamding kipan ding cih ngimna tawh khualnawl ah Bricks(Oh Khe) kibawl ziahziah in kihal hi. Sangpi building ding funds zonna in ko sangnaupangten Friday ni nitak(Social Time
kineiden) ta in Buh-phieu khatta tawh buh-at ding in kikuan henghangden hi. Tua sangnaupangte buh-at na tawh kingah Sumte sangpi lam nading ah pai hi. Kei ading in ka Buh-at masakna pen hipah hi.

Cikha khua pen Khuapi(Town or City) dingin qualified mahmah mun ahi-a, mai lam hun ah development hoihtak leh Zomi tading mun thupitak ong hingel ding hi cih ka lamen hi. Ken Cikha ka muh kik nawn loh pen kum 18 sung bang ong hita cileng, tua kikal sungin tampi na kilamdang khin ding in ngaihsun ing.

"CI" tawh kisai
------------ ---
Cikha khua ah "Ci" piang nacih uhpen aman mah hi. Kei omlai in zong Cikha khua kiang khawng ah "Ci" tuiphualna om ngiat zen hi. Tuc tuite huai leng "Ci" in ong piang dan ahihi. Tua "Ci" kibawlte pen Cikha omten nekpi in kinei hi. Tawlbawk zong damsak kici zawmah lai hi. "Ci" khalte pen sunagtum kang mahmah bangin liak leng al cihtak in al hi. Kei omlai bangin ka omna ka Pute inn bangah Cikha khuasuak "Ci" bekmah kizangh zaw hi.

Other Resources
------------ ---
Tonzang leh Cikha kikal khua min teng
http://zomite. blogspot. com/2008/ 11/tonzang- leh-cikha- kikal-khua- min-teng. html
Chikha Location
http://www.tageo. com/index- e-bm-v-00- d-m606938. htm?Chikha
Chikha in Google
http://maps. google.com/ maps?q=23. 933+93.583+ (Chikha)&ll= 23.933,93. 583&spn=05.0, 05. 0&t=k&hl=en

Laigelh,
Paul Khaipu

A zenzen-in

Hello! Zomi,

Lawm hih kong laikhak pen Aung San Suu Kyi in 1989 kum aa, a thugen hi-in akitelthei pen dingdan aa, kong gelhkik hi. A thulu pen A ZENZEN IN cih vawh ing.

A zenzen in-- Na innkuan pihte aa kipan na beh, na phung liinglawng in, tuapen nanghaanghi ci-in hong kimawhsak aa, hong kipampaih ciang hehhetlo aa, daidide in nathuak zawh leh.

A zenzen in-- Nang hong kimuang nawnlo aa, hong ki taaisaan ciang, a mawhna uh maisak ban ah lungkialo in nanglehnang nakimuan tetek leh.

A zenzen in-- Gimluata ing.Democracy zong ngahnawn kei ni.Sawt ngakluata hang, cilo aa, lung duaitak in na om zawh leh.

A zenzen in-- Nangthu amanlopi in hong ki phenggen ciang, zuaothu ( thumanlo ) tawh thuk kiklo aa, na thuakzawh leh.

A zenzen in-- Ngiimna, gelna, upna, hangsaanna, lametna te bektawh lung ngaingailo in Sepna tawh nakop leh.

A zenzen in-- Gual zawhna leh gual lelhna na tuak ciang, leitung hiven a hithei thuhi ci aa, na saansiam leh.

A zenzen in-- Na tha na ngal khempeuh pia aa, nasepkhat hong kisuk siatsak ciang, lungkialo aa, a niampen pan na kipatkik veve leh.

A zenzen in-- Na tha na ngal teng bei in bangmah na sepzawhloh haang nalungtaang nakhauhsak veve leh.

A zenzen in-- Kumpi miliante tawh lam napaaikhop ciang na kiphatsak kei leh.

A zenzen in-- Na lawm leh na gal ten lungkiacip aa, hong bawlzawh kei uh leh.

A zenzen in-- A tom mahmah nahun minute (1) pen, a sau mahmah second (60) in nazat theih leh.

A zenzen in-- Mi hing na hih ciang, guallel thei, lungkia thei, hehthei, ahih hang sawt hehlo,lung kialo aa, na kihehnep theih pahpah leh.

Tua hi leh lawm Zomi, nangpen leitung ah, naut, nadeih bang gualzotak aa, asemthei ban ah mimanpha mithukhat nahimawk ve leh.

Na sanggam

Cinpi ( Hello! Zomi )

Delhi Khuado Pawi etkik na

Posted by: "pausuante@yahoo.com" pausuante@yahoo.com pausuante
Fri Jan 16, 2009 9:02 am (PST)
2008 DELHI KHUA KHUADO PAWI ETKIKNA
Khuado pawi ni 13 Dec 08 in kizang thei ahih manin Pasian tungah lungdam thu ko hang. Banner tungah ZOMI KHUADO PAWI kigelh hi. A mun pen MDC Community Hall Uttam Nagar ahi hi. Vaihawm kipat tuung panin maapai mahmah in, a vaihawm hih zong nuam mahmah hi. Pawi zatna panin keima ngaihsutna hong gen ning.
1.        Vikaspuri a om Zomite(Vikaspuri Zomite) pen Zongeina ana kemcing zawte ahih manin a pau zatzia, a kihozia, a kilungtuakziate uh etteh huai mahmah hi. Tedim pau satsat mah tawh hun hong uk uh a, thugenten zong Tedim pau ngiat zang se uh hi.(Ei pau tuamtuamte zang se lo ka cihna hi). Delhi a om India gam Zomite(Delhi Zomite) bel tua cipah sam loin, i khankhiatna pau tek mah zangin, T-Tedim pau eima pau zuih ding zuun ding puah ding a ngaihsun lailaite kihi hi.
2.        Pawi nuam tak akizat theihna dingin a giakkuan bang zong kiom a, Vikaspuri Zomite in vai khempeuh saisa in koih uh a, ahunhunin nasem uh ahih manin kicinglah bangmah omsak sese lo uh hi. Buai lua in sem man lo cih zong om lo hi. Delhi Zomiten huh nuam mahmah leng zong huh kulsak selo uh a, aipeng ngaihin, i minam adingin a kipia ngiat uh hi. A vaihawm siamna uh pen etteh huai mahmah hi. Mi 300 ading ann kihuan a, mi 600 valin kikham hi. Mehtui beel khat bek mah kihuan a, kicingsak veve se uh hi.
3.        Biakna lamah BCA, ZCF Vikaspuri, Seventh Day, RC & ZCD cih bangin a om tek hang un, Khuado Pawi 2008 ciangin kibeel pawl uh a, vanzat khempeuh thawhkhawmin, pangkhawm diamdiam uh a, hong nusia khin ka Pa Khup Za Go in Minam khat Lai khat Pau khat acih pen hong phawksak mahmah a, Minam vai ahih nak leh pangkhawm diamdiam uh hi. I kilamdanna thu tawmcikte sangin i kibatna thu tampite thupi bawl zaw uh cih kimu thei hi.
4.        Khuado Pawi zat ding akikhensat ni a kipanin khangnote om khong loin, sum dong pawl, laam sin pawl leh vaisai pawl kiseh a. Thanuam takin tavuan kipia bangbang  eipeeng neih ciatna in hih Pawi nuam sak a, lawhcing sak mahmah hi. A kisam tuamtuam lukhu ding, badge ding, banner ding nampuan kawm ding etc ngaihsun uh a, akisam bangin lei akulte makaite kiangah gen loin na lei lel uh a, supna in ngaihsun lo uh hi. Makaite muan lohna hilo in mimal aangtanna hi in ka mu a, thupi kasa mahmah hi.
5. Â Â Â Â Â Â Â K-Khuado pawi kum khen pawi ci a Zolai simbu sunga kigelh mah bangin, kum khen pawi pen Zomi sinsen Delhi a mi 600 val ten i zat zihziah pen nuam lua himai. A kihel khalo te bel asumh mahmah hi mate! Kilaam ziahziah a, la zong kisa ziahziah hi. Ei pau Tedim pau in kipau ciat hi. Hall ah tutna ngahlo alang val bang kiom mawk a, minam dang hong kihel om hetlo ahih lamlah i theihsa hi a, tua ahih manin kum 2009 ciangin bel vaihawmten theih huai sa mahmah ing. Minam dang kampau dangte kihel lo in zong ei Tedim kampau teng bek Delhi-ah kihunkhop mahmah ta hi. Mi i huai sawm luatna lamah i Zomi Namnite Delhi ah kizang thei tak nawn lo a, ki-innteek thei nawn lo a, nuam nawn lo hita hi. Theihhuai sa mahmah ing. Pil hun sa mahmah ing.
6.        Ei sung puah phot ding hoih kisa ahih manin 2007 bang lo takin ei Tedim kam pau teng bek in hun a kizat pen nuam mahmah mawk hi. I laam ciangin zong nuam deuh se hi. Inn gua hah lo gam gua i hah sawm ciangin ei sung mahmah ah kitheihsiam lohna hong om thei zel hi. Tua hi a, ei sung puah phot ding leh ei pawi Khuado Pawi pen hoih taka i kep cing ding hi.
I Khuado Pawi pen kum 2009 ciangin zong kizang kik dingin ka um a, vaihawm dingte zong deihsakna ka pia hi. Tua tawh kitonin hih anuai a bang teng kei ngaihsutna kong gen nuam lai hi.
a)Â Â Â Â Â Â Â Â Nam dang pau zangte welcome khol kei phot leng. Ei sung mahmah ah thugensiam kiom a, lasa siam kiom a, ikitheih tuah loh man leh i zawn manin nam dang lak ah a dawk zolo kihi bek a hi hi
b)Â Â Â Â Â Â Â Â Vikaspuri mun lam pen kibub om zaw ahih manin hua lam mah naih leeng, a sep a bawl a vaihawm ding khempeuh amau siam pha mahmah hi. Sum tawmno cik bei a Pawi hong zosak pen Vikaspuri Zomite kipiak zohna ahih lam mangngilh loin, amau mah beel phot leng.
c)Â Â Â Â Â Â Â Â Milian milal hong pai le zong a kiu khatah na tu mai le uh, a zawng a daipaam mahmah eite lakah hong kihel uh ciangin ei mipi te lakah a maitai pha lo khong kiom pahpah se hi. Hih Kum khen pawi pen mimal kipahtawi sawmna lam saangin, i vekpi a nuam taka i zattheihna dingin vaihawm ni. Officer khat iva dinsaksak sese khong pen ahoih mahmah hangin a daipaam akisa mahmah tampite adingin nuamlo hi.
d)Â Â Â Â Â Â Â Â Laamngui kaih ciangin maik kizang hen la, i vekpi mahin laam in, la sa diamdiam leeng. Zola tampi kigelhkhia henla, siam zong sawm leng.
e)Â Â Â Â Â Â Â Â Security lam sang zong hoih deuh in kibawl hen. Mi nam dang te khong hong lut mawkmawk in i pawi khong ong et dekduk uh ciang a nuam lo thei om hi. Nitak lam hong hih ciangin tangval zukamnam zong om thei zel hi.
f)Â Â Â Â Â Â Â Â Â Solo zong kiseh hi mai hen la, Delhi Zomi te in la 3, BCA ten la 3, ZCD ten la 2, Seventh Day ten la 3, etc kigual henla, Solo lasa bekbek 3 sangin a tamzaw kizom kei leh. Lasak bekbek zong a cimtaak kiom thei hi. Minam ngaih la(Gam ngaihla) lam mah kisa pian leh mate!
g)Â Â Â Â Â Â Â Â Thugenna hun zong tam deuh hen la, tom cikcik hizaw leh.
Zomi Zogam khantohna dingin ma pangkhawm ni. JK Kam in ala phuakna ah:
Sunmangin na geel zel ing Sak le khang laitual leeng Zomite
Lungdeihin na suut zel ing Laizom ciin le tuaite tui bang gawmna ding
Phungcing nailo Zotate, Phungcing Singta laiah lungtuak thei leng cing e
Unau beelkaang kituh bang ei le ei kikhual kei leng kuan hong khual nawn ding.
Thupha ngah minam i suah theih nang, i minam i ki-it kim kul ding
Ei le ei ki-it kei leng kuan hong it ding, ei le ei kisia leng kuan hong gumh ding
Ei le ei kici ni siingta laiah zong Zota Zo vontawite
A siam ahat Zomiten i gam galdon dih ni, pattah ding pahtawi ding hi zaw sang e
Ei le ei kihuai kei leng kuan hong huai nawn ding ahiam Thupha ngah minam i hih theih na ding, I minam i thupi sak kim kul ding.
Ei le ei kipattah siam ni ei le ei tha kipia ni. Ei le ei kipahtawi siam ni.
Ei le ei Zota vontawi te….ei le ei kici ni Zota Zo vontawite……….
KHUADO PAWI DAM SAWT HEN. ZOMITE ADING KHUADO PAWI HONG PAALLUN HEN.

Zomi, Zogam leh Zomi Ngeina kep ding

Leitung gamkheempeuh ah ngeina akithupitsak zahkhat in minamkhat a akisimthei minam te ensuklehang minamkhat ahihna kitelciantak a lahtheihnading in ngeina leh Pupa leitang akisam peenpeen ahih ban ah tuabang ngeina tuamtuam tuhun ciang in miten munuam theinuam tek zong kithupisim mahmah hi.Tuamahbang in ei Zomi te sung enleng mitelak ah lahtheih, lahhuai akicing ngeina anei minamte ihihi.

Ahizong in tua ineih ingeina te ei le ei kipaksak, kithupitsakziate siamlo , athupisimlo minamte peen kuaman theikhalo, thupisalo , aliatlam, ahihnate theihpih muhpih kei leh tuaminam peen autut un amau theikhop in a otot uhhang sakol khekhap sung a ukeeng hamham banglelkha ding hi.

Tuhun ciang in ei Zomi tesung ah kikhangto mahmah ciding ihihiam niiktenpuansilh mite abang kiteeng, kisilh theita cizawding minuntaakzia muta mibang a nungtatheita ciding ihiam ahihkei leh kipil kisaimta cizawding ihihiam ingeinalam, puan, vanzat, neek leh dawn, omdan khawldan, zin le leengdozia, niikteen puansilhzia, khat le khat kihozia te zumhuai kuul asalo akinngiatlo, ngaihsut a aneikhalo ki-omta ahihman in ZOMI ihihna hogntheikhalo , hongtello , hongtheilo mitamtektek ahihman in minam vaai ah Zomite akiamsuk in kaki ngaih sun hi.

ikiim ipaam isanggamte enleeng minam vaai cihzong hituankhollo adiak in Karen te bang avaak suk avaaktohna ah, kihopna nangawn ah iminampuan uh silh uh-a mi atawh zong kibanglo zong tuhun vaaikhollo zongzumhuaipian mai napin atawpna ah minamdangten lamdangsa munuam silhnuam ahihman un hihbanghiam ci in dong in thei uhhi.Tua mahbang in aleitang uh ading nuntaakna luangtampi pia in apu apa u leitang thupisak uh ahiman in leitang kip nei uhhi. khat leh khat akimuh uhciang angeina annte uh kihuan in gneina neel lehdawnte kihuan uh-a minamdangte tawh akithuah uhciang zong angeina ann te uh ciamsak neesak in taangkokhia uhhi. Tua ahihman in miten amaute theikha in tuhun ngaihsutna leh nuntaakziatwah akilam dan hang minam vaai ah akhangto mahmah te hongsuak uhhi.

Isanggam pawite enleuleu leeng Karentesang suuk zaw uhhi. minampuan mikhat in atawmpeen khat neihloh phamawh in tuat uh-a angeina uh ahi neek leh dawnte thupisak uhhi. Khalkha khuapi bang ah minam puankhuina bekbek in mikhat haumahmahta cihthu kaza hi. Malaysia RM400 bangmansak uh-a $200 bang mansak uh ahihman in deihtektek uh in thupisim tektek uhhi. Leitang tawh kisai in pupaleitang thupisak uh-a Khalkha khua ah innmun tamman kidem in gamdangpaiten leiziahziah in innmun man khanpi in khang in aleitang uh amannei hongsuakpah hi.Tanlaai aipu ipa te puankhuiziate tuhun tawh kituaksalo etlawm salo uh ahihman tuhun tawh kituak in khui in aetlawmding zeem uh-a anam mangsaklo uhhi.A omna peuh uh-ah kohol vaaimimcim sai bawl uh-a kaalkhat khatvei aneek kei uhleh alung uh kimlo in Chin ngeina ann kicihsak liang hi. Milah ah akimuh uhciang innuamtutam kisa uh-a kinuihsan vivial uh in khat le khat tongdam kiluan in khanglui nuntaakziate kikum in gualnuam
uhhi.


Tui kihello Zomi hinapihang in itu itate Zomi , Zopau ,Zopuan,Zogam atheikhalo amanglam in zong amankhalo ki om litlit ta hi. Minamdang te tawh akikim, akhangto in kingaihsun in minamdang te puansilh ihihman in ilu leh itaw kitello lel a aban khepthum bang khep kuul in bombite atan nading zong ibuai mahmah leh hi. pawlkhat te bang agawlaan alu siincip in ameltel hak mahmah liang hi. Khangto kisamahmah in iki enkaaikaai a i Zopuan koihna theikhalo zel in milak ah kihel in Zomi hing kici kankan sam in ikampau itaksa in azuikha kei zawzen hi. ataktak in minamvaai ah akhangtolo inahigige a iminam meitawh ahaltumtum isuakkha zel hi.

Neek leh dawntawh kisai in minamdangte ann neekte nethiengaplo , limzong satumteenglo in kikhangtosak in ilei a ingeina ann neekte huannuam nawnlo , kimangngilh bawl ineu muhnuam laaidep hi. Khat le khat ikimuh ciang Zomi ihihna kithei lingleng napi hang in mitelaak akimaaizumpih ngamlo bang in paunamdangte zangkawmsa in iki muhkheem mawhbawl see hi. Zomi ihihlam kitel gige napi khat leh khat hamsatna bang nanei hiam namin banghiam kicih ding tangsik in kiliansak kithupi khualsak in I ZOmi pihte maai ah midangkhat huhding ilawp zaw see a Zomikhat tung ah sumneilo in minadangte ahuhzo peen pang in Thang Ho leh Lian Do te imangngilh kha zawaeen hi.

Biakna lam ah hatmahmah in pau namdangte pau in leitung bup ading thungen i innkuansung i ZOmi,Zogam ikhengkha zawzen hi. Latuamtuam sasiam in lamtuamtuam in ilam a I Zola , Zolam te itheivet kei see hi.Biakna sung ah tumging tuamtuam khuangte zang napi hang in Zomi ngeina misics daaktaal, zaamte dawitawh kipawlbang in tuat in ilipkhat se hi. A taktak in akhangto kihihetlo in i Zomi nam akih, alau, alipkhat isuak a minam vaai ah akiamsuksuk isuak hi.


Hih Zomi sung a akilehbulh a izat tuamtuam te hang in iminam ngeina ado alangpan isuak kha hi. Hih te kheempeuh kipuahpha in tha isan ilaak phat mahmah kei aleh itu ita te khang ah minamsang suakding uh-a va aak utong kineih bang in tuailaai te nu leh pa tung ah hongkhasia in iminam sung ah kahna, guallelhna, thaneemna , salsuahna hogntungding a ikibselphst nophang ahilh theiding alamlakding kiomlo ding ahihman in Zomi akua maciat in tu in ngaihsunpha in Zomi pahtawidan lapsan dan hanciam ciat ni.
Iminam hoihnading khantohnading kiamsuknading mimalkim tung ah leiba om hi.

Zomipau tawh lasak, thugen, zawthugeendan, behsung phungsung kivaanzia, kahzia, nuihzia, kitot kiko zia,kihehnepzia, omkhawlzia mah nuam kasa peen hi. Banghang hiam cih leh ZOMI ka hihi. Mangnuih bang hamsa mahma leh kilawm kasa hi.

Zomi Sung ah ,


Thang Khawm PauZOMI
USA