Friday, September 3, 2010

Barack Obama kua hiam?

Hih lai ka gelh pan nai 12 a cin lian, January 20, 2009 12:00 AM (ET) ciangin US President 44na dingin kiciamna nei ding hi.

Zomi Paunak ah, "Tagah khuasuak kuamah in dem zolo" kici hi. Lai Siangtho ah Pasian in ...meigong tagahte PA ka hi... ci hi. Romans 8:31 ah, Pasian ei lamah hong pang peuh leh kuamah in hong zolo ding hi ci hi.

Barack Obama pen, "Change, Change, Change" ci a kiko a US President a ngah ziau hi mawk lo hi. "Hun thak ah i lut kul hi" cih bek tawh kiko a President a ngah hi zenzen lo a, "Change you can believe in" (Hun thak ah om na hi cih kimuang ngam in) cih bek tawh zong mipi lungsim a zo hilo hi. Mivom te khempeuh in a deih man a kitel cing zong hilo a, mikang mivom misan mi eng a vekpi a kigawm a kitel cing ahi hi.

Hun Thak a cih bang hi hiam?

Mr. Barack Obama in "Change" a cih "Hun Thak" pen mi khempeuh suakta ta hi cih a tangko nuam ahi hi. Tuma kum 150 phial pai khin hun ah President Abraham Lincoln in Sila khempeuh Suahtakna na pia a (abolition of slavery), tua suahtakna a piak manin ama nuntakna kilaksak hi. Ama sihna pen MARTYR hi kici a, America gam bitna dinga a nuntakna piapa ciin kiciamteh hi. Topa Zeisu in leitung mi khempeuh ading a nuntakna a piak bangin USA a om theihna dingin Lincoln in a nuntakna pia hi cihzah in thupibawl uh hi. Tuni ciang dong President 43 a om khit hang US President khempeuh lakah amah kizahtak pen a, thupi kisa pen hi. Amah mikang hi. Amah hangin US gam kitam kham ding kimlai kigawm kik in tuni tan a UNITED STATES ahih theihna "gam kilomkhawm" ahih theihna uh President Lincoln hang ahi hi. A nasep thupi lua mahmah ahih manin amah phawk tawntungna dingin LINCOLN MEMORIAL HALL ciin US Kumpi vaihawmna leh National Mall tawh kitang, kizomto diudeu in inn
lianpi bawlsak uh hi.

Tua pen Barack Obama in President dinga telcing ahih nitak November 4, 2008 a a thugenna ah "America pen UNITED STATES OF AMERICA hi tawntung ding hi" ciin gen hi. Ki khenkham ngeilo ding cih a deihna hi. Ahang pen American Civil War (1861–1865) hun lai in Sal Khawi nuam leitaw lam gamte leh Sal Khawi deihlo leilu lam gamte kido in, America tum nih, North leh South kisuah man dektak hi. [America gam khangthu a kan peuhmah in i theihsa hi dingin um ing, sau gen dah ni].

Tua banga President 16na (March 4, 1861 – April 15, 1865) Abraham Lincoln in Sal Suahna (Abolition of Slavery, The Emancipation Proclamation, September 22, 1862) dinga a min a gelh khit tak ciangin sal khawi nuam laite heh mahmah uh a, thangpai gawp uh hi. Sila pawlkhat zong Sila hih ngeinaseh lua uh ahih manin suahtak ding utlo in a pute uh nasem in om teitei uh hi. Makai Moses in Israel mite Pharoah khut sung pan a pai khiat pih in mihonte in haksatna a thuak uh ciang phun in, 'hih bang hamsatna ka thuak uh sang Pharoah khutnuai ah ka thuak uh nuamzaw hi ngel ven maw..' ci kha liang uh hi. Zomi te ele?

Sal pan suakta hi bek a, mivom leh mikang kideidanna bei tuanlo hi. Bus sungah tuang leh mikang ding a mivom tutphah tunga tu cih bang hitheilo hi; mivom in mikang tutphah a ot kul hi. Tenna khua khat ah zong mikang omna leh mivom omna a mun a mual kideidan in tengkhawm lo uh hi. [Tuni tanin zong mikang tenna khua leh mivom tenna khua kideidan pianpian lai hi]. Mihing ciatciat kuamah TO leh SAL om thei nawnlo ding cih kumpi thukhun hi a, ahi zongin KIDEIDANNA (Discrimination) omlai veve hi.

Tua ahih manin American Civil Rights Movement ciin America mi khempeuh kideidanna omlo a liangko kikim ding cih hanciam in Martin Luther King Jr. in kum tampi na sem hi. Tua ahih manin amah pen tu hun ciangin "human rights icon" ciin min kipia liang hi. Liangko kikim dinga a nasep lianpipi lak pan Aug 28, 1963 a Lincoln Memorial Hall pan a thugen, I HAVE A DREAM (http://www.youtube. com/watch? v=PbUtL_0vAJk), a Zolai in MU ZIZIAI ING ci mai ni, pen in mipi lungsim zocip a, leitung kiuli dongin kithawn hi.

Tua Mu Ziziai Ing cih a thugenna ah, "Ni khat ni ciang mivom leh mikang kideidanna om nawnlo in ankuang khat umkhawm in vaihawmna khat ah tukhawm in vaihawm ding uh a, vaksuk vaktohna, tenna giahna phualte ah zong kideidanna bei ding hi. Ni khat ni ciang mi khempeuh in American Dream a neih uh tangtungsak ding uh hi...." cih bangin gen khol hi. (American Dream: America ah na ut peuhpeuh hih thei, nang hanciam zah in tangtung ding cihna hi, tua bang suahtakna gamdangah omlo a cinuam uh hi. Tu ni in zong tua American Dream om a, Barack Obama adingin ama American Dream a tangtung hi kici hi).

Hih a thugen zawh kum 5 ciang April 4, 1968 niin, Kum 39 bek pha pan in ki kaplum a, Medical Doctor te in a khuak pen kum 68 a pha mihing khat khuak zah in hoih, pil hi ci uh hi.

Martin Luther King Jr nasepna hangin kitelna, kumpi nasepna, sangkahna, moto tuanna leh tenna mun leh mualte ah kideidanna hong bei hiaihiai a, a sawtlo in mi khempeuh in President tel theihna (voting rights) zong hong ngah uh hi. Tua banga hun hong kihei toto ah tuni in Barack Obama, mivom khat in US President sem dingin kitelcing hi a, Martin Luther Sunmang, ahih kei leh Mangmuhna a tangtung hi kici nuam hi. Martin Luther King Jr a kikaplup laitak a kiangah dingkhawm Jesse Jackson zong tuni in damlai a, Obama tel cing ahih nitak in a biang langnih a khitui luang TV News Channel te in lak khia ziahziah uh hi.

Hih ciang a tun theihna dinga lampi a sial, lam hong leh hun thak nihvei thumvei bang a piangsak suksuk President Abraham Lincoln, Rev. Dr. Martin Luther King Jr. te hih leitung kumpi vaihawmna lian pen a kingaihsun White House sungah a lut ding ni in Barack Obama in a thupi bawl ding mah ahi hi. Amau lampi ziiksa ah pai in, amaute hanciamna tawh hih ciang tung thei a, amaute nuntakna nangawn uh a piak man un Sal leh Sila sisan tawh a khangkhia khat a lianpen suak ding hita hi.

Tua man in Obama in tel cing ahih nitak in, "Change has come to America" (Hun thak sungah America kilutta hi) ciin mipi maiah awsang tak tawh na tangko zo hi. Sila pan suahtakna hun thak beizo a, kideidanna om nawnlo dinga liangko kikim ding hun thak zong kipelta hi. A vom, a kang, a san cih omlo a mi khempeuh in a hanciam zawh nak leh ama lungtup, a lian penpen US President nangawn kingah thei hi cih zing ciangin Barack Obama in lak ding ahih manin January 20, 2009 pen America gam adingin NI THUPI mahmah khat hi takpi hi.

Sun nai 12 a sat ciangin Barack Obama in President Lincoln kamciamna Lai Siangtho tung mah ah khut nga a kumpi dinga kiciamna a neih tak ciang America gam thu ah a mang ngei nawnlo ding thu khat a piang (historical event) hi ding hi.

Tua manin Barack Obama special mahmah a, mivom mikang thalawp mahmah hi. Sum tampi, USD 170 millions bei in hih kumpi suahna (Obama Inauguration) kibawl hita zen hi. America khangthu ah a tambei pen hilai hi.

Thukhupna:

Mipil gam ah HUN THAK sungah a kilut ciangin a hoih lam, a khangto lam hi a, mun dangah a sia lam, a kiamsuk lam khawng hinuam se hi.

Zomi zong HUN THAK ah i lut simin a hoih lam hileh cih i deih leh Pa Pasian kiangah i thungetna hi den leh cih ka deih mahmah hi.


Hau Za Cin
Phuitong Liim

No comments: